Sommige klanten die bij de website van muziekspeelapparatuur Sonos een bestelling plaatsten, kregen meer dan ze verwachtten – maar met naheffing op de creditcard. Dat meldde The Verge onlangs. Sonos heeft excuses aangeboden en toegezegd binnen tien werkdagen een restitutie te doen zodra de speakers terug zijn. Ook regelt men retourneren van de speakers op eigen kosten. Wat bepaalde Nederlandse lezers deed vragen, maar mag je ze eigenlijk niet gratis houden, ze zijn toch ongevraagd opgestuurd?

We hebben in Nederland (net als in meerdere landen) inderdaad een regel dat je ongevraagd opgestuurde producten mag houden. Maar daar zitten wel bepaalde randvoorwaarden aan. Artikel 7:7 BW bepaalt in lid 1:

Degene aan wie een zaak is toegezonden en die redelijkerwijze mag aannemen dat deze toezending is geschied ten einde hem tot een koop te bewegen, is ongeacht enige andersluidende mededeling van de verzender jegens deze bevoegd de zaak om niet te behouden, tenzij het hem is toe te rekenen dat de toezending is geschied.

Maar let op: hier staat dus niet “als de toegezonden zaak ongevraagd is”, er staat “als de toezending bedoeld was om tot een koop te bewegen”. Dat is zeer zeker niet het geval bij deze Sonos-misgreep, zij hebben dezelfde bestelling meerdere malen ingeboekt en afgehandeld. Een slordige fout, zeker, maar uit niets blijkt dat Sonos dit deed met de bedoeling dat je zou zeggen “oh leuk doe maar, dan heb ik er nu zeven, maken we er een surround sound systeem van”.

Lid 2 van dit artikel is iets breder:

Geen verplichting tot betaling ontstaat voor een [consument] bij de ongevraagde levering van zaken, financiële producten, water, gas, elektriciteit, stadsverwarming, dan wel de ongevraagde verrichting van diensten, als bedoeld in artikel 193i onderdeel f van Boek 6. Het uitblijven van een reactie van een natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit, op de ongevraagde levering of verstrekking wordt niet als aanvaarding aangemerkt. Wordt desalniettemin een zaak toegezonden als bedoeld in de eerste zin, dan is het in lid 1 bepaalde omtrent de bevoegdheid, de zaak om niet te behouden, van overeenkomstige toepassing.

Hier staat dus “als je iets ongevraagd krijgt, ongeacht de bedoeling van de afzender, dan zit je nergens aan vast”. Daaronder valt de Sonos-situatie. Maar let op, hier mag je niet de Sonos houden. Want die zin “Wordt desalniettemin” geldt alleen als de zaak is toegezonden met het motief uit lid 1.

Zo’n per abuis extra geleverde Sonos moet dus terug, maar uiteraard op de kosten van de afzender. Ik snap dat het vervelend is (moet je weer naar het postkantoor en zo) maar daar is juridisch niets aan te doen. De wet gaat niet zo ver dat je een foutieve levering van iemand gewoon in de prullenbak mag doen.

Voor mij is storender dat je dan je geld (wat best een bedrag kan zijn, zeven keer een Move speaker van 400 euro) pas tien werkdagen na ontvangst van de retourzending krijgt. Dat kan natuurlijk alleen omdat er met creditcards betaald is, want een bedrijf kan daar eenzijdig een charge op doen. Bij een iDeal betaling of eenmalige incasso, de gebruikelijke Nederlandse betaalmethoden, is dit geen optie.

Arnoud