Apple moet van rechter betaalregels voor ontwikkelaars in App Store aanpassen

Apple moet appontwikkelaars toestaan hun eigen betaalsysteem te gebruiken buiten de App Store om. Dat meldde de NOS onlangs: de rechtbank in Californië bepaalde dit in een zaak die was aangespannen door Epic, de maker van het populaire spel Fortnite. Het grote voordeel voor app-aanbieders is dat het nu niet meer perse via de Apple-betaalsystemen hoeft. Epic gaat in hoger beroep omdat de uitspraak ook bepaalde dat Apple de mededingingswet niet overtreedt, waar Epic stellig van het tegendeel overtuigd is. De centrale vraag voor velen: hoezo mag Apple niet zelf bepalen hoe het werkt met vergoedingen en betalen?

Het betaalsysteem van Apple is al jaren controversieel. Kern is dat Apple hiermee 15-30% van alle betalingen in mag houden. Dus niet alleen aankopen van apps zelf, maar ook in-app aankopen en abonnementen op inhoud zoals films of streaming muziek. Dat hakt er nogal in, 30% is voor kleine bedrijven immers zo ongeveer de hele winstmarge. En niet eenmalig, op elke verlenging of maandbetaling van een abonnement. En je prijzen hoger zetten in de App Store om hiervoor te compenseren mag niet: Apple-gebruikers moeten dezelfde prijs krijgen als jij op je site zet. Dat ervaren ontwikkelaars als wel héél veel geld voor Apple.

Daar staat tegenover dat Apple natuurlijk die App Store niet van de lucht kan laten draaien, en dat een goed en veilig betaalsysteem ook niet voor een appel+ei kan. Dat is dan ook meteen het argument uit het pro-Apple kamp: Apple is een bedrijf, die hebben fors geïnvesteerd in deze infrastructuur en willen daar nu de vruchten van plukken (excuses voor de vele puns). En dat zij dan dertig procent willen, dat is dan hun zakelijk goed recht.

In principe is dat ook zo. Als ik een markthal neerzet en mensen uitnodig kraampjes neer te zetten met bio-organisch groente en fruit, dan mag ik best bepalen dat ik 30% van elke transactie wil hebben en dat je de pinautomaten bij mij moet huren. Juridisch geen probleem, maar dat is met name omdat er dan geen marktkraamhouder bij mij komt staan. Er zijn genoeg andere plekken waar men groente en fruit kan kramen, nog los van het feit dat ik met 30% meer dan de gehele winst opeis en het dus sowieso onzinnig is om bij mij te komen staan.

Bij Apple ligt dat anders, althans volgens Epic: die heeft een economische machtspositie, wat we in de volksmond een “monopolie” noemen maar wat het natuurlijk niet is want Android is er ook nog. Maar onder de wet hoef je niet de enige te zijn. Waar het om gaat, is of je macht hebt, of mensen makkelijk om je heen kunnen dan wel feitelijk toch wel zaken met jou moeten doen. Zoals ik in maart nog blogde toen de EU Apple ging aanklagen,

Op de markt voor smartphones heeft Apple geen enorm aandeel, Android is vele malen groter qua aantal telefoons met dat OS erop. Maar Apple is wel zeer bekend en zeer gewild, dat geeft dan een extra stukje macht, een powerup als het ware. Ook kun je zeggen, het gaat niet om smartphones an sich maar om high-end smartphones en in dat segment verkoopt Apple meer.

Epic gaat nog een stap verder en zegt dat het gaat om de markt voor betaalmechanismen in de App Store, de markt voor pinautomaten in mijn markthal zeg maar. Daar wil de rechter voor alsnog niet in mee. Ik blijf het ondertussen lastig vinden om er de vinger op te leggen waarom precies, maar dat Apple een machtige partij is dat staat wel als een paal boven water. En dan kan ik niet om de conclusie heen dat dit inderdaad misbruik is, zo’n enorme hap uit andere mensen hun omzet nemen terwijl de infrastructuur draaiend houden écht niet die miljarden aan inkomsten kost.

