Cloudflare blokkeert websites normaal niet, maar ziet in de website Kiwifarms een ‘acuut noodgeval en een onmiddelijke dreiging voor mensenlevens’. Dat meldde Tweakers vorige week. De site is berucht vanwege haar veelvuldige intimidatie van online persoonlijkheden en gemeenschappen, met meerdere zelfmoorden tot gevolg. Ze zouden zich daarbij vooral richten op minderheden, vrouwen, lhbt-personen of neurodiverse personen. Nadat ook een Russische collega (DDoS-Guard) de dienstverlening staakte, lijkt het daarmee voorbij met deze site. Het gaf veel ophef, vooral van het soort “waar bemoeit een bedrijf zich mee” en “waar trek je dan de lijn”. Als jurist vind ik daar wat van.
De term “stalkerforum” die ik in diverse media zie, doet niet echt recht aan wat Kiwifarms is. Wikipedia heeft een wat uitgebreidere beschrijving, maar ik krijg algemeen de indruk dat iedereen wel vindt dat deze site echt niet moet kunnen. Toch is ‘ie er nog, althans tot voor kort omdat een serie protesten bij Cloudflare (en de ophef daarover, die ook bij DDoS-Guard aankwam) ertoe leidde dat men de site niet langer wilde faciliteren. En daarmee was het einde verhaal. Althans voorlopig, dit soort clubs heeft er een handje van elders weer terug te komen. Maar dat moet maar blijken.
De eerste vraag van veel mensen is dan natuurlijk, waarom doet Justitie hier niets aan. Het is evident dat hier ernstige strafbare feiten worden begaan, dus ligt vervolging voor de hand. Althans, in de traditionele opvatting: Kiwifarms is natuurlijk niet een clubje uit één land waarbij de betrokken personen direct aan te spreken zijn door oom agent. Dit is een klassiek probleem in het technologierecht, het grensoverschrijdende aspect waardoor de land-georiënteerde politieapparaten moeilijker in kunnen grijpen. Daarnaast is intimidatie natuurlijk een notoir lastig onderwerp om strafrechtelijk tegen op te treden. Om diezelfde reden is een civielrechtelijke aanpak – de slachtoffers slepen de club voor de rechter met eis tot schadevergoeding – niet echt haalbaar.
Als je dan structureel grof ongepast gedrag ziet en de overheid lijkt niet bij machte daar wat aan te doen, dan krijg je tegenkrachten. Zoals een doelwit van de site – Clara Sorrenti – die besloot georganiseerd tegengas te geven. Wat er onder meer toe leidde dat iedereen die op Twitter of Linkedin had vermeld bij Cloudflare te werken, een berg berichten kreeg met het dringend verzoek te stoppen om stalkers te hosten. Iets dat deze mensen nogal overlastgevend vonden, wat bij slachtoffers van stalking dan weer tot weinig sympathie leidde. Na enig gedraai hakte Cloudflare dan toch de knoop door en verwijderde ze de site.
Oké, de term ‘gedraai’ was niet heel aardig; Cloudflare zoekt naar een opstelling waarmee zij als centrale internet-infrastructuur-partij een balans vindt tussen een neutrale dienstverlener zijn en de maatschappij beschermen. Het voornaamste argument is dan dat zij niet in een positie moet zijn om te oordelen of een klant de wet overtreedt, dat hoort bij de overheid te liggen. Die hebben we vaker gehoord: ik zie het principe, maar er zijn genoeg gevallen waarin we van private partijen vragen om zelf juridische afwegingen te maken en knopen door te hakken. Zoals met notice/takedown in de hostingwereld: je moet onderzoeken of een klacht juist is, en “ik wacht het gerechtelijk bevel wel af” is gewoon geen argument. De reden is simpel: het juridisch systeem kan het niet aan dat we voor iedere klacht een rechtszaak beginnen, en dat hoort ook niet te hoeven gezien de hoeveelheid slimme juristen die bedrijven in kunnen schakelen.
Reageerder Jeroen wees me recent op een artikel bij Techdirt, waarin men de fundamentele discussie samenvat:
The reality is not that simple. Whether content is good or bad is not a clear thing. Lots of people think it is, but it’s not. What’s good to some people is bad to others. It’s not like there are obvious decisions here. Everything involves judgment calls, and even if you can point to something like Kiwi Farms and say that the only people who can see any good in it are sociopathic, it still leaves you with other questions and challenges with no easy answer.Men trekt de analogie naar een schaal van 0 tot 100: 0 is onbevlekt goed, en 100 is Kiwifarms. Dan is het begrijpelijk dat je ingrijpt bij die partij, maar waar leg je dan de grens? Bij 95? 90? 75? Maar hier zit volgens mij een principieel punt verkeerd: je hoeft niet eerst het algemene probleem op te lossen voordat je in een concrete situatie mag zeggen “nu moet je ingrijpen”. In het Nederlands recht is er bijvoorbeeld geen allesomvattende definitie van wat “fraude” is, maar dat Sywert en consorten die begaan hebben, daar zijn we het wel over eens.
