Mag de makelaar van de buren je tuin met een drone fotograferen?

Een lezer vroeg me:

Een makelaar maakt opnames met een drone om beelden te gebruiken bij verkoop huis. Daarbij neemt hij ook beelden op bij de buren om de koper goed te kunnen informeren, bovendien zijn die beelden te zien op Funda. Mag dit?
Een drone is een bewegende camera die vanuit de hoogte filmt. Daarmee is de regelgeving over bewakingscamera’s en dergelijke niet van toepassing want die geldt alleen voor aangebrachte (op één punt staande) camera’s.

Met de AVG kom je ook niet heel ver, mits je de camera pas aanzet als er geen mensen in de tuin te zien zijn. Iemands tuin is geen persoonsgegeven. Je kunt een foto van iemands tuin zien als een inbreuk op zijn privacy (artikel 8 EVRM) maar dat zou voor mij wel sterk afhangen van hoe gedetailleerd die in beeld komt en voor welk doel de foto wordt gepubliceerd. Een overzichtsfoto van de te verkopen tuin met de aangrenzende percelen zie ik eerlijk gezegd niet als inbreukmakend.

Sinds 1 januari gelden nieuwe Europese regels voor drones. Deze vormen op diverse punten een aanzienlijke versoepeling ten opzichte van de oude, Nederlandse regels. Relevant voor deze vraag is dat er geen verbod meer is op het vliegen boven bebouwing, zolang je maar mensen ontwijkt.

Als de makelaar een drone van meer dan 250 gram heeft, dan moet zhij zich wel registreren – en bovendien een vliegbewijs hebben. Dat is alleen niet iets waar je als boze buurman iets mee kunt, de vlucht kun je niet tegenhouden omdat de makelaar geen vliegbewijs heeft.

Langdurig over jouw terrein vliegen of detailfoto’s maken is natuurlijk wél een probleem, juridisch gezien. Dat zou bij een makelaar niet moeten gebeuren omdat dat buiten diens opdracht valt. Maar, zoals de casus-spionerende drone neerhalen laat zien, het kan wel degelijk tot problemen leiden.

Arnoud

28 reacties

  1. Als de tuin een eigen en oorspronkelijk karakter heeft, en het persoonlijk stempel van de tuinier draagt, zou dit dan een auteursrechtelijk beschermd werk kunnen zijn? De foto’s van de makelaars zouden dan een verveelvuldiging van het werk kunnen zijn, zonder toestemming van de maker!

        1. Ook als ik er een schutting van 1.80 hoog omheen heb geplaatst? Dan is mijn tuin alleen te zien vanuit een (aanzienlijk) hogere plek in mijn omgeving, doorgaans de 1e of 2e verdieping van een van de omliggende woningen, geen openbare plaats dus.

    1. Dan moet je wel veel moeite doen om het origineel te maken want een grasveldje met een kersenboom erin is niet origineel. Je moet dan meer denken aan een portret in je tuin gemaakt van verschillend gekleurde bloemen of plantjes in een creatieve manier geplant zodat ze b.v. een muziekbalk met noten vormen. De meeste tuinen zullen er wel mooi uit zien, maar mogelijk niet origineel genoeg zijn.

      Je zou nog wel kunnen denken aan verlichting en bouwwerkjes in je tuin. In hoeverre die zichtbaar zullen zijn in een foto van boven is dan maar de vraag.

      Verder telt het doel van de betreffende foto’s mee, want die zijn alleen bedoeld als feitelijke verslaggeving van hoe de omgeving eruit ziet. Ik denk ook niet dat een makelaar interesse heeft in foto’s van de buren, maar eventueel nog wel van de omgeving.

      Je zou het via auteursrechten kunnen proberen, inderdaad. Maar ik denk dat de kans van slagen erg klein is. Maar, IANAL…

  2. Als individuen met camera drones in woongebieden mogen vliegen kunnen wat mij betreft alle discussies over camera’s achter ramen, in auto’s, in deurbellen, voor bewaking of wat dan ook ook wel van tafel.

    Dit soort ‘ontheffingen’ zouden alleen moeten gelden voor bedrijven voor wie dit een primaire activiteit is en makelaars zouden daar dan niet bij moeten horen. Plus een plicht om betrokken buren eerst om toestemming te vragen voor publicatie van de beelden (ook achteraf, na beoordeling van de beelden), want je achtertuin is bijna net zo privé als je woonkamer. Het gaat niemand wat aan hoe die eruit ziet, wat er in staat of wat je daar aan het doen bent.

    1. Lijkt mij een veel te grote inperking en onnodige van de vrijheid om gewoon in je omgeving te kunnen fotograferen of filmen, ook vanuit toevallige hoge standplaatsen of drones. Ik ben het er zeker niet mee eens dat een tuin net zo prive is als een woonkamer. Ik erger mij so-wie-so al jaren aan de verkrotting van woonwijken die ontstaat door juist het plaatsen van allerlei schuttingen, e.d., die ik helaas ook steeds meer bij voortuinen zie gebeuren (Maar dat zou je eventueel op kunnen lossen door strengere eisen aan de materialen van die afschermingen te stellen: alleen hagen of goed gefundeerde muren en hekken).

