Wat moet ik juridisch nou weer van NFT’s vinden?

In onze digitale wereld, ons ecosysteem dat bestaat uit enen en nullen, onze vrijplaats waar alles kan wat in het echt niet kan, daar is het heel lastig om zaken uniek te maken. Dat las ik in een recent Tweakers Plus-artikel, dat me wijs zou gaan maken over de lol van de non-fungible tokens oftewel NFT’s die nu hot, pardon cool, pardon wreed, pardon populair zijn. U ziet het: ik voel me oud bij het lezen over deze nieuwe technologie. Ik zag het recent voor het eerst voorbij komen als het digitale equivalent van Panini-voetbalplaatjes: de NBA Topshots, flitsen van een spannend basketbalmoment. Maar daar word je dan weer geen eigenaar van. Leeswaarschuwing: blockchain.

Waarom staan nft’s nu ineens zo in de belangstelling? Dat komt doordat Christie’s, een traditioneel kunstveilinghuis, ineens een nft ging veilen. Dat gaf “real world” aandacht voor een internethype, en omdat het ook nog eens over blockchain en crypto gaat is de hype dan snel gegroeid.

De kern van een nft is dat ergens (op de blockchain dus) wordt genoteerd dat jij ‘eigenaar’ bent van een bepaald stukje informatie. Net zoals je eigenaar bent van zo’n zeldzaam voetbalplaatje, of van een koekblik van Rembrandt om het Tweakers-artikel nog even te citeren. En dat is dus niet hetzelfde als eigenaar zijn van waar het echt om gaat; de afbeelding van de voetballer (u mag zelf zeggen of u zich oud voelt bij a) Messi b) Gullit c) Van der Kuijlen) dan wel het schilderij van Rembrandt.

Wat je dan in feite koopt of krijgt, is een token  dat gekoppeld is aan een bepaald digitaal bestand. Dat bestand is gewoon een serie nullen of enen en daar kan van alles mee gebeuren. Maar er is maar één token met die koppeling, en als jij dat token onder jouw beheer bent dan kun je jezelf dus ‘eigenaar’ van dat bestand noemen. De geregistreerde houder van het token kan worden gewijzigd, en zo draag je eigendom dan over. Door dit aan smart blockchains, pardon smart contracts te koppelen kan dat zelfs volledig automatisch gebeuren – na betaling, na een zekere periode, als het bestand ergens verplaatst wordt of ga zo maar door.

Juridisch betekent dit allemaal heel weinig. De échte eigendom op bijvoorbeeld dat schilderij van Rembrandt blijft liggen waar het ligt, en ook de auteursrechten op het werk veranderen niet van eigenaar. Dat vereist namelijk een ondertekend contract (een akte) en een nft is dat niet. Men heeft dus een digitale parallelle handelswereld gecreëerd, waarbinnen ruimte is om geheel eigen regels voor de zelfbedachte “nft eigendom” te hanteren. En dat mag, maar juridisch is daar weinig van te vinden.

Arnoud

9 reacties

  1. Ik voel me nu dus ‘waarom zou je hier in vedesnaam geld aan uitgeven’ oud…

    En vervolgens: leuk dat in de blockchain dus veilig en nauwelijks vervalsbaar staat geregistreerd wie ‘eigenaar’ is van een reeks nullen en enen. Maar we weten allemaal dat als mensen die nullen en enen ook willen hebben en er dmv de blockchain artificiele schaarste wordt gecreerd, want dat is echt de enige reden om die te gebruiken, iemand een manier vindt om dit te kopieren buiten de blockchain.

    Daar zit je dan als enige ‘legale eigenaar’ met de nadelen van altijd online en restricties (hoezo eigenaar). Het is net als bij films en games, alleen de legale kopers hebben de nadelen van kopieerbeveiliging. Het is toch van de zotte dat ik als eerlijke koper van inmiddels vele honderden DVDs en Blurays ik uiteindelijk alles geript en op mijn server heb gezet, zodat ik niet verplicht naar decennia oude trailers voor ‘binnenkort’ in de bioscoop of ‘binnenkort’ op DVD hoef te kijken. Of nog erger: Verplichte waarschuwing van de FBI en BREIN dat downloaden van de film die ik net gekocht heb strafbaar is.

    Mijn houding richting dit soort partijen inclusief de bedenker van deze idiote scheme kan ik inmiddels het best duidelijk maken met een citaat uit Ciske de Rat: “Krijg toch allemaal de klere. Val voor mijn part allemaal dood.”

    1. Er zit wel een groot verschil tussen een willekeurige DVD of een NFT. Als je dan toch een vergelijking wil maken met films kan dat het beste met bijvoorbeeld het eerste exemplaar van een hele bekende film ooit verkocht, of de originele Darth Vader helm. Deze hebben een hoge waarde omdat er mensen zijn die het belangrijk vinden om aan te kunnen tonen dat ze het origineel hebben. Een Darth Vader helm kun je voor een paar tientjes kopen. Waarschijnlijk zijn er versies die niet van het origineel te onderscheiden zijn en zijn er mensen zo creatief geweest om er een te maken die er zelfs mooier uitziet dan het origineel. Toch zullen ze nooit meer opbrengen dan het origineel zelf, welke in 2019 voor 900,000 dollar is verkocht. Ditzelfde geldt voor bijvoorbeeld schilderijen of een Rolex. En dus ook voor NFT’s. Een NFT is eenvoudig te kopiëren door op “afbeelding opslaan als…” te klikken, maar alleen door hem aan te schaffen via een NFT-marktplaats en de transactie op de blockchain weg te schrijven kun je aantonen het origineel te hebben. En hoewel het mij zelf helemaal niets doet snap ik de hype dus wel. En naast het aantonen dat je eigenaar bent van enen en nullen kun je het ook combineren met echte producten. Middels een combinatie van NFT’s en NFC-chips kun je bijvoorbeeld eenvoudig controleren of een schilderij echt is. En dit is niet enkel handig voor luxe producten maar bijvoorbeeld ook voor babymelk wat veel wordt nagemaakt met daarin gevaarlijke grondstoffen. Door de verpakking te voorzien van een NFC-chip kan middels blockchain eenvoudig worden geverifieerd of het een origineel product is of niet, hoewel het in dat geval volgens mij geen NFT wordt genoemd.