Arnoud

21 reacties

  1. Ik lees juist dat de rechtbank in Californië heeft bepaald dat Apple dus wel zelf mag bepalen hoe het werkt met vergoedingen en met betalen. Maar alleen voor de Appstore, en niet inhoudelijk in de app of de website van de appbouwer. En dat lijkt me prima. En een epic win voor Epic. Dit zal natuurlijk voor de nodige staart zorgen: zal Epic een schadevergoeding eisen voor het onterecht verwijderd zijn uit de App store, met de grote melkkoe Fortnite? En zal een hoger beroep de uitspraak van de rechtbank weer onderuit halen?

    Ik wist niet, en verbaas me, dat Apple verbiedt om apps goedkoper aan te bieden op de eigen website. Gaat het hier om goedkoper op Android of goedkoper voor iPhone zonder Appstore? Ik weet namelijk dat iPhone zonder Appstore kan, maar je moet wel in de instellingen speciale machtigingen verlenen. En dat Apple daar misschien zo boos van wordt, dat Apple je uit de Appstore knikkert.

    Maar in beide gevallen vind ik het apart. Want in mei had Booking.com nog in hoger beroep verloren: Booking.com mag hotels niet verbieden goedkopere prijzen op de eigen website aan te bieden, dan wel een beste prijs garantie op te eisen.

    1. Ik wist niet, en verbaas me, dat Apple verbiedt om apps goedkoper aan te bieden op de eigen website. Gaat het hier om goedkoper op Android of goedkoper voor iPhone zonder Appstore?

      Nee niet apps, de content of diensten in de app. Denk aan een premium item, een abonnement op een krant die je leest in een app. Dan moet er 30% van de abonnementsprijs van de krant (ja, de krant) naar Apple als men via de app het abonnement afsluit.

      1. Wat ik van de prijsstellingseisen van Apple (en veel andere “Internetbemiddelaars”) begrijp is dat de verkopers verboden wordt om via andere kanalen hun diensten of waren aan te bieden voor een prijs die voor de consument lager ligt dan de prijs die de dienstverlener rekent. Ik vind dat een oneerlijke handelspraktijk die de consument benadeelt: de bemiddelaar heeft geen enkele reden om haar marge zo laag mogelijk te houden.

        (Ik kan wel leven met een bepaling die zegt dat de inkoopprijs van de bemiddelaar niet hoger mag zijn dan de prijs waarmee de verkoper haar goed of dienst aanbiedt aan anderen; de bemiddelaar heeft dan een reden om haar marge laag te houden.)

    2. Op de markt voor smartphones heeft Apple geen enorm aandeel, Android is vele malen groter qua aantal telefoons met dat OS erop.

      Wereldwijd is Android inderdaad groter, maar in de VS is iOS al jaren groter dan Android. iOS heeft daar meer dan 50% van de markt in handen.

      En een epic win voor Epic. Dit zal natuurlijk voor de nodige staart zorgen: zal Epic een schadevergoeding eisen voor het onterecht verwijderd zijn uit de App store, met de grote melkkoe Fortnite? En zal een hoger beroep de uitspraak van de rechtbank weer onderuit halen?

      Epic win is het niet. Epic heeft ook aangestuurd op het openbreken van iOS door andere stores toe te staan zodat ze hun eigen store aan kunnen gaan bieden, maar daar wil de rechter niet aan. De rechter heeft ook beoordeeld dat Epic alsnog 30% aan Apple moet betalen over de aankopen die gedaan zijn in de periode dat Epic in-app aankopen buiten de app store aanbood, dat Apple vrij is om zelf te bepalen of Fortnite weer in de app store mag en dat Apple ook niet verplicht is de developer account van Epic te herstellen. Op de meeste punten krijgt Apple dus gelijk, vandaar dat Epic ook in hoger beroep is gegaan. Het komt erop neer dat Apple betalingen voor in-app aankopen open moet gooien, maar Epic daar verder niet van kan profiteren en zelfs nog geld verschuldigd is aan Apple.

