Hoe ver mag je gaan als burgervrijwilliger in de Oekraïense invasie?

Via Twitter:

Maar een blogpost van AE @ictrecht over hoe ver je kan en mag gaan als normale burger of als cyber militia (of wat is Anonymous eigelijk?) zou ik zeer boeiend vinden.
Zeker na de berichtgeving over Anonymous dat Rusland terug wil aanvallen heb ik veel mails gekregen van mensen die mee wilden doen. Of die lid willen worden van het Oekraïense IT-leger, of zelfs het fysieke leger (for lack of a better term).

Om daarmee maar te beginnen: dat mag, in vreemde krijgsdienst gaan als Nederlander. Je overtreedt dan geen wet (tenzij je Nederlands militair bent of je tegen Nederland/een NAVO land gaat vechten), je verliest ook niet je paspoort et cetera. Het enige is, je moet dan wel echt bij een krijgsdienst van een land ingeschreven worden. Of dat nu het Franse Vreemdelingenlegioen is of de Oekraïense landmacht, dat maakt dan niet uit.

Maar let op: het werven van Nederlanders voor vreemde krijgsdienst is wél strafbaar (art. 205 Strafrecht). Een website bouwen waarin mensen zich kunnen organiseren om samen te gaan vechten, is dus juridisch zeer onverstandig. (Het helpen van mensen die toch al wilden gaan aanmelden voor het Oekraïense leger valt er dan buiten, die mensen wilden al en die werf jij dus niet meer.)

Gewoon gaan vechten is juridisch iets heel anders dan lid worden van een leger. Als je als gewoon burger bijvoorbeeld ddos-aanvallen uitvoert, dan is dat gewoon een strafbaar feit – net zoals iemand omleggen moord is, ook al zou die iemand bezig zijn met Kiev aanvallen of verboden clustermunitie laden voor een bombardement. Heel misschien kom je dan weg met een beroep op overmacht of noodweer, maar ik zou er niet op rekenen.

Een realistisch risico is dat het OM zo’n cyberaanval ziet als een poging om Nederland bij de oorlog in Oekraïne te betrekken, en dat is strafbaar met tot tien jaar cel (art. 100 Strafrecht):

hij die, in geval van een oorlog waarin Nederland niet betrokken is, opzettelijk enige handeling verricht waardoor het gevaar ontstaat dat de staat in een oorlog wordt betrokken, of enig van regeringswege gegeven en bekendgemaakt bijzonder voorschrift tot handhaving van het niet deelnemen aan de oorlog opzettelijk overtreedt;
Het argument is dan dat wie bijvoorbeeld een ddos-aanval uitvoert op zeg Russische brandstofvoorzieningen, daarmee de Russische opmars saboteert, wat Rusland kan zien als oorlogshandeling en daar Nederland op aankijkt. (Het maakt niet uit dat Rusland dit een “speciale militaire interventie” noemt, er is geen oorlogsverklaring zoals bedoeld in artikel 96 Grondwet nodig).

Alles bij elkaar: doe het niet. Gewoon niet. Helpen bij opvang van vluchtelingen of het verzorgen van noodhulp lijkt me veel productiever. En als je écht unieke skills hebt waarmee Oekraïne gediend zou zijn, meld je dan bij Defensie.

Arnoud

 

24 reacties

  1. Hoe zit het met operaties uitvoeren die niet illegaal zijn maar wel impact hebben op de oorlog in Oekraine? Bijvoorbeeld massaal verspreiden van propaganda aan de Russische bevolking om ze er toe aan te zetten Putin af te zetten?

    1. Het lijkt me moeilijk om de Russische bevolking te bereiken met propaganda, die voor hen geloofwaardig is én aankomt. De Russische overheid zal alles op alles zetten, om die tegen te houden. Zie de berichten, dat Wikipedia in Rusland geblokkeerd dreigt te raken. Verder kan door een ander land de propaganda ook als een oorlogshandeling worden gezien. Vijandige landen beginnen vaak met propaganda en fake nieuws, om de geloofwaardigheid van de regering van de tegenstander te ondermijnen.

