Politie en justitie willen verbod op delen ontwerp voor 3d-geprinte vuurwapens

lppicture / Pixabay

De Nederlandse politie en het Openbaar Ministerie willen dat het strafbaar wordt om ontwerpen te delen waarmee met een 3d-printer wapens geprint kunnen worden. Dat meldde Tweakers vorige week. Politie en OM zien een duidelijke toename van het aantal geprinte wapens én van professionele werkplaatsen om deze dingen te printen. Het publiceren of bezitten van de ontwerpen van 3D-geprinte vuurwapens (de zogenaamde blauwdrukken) is niet strafbaar, zo meldt de politie, en men wil dit graag ter discussie stellen.

Het idee van 3d geprinte wapens doet al een tijd de rondte, ik blogde er al in 2012 over. In dat jaar was er een doorbraak: er was eindelijk een volledige blauwdruk van een vuurwapen samengesteld, zij het dat er nog een metalen slagpin in moest, maar dat kon een spijker zijn. Deze ‘Liberator’ kreeg veel aandacht, en sindsdien zijn er vele varianten verschenen waaronder zelfs semi-automatische wapens. Dat begint nu dus de spuigaten uit te lopen, zo merkt de politie, en vandaar deze oproep.

In Nederland geldt een vrij algemeen verbod op het vervaardigen van wapens, dat zo is geformuleerd dat 3d printen er gewoon onder valt, ook als je het als particulier zonder enig kwaadwillend doel doet:

Het is verboden zonder erkenning een wapen of munitie te vervaardigen, te transformeren of in de uitoefening van een bedrijf uit te wisselen, te verhuren of anderszins ter beschikking te stellen, te herstellen, te beproeven of te verhandelen.
Zoals ik toen al schreef, natuurlijk zal het heel moeilijk zijn erachter te komen of iemand met zo’n 3D printer een wapen zit te printen thuis. Dus ik kan me voorstellen dat men achter de sites aangaat die instructies of CAD-bestanden verspreiden. Maar of die verboden zijn onder de huidige wet, weet ik niet zeker. Ik kan er in ieder geval niets over vinden. Het enige dat in de buurt komt, is artikel 3 lid 1 Wwm:
De bepalingen betreffende wapens zijn mede van toepassing op hulpstukken die specifiek bestemd zijn voor die wapens, de essentiële onderdelen van vuurwapens en op de onderdelen van wapens die van wezenlijke aard zijn.
Je moet dan alleen de term ‘hulpstuk’ wel heel breed lezen: een blauwdruk van een wapen zal zeker ergens helpen om een wapen te vervaardigen, maar de term ‘hulpstuk’ gaat meestal over onderdelen en niet over voorbereidend materiaal. In ieder geval is hier geen jurisprudentie over. Dat zou dus een baanbrekend arrest of een nieuwe wettelijke regel vergen, maar omdat het dan gaat om regulering van toegang tot informatie is dat wel erg ingewikkeld.

Een tussenweg zou kunnen zijn dat je de richting uit gaat van medeplichtigheid, wat gedefinieerd is (naast behulpzaam zijn) als “opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het misdrijf.” Een blauwdruk voor een illegaal wapen kun je zien als inlichtingen, dit is wat je in je printer moet stoppen om zonder erkenning een wapen te vervaardigen.

Enige is dan de opzet. Waar zou je bij een 3d blauwdrukplatform uit moeten afleiden dat sprake is van opzet, dat men wilde dat het misdrijf gepleegd werd? Want enkel “ik wil graag dat mensen dit downloaden” is niet genoeg, je moet echt beoogd hebben dat de downloader het wapen ging printen. Het is verdedigbaar, zeker als je met voorwaardelijke opzet aankomt: jij had een categorie “3d Vuurwapens”, dus je richt je op Nederland, je site staat vol met tutorials hoe de CAD bestanden te printen, dan aanvaard je de aanmerkelijke kans dat mensen uit de categorie Vuurwapens een CAD bestand downloaden en printen. Ik zou het als officier wel aandurven.

