Hoe krijg je effectief een vonnis tegen een Amerikaans blogplatform?

Wat moet je doen als een raar figuur je belastert op WordPress, en na diens arrestatie een ander de blog overneemt? Een recent vonnis (dank, tipgever) laat zien hoe ingewikkeld dit kan zijn. De eiser in de zaak is een Nederlander die werkt als sales director in de visbranche, en al jaren te kampen heeft met bedreigingen. Daarbij werd ook een WordPress-blog ingezet, waarvan ondertussen de auteur in voorlopige hechtenis is genomen op verdenking van afpersing, afdreiging en bedreiging. De blog werd toen ook offline gehaald, maar verscheen later weer online. De auteur ontkende hier iets mee te maken te hebben, waarop men zich maar tot WordPress richtte. Maar nee, men geeft geen gehoor zonder Amerikaans rechterlijk vonnis.

Dan maar naar de bevoegde Nederlandse rechter, die gevraagd werd de blog offline te laten halen en de persoonsgegevens van de publicist te verstrekken. Standaard eisen bij zo’n zaak, ook dat tweede: het Lycos/Pessers arrest biedt hier gewoon een basis voor.

WordPress-eigenaar Automattic had ondertussen wel íets gedaan, namelijk een blokkade op basis van IP-adres zodat je er vanuit Nederland niet meer bij kon. Daarmee was de schade van tafel en hoefden we dus geen rechtszaak meer te doen, aldus het bedrijf:

Automattic heeft aangevoerd dat zich in Nederland geen schade meer voordoet na de door haar in Nederland ingestelde blokkade van de Website, maar die redenering gaat niet op omdat de blokkade vrij eenvoudig omzeild kan worden via een Virtual Private Network (VPN). De Nederlandse rechter is dus bevoegd om van de vorderingen kennis te nemen.
Er was weinig discussie nodig over de vraag of het onrechtmatig was wat er allemaal op die blog stond. Automattic leek dat zelf ook niet echt te willen proberen, getuige ook het feit dat men de blog dus in Nederland had afgeschermd en geen inhoudelijk verweer had gevoerd over het waarheidsgehalte of bedreigend niveau. Het doet dan wat raar aan dat je vervolgens zegt, niets aan de hand, je kunt er niet bij, we zien u bij de Amerikaanse rechter. Onze rechter lijkt zich daar ook ietwat aan te ergeren:
Tot het verwijderen van de Blog is Automattic slechts bereid als een Amerikaanse rechter haar daartoe verplicht. Het voeren van een dergelijke tijdrovende en kostbare procedure kan gegeven het grote en spoedeisende belang van [eiser] echter niet van hem worden gevergd.
Automattic krijgt het bevel de site offline te halen en de NAW-gegevens (voor zover bekend) van de klant te verstrekken, dit op straffe van een dwangsom van vijfduizend euro per dag tot een maximum van een ton. Allemaal niet heel spannend, wat natuurlijk wél de grote vraag is of men gehoor gaat geven.

Het bedrijf heeft geen Nederlandse vestiging, dus de normale volgende stap is dan een Europese dochter te vinden die je kunt aanspreken. Op grond van de EEX Verordening (een Europese wet) kun je dat vonnis daar ten uitvoer leggen, hier door geld van de rekening te laten halen door een deurwaarder in zeg Spanje of Denemarken.

Hier is dat wat ingewikkeld, want Automattic is geen normaal bedrijf: er is een formele inschrijving in San Francisco, Californië en er zijn zo’n 2000 medewerkers maar die werken allemaal thuis. Ook vanuit Nederland, zie de handige kaart. Maar dat is dus allemaal zonder formele Nederlandse dochter of wat dan ook. Dat kan, maar die medewerkers zijn niet aansprakelijk voor wat hun werkgever doet, dus daar valt verder niets te halen. Dan zijn volgens mij de juridische mogelijkheden wel zo’n beetje uitgeput. Laten we dus maar hopen dat men alsnog meegaat met het vonnis.