Techdirt voegt toe:
The real question should be why have we set up this world where it’s Cloudflare’s decision to make in the first place? And, once again, that leads us back to what seems to be at the heart of so many of these content moderation debates: there are larger societal issues at play here, and the one party that is supposed to be dealing with larger societal issues, the government, continues to fail to deal with anything… and then leaves it up to private corporations to shoulder the burden — and the widespread hate.Ik weet alleen niet of dit het probleem zou oplossen. Het lijkt me namelijk onmogelijk om alles zo ver uit te schrijven dat een bedrijf bij iedere klacht eenvoudig kan bepalen of ze in moet grijpen. En bij iedere klacht een rechtszaak beginnen is eenvoudigweg te veel werk en kost de maatschappij te veel.
Arnoud
Ruim 10 jaar geleden was er een internet bende aktief, die mijn inziens te ver ging: ze verstoorden publieke Facebook paginas opgezet door nabestaanden van jeugdige zelfmoordenaars. Ik was daar zo misselijk van dat ik besloot wat te doen. Ze coordineerden vooral op een besloten Skype groep, en ik kreeg daar uiteindelijk toegang tot.
Het waren pubers. Sociale outcasts. Losers die nergens anders welkom waren, en als ze alleen waren in de echte wereld, waarschijnlijk hard gepest werden. Maar samen, in groepjes van 50, stonden ze heel sterk. Als iemand in de groep voelde dat hij (of zij!) onrecht was aangedaan, dan vormden ze samen een vuist, en gingen ze hard achter verkopers, journalisten, websites, en ja, memorial pages aan. Alles digitaal, maar met een hierarchie en slagkracht van een straatbende.
Ze hadden voor zover ik weet geen leden in Nederland, dus waande ik mij relatief veilig, maar ik besefte dondersgoed, dat mocht ik gepakt worden, dat ik jarenlang een doelwit zou zijn geweest. Ik kreeg het uiteindelijk voor elkaar de Skype groep op te doeken, maar men verplaatste zich gewoon snel naar andere verzamelplekken, zoals op IRC.
Zo zie ik KiwiFarms. Het is een forum dat dit soort personen aantrekt. Maar net als Skype, het forum is niet hetzelfde als de groepen die zich daar bevinden. De kleine KiwiFarms, en grootheid van de bendes, maakt het makkelijker om dan maar KiwiFarms zelf als bende aan te wijzen. Maar technisch is dat natuurlijk niet correct. We gaan ook niet Facebook blokkeren omdat daar ook (straat)bendes op zitten. En die bendes vinden het prima dat hun straathoek wordt gesloten en aangevallen, en niet de bende zelf. En als je de bende zelf aan wil vallen, dan moet je de gevolgen dragen, en eigenlijk best hard op zoek zelf. Als transpersoon hoor je normaalgesproken helemaal niets over zo’n bende. Ze zijn prima te negeren.
Ik ben zulke bendevorming van minderheden eigenlijk alleen nog maar tegengekomen later in de extreemlinkse hoek. Doelwitten, zoals beoogt racisme, werden in Whatsapp groepen en op Twitter aangewezen voor “anti-fascistische” aktie, en dan werd het leven flink zuur gemaakt. Bellen van werkgevers. Negatieve review bombs. Echt eigenrichting met flinke schade voor iemand die nooit veroordeeld was voor een strafbaar feit. Zorgelijk. Een oud-collega is ooit aangepakt door zo’n groep, opererend vanuit Amerika. Hij was te kritisch en lomp op zijn persoonlijke blog over linkse politiek en immigratiebeleid. Als hij ging spreken op conferenties, dan gingen ze met honderden bellen, dat men een racist en facist had uitgenodigd. Hij mocht uiteindelijk nooit meer spreken in publiek (over technische zaken) en werd langzaamaan het bedrijf zelf uitgewerkt.
Nu lijkt de aktivist hetzelfde te hebben gedaan. Oorlog en aktie voeren tegen KiwiFarms, omdat men daar zo tegen transpersonen is. Zulke aktivisten worden wel getolereerd online, niemand die daar wat van vind of zegt. Maar het is een beetje als Feyenoorder een Ajax kroeg binnenlopen en dan gaan klagen over de verwenselen die je naar je hoofd geslingerd krijgt. En dan aktie gaan voeren op de stoep, om de kroeg te laten sluiten door de Burgemeester.
Als men op KiwiFarms zo strafbaar bezig was, dan hadden de autoriteiten hier wat aan moeten doen. Men was echter immoreel en abject, maar vaak binnen de grenzen van vrijheid van meningsuiting, en bepaald niet op het openbare schoolplein, maar op een vergeetbaar forum. Akties, zoals het swatten van tegenstanders, werden uiteindelijk gedaan op persoonlijke noot, en buiten KiwiFarms om.