  2. Een van de betere argumenten voor de conclusie dat Apple telefoons wel als aparte markt gezien kan worden, vond ik vendor lock-in.

    Aankopen die je doet in de App store van Apple kun je niet gebruiken buiten het Apple ecosysteem. Bij het kopen van de eerste telefoon denken mensen niet bewust na over hun toekomstige telefoons. Als deze telefoon vervolgens kapot gaat, dan is het een te grote drempel om over te stappen op een non-Apple telefoon als ze all hun app aankopen niet meer kunnen gebruiken. Omdat er geen vrij verkeer zonder grote drempels is tussen de twee, kan het niet gezien worden als een enkele markt.

    De huizenmarkt van Nederland en Australië zijn ook twee verschillende markten en wordt niet gezien als een enkele grote huizenmarkt. Er zijn te grote drempels om gemakkelijk van de ene naar de andere over te stappen.

    1. Ik kan je uit ervaring vertellen dat het prima mogelijk is om, bij verhuizing van Nederland naar Australie je eerder gekochte meubels en andere artikelen die je normaal in een huis hebt mee te nemen. Afgezien van transportkosten en bio-safety controles (je mag geen houtworm meenemen) zijn er geen drempels om over te stappen van de Nederlandse naar de Australische huizenmarkt.

      Dus om de vergelijking om te draaien: Als je van huizenmarkt kunt wissellen, waarom dan niet van app-store?

      1. Juridisch gezien is een markt “alle producten en/of diensten die op grond van hun kenmerken, prijzen en gebruiksdoelen door de consument als onderling verwisselbaar of substitueerbaar worden beschouwd.” Ik denk dat we wonen in Nederland en Australië niet als verwisselbaar beschouwen, maar zou dat wel zo zien als we de woningmarkt in de grensgebieden met Duitsland of België beschouwen.

        Als je dit naar Apple trekt, is dus de vraag of consumenten de Android-markt als verwisselbaar zien met Apple. Is dat gewoon overstappen, even een nieuwe smartphone? Of zeggen mensen echt, een iPhone is serieus wat anders, dat kun je niet inruilen voor Android? Net zoals auto’s en fietsen twee markten zijn hoewel beiden vervoermiddelen voor woon/werkverkeer?

        1. Dat is de hamvraag niet? Als je een gebruiker hebt zoals ik dan zijn ze vrijwel volledig uitwisselbaar. Ik heb geen enkele betaalde app op mijn android toestel en heb nog nooit een dienst via de app store afgesloten.

          Een vriend van mij heeft een iPhone en heeft geld uitgegeven aan apps dan een nieuwe telefoon kost. Overstappen naar Android is voor hem peperduur en geen optie.

          Aangezien we het in deze zaak hebben over aankopen via de app store ben ik bescheiden van mening dat je dan echt naar mensen moet kijken die ook echt aankopen doen in de app store en dat mensen zoals ik er niet toe doen. En dat de Apple app store dus een andere markt is als de Android app store.

          1. Goeie vergelijking, maar waar zit hem dat dan in? Ik heb een dure stofzuiger vol met bijgekochte accessoires (en driehonderd zakken, was een koopje) en die passen niet op de nieuwe die ik overweeg. Maakt dat die dure stofzuiger een eigen markt? Dat voelt wat te makkelijk. Lego en Playmobil zijn ook geen aparte markten ondanks dat de Legoblokjes niet passen op de Playmobil-bodemplaten.

            Is het dan omdat het diensten zijn, apps zijn lange termijn en niet one-shot eigendomsoverdracht? Hoe kijken we dan aan tegen hotels met loyaliteitspuntensystemen? Die zijn natuurlijk om te zorgen dat ik daar blijf boeken.

            1. Het verschil met de markt in fysieke producten is significant:

              Een app koop je gekoppeld aan een account en is niet overdraagbaar. Die 300 zakken voor jouw stofzuiger kan je met de stofzuiger doorverkopen of los doorverkopen aan iemand met dezelfde stofzuiger. Dat zou je onder de noemer ‘omdat het een dienst is’ kunnen vatten.