Lastige is dan weer dat in het wetboek van strafrecht (art. 54a) staat dat

Een tussenpersoon die een communicatiedienst verleent bestaande in de doorgifte of opslag van gegevens die van een ander afkomstig zijn, wordt bij een strafbaar feit dat met gebruikmaking van die dienst wordt begaan als zodanig niet vervolgd indien hij voldoet aan een bevel als bedoeld in artikel 125p van het Wetboek van Strafvordering.
Artikel 125p is kort gezegd de strafrechtelijke notice-takedown, gegeven door de officier van justitie met machtiging van de rechter-commissaris en na het horen van de tussenpersoon. Dat is een hele berg moeite en daarmee is dan dat ene bestand offline, maar er zullen er vast meer zijn of er zullen kopieën opnieuw opduiken. Een filterplicht is er niet, en een notice/staydown bevel behoort niet tot de mogelijkheden. Dus heel veel opties behalve achter iedere individuele link aan gaan en een berg werk maken voor één verwijdering is er op dit moment niet.

Arnoud

22 reacties

  1. Maar is een papieren boek dan ook strafbaar om te bezitten of te verkopen. als hierin precies staat beschreven hoe je een wapen kunt vervaardigen? (koop een metalen buis, boor hier en daar een gaatje, koop wat buskruit, zet er wat lont in, haal wat kogels jit kogellagers, etc)

    Wil je het online verbieden, zal het offline ook niet bij een bibliotheek mogen liggen.

    1. Ik denk dat er echt nog wel een groot verschil zit tussen een papieren boek met deze informatie en een bestand. In het ene geval moet je zelf veel doen en meestal ook improviseren, in het andere geval is het op een apparaat waar je ook geen verstand van hebt op een knopje drukken. Derhalve vind ik het alleszins redelijk om hier onderscheid te maken.

    2. Het zou me zeer verbazen als zulke boeken er zijn (ook het anarchist cookbook bevat zoiets niet). Maar als ze er zijn, dan zie ik wel het argument dat ook dat als hulpstuk/hulpmiddel te verbieden is. Het is wel zo dat boeken traditioneel een extra beschermde status hebben onder artikel 7 Grondwet, zeg maar een legacy voordeel.

      1. https://en.wikipedia.org/wiki/Philip_Luty heeft zo’n boek geschreven als protest tegen wapenwetten in Engeland en dat boek is niet een of andere rare internet PDF bestand. Het boek heeft zelfs een ISBN nummer. Hij was aangeklaagd voor “creating records that could be of use to a person who wants to commit or prepare a terrorist attack”, maar tot een veroordeling is het nooit gekomen omdat hij overleed.

  2. De bepalingen betreffende wapens zijn mede van toepassing op hulpstukken die specifiek bestemd zijn voor die wapens, de essentiële onderdelen van vuurwapens en op de onderdelen van wapens die van wezenlijke aard zijn.

    Dat was voor mij het interessantste stuk uit de post.

    Zo heb ik laatst nog een nieuwe grip voor mijn (legale) pistool geprint omdat die gebarsten was. Daarbij helemaal niet gedacht aan verboden, het zijn twee platte plastic plaatjes met reliëf voor een betere grip. Die onderdelen zijn vrij van verlof en mag je vrij kopen en verkopen en worden ook zonder problemen vanuit het buitenland verzonden. Maar het is ook zonder twijfel een onderdeel specifiek bestemd voor een wapen.

    Idem met mijn geweer, die is meer dan 100 jaar oud en heeft een (gelukt puntgave) houten kolf. Als die ooit stuk zou gaan, dan is daar geen vervanging meer voor te kopen. Maar ik weet dat er op het internet zowel 3D modellen zijn voor mallen zodat je zelf een vervangende kunststof kolf kan maken, almede bestanden om met een CNC machine een nieuwe kolf uit een blok hout te vervaardigen.

    Nog los van het feit dat een STEN voor iedereen met een CNC en stansmachine eenvoudig te maken is. Design is WO2 en overal te vinden. Daar zou ik mij drukker over maken als een plastic ‘zelfmoord’wapen voor mensen met 3d printer maar zonder verstand.