      Voor permanente camera’s op de openbare weg zou gewoon moeten gelden dat iedereen moet kunnen zien wat die opnemen — gewoon een QR code van een link naar een server duidelijk zichbaar en bereikbaar op de plaats waar de camera staat, die tegelijkertijd ook de gegevens van de verantwoordelijke instantie of persoon, doel, eventuele vergunning, bewaartermijnen e.d. aangeeft.

      Ondertussen moeten we maar eens zorgen dat gezichtsherkenning verwarrende kleding in de mode komen. (Wat interessante ideeen staan hier: https://ahprojects.com/hyperface/) — mondkapjes zijn ook een zegening wat dat betreft. Deze WikiHow (https://www.wikihow.com/Blind-a-Surveillance-Camera) geeft ook wat ideeen, maar niet allemaal zijn ze even legaal — en het beste advies: praat erover met de persoon die de camera heeft opgehangen, staat alleen in het commentaar.

      1. Daar loop je dan met je mondkapje en kleding, terwijl de techniek al verder is: gait recognition. Ik vermaak me nu al met de gedachte van huppelende en skippende maskersdragende mensen op straat om de camera’s te misleiden…

        Nu even serieus: dit is dus een reden om de overheid (en dus politici) die voor meer camera’s zijn genadeloos af te straffen en weg te stemmen. We willen hier neem ik aan geen City of London danwel China creëren?

      2. Voor permanente camera’s op de openbare weg zou gewoon moeten gelden dat iedereen moet kunnen zien wat die opnemen — gewoon een QR code van een link naar een server duidelijk zichbaar en bereikbaar op de plaats waar de camera staat, die tegelijkertijd ook de gegevens van de verantwoordelijke instantie of persoon, doel, eventuele vergunning, bewaartermijnen e.d. aangeeft.

        Nee, alsjeblieft niet! Juist dan ga je mensen krijgen die de hele dag die beelden gaan zitten bekijken. Als beheerder van een stuk of tien camera’s rond mijn flat kan ik je vertellen dat het “even opzoeken” van een incident, een kwestie van uren is. Zo is het met de meeste buitencamera’s; de beelden worden alleen geraadpleegd in geval van een incident dat ernstig genoeg is.

        1. En dan de incidenten netjes met de tijd erbij kunnen melden, prachtig toch! (Maar misschien beter om even te heroverwegen waarom die camera’s nodig zijn, en ze weg te halen als daar geen goede reden voor is te vinden, en in die beslissing moet dan “angst” en “wantrouwen” op een rationele manier worden ingeschaald.)

          De intentie van dit idee is trouwens dat iedereen de controleurs moet kunnen controleren, dus meer openheid, dus daarom de vergunningen, e.d., en dat zien van het beeld is nodig om te kunnen vaststellen welk gebied ze bestrijken. Bovendien, als jij die beelden van openbaar terrein altijd wil kunnen zien, waarom dan niet iedereen?

    2. Dit soort ‘ontheffingen’ zouden alleen moeten gelden voor bedrijven voor wie dit een primaire activiteit is en makelaars zouden daar dan niet bij moeten horen.

      Hoe lost dit het probleem uit deze casus op? Als dit zou gelden, komen er op makelaars gerichte drone-film-bedrijven. Het effect is hetzelfde; dit leidt tot dezelfde opnames en publicaties.

      1. Ik heb liever een paar gespecialiseerde bedrijfjes voor dit soort werkzaamheden die door hun kleine aantal goed te controleren zijn, dan hordes makelaars die het er maar een beetje bij doen. Als een gespecialiseerd bedrijfje jouw vrouw (of wat dan ook van toepassing is…) topless in de tuin op het filmpje ziet liggen zullen ze de boel niet uitleveren omdat dat bij klachten mogelijk hun vergunning = bedrijf gaat kosten. Makelaars komen er wel mee weg omdat het niet hun primaire bedrijfsactiviteit is.

  3. Met welk wetsartikel in de hand kun je Google streetview eigenlijk dwingen om de foto van je huis te blurren? Als zo’n artikel er is kun je dat ook tegen de makelaar gebruiken. Ik vind het namelijk onbehoorlijk dat luchtfoto’s -die meer gedetailleerd zijn dan satelliet foto’s van Google- van mijn tuin op een openbare site geplaatst worden zonder mijn toestemming.

    “Een overzichtsfoto van de te verkopen tuin met de aangrenzende percelen zie ik eerlijk gezegd niet als inbreukmakend.” aanliggende tuinen zijn toch eenvoudig te blurren?

    1. De buurt van een huis is een van de belangrijkste verkoopargumenten. Als ik een aanbod van een huis zie met een wazig gemaakte tuin van de buren, zal ik mij afvragen wat daar mis is dat ik dat niet mag zien, en daar vragen over stellen, of een inspectie ter plaatste nodig maken: dat werkt alleen maar vertragend en maakt efficient zoeken lastiger.