              Als jij na jaren Lego kopen besluit Playmobil te kopen dan kan je nog steeds jouw met lego bouwen het is geen investering die verloren gaat. Als jij besluit na jaren van iPhone naar een Android toestel te gaan zal je veel apps opnieuw moeten kopen en abonnementen die via de Apple store lopen opnieuw moeten afsluiten. Dat laatste zou bij loyaliteits punten een probleem kunnen worden omdat die dan verloren gaan of bijvoorbeeld tot een prijsverhoging kunnen leiden, omdat de prijs verhoogd is maar voor bestaande klanten geëerbiedigd wordt.

              En dat is dus ook het verschil met de loyaliteitspunten bij hotels. Als jij die bij Hilton hebt opgebouwd en je besluit een keer in The Palace in New York te slapen ben je de loyaliteitspunten niet kwijt en je kan de volgende keer zonder extra kosten te maken gewoon weer bij het Hilton boeken.

              Feitelijk is de Apple app store naar mijn mening dus een eigen markt omdat Apple zelf contractuele en technische maatregelen hebben genomen om de onderlinge uitwisselbaarheid zo veel mogelijk te beperken…

            2. We zeggen toch ook dat een muzikant een door copyright-wetgeving afgedwongen monopolie heeft op hun eigen muziek? Als Metallica een monopoliepositie heeft op de verkoop van Metallica-muziek, dan is Metallica-muziek dus een aparte markt. Ik denk dat de Apple app store in hetzelfde rijtje past.

              Als jouw dure stofzuiger eigen zakken gebruikt die nergens anders in passen, maar ik als leverancier zelf wel zakken kan maken die in jouw stofzuiger passen, dan lijkt jouw stofzuiger me een aparte markt waarin de leverancier GEEN monopoliepositie heeft (iedereen die dat wil kan in de markt stappen zonder serieuze hordes te nemen, of ze dat ook daadwerkelijk doen is hun probleem). Als het via een of andere truuk voor andere leveranciers niet mogelijk is om zomaar zakken voor de dure stofzuiger te maken (authenticatiechips in de zakken, net zoals bij inktpatronen? merkenrecht op de vorm van de zakken die nodig is om ze te laten passen, zoals bij sommige beschermde sleutels?) dan lijkt me dat inderdaad een monopoliepositie waar de leverancier misbruik van aan het maken is.

              1. Volgens mij is er een verschil tussen het begrip monopolie in de anti-monopolie en kartel wetgeving met die in het algemeen spraakgebruik. Ja, die muzikant heeft een monopolie, maar geen economische machtspositie — je kan makkelijk zonder en alternatieven zijn ruim voorhanden (maar vertel dat niet aan de doorgewinterde Metallica fan, al zal zelfs die er de brui aan geven als die voelt dat Metallica fans probeert leeg te zuigen). Nu is helaas de anti-monopolie wetgeving onder invloed van lobbyisten behoorlijk slap (en verslapt), en mag het wat mij betreft echt wel een stuk verder gaan. Het is onderdeel van wat ik de vrije-markt paradox noem: om marktwerking in stand te houden, moet je continue ingrijpen.

                Volgens mij gaat het bij sommige types sleutels meestal om een octrooi op het ontwerp, dat dan 20 jaar voorkomt dat willekeurige sleutelwinkeltjes ze legaal kunnen dupliceren. Gaat dan met name om features om sleutelbeheer mogelijk te maken. Kijk voor de grap eens naar het Youtube kanaal van lock picking lawyer en huiver.

  3. Apple geeft toch zelf al aan dat ze een eigen, aparte markt heeft. Immers, ze verkoopt al decennia haar computers met de slogan “het is geen PC, het is een Mac”, en heeft reclamecampagnes waarbij ze haar computers vergelijkt met het Microsoft Windows operating system. Vreselijk irritant dat ze daarbij eigen hardware vergelijken met andermans software, vooral voor wie BSD, Linux of iets anders draait. Ook haar telefoons worden zo verkocht: het is iPhone versus Android, niet “Apple smartphones vs Moterola vs Huawei vs Samsung”. Ook wordt er bewust, met onder meer reclames, congressen, taalgebruik en eigen winkels, een beeld neergezet dat de producten niet te vergelijken zijn met de concurrentie, en worden gebruikers ook aangemoedigd dat zo te zien, en er zich met te identificeren.