Arnoud

 

21 reacties

  1. Als er geld van WordPress door Europa stroomt, kan je dat dan laten onderscheppen om deze dwangsom te betalen? Denk dan bijvoorbeeld aan betalingen van klanten aan WordPress of betalingen van WordPress aan hun werknemers.

    Je zou denken dat een van de twee mogelijk moet zijn, omdat je tegenovergestelde redenaties nodig hebt om ze te weerspreken. Of het geld is pas van WordPress als het op hun Amerikaanse rekening staat (en niet meer van WordPress zodra het niet meer op hun rekening staat) en je kan betalingen aan WordPress onderscheppen. De andere argumentatie is dat het geld onderweg ook nog van de zender is. Dan kan je niet bij het geld dat de klanten betalen, maar wel die WordPress betaald.

    Dit zou wel erg vervelend zijn voor klanten of werknemers. Volgens de wet zouden klanten gewoon betaald hebben of zou WordPress zijn werknemer niet betaald hebben, maar als WordPress deze onderschepping niet erkend, dan kan de klant fluiten naar waar hij voor betaald heeft wegens “niet betalen” en kan de werknemer fluiten naar zijn loon want ze “hebben het betaald”.

    Zeggen dat je niet aan de geldstromen mag komen en daardoor niks kunnen doen als de dwangsom zijn maximum bereikt heeft, lijkt me ook onwenselijk. Het enige alternatief dat ik kan verzinnen is de rechter vragen om de ISPs WordPress als geheel te laten blokkeren totdat de dwangsom betaald is. Je wilt niet volgens onze regels spelen? Dan mag je ook niet op onze markt komen.

  2. Kun je het bedrijf niet bij verstek veroordelen tot een boete en een bestuurder in gijzeling houden zodra deze ooit voet zet op Europese bodem? Effectief kunnen bestuurders van dat bedrijf dus nooit meer naar de EU komen zonder straf (boete plus dwangsom) te ontlopen.

  3. De aanbieder WordPress op ISP niveau blokkeren lijkt me zeer effectief en bij bedreigingen ook wel terecht.

    Betalingen aan “werknemers” tegenhouden ook, de vraag is of het medewerkers zijn of onderaannemers (zzp’ers) of via een faciliterend bedrijf tewerkgesteld zijn (lees een bedrijf dat alle verplichtingen lokaal aan “werknemers” doet)

  4. Zou een uitspraak als dit ook invloed hebben op het volgende aankomende “Privacy Shield”? Als je naar een amerikaanse rechter moet stappen dan heeft de AVG ook geen enkel effect in de VS dus hoe kunnen ze dan claimen dat europese data rustig naar in de VS gehost kan worden?

  5. Tja. Een netelige kwestie voor dat bedrijf ook. In dit geval begrijp ik dat Automattic zelf ook wel van mening was dat de inhoud onrechtmatig was, en ze hebben ook “iets” gedaan. In dit geval was de uitspraak van een Nederlandse rechter, en ze hebben zo goed en zo kwaad als dat gaat de toegang vanuit Nederland geblokkeerd. Dat je dat kan omzeilen door middel van een VPN blijft natuurlijk het geval. Aan de andere kant snap ik ook dat Automattic niet zelf die pet van de rechter op wil zetten; ze zijn een Amerikaans bedrijf en ze willen graag een uitspraak van een Amerikaanse rechter om naar te verwijzen. Ze kunnen ook niet zomaar er toe over gaan om een site geheel te verwijderen als een rechter uit een buitenland daar een uitspraak over doet; er zijn een heleboel landen waar men van mening is dat websites over bijvoorbeeld sexuele voorlichting, abortus, veilig drugsgebruik, andere dan de daar heersende religie, atheisme, evolutie, anti-communisme en noem het maar op verboden moeten worden. Niemand zou het accepteren als WordPress websites over atheisme offline zou halen omdat een rechter uit Saudi-Arabie dat oordeelt. Ik snap dus echt wel dat het voor de eiser in deze een vrij uitgemaakte zaak is, maar als Automattic besluit om in dit geval op de stoel van de Amerikaanse rechter te gaan zitten, waarom zouden ze dat dan in andere gevallen niet kunnen doen? Ze komen dan in een situatie terecht waar ze niet in willen zitten. Ik snap daarom wel dat ze er een vrij principiele houding op na houden, in dit geval “Wij doen alleen weghalen als een Amerikaanse rechter dat zegt”. In alle andere gevallen moeten ze zelf een afweging gaan maken wat soms behoorlijk lastig zal zijn. Over iets als dit zou eigenlijk een soort verdrag moeten zijn tussen de USA en EU, iets met een onafhankelijke advies- of bemiddelings-commissie of zo die in dit soort gevallen heel snel kan oordelen. Dan heeft zo’n bedrijf in elk geval een of andere externe partij waar ze naar kunnen verwijzen zodat ze zelf niet op die stoel hoeven te gaan zitten.