  3. Wat ik hier wel een interessante vind is de vergelijking tussen wapen fabrikanten en 3d blauwdrukken. Stel je hier voor dat er vanuit justitie is af te leiden dat als je blauwdrukken ter beschikking stelt je strafbaar bent omdat iemand er een misdaad mee kan plegen, is een wapenfabrikant dan niet ook automatisch strafbaar omdat deze een wapen ter beschikking stelt waar uiteindelijk een misdaad mee wordt gepleegd? Ik snap natuurlijk dat een fabrikant een vergunning heeft etc, maar uiteindelijk worden wapens gebruikt bij misdrijven en deze wapens komen ergens vandaan. Het lijkt mij dat de logica dan hetzelfde is als het ter beschikking stellen van een blauwdruk, zolang je het niet op een website doet als http://www.3dwapenblauwdrukkenvoorspecifiekcriminelen.nl met als header: “Blauwdrukken die je zelf kan maken om iemand mee te overvallen!”.

    1. Nou nee natuurlijk. Een vuurwapen hebben zonder vergunning, of die nu 3D-geprint is of niet, is sowieso verboden. Daarin handelen zonder vergunning is dat ook. Met een koevoet kan je inbreken, maar een koevoet heeft ook gewoon een legitiem doel als je timmerman bent, dus een koevoet is niet sowieso verboden. Als je een koevoet misbruikt om geweld te plegen is dat wel verboden, en als je die koevoet bij je hebt onder specifieke omstandigheden, zoals bij een voetbalwedstrijd, dan is dat ook verboden. Dat maakt de koevoet zelf a priori verboden, behalve als het beoogde doel of de omstandigheden het wel verboden maken. Een wapenfabrikant heeft ook volkomen legitieme klanten, zoals leger, politie en vergunninghouders. Een geproduceerd wapen is dus, net als een koevoet, ook niet a priori verboden.

      Daarnaast is het natuurlijk nog zo dat als je er maar een vergunning voor hebt je alles mag. Zonder vergunning mag je niet sportvissen, maar dat maakt fabrikanten van hengels niet medeplichting aan stroperij.

  4. Ik snap eigenlijk niet waarom dit zo’n issue is.

    Ik ga er een beetje van uit dat als een potentiele crimineel een wapen wil hebben dat ook wel lukt door een beetje je voelhorens uit te steken in het criminele circuit. Is het niet in Nederland, dan wel in Belgie.

    Met een blauwdruk wordt het natuurlijk iets makkelijker en goedkoper, maar fundamenteel verandert er niets: Er is een vraag (en we zijn het er over eens dat die er niet zou moeten zijn) en dan zal er wel een aanbod komen.

    Ik geloof graag, zoals je zegt ‘ Politie en OM zien een duidelijke toename van het aantal geprinte wapens én van professionele werkplaatsen om deze dingen te printen.’ maar is dat ook een toename van het aantal wapens? Of alleen een verschuiving binnen de wapens?

    Illegale wapens op zich is natuurlijk een issue, don’t get me wrong, maar dat die nu deels uit een andere bron komen is toch niet zo belangrijk?

    1. Goede vraag. Aan een vuurwapen komen is ook niet heel erg moeilijk, voor een paar honderd euro in bitcoin wordt het opgestuurd in onderdelen of verborgen in iets anders. Ik kan me wel voorstellen dat als je ze zelf kan printen als “tussenhandelaar” dat eenvoudiger is dan ze verkrijgen uit meer traditionele bronnen. Maar goed, wellicht is het zo dat in dit geval de politie er eens een keertje op tijd bij is met het vragen om aanpassingen in wetgeving, dat zou wat dat betreft dan wel vooruitgang zijn. Dan is er in elk geval qua wetgeving duidelijkheid voordat het een veel groter probleem wordt.

      1. Een fundamenteel probleem van geprinte plastic vuurwapens is dat ze niet betrouwbaar werken, ze zijn gevaarlijker voor de schutter dan een professioneel metalen wapen en slijten veel sneller. Waarom zou je proberen deze “inferieure” wapens van de straat te houden?

