Vorige week blogde ik Moet je als jurist leren programmeren? en dat gaf vele leuke reacties, waaronder via Linkedin de vraag:
Vice versa, zou je ook kunnen stellen dat software ontwikkelaars enige basiskennis van de juridische praktijk moeten hebben ?Grappig genoeg hoor je die een stuk minder vaak. Maar de observatie is een hele scherpe, ik denk zeker wel en zelfs méér kennis dan omgekeerd juristen van het programmeerveld.
Dit omdat software steeds vaker gewoon juridische dingen oplost, denk aan het bestellen van producten, het maken van afspraken, het vastleggen van contracten etc. Vaak zie je dat het daar juridisch nét rammelt, of naar Amerikaans voorbeeld gebouwd wordt. En dat is niet alleen irritant voor juristen die het toevallig zien (ik heb tegenwoordig speciale sloffen waar mijn tenen in kunnen krommen) maar ook gewoon kostbaar voor je klant.
Simpel voorbeeld: vrijwel iedere websitebouwer die een bestelformulier of aankoopscherm bouwt, zet daar een vinkje bij waarmee de algemene voorwaarden kunnen worden aanvaardt. Doet iedereen, zal wel moeten en de documentatie legt het ook niet uit. Maar het is fout: zo’n vinkje is helemaal niet nodig om mensen aan je voorwaarden te binden.
Over de AVG en hoe dat uitpakt, daar kan ik een boek over schrijven, zo veel fouten worden daarin gemaakt. Toestemming vragen waar dat niet hoeft, privacyverklaringen laten accorderen, plugins van derden neerzetten en denken dat dat zomaar mag, zo kan ik nog wel even doorgaan. Handig om te weten.
Maar het kan ook subtieler. Denk aan een site waar mensen dingen mogen posten. Natuurlijk kun je dan claims krijgen wegens bijvoorbeeld auteursrechtinbreuk, en daar moet je dan wat mee. (Ook trouwens met privacyclaims en andere dingen.) Maar dat betekent niet dat je zomaar alles weghaalt. Je houdt rekening met de rechten van je gebruikers, zoals wanneer ze een parodie posten of een citaat gebruiken en meer niet. Weten dat dit kan, lijkt me wel het minste dat je van een developer kunt vragen.
Natuurlijk hoef je als ontwikkelaar zeker niet een mr-titel te hebben. Ik denk dat het niet goed mogelijk is om én het IT-veld én het juridische veld allebei goed bij te houden, op het niveau dat beiden eisen als je het echt goed wil doen. Maar de basiskennis, ja die moet er zijn. Programmeren doe je niet in een vacuüm waar anderen juridische lucht in pompen.
Arnoud
Dit is een van de redenen dat ik al vele jaren trouw dit blog lees. Hierdoor heb ik een beter beeld gekregen van de juridische kanten van de IT-wereld. Dank daarvoor! Je hebt ook heel veel urban-myths debunked en met het lezen van je blog heb ik het gevoel dat ik de grootste onzin op social media er wel uit kan halen.
Uit sommige recente Amerikaanse zaken begreep ik dit anders. Daar hebben ze bijvoorbeeld de DMCA. Kort samengevat zegt dat als een hoster een melding krijgt dat een van zijn gebruikers materiaal heeft gepost dat inbreuk maakt op auteursrechten, dat hij deze tijdelijk offline moet halen. Als de poster vervolgens een melding terugstuurt dat hij vind dat hij geen inbreuk maakt, dan kan de hoster het weer online plaatsen en moet de auteursrechthouder de poster maar aanklagen.
In veel gevallen negeert YouTube de melding van de poster echter en plaatsen ze de (tijdelijk) offline gehaalde video’s niet terug. Het argument dat ze gebruiken is dat ze niet verplicht zijn jouw materiaal te hosten en ze dus niet verplicht zijn het terug te plaatsen. Alleen in situaties waarbij de hoster verplicht is om het te hosten, zoals bij een betaald contract, is het terugplaatsen na een counterclaim verplicht.
By YouTube gaat het meeste buiten de DMCA om; grote partijen kunnen rechtstreeks dingen verwijderen, en software poogt dingen te herkennen. Zonder het DMCA is de al zeer zwakke bescherming van de poster geheel afwezig, en kun je dus ook terugplaatsen vergeten. YouTube wil geld verdienen aan jouw posts, en geen gezeur hebben.