    1. Tsja. Ik snap de redenering, maar het voelt tegelijkertijd een wel erg gemakkelijk excuus om niets te hoeven doen. Want ze weten heus wel dat geen hond naar Californië gaat om een gerechtelijk vonnis te halen voor een Nederlandse smaadzaak. Ik denk dan wel, jij koos als bedrijf om wereldwijd te gaan opereren, dan is het dus jouw probleem dat je dan wereldwijd gerechtelijke problemen tegen je krijgt.

      Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: als de blog gericht is op het betreffende land (bv. taal en gemeten bezoekersaantallen per regio), en de rechter daar zegt ‘verboden’ dan halen we het geheel weg. Dan haal je dus smaadblogs als deze offline, plus Thaise teksten waarin de koning beledigd wordt, Russische sites waarin Oekraïne erkend wordt et cetera maar een algemene Engelstalige site over dat land blijft staan.

      Of: we geven gehoor aan gerechtelijke bevelen wereldwijd tenzij dit tegen de grondrechten gaan die in de VS algemeen aanvaard worden. Dat is hoe Nederlandse rechters buitenlandse vonnissen toetsen. Dan zou smaad een prima grond zijn, maar zou de Thaise koning pech hebben want freedom of speech.

      Of: we leggen het vonnis bij de klant voor, als die niets zegt dan gaat het weg, en als die protesteert dan moet de klant de Amerikaanse rechtszaak betalen waarin de buitenlandse eiser dan de klacht in mag dienen. Dat lijkt op notice/takedown maar met een gerechtelijke toets in het bronland. Eventueel met optie 2 erbij, zodat een oligarch uit flutland A niet zomaar een vonnis koopt om alles weg te krijgen dat hem niet bevalt.

      1. Als ik naar de positie van Automatic kijk die haar WordPress blog hosting (ook) gratis aanbiedt én daarbij natuurlijk ook een podium biedt aan dissidenten en andere critici van politieke leiders in de VS en buitenland begrijp ik dat zij lokaal het minste risico lopen door de Amerikaanse rechtspraak, met haar sterke bescherming van vrijheid van meningsuiting, te volgen.

        Als Automatic zich bereid verklaart een vonnis van de Nederlandse rechter uit te voeren dan zal de (Wit-)Russische overheid heel snel met haar verlanglijstje komen. Mijn verwachting is dat Automatic het door de Nederlandse rechter gewezen vonnis door een Amerikaanse rechter zal laten vernietigen en de patstelling zal laten voortduren.

        1. Ik begrijp het, maar vind het zeer lastig te accepteren dat zo een functionerende rechtsstaat zoals Nederland zonder enige inhoudelijke onderbouwing gelijk gesteld wordt aan poppenkastdictaturen als Belarus of Eritrea. Er moet een tussenweg zijn waarmee wél recht wordt gedaan aan wat legitieme, soevereine landen mogen verlangen van een internationale dienstverlener.

          1. Ja, als je me vraagt “Hoe doe je recht aan legitieme verlangens van soevereine staten?” dan is mijn wedervraag: “Vanuit welk gezichtspunt ga je legitiem bekijken?” Een Thai, Rus, Chinees of Eritreeër kan een heet ander gezichtspunt hebben over wat op Internet toegelaten moet worden dan een Nederlander of een Amerikaan.