    2. Een psychopaat betracht iedere handeling en/of uiting die tegen zijn/haar voorsteling ingaat als een direkte aanval op zijn persoon. Er is dus vanuit te gaan dat Tsaar Vladimir ook het verspreiden van propaganda, ongeacht vanuit welk land, als een direkte aanval op zichzelf en zijn Heilig Handelen (NB: uit zicht des Psychopaten!) zou zien. Dit zou kunnen betekenen, dat de Tsaar uiteindelijk het land van herkomst als betrokkene bij zijn militaire interventie ziet.

      1. Dat is leuk gesteld : ‘gevaar onstaat’, maar wat is de maatstaf daarvoor?

        Wat een verstandig rationeel persoon beschouwt als een reele kans op gevaar? Wat een irrationele tegenstander beschouwt als provocatie? Wat niemand beschouwt als provocatie maar wat de tegenstander wel gebruikt als aanleiding?

        Ik noem maar wat: Als ik mijn hond tegen het hek van de russische ambassade laat plassen? Hoe gaan zij dat zien? Kan ik natuurlijk niet beoordelen.

        1. Ik citeer even de Tekst en Commentaar:

          Gevaar is de reële mogelijkheid van schade voor het betreffende rechtsgoed (vgl. HSR 1996, par. 2.2.2.1). Het zal aan de hand van ex ante bekende gegevens moeten worden vastgesteld (zie HSR, idem; A?G. Meijers, conclusie voor HR 28 februari 1989, NJ 1990/8). Indien de opvatting wordt onderschreven, dat het eerste delict onderdeel 1° ook ziet op handelingen waarvan op grond van de ?politieke realiteit’ te verwachten valt dat zij het genoemde gevaar opleveren (zie aant. 5), dan krijgt het belang van een behoorlijke begrenzing van het bestanddeel ‘gevaar’ extra gewicht (vgl. Noyon/Langemeijer/Remmelink Strafrecht, art. 100 Sr, aant. 4).

          Kort gezegd, “doe even normaal gast, straks krijgen we oorlog”. Iedereen weet wat “doe even normaal” betekent.

          1. Dan zou dus bijvoorbeeld de leider van de tegenstander ‘een gevaarlijke geestesgestoorde’ noemen al voldoende kunnen zijn om strafbaar te zijn? Een psychopaat kan immer al gemakkelijk zoiets interpreteren als officiele Nederlandse uiting en een flink terugslaan.

            Lijkt me sterk.

            1. Als we werkelijk in een situatie zijn waarin dat roepen realistisch gezien kan leiden tot oorlog tegen Nederland, dan moet je dat misschien even niet zeggen?

              Het gaat niet om “Kim Jong-Un is gevaarlijk en gestoord” met de theoretische optie dat hij dan een bommenwerper naar ons stuurt. Maar om een realistisch te verwachten gevaar in een concrete gegeven situatie. Een grootschalige cyberaanval vanuit Nederland op Moskou zou ik écht een slecht idee vinden nu.

              1. Als we werkelijk in een situatie zijn waarin dat roepen realistisch gezien kan leiden tot oorlog tegen Nederland, dan moet je dat misschien even niet zeggen?

                Ja dat klinkt redelijk…..als algemeen concept. Ik ben maar een simpele burger die zijn hele leven in een vrij rechtsstaat gewoond heeft. Hoe moet ik in ’s hemelsnaam kunnen inschatten welke uitroep kan leiden tot welke reactie van een geestesgestoorde. Je hebt blijkbaar hoge verwachtingen van mij op het gebied van militaire psychologie en de gevolgen daarvan op internationale betrekkingen.

                Een grootschalige cyberaanval vanuit Nederland op Moskou zou ik écht een slecht idee vinden nu.

                Ja, begrijp ik. Het zou een slecht idee zijn uit angst dat de Russen zouden terugslaan. Maar dan laat je je regeren door angst (voor de russen of voor art. 100), is dat wat je wilt? Als je bang voor ze bent, moet je als land ook geen sancties nemen, en dat doen we ook en daar is ‘iedereen’ voor.

                In ben ook bezorgd/bang over hoe de situatie zich ontwikkeld. Maar ik ben er nog niet uit of ‘ze niet storen in de hoop dat ze ons niet zien’ wel de beste strategie is.