    1. Dat is het ook eigenlijk wel een beetje. Zeker als je ziet dat er betrekkelijk veel NFT veilinghuizen nu geautomatiseerd allerlei kunst van het internet afhalen, om daar een NFT voor te verkopen, zonder daadwerkelijk de artiest hierbij te betrekken.

      Er zijn vast goede toepassingen voor de technologie, maar hoe het nu gebruikt wordt is verre van waardevol.

  2. Er zijn met wat creativiteit echt wrl goede toepassingen voor te verzinnen: bedenk maar een type digitale “asset” waarbij het wél belangrijk is dat jij het eigenaaarschap kunt aantonen: je topscore in een of ander spel die je onomstotelijk zelf maakte en die je nu kunt doorverkopen als er geld te verdienen is bij verder spelen. Of elke anderevastlegging die alleen in digitale vorm nuttig is als echtheid en herkomst bewezen zijn. Nog meer voorbeelden, …. iemand?

    1. Dat is ook waar ik aan dacht ja: het kunnen vastleggen dat iemand op een bepaald moment in de tijd een of ander recht heeft verworven over het gebruik van een bestand of een digitaal vastgelegde status. Ik kan wel een paar voorbeelden verzinnen:

      • Niet overdraagbare digitale toegangskaarten voor een evenement of voorstelling die toch niet op naam hoeven te staan;
      • DRM-vrije films of muziek (als in: je kan het nog steeds afspelen ook als de oorspronkelijke aanbieder er niet meer is) waarvan je toch kan bewijzen dat je er ooit voor betaald hebt;
      • Een gekocht digitaal vanity-item in een online game (een zwaard of bijzonder paard of zo) die je wel kan overdragen of verkopen;
      • Voor digitale foto’s, het kunnen vastleggen wie de fotograaf is en onder welke voorwaarden en aan wie die verkocht is, of wie die mag gebruiken;
      • Als een soort onafhankelijke, snelle manier om vast te leggen dat documenten niet gewijzigd zijn. Ik ben geen advocaat, maar ik kan met voorstellen dat er gevalen zijn waarbij je zekere, minimale vastlegging wil van iets zonder dat je gelijk met notarissen en officiele stukken in de weer moet. Bijvoorbeeld een offerte of aanbieding. Zaken waar vastlegging van belang is “voor het geval dat” er zich toch een conflict mocht voordoen.
  3. Wat je dan in feite koopt of krijgt, is een token dat gekoppeld is aan een bepaald digitaal bestand. Maar er is maar één token met die koppeling, en als jij dat token onder jouw beheer bent dan kun je jezelf dus ‘eigenaar’ van dat bestand noemen.

    Dat is niet helemaal hoe NFT’s werken. Wat je in feite koopt of krijgt, is een token dat digitaal gekoppeld is aan een belofte van de uitgever van de NFT. Ik kan als hypermoderne concertzaal of voetbalstadion bijvoorbeeld tickets voor een specifieke wedstrijd/uitvoering verkopen als NFT: ik geef 15000 NFTs uit, 1 voor iedere stoel in mijn stadion, en degene die de NFT voor stoel 37 voor de wedstrijd van zondermiddag kan tonen wordt toegelaten tot het stadion. En dat ticket is dan een ding wat je digitaal kan verhandelen.

    Dit concept van een verhandelbare belofte kan voor allerlei toepassingen ingezet worden. Autopapieren zouden in het NFT blockchain-systeem gegoten kunnen worden, en registergoederen, en als ik een contract met jou wil afsluiten die jij vervolgens kan verhandelen zoals je goeddunkt dan kan ik dat contract uitwerken middels een NFT. Maar een NFT hangt altijd samen met een belofte: degene die een NFT uitgeeft (en dat kan iedereen) is ook degene die een belofte maakt aan degene die de uitgegeven NFT in bezit heeft.

    Wat een NFT dus niet is is een digitaal bestand waar eigendom op rust. Als eigenaar van (bijvoorbeeld) het copyright op een bestand zou ik misschien een overdrachtscontract kunnen schrijven met als ontvanger degene-die-het-token-heeft (veel succes met die juridische constructie), en daarmee een NFT kunnen uitgeven die het overgedragen copyright representeert; maar dat is niet wat Christie’s doet, en niet wat iemand in de huidige hype aan het doen is. Een NFT waar alleen maar een link naar een plaatje instaat betekent helemaal niks, want het is niet gekoppeld aan een belofte door een uitgevende instantie. Ik kan ook NFTs gaan uitgeven van hetzelfde plaatje, zoveel als ik wil, en die betekenen ook niks, omdat daar ook geen belofte aan vastzit.

    Een NFT is een digitaal waardepapier. Zijn waarde is datgene wat de uitgever van het waardepapier gaat doen voor de houder van het papier. Voor NFTs waar ik een plaatje van een kunstwerk of een voetbalspeler in zet, en waar ik na uitgifte niks meer mee ga doen, is die waarde nul.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.