            Ik durf niet te beweren dat een oordeel over “ongewenstheid”, gebaseerd op een consistente redenering gebaseerd op andere culturele uitgangspunten dan ik hanteer niet legitiem is. Je kunt heel makkelijk zeggen dat in dit geval de Nederlandse en Amerikaanse wet voldoende overlappen om ook een Amerikaanse rechter aan jouw zijde te vinden. (Al vraag ik me af hoe de Amerikaanse rechter kijkt naar de procedure m.b.t. bewijslevering in een kort geding.)

            Ik zie geen volledige oplossing van het probleem zonder de soevereiniteit van staten te schenden, de deeloplossing (het geschil ook voorleggen aan de rechter in het land van hoster en/of beheerder van de website) levert voorspelbaar inconsistente uitspraken op.

          2. Als het Nederlandse vonnis terecht is, dan zal Automatic dat wel bij een Amerikaanse rechter kunnen laten voorkomen, maar die zal het toetsen, erkennen dat het volgens USA recht correct is, en dus niet gaan vernietigen. Daar hoeft de Nederlandse eiser verder niet meer aan te pas te komen.

            Ik weet niet of het echt zo werkt, maar als het niet zo werkt mag je wat mij betreft de US wel gelijk stellen aan een poppenkastdictatuur.

            1. Zo zal het wel min of meer werken, maar je moet wel zelf dat gaan voorleggen aan die Amerikaanse rechter dus. Voor zover ik begrepen heb zal in dit specifieke geval de Amerikaanse rechter het eens zijn met de Nederlandse; dat was natuurlijk ook waarom Automattic al wel de toegang voor Nederlandse IP-adressen had geblockt. Het punt blijft dat je dat dus wel zelf moet gaan regelen bij de Amerikaanse rechter. Je kan niet vanuit Nederland een e-mailtje sturen en dan verwachten dan een Amerikaans bedrijf je op de wenken gaat bedienen, zelfs niet als je een uitspraak van een Nederlandse rechter bijvoegt.

                1. Geen idee. Ik vind het een moeilijke kwestie. Dit hele specifieke geval lijkt me redelijk duidelijk, het is duidelijk laster en de informatie is niet correct. Maar dit is slechts een geval, wat voor beleid zou Automattic en vergelijkbare bedrijven moeten hanteren? Je wilt ook geen volstrekte willekeur. Alles dat verder gaat dan “Wij doen alleen iets als de Amerikaanse rechter het ons oplegt” zet de deur open voor hele moeilijke gevallen. Zo maar even een paar issues, ook in reactie op o.a. Alex: – Wat als de inhoud van de website nu eens wel feitelijk correct was? Of grotendeels? Wat als de Nederlandse rechter oordeelt “Het is weliswaar feitelijk correct, maar u moet daarvoor bij het OM zijn, wat u nu doet is eigen rechter spelen, dus weghalen die site”, terwijl een Amerikaanse rechter zou oordelen “Het is feitelijk correct, dus het mag blijven staan”? Ik ben geen advocaat, maar afaik kunnen ook dingen die feitelijk correct zijn nog steeds smaad of laster zijn. – We hebben het over poppenkastdictaturen als Belarus en zo, maar hoe ga je om met landen zoals Saudi-Arabie? Dat land is bij ons “begunstigde handelspartner”, terwijl ze er de meest barbaarse stenen-tijdperk ideeen op na houden over vrouwen en homo’s. Wat doe je als SA een website voor homosexuele jongeren of abortus offline wil hebben? Waarom zou Automattic dat dan niet moeten doen? En als je zegt “Nou ja, SA is ook een poppenkast”, hoe zit het dan met Australie? Die doen heel actief aan censuur met armlange lijsten van websites die ISP’s in Australie moeten blocken, waaronder ook websites die hier geen enkel probleem zijn, zoals volgens de Australische overheid kwalijke, verwerpelijke praktijken als zelfbevrediging voor vrouwen, abortus en voorbehoedsmiddelen. Mogen de democratische Australiers het wel, maar de Saudi’s niet? Wat als je tegen dat filter bent, en je website voert daar actie tegen en Australie wil die site offline hebben? Wie stelt de lijst op van landen die wel of niet netjes zijn? Moet Automattic dat doen? Op grond van welke kenmerken precies? – In Thailand mag je de Koning niet beledigen, dus de Thaise rechter zal willen dat websites die de Thaise Koning beledigen offline gehaald worden. Dat is wel een klap in het gezicht van Thai die strijden voor democratisering van hun land, of voor het veranderen van de rol van de Koning naar een puur ceremoniele. Waarom zouden die mensen zich niet in het Thais mogen richten op mensen in Thailand? Vinden we democratisering plots verwerpelijk omdat de Thaise rechter dat oordeelt? – En Russen die een einde aan de oorlog willen en vinden dat Oekranie een zelfstandig land is met een rijke culturele geschiedenis die daar een website over hebben? Als de Russische rechter dat oordeelt, zou Automattic dan die site moeten weghalen? Waarom niet? Waarom is Automattic in dit geval dan wel goed bezig als ze zouden zeggen “Ga maar naar de Amerikaanse rechter, dan praten we verder”?