                1. Ik vind het wezenlijk anders of je als land tot iets besluit, of dat je als burger dingen gaat doen in je eentje. Net zoals er een verschil is tussen een arrestatieteam van de politie die iemand aanhoudt, en een burger die iemand tackelt die er verdacht uitziet.

                  Ik zou zeggen: je voelt wel aan wanneer een situatie politiek gespannen is. Niemand zal op dit moment denken dat er met Rusland niets aan de hand is. Met Thailand zijn er redelijkerwijs geen conflicten te verwachten op dit moment, dus daar kun je je anders richting opstellen. En als jij als burger politiek actief wil zijn (je hebt immers een forse mening over een regering van een ander land, dat is politiek) dan verwacht ik wel politieke voelsprieten. Heb je die niet en ga je toch je mening brullen én dat lijkt de rest van ons gevaarlijk, ja dan gaan we ingrijpen. En dan is “oh ja nee ik had geen idéé dat Putin zo gevaarlijk kon zijn” natuurlijk niet echt een relevant bezwaar.

                  1. Ik zou inderdaad niet snel zeggen ‘ik had geen idee dat putin zo gevaarlijk kon zijn’. Maar ik zou wel zeggen: ‘zelfs putin ziet wel of iets een actie van een individu is of van een land dus ik kon niet vermoeden dat hij consequenties voor het land zou verbinden aan mijn individuele acties’

                    Ik heb er moeite mee om maar zomaar op je rug te gaan liggen voor een irrationele brullende plaaggeest, uit angst dat je artikel 100 triggert. Ik zou zelf niet zo gauw iets doen, daar ben ik een te grote schijterd voor, maar mensen die wel iets doen, daar heb ik eigenlijk wel bewondering voor.

                    1. Er moet iets meer zijn denk ik dan jouw boze mening op een blog. Tot een demonstratie oproepen zou ik spannend vinden, een tribunaal organiseren dat Putin laat ophangen zou ik zeker afraden.

                      De kern is voor mij dat je actie op anderen afstraalt. Wij krijgen last van jouw geroep. Wij moeten vechten. Dan mogen wij mee bepalen of jij mag roepen lijkt met.

                      1. Ik snap het argument wel, ik ben het er alleen niet helemaal mee eens.

                        Ten eerste geloof ik dat mensen primair vrije burgers zijn, niet onderdelen van een gemeenschap die niet door hen zelf gekozen is en die vrij willekeurig (op geografische grenzen die het gevolg zijn van een geschiedenis aan willekeurige events) gedefinieerd is. Dus ‘wij krijgen last van jouw geroep’ gaat er bij mij niet zo in. Misschien is het wel correct, maar dat kan mij niet verweten worden, dat is eerder te wijten aan imperfecties in het wereldbeeld van anderen.

                        Ik ben ik, ik heb er niet voor gekozen Nederlander te zijn (maar ik ben er best tevreden mee), en ik heb er al helemaal niet voor gekozen dat anderen, met wie ik mij misschien wel helemaal niet verbonden voel, dezelfde nationaliteit hebben. Waarom moet ik gegroepeerd worden met andere Nederlanders?

                        ‘Wij moeten vechten. Dan mogen wij mee bepalen of jij mag roepen lijkt me’. Ook dat vind ik geen sterk argument. Dat is een argument dat vergelijkbaar is met:

                        ‘Wij staan een paar uur geblokkeerd in het verkeer. Dan mogen wij meebepalen of jij mag demonstreren tegen de regering’ ‘Wij moeten sterven aan corona en aan andere behandelbare ziektes omdat jij je niet laat vaccineren tegen corona, dan mogen wij mee bepalen of jij je ook moet laten vaccineren’ “Wij hebben last van het lawaai van jouw kerkklokken, dus wij mogen mee bepalen of jij naar de kerk mag’

                        Nogmaals, ik snap best je punt, maar ik ben het er maar matig mee eens, en het past ook niet in de Nederlandse traditie van individuele keuzevrijheid die best mag schuren met het (vermeende) groepsbelang.

                        1. Ik vind een oorlog over je heen krijgen van een wezenlijk andere orde dan een paar uur in de file staan. Ik weet niet goed wat ik hier aan toe kan voegen. Als jij het persoonlijke vrijheid vindt om Nederland in oorlog te mogen storten, dan zitten wij niet in hetzelfde rechtssysteem.