De grote uitgevers [*] in de VS hebben met hun rechtszaken jurisprudentie geschapen waardoor de betekenis van de DMCA wel iets anders is geworden dan de oorspronkelijke bedoeling van de wetgever daar. Dat kan daar gebeuren omdat jurisprudentie bindend is. (Common law.)
Een vraag aan de juristen hier: Kun je iemand die (ten onrechte) een DMCA klacht indient bij YouTube in Nederland voor de rechter halen vanwege Onrechtmatige daad? Ik denk hierbij aan de “professionele” Youtubers die een inkomen halen uit hun video’s.
[*] met name muziek en film.
Ik denk dat zo’n MR-titel mij wel zou helpen, omdat opmerkingen van mij nu vaak worden genegeerd of worden geparkeerd ’totdat de ingehuurde juristen er iets van zeggen’. We hebben dus recent ons Amerikaanse CRM systeem vervangen voor… een ander Amerikaans CRM systeem en mijn melding bij de CISO dat zo iets niet geoorloofd is, is mooi in de archiefkast in geschoven. Net als dat ik al maanden hamer bij onze commerciële afdeling dat het plaatsen van ad-tracking cookies niet mag zonder expliciete toestemming.
Dus helaas, ik zou graag iets bouwen is dat juridisch past, en ik ben ook nog niet zo ver dat ik mijn eigen werkgever ga aangeven, maar ik moedig de Autoriteit Persoonsgegevens zeker aan om sneller hoge boetes uit te schrijven, want al simplele IT medewerker maak ik duidelijk geen indruk.
Ik vrees dat een gemiddelde IT-er die dit blog volgt al snel meer begrijpt van IT-recht dan de gemiddelde generieke jurist bij een bedrijf. Je zult toch echt specialisten op het gebied van privacy wetgeving, auteursrecht, octrooirecht, e.d. nodig hebben om echt goed onderbouwde opinies te krijgen: het is een complex en ietwat esoterisch vakgebied.
Dat het iedere keer weer fout gaat met de Amerikaanse cloud komt mogelijk omdat er geen echt serieuze handhaving op plaatsvindt, en dat heeft waarschijnlijk te maken met de enorme belangen die ermee gemoeid zijn.
Een volmondig ja op de vraag of een programmeur verstand van juridische zaken moet hebben, maar daar houdt het niet op. Tegenwoordig is verregaande specialisatie de norm waardoor steeds vaker tegengestelde belangen ontstaan tussen verschillende diciplines. De functioneel ontwerper heeft iets bedacht, maar de grafisch vormgever is het er niet mee eens. Samen komen ze er uit, maar dan zegt de frontend-programmeur dat het beter anders kan. Als zijn input ook is meegenomen, zegt de backend programmeur dat het zo te ingewikkeld wordt, enz.
Ik heb ruzie zien ontstaan tussen mensen die allemaal een beetje gelijk hadden. Natuurlijk zijn er nu mensen die roepen dat dit het punt is waar de manager om de hoek komt kijken, maar dat is weer een poppetje erbij dat zijn eigen belangen nastreeft.
Vroegah was er minder specialisatie en dus veel meer overlap in diciplines. In mijn ogen levert dat betere producten op. Geen managementlaag, maar rechtstreekse communicatie met de klant. Specialisatie werkt ook laksheid in de hand; oh, dat is mijn pakkie an niet! Pleur maar over de schutting. Zelfs interne concurrentie waarbij de backend afdeling de frontend afvalt, of zelfs tegenwerkt.
Verregaande specialisatie vereist super strakke communicatie tussen de verschillende diciplines en laat dat nou net het gene zijn waar mensen gewoon niet goed in zijn.
Ik zeg tijd voor een Basiscursus Juridische Praktijk voor IT’ers, Arnoud… Al steek je een hoop op van jouw blogs volgen, een 1 of 2 daagse cursus lijkt toch wel een gat in de markt… Oh, en dan wel met een certificaat zodat we als IT’ers ook wat hebben om mee te wapperen als onze suggesties weer eens de prullenbak in gaan… 😉