                  Ik heb dus geen antwoord op je vraag wat er nodig is. Wel vind ik de redenatie “De Nederlandse rechter heeft het geoordeeld, DUS Automattic als geheel Amerikaans bedrijf moet daar naar luisteren” te kort door de bocht. Er zitten gewoon teveel haken en ogen aan, teveel zaken die grijs zijn, en teveel dingen die in het ene moderne, Westers land volkomen toegestaan zijn die in het andere moderne, Westers land verboden zijn. Wij vinden hier dat wij gelijk hebben, en dat wat wij vinden heel redelijk en objectief is, maar dat vinden ze overal in de wereld. Ik vind niet dat je bedrijven in de positie moet brengen om daar zelf een oordeel over te moeten vellen, dat geeft willekeur en zorgt dat de politieke, economische, culturele, historische of ethische boodschap van de partij met diepe zakken en veel geduld wel blijft staan, terwijl de tegenovergestelde boodschap van mensen of partijen met minder geld of toegang tot advocaten weggehaald wordt, en dat die afweging dan niet meer gemaakt gaat worden op basis van eerlijke, onafhankelijke, objectieve en legale kenmerken maar op basis van geld en invloed. Overigens hoop ik wel dat er een snelle, goede oplossing komt voor de eiser in deze kwestie. Zoals ik zei begrijp ik het in dit specifieke geval best, waar ik tegen ben is om het op basis van zo’n specifiek geval te generaliseren.

                  1. Gregorius, ik ben het met je eens. Even ter informatie: In het Nederlandse recht kan een bepaalde uitlating smadelijk of lasterlijk zijn, ook al is die uiting feitelijk juist; denk daarbij aan “het recht op vergetelheid” dat in de Europese jurisprudentie ontstaan is. In de Verenigde Staten is een (aantoonbaar) feitelijk juiste uitlating nooit lasterlijk. Dat is een relevant verschil, zeker voor een organisatie die regelmatig fanmail van klagers die “slander” roepen binnenkrijgt.

                    Waar je zegt dat er verschillen zijn tussen westerse landen hof je niet ver te kijken. De smaadwetgeving in Engeland legt de bewijslast vooral bij de aangeklaagde, de mening over welke uitspraken “lasterlijk” zijn verschilt aanzienlijk tussen Noord- en Zuid-Europa. Dat is in veel gevallen niet wettelijk zo vastgelegd, je moet daarvoor de jurisprudentie bestuderen. En dan komt de vraag “Mag je van een (klein) team Amerikaanse huisadvocaten verwachten dat ze de jurisprudentie van 120 landen, in 60 verschillende talen, bijhouden?” Ik begrijp Automatic als ze zeggen: ga maar naar de Amerikaanse rechter.