      1. En wat heb ik met de eventuele koper van het huis van mijn buren te maken? Dingen die in mijn tuin staan hoeven niet door iets of iemand gefotografeerd te worden en zonder mijn toestemming openbaar gemaakt te worden.

        Zo verwordt Funda tot een mooie database voor dure Kamado BBQ’s.

        1. Als jouw tuin vol staat met rotzooi (en een iemands schat kan en andermans troep zijn, bijvoorbeeld een 30-jarig project om een zwaar verroeste leopardtank op te knappen) kan dat een aardige hinder opleveren voor je buren; het kan de reden zijn dat mensen hun huis willen verkopen, en dat is iets wat potentiele kopers graag willen weten.

  4. Ik vlieg zelf met een drone (Mavic Air), echter niet in Nederland. Wat veel mensen ontgaat, van aan hoogte van 75 meter kan je wel zien dat er iemand staat, maar meestal niet werkelijk wie. De angst van de meeste mensen wordt gevoed door hollywood met drones die ik wet niet wat kunnen. Nu bestaan er dus wel degelijk drones met daaraan een kamerauitrusting die vanaf 1 km afstand kunnen zien wat je op je bordje hebt liggen, de kosten van zo een uitrusting liggen echter ver boven dat, wat de gemiddelde hobyist ervoor uit kan geven (begin maar met 200.000 Euro, naar boven geen limits). Zou ik de piloot zijn, zou ik kontakt met de buren opnemen, me kort voorstellen en zeggen wat ik wanneer ga filmen. Bovendien kunnen ze graag een kopietje krijgen. Zo handhaaf ik dat ook als ik in Zweden of in Duitsland vlieg, tot nu toe nooit problemen gehad.

    1. Kwestie van een betere camera aan je drone hangen. Mijn nieuwe digitale camera kan portretfoto’s maken van mensen op 100 meter afstand dankzij een hele goede zoom-functie. Een telelens aan een drone is ook een optie. Maar gezien de prijs van een drone lijkt mij de prijs van een goede camera of telelens nog prima passen binnen hun budget.

      Mijn camera was 379 euro, nieuw. Weegt 660 gram dus een grote drone kan dat tillen. Nu alleen zorgen dat je ermee kunt fotograferen op afstand maar die camera heeft zelfs WiFi ingebouwd. De mogelijkheden moeten er dus zijn. En dan is dit nog een lekker goedkope camera…

      Maar die zoom-functie sta ik enorm van te kijken!

    1. Als een persoon zijn achtertuin met een schutting omheind heeft omdat hij/zij geen inkijk wenst (bijvoorbeeld vanwege naaktrecreatie), dan heeft hij/zij een redelijke verwachting van privacy. Het gebruik van een technisch hulpmiddel (bijvoorbeeld een drone) om opnamen te maken is dan al een inbreuk op de privacy.

      Art 139f WvS:

      Met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft degene die, gebruik makende van een technisch hulpmiddel waarvan de aanwezigheid niet op duidelijke wijze kenbaar is gemaakt, opzettelijk en wederrechtelijk van een persoon, aanwezig in een woning of op een andere niet voor het publiek toegankelijke plaats, een afbeelding vervaardigt.

        1. Een drone zou zichtbaar kunnen zijn, maar mede afhankelijk van de grootte ervan en de vlieghoogte is wellicht niet te zien of het een drone is of een RC helikopter is. En een drone heeft, in tegenstelling tot de eerst5e alinea onder de vraag suggereert, toch niet per definitie een camera?

        2. Jeroen, een schutting werkt twee kanten op: de keukentrap aan de andere kant zie je niet vanaf je ligbed. En is een drone voldoende kenbaar als je een snelle fly-by opname maakt?

          P.S. Er zijn nog meer artikelen over gluren en spioneren in het WvS… Het geeft aan dat privacy iets is dat zelfs strafrechtelijk beschermd wordt. Dit betekent m.i. dat de inbreukmaker een verantwoordingsplicht heeft.

  5. Als de makelaar een drone van meer dan 250 gram heeft, dan moet zhij zich wel registreren – en bovendien een vliegbewijs hebben.
    Wat hier staat klopt (bijna, want het moet zijn ‘250 gram of meer’), maar het zou wellicht kunnen IMPLICEREN dat met een drone die MINDER dan 250 gram weegt, de makelaar niks hoeft te doen. Dit klopt echter alleen als de drone GEEN camera heeft. Een DJI Mavic Mini of Mini 2 weegt minder dan 250 gram, maar dient vanwege de camera WEL geregistreerd te worden, tenzij je hem bij een speelgoedwinkel koopt (*)

    (*) Dit geldt niet voor speelgoeddrones. Dit woord komt vier keer voor op de site rijksoverheid.nl. Natuurlijk geeft geen enkele hit uitsluitsel hierover.

    1. Speelgoeddrones zijn uitgezonderd < 250 gram, maar dan gaat het om drones die duidelijk door de fabrikant als speelgoed voor kinderen worden aangepresen, en door kleurstelling e.d., makkelijk als zodanig herkenbaar zijn. Lijkt me duidelijk niet te gelden voor de DJI Mavic Mini.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.