    Het zou wat mij betreft echt anders zijn als Apple iPhones verkocht, en je zelf mocht weten wel OS je er op zet, en je hun OS ook op andere telefoons kon zetten.

    Ik denk dus wel dat je kunt zeggen dat het ecosysteem van Apple als een eigen ecosysteem is. Dat is hoe Apple het zelf in de markt zet, en het zou toch een keer tijd worden dat een toezichthouder ze dingt om zich aan standaarden te houden, in het belang van de consument en een gezonde marktwerking.

    1. (Ik lijk mijn reactie niet te kunnen bewerken. Wilde dit nog toevoegen)

      Het zou wat mij betreft echt anders zijn als Apple iPhones verkocht, en je zelf mocht weten wel OS je er op zet, en je hun OS ook op andere telefoons kon zetten.

  4. Leuk vergelijkend product: de kosten van het Nederlands betalingsverkeer vanuit de banken. Vroeger (circa 1990) nagenoeg 100% vanaf papier en in te voeren door bankmedewerkers, heden ten dage nagenoeg 100% digitaal, ingevoerd door de klant en de kosten hoger dan ooit! De logica ontgaat mij.

    1. Het belangrijkste verdienmodel van de banken was altijd rente. In goede tijden zat er een marge van zo’n 4% tussen wat banken betaalden voor geld (geleend van klanten) en wat zij ontvingen voor geld (uitgeleend aan andere klanten). Die marge is onder druk van de lage rente veel kleiner geworden. Het hebben van betaalrekeningen zorgt ervoor dat veel mensen ook hun spaargeld bij dezelfde bank neer zetten, en op die manier dat model ondersteunden, en daardoor kon het uitkomen.

      Naast de huidige rente-politiek, zorgt de ruim-geld politiek van de ECB dat banken het geld van klanten niet meer nodig hebben. Sterker, ze zijn het liever kwijt, want het kost een half procent om het te stallen bij de ECB. Dat betekend dat de kosten van het betalingsverkeer op een andere manier gedekt moet worden. Tel daar bij op de hele hoge kosten voor de opgelegde overheidstaken op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering, waar nu letterlijk duizenden mensen aan moeten werken.

      1. @Jeroen, dank je voor jouw reactie.

        ik denk er iets anders over. Ten tijde van de invoering van het tariefstelsel dat je per transactiesoort gaat betalen – en dus meer betaalt indien je dat inefficiënt doet, lees met papier – leden banken inderdaad verlies op het betalingsverkeer. En door lagere credittarieven op spaartegoeden en deposito’s en hogere debetrenten, werd het tekort aangezuiverd. Vanaf het moment (circa 1990/1991) dat het betalingsverkeer dekkkend werd konden banken hun credittarieven verhogen en de debettarieven verlagen, waardoor ze concurrerender werden en tegelijk winstgevender, want het betalingsverkeer verlies was weg. Destijds was het argument ook,

        wij willen kostendekkend zijn, meer niet!
        Sindsdien heeft het bankwezen het gehele betalingsverkeer gedigitaliseerd, meer nog zij digitaliseren al hun activiteiten en sluiten kantoren, laten een deel van hun personeel vanuit huis opereren en op uren dat de cliënten het wensen. De enorme besparingen die dat oplevert (zeker ook wat de betalingsverkeerkosten betreft, want een handgeschreven betaalopdracht kostte de bank in 1990 ƒ 1,20 en zij bracht de bank ƒ 1,90 op; terwijl een elektronische betaalopdracht op diskette ƒ 0,08 kostte aan de klant te verhogen met een batchtarief van ƒ 0,20) zijn niet misselijk. En dan te denken aan de omvang van kostenbesparingen welke de informatisering en digitalisering heden ten dage hebben bijgedragen, mede gelet dat vrijwel alles digitaal gaat nu?! Kijk eens naar de kosten die de banken nu per mutatie rekenen. Ik twijfel er niet aan dat het betalingsverkeer een zeer belangrijke (misschien wel de belangrijkste?) winstbijdrager is voor het bankwezen. Hier wordt veel meer dan redelijk is aan de klant berekend en wordt de efficiëntie c.q. winst behouden.