        1. Voor een afrekening of aanslag zijn die factoren van veel minder belang. Ze hoeven niet net zo betrouwbaar te zijn onder alle omstandigheden als de regulier geproduceerde en zorgvuldig geteste vuurwapens. Ze hoeven het out-of-the-printer maar een keer te doen voor misschien 5 of 6 schoten om hun doel bereikt te hebben. Als je een beetje verstandig bent ontdoe je je daarna toch van dat wapen. Een 3D-geprint wapen is om die reden misschien zelfs te verkiezen; je kan voor elke keer een nieuwe (laten) maken en (maar dit is mijn aanname) het zal waarschijnlijk eenvoudiger zijn om er van af te komen of in elk geval ballistisch onderzoek te frustreren.

          Overigens betekent “3D geprint” niet automatisch “plastic”; er zijn verschillende materialen waarmee dat kan, inclusief verschillende metalen, maar dit terzijde.

        2. Wat ik in mijn vorige reactie nog vergeten was: Dat het inferieure kwaliteit (of dat tegenwoordig nog zo is valt te betwijfelen, maar is voor het argument verder niet van belang) is maakt voor de wet niet uit. Een bot en roestig mes is ook een verboden wapen. Een inferieur pistool is dat ook. Een werkend musket is ook een verboden vuurwapen.

              1. Ja hoor: artikel 18 RWM beschrijft welke (vuur)wapens zijn vrijgesteld. Een musket is doorgaans voor 1870 vervaardigd en daardoor vrijgesteld. En anders is het wel een wapen vervaardigd voor 1945 en bedoeld om met een losse kogel en zwart kruit te worden geladen. Ook dan geldt de vrijstelling.

                Hier nog een link naar een beslissingsschema om vast te stellen of een wapen volgens dat artikel 18 RWM is vrijgesteld: https://vvnw.nl/wp-content/uploads/2016/03/beslissingsschemaArt.18RWM.pdf

            1. Ja dat is wellicht zo, maar voor het argument niet zo relevant. Ik denk trouwens dat als je zo’n oud musket gebruikt om iemand mee te bedreigen, dat het dan weer gelijk een verboden wapen wordt, maar dit ook terzijde.

              1. Dreigen met een aardappelschilmes, een honkbalknuppel of een schroevendraaier mag ook niet en brengt je ook in de problemen maar dat heeft niets met een vrijstelling tot bezit te maken. Zo kan bij een vuurwapen kan hetwel worden vrijgesteld op basis van dat artikel 18 RVM maar dat betekent niet dat je het in het openbaar mag dragen, dat je het mag afvuren zonder een verlof/vergunning voor de munitie of dat er geen restricties aan het gebruik zijn.

  5. Er zit hier een spanning met de vrijheid van meningsuiting en van informatie. Ik weet de Amerikanen gaan hier wat verder in dan wij in Europa. Daar was het exporteren van sterke encryptie onder strenge exportwetten verboden. Maar de broncode van het open source Pretty Good Privacy was door de vrijheid van meningsuiting toch beschikbaar en kon zo de exportwet omzeilen.

  6. Een vuurwapen is ‘slechts’ categorie II. Bijvoorbeeld nunchucks zijn categorie I. Het zou me verbazen als er niet vele boeken zijn waar is uitgelegd hoe je die maakt. Je pakt twee stukken (pieeep), een (pieeep), en bindt die aan elkaar. En categorie II: een snelle zoektocht levert me vele handleidingen hoe een taser te maken.

    Waar zit het verschil?

    1. Naar mijn inschatting zit het verschil in dat de politie niet vaak zelfgemaakte nunchucks tegenkomt, en dat zij daarmee net zo goed kunnen omgaan als met professioneel gemaakte en geïmporteerde nunchucks. Je pakt ze af (desnoods met inzet van dreiging vuurwapen) en je draagt bezitter over aan OM. Er lijken geen berichten te zijn dat grootschalig deze informatie wordt verspreid, laat staan dat er geïmproviseerde fabriekjes worden neergezet om werpsterren te maken zodat criminelen daarmee grootschalig aanslagen kunnen plegen. “Het speelt niet” is een prima argument om iets te laten liggen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.