                    1. Ook de waarheid kan smaad zijn, schreef Arnoud ergens op dit blog. Maar geen laster, denk ik, want in de wet staat:

                      Artikel 262 Sr 1. Hij die het misdrijf van smaad of smaadschrift pleegt, wetende dat het te last gelegde feit in strijd met de waarheid is, wordt, als schuldig aan laster, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.

  6. Is het een optie om beslag te leggen op de Europese domeinnamen van deze organisatie en deze te laten doorverwijzen naar een eigen webserver? Het bedrijf maakt gebruik van internationale domeinnamen maar heeft in de EU wel veel lokale domeinnamen die worden gerouteerd.

  7. Of je speelt mee volgens de regels, of je speelt niet mee. Andere opties zijn er niet.

    In dit geval wil een Amerikaans bedrijf in NL spelen (niet geblokkeerd worden op ISP niveau), dan moet het zich aan de NL wet houden. Inderdaad op straffe van (uiteindelijk) ISP-niveau blokkade, wellicht EU breed.

    Dat Rusland volgens die redenering Facebook mag blokkeren omdat je daar kunt zeggen dat Rusland een oorlog begonnen is, soit. Landen die dergelijke beperkingen op meningsuiting willen hebben zullen toch wel sites blokkeren die ze niet aanstaan. Zie China, Noord Korea, Rusland.

    Juist in een land met wel een functionerend rechtssysteem is het belangrijk om hard op te treden tegen overtredingen daarvan, Op het moment dat dat rechtsysteem ondergeschikt wordt gemaakt aan buitenlandse belangen (want het Amerikaanse Automattic heeft er “last” van) dan haal je het fundament onder je rechtsysteem, en dus uiteindelijk de bescherming die het bied aan je vrijheden, weg.

    Automattic wil in NL spelen, dan moet het zich aan de NL wet houden. Daar is geen enkele glijdende schaal aan

    1. Steven, op zich een consistente redenatie:Laten we het internet maar versnipperen in netwerken per land, met douaneposten bij iedere grens die per bron en bestemming bepalen of het pakketje het land wel in of uit mag. Waar ik het niet mee eens ben is jouw aanname dat “Automatic in Nederland wil spelen.” Het is een van de gebruikers van WordPress die in Nederland wil “spelen” zieken. Hoeveel interesse Automatic voor de Nederlandse markt heeft weet ik niet.

      1. Het is een (uiterste) dwangmiddel: Als je niet naar een NL rechter luistert, dan maken we je dienst in NL onbeschikbaar. In welk land de dienstverlener gevestigd is maakt dan niet meer uit.

        Natuurlijk is de macht die NL op deze manier heeft beperkt, maar binnen EU verband is dit een potent middel: Geen enkele amerikaanse internet dienstverlener krijgt het aan de aandeelhouders verkocht dat ze EU-wide geblokt worden omdat ze zich niet aan EU wetten willen houden.

        Uiteraard zullen Google, Facebook en Amazon moord en brand schreeuwen, en het einde van de beschaving voorspellen als de EU zo’n maatregel invoerd.

        Maar dat deden ze ook toen de EU invoerde dat er BTW over internetbestellingen afgedragen moest worden, en dat deden ze ook toen Australie wetgeving introduceerde die fora verplicht details van smaadsprekende gebruikers op te geven (in feite Lycos/Plessers, maar dan in Australie). Maar de laatste keer dat ik keek werkte het internet nog gewoon, dus ik hecht niet veel waarde aan de voorspellingen van Google c.s.

        Wellicht dat een vKontakte, of WeChat zich minder aantrekt van zo’n blokkade. Maar hoeveel Europeanen gaan de moeite nemen een VPN op te zetten om bij vKontakte te komen? Anders gezegd, hoe erg is het als iemand in de dorpskroeg van schubbekutterveen jou een oplichter noemt? In zo’n plat accent dat de bezoeker uit het naburige Achterdwarssteeg hem al niet meer kan verstaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.