        1. Digitalisatie leidt misschien wel tot heel lage variabele kosten, maar de investeringen die continue gedaan moeten worden om de systemen up-to-date en conform de regelgeving te houden zijn behoorlijk groot, en daarnaast zit er behoorlijk veel werk in KYC en AML, als ik al eerder heb gemeld. Daar zit veel kostbaar handwerk bij. We zien tegelijkertijd de opkomst van fintech bedrijven, die ook stukken van het betalingsverkeer willen overnemen, dus kwa concurrentie moet je verwachten dat er geen overdreven winstmarges op zullen zitten. ƒ 0,08 in 1990 is ongeveer vergelijkbaar met 7 eurocent nu. Een digitale overschrijving kost bij de Rabobank, zakelijk, 10 cent, dus echt veel hoger zijn die tarieven niet.

          1. @Jeroen Ik volg je niet; de ƒ/€-koers was toch 2.21273 dat betekent dan toch dat ƒ 0,08 omgerekend naar Euro 0,036 is? Dat is aanmerkelijk lager dan € 0,10 Daarbij de Rabobank met haar veel groter klantenbestand – dan menig van haar concurrenten – kan de investeringen over dat grotere klantenbestand spreiden en dus lagere marginale kosten per klant bezitten. Eens dat FinTech bedrijven (ik zie daar Amazon, MS e.a. Amerikaanse concerns) concurrenten worden, maar is het bankwezen niet al daarop aan het voorsorteren door de data-leverancier van hen te worden? Banken passen toch al hun APPs daarop aan en geven hun ‘concurrent’ toch een podium? Ik vermoed dat hier een ander bedrijfsmodel aan het vormen is.

          2. In aansluiting op voorgaande reactie, zag die niet meteen terug en zekerheidshalve opnieuw geplaatst, maar ook aangevuld.

            @Jeroen Ik volg je niet helemaal. De ƒ/€-koers was toch 2,21371? Dan zou ƒ 0,08 omgerekend € 0,036 zijn en dat bedrag is een stuk lager dan € 0,10 Bij de vele mutaties telt dat aan!

            Daarbij, de investeringen van de Rabobank worden over een veel groter cliëntenbestand dan haar collegae uitgesmeerd en dat betekent in mijn optiek dat de afschrijving van die investeringen per klant een stuk lager ligt dan bij de concurrent. En dus worden de investeringen makkelijker terugverdiend, ook over de jaren heen. En inderdaad, er komen concurrenten (de Amerikaanse FinTechs voorop, inmiddels gevolgd door de digitale submerken van de Nederlandse banken). Kenmerk van de FinTechs is hun toenemende winstgevendheid en populariteit; in andere woorden het is een lucratief bedrijfsmodel en de Nederlandse banken spelen er begrijpelijkerwijze op in, zoals ook hun marketing daar al voorsorteert en de bancaire APPs i.c. de banken al meer de functie gaan krijgen van digitale data-leverancier. Vraag: is de ons bekende bank, een dinosauriër aan het worden, en ontstaat er een ‘nieuwe bancaire’ industrie/sector t.w. data-handelaar?

            Ik schat dan ook in dat de investeringen, het ‘up-to-date’ en conform de regelgeving houden van de systemen (o.a. op basis van marketing [KYC] en anti-witwas praktijken [AML]) hun dekking vinden in het bedrijfsmodel, los van de vraag of die kosten bij het publiek (de klant) horen te liggen?! Het zijn deze cursief weergegeven gewetensvragen die mij bezig houden.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.