                          1. Ja, ik moet toegeven: die orde is inderdaad wel wat anders, en ik heb er ook al aan gedacht dat misschien de reden is dat ik er gevoelsmatig wel wat in zie, maar intellectueel niet.

                            In het begin ging de discussie over hoe je ‘gevaar ontstaat’ moet interpreteren. Dat je niet willens en wetens het land in oorlog mag storten staat natuurlijk buiten kijf. Maar het ging erover hoe onmiddelijk en rationeel de actie aan het gevaar gekoppeld moet zijn voordat je de actie niet meer mag doen, niet of je een overduidelijke oorlogsdaad mag doen.

                            Het is jammer dat we dat uit het oog verloren zijn en dat ik nu beschuldigd wordt mijn persoonlijke vrijheid boven het in-oorlog-storten te stellen. Dat is natuurlijk helemaal niet zo. Ik stel alleen mijn persoonlijke vrijheid boven het rekening moeten houden met iedere onwaarschijnlijke hersenkronkel van een psychopaat.

                            1. Ik stel alleen mijn persoonlijke vrijheid boven het rekening moeten houden met iedere onwaarschijnlijke hersenkronkel van een psychopaat.

                              Als die psychopaat jou dreigt alleen jou dood te schieten is dat jouw goed recht (alhoewel ik durf te wedden dat in dat geval alles wil zeggen en verzwijgen om dat pistool uit zijn handen te praten)

                              Maar als die psychopaat dreigt 1000’en andere mensen te vermoorden ben jij (omwille van de vrijheid van die 1000’en anderen!) verplicht daar rekening mee te houden.

                              Jouw vrijheid eindigt als het de vrijheid van anderen beperkt. Dat is een afweging, en alleen uit die afweging kun je rechten ontlenen.

                              1. Ik ben het op zich helemaal eens met jou.

                                Ik verzet me alleen tegen het door elkaar halen, wat uit sommige posts naar voren komt, van oorzaak en aanleiding.

                                Als ik mijn deur hard dicht sla, en de buurman wordt daardoor zo boos dat hij een pistool pakt en zijn vrouw doodschiet, is dat niet mijn schuld. Mijn deur is de aanleiding, maar de oorzaak is de psychische staat van de buurman, of de huwelijksproblemen van de buren, of nog iets anders.

                                Als ik weet dat hij zijn vrouw gaat doodschieten als ik mijn deur dichtsla, zal ik dat natuurlijk niet doen. Maar ik kan niet voorspellen of het morgen het gemiauw van mijn poes, of spelende kinderen op straat, of een geheim codewoord in het NOS journaal zal zijn wat hem zal triggeren.

              2. Een grootschalige cyberaanval vanuit Nederland op Moskou zou ik écht een slecht idee vinden nu.

                Mwah, het is natuurlijk erg vervelend als we een paar dagen niet kunnen pinnen of jouw blog kunnen lezen, maar als de aandacht van Rusland op de Oekrainen afgeleid wordt EN Oekraine zich daardoor beter kan verdedigen dan is het wel een manier om de Oekraine te helpen.

                Of de kosten-baten analyse inderdaad positief genoeg uitpakt kan ik niet beoordelen.

              3. Ja… theoretisch heb je gelijk, maar dan ook puur theoretisch. Maar dat betekent dus dat je je al hebt overgegeven aan Putin en kun je maar beter vast Russisch en de Putin groet gaan leren… Die psycho stopt niet na Ukraine. Wat er met Rusland dat ziet hij niet. Hij is al veel te ver van het padje af. Het is net Adolf in zijn laatste maanden in de waan van de superwapens waar hij de geallieerden mee zou vernietigen terwijl de rest van Duitsland compleet kapot werd geschoten….

  2. Waarschijnlijk het beste om te helpen is je energieverbruik verminderen. Een klein beetje gedragsaanpassing of een investering doen kan veel verschil maken, als we het massaal doen.

    De binnentemperatuur met 1°C verminderen geeft een 7% minder verwarmingsbehoefte. Voor mensen met een eigen huis is het bekijken of er (extra) geïsoleerd kan worden een zeer interessante. Je zal dan ook een lagere energierekening krijgen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.