CloudFlare’s hand is in deze gedwongen door de aktivisten. Er werden PR campagnes opgezet om CloudFlare (vergelijk KPN) economische schade toe te brengen. CloudFlare werd net zo fascistisch weggezet als een van haar klanten. Men werd onder druk gezet om te switchen naar de concurrent. Daar is CloudFlare uiteindelijk voor gezwicht en dat is best controversieel. Het toont de macht aan van een aktivistische bende, die buiten de wet opereert, om haar doelwitten aan te vallen. Waar twee vechten, hebben twee schuld. Behalve natuurlijk als je het gevecht uitlokt, en grootschalig op het schoolplein aankondigt, en hoe hard je wel niet gewonnen hebt.
Ik denk dat niemand echt zelfmoord heeft gepleegt dankzij akties van KiwiFarms, en het is onkritisch om dit zo over te nemen. Ongeveer 40% can de transpersonen plegen zelfmoord of doen pogingen. Daar kiest men echt zelf voor, dat is niet de schuld van de intolerante maatschappij of een paar rotpubers met bedreigingen. Dat proberen de transaktivisten natuurlijk wel te laten lijken.
Dus ik zie dit wel als verdiende loon voor KiwiFarms, maar ook zeer schadelijk aan informatieplatforms, forums, en vreedschappelijk anti-trans aktivisme. Controversieel is het zeker. CloudFlare laat zelfs lijken dat KiwiFarms te ver is gegaan. Terwijl aktivisten te ver zijn gegaan en CloudFlare hebben aangevallen. Dat moet je in de aankondiging van CloudFlare dus in de zinnen doorlezen: men is niet bang voor KiwiFarms zelf. Net zoals ze niet bang zijn voor de vele andere abjecte websites die ze faciliteren. Ze zijn bang voor de transactivisten en haar kracht om middels economische oorlogsvoering bedrijven winst af te romen.
Ik ben erg in de war hoe ver het pendulum is teruggeslagen in 10 jaar. Ik had dit niet voorspeld.
Maar dit is de kern. Hoewel men op KiwiFarms extreem strafbaar en volstrekt moreel verwerpelijk bezig is, doen de autoriteiten niets. Daaruit volgt niet dat het dús in orde is wat men doet. Daaruit volgt hooguit dat de autoriteiten volstrekt laakbaar handelen. Ik hoor wat je zegt over outcasts maar dit is van een andere orde “terugpakken van de maatschappij die ons pest” dan memorial pages verstoren of massaal “pool’s closed bro” roepen in een online game.
Nou ja nee: het punt van Kiwifarms was juist om transpersonen te zoeken en die tot suicide te drijven, ze zijn begonnen als lastigvalclub van ene Christine Weston Chandler, daarom heetten ze ook CWCki (wiki-style informatie over CWC) en is er een actieve community die doelwitten zoekt. En vindt. En stalkt. En meer. Dat is waarom er zo’n ophef is over dat iedereen dat forum maar laat bestaan, en dat is waarom er dan zo’n heftige tegenactie komt. Dit zijn geen gefrustreerde figuren die in een stil hoekje stoer willen doen en door Karens steeds weggestuurd worden. Dit waren géén “immorele maar legale” acties. Ik val van mijn stoel van je opmerking over “persoonlijke titel” van de daders, er zijn stápels bewijs dat men dit via Kiwifarms coördineerde en elkaar daartoe aanzette. Dan zal het best Pietje Puk zijn geweest die de telefoon pakte, als Pietje dat doet in die context dan is dit gewoon mede strafrechtelijk verwijtbaar jegens de groep gevormd rond het forum. Vergelijk: het was Leonardo P. die met een klauwhamer Carlo Picornie doodsloeg, maar het is evident dat dit het gevolg was van wederzijdse strijd tussen Ajax- en Feyenoord-hooligans, niet een individuele actie geheel losstaand van die groepen.
Ik herken de tegenacties van wat je beschrijft. Ik krijg er wel een dubbel gevoel bij: ik lees “kritisch en lomp op links en immigratiebeleid” en “nooit veroordeeld” en dat voelt voor mij als downplayen van wat hij deed. Ik ken de situatie verder niet maar er zijn heel veel mensen die kritisch en lomp doen op immigratie maar géén legioen antifa over zich heenkrijgen. Dus dan is mijn gedachte toch, hier was meer aan de hand. En dat raakt aan een zorg die ik dan weer heb over de afgelopen tien jaar, hoe keihard en anti- allerlei marginale groepen we zijn geworden als Westerse maatschappijen. Asielzoekers buiten laten slapen, mensen in armoede keihard als fraudeurs bestempelen – en in het debat steeds vaker verwijzingen naar superioriteit, opstoken van fascistische sentimenten en dergelijke. We zijn als maatschappij juist enorm verrechtst. Ik snap dan wel dat daar een politieke tegenbeweging op komt.
Dan kom je dus bij het punt, hoe ver mag je als activisten gaan tegen volgens jou ongewenst of ongepast handelen van andere mensen. Waarbij dus meeweegt dat de overheid wegkijkt, niet ingrijpt, het te moeilijk vindt, weet ik veel wat de reden is. Maar er is dus een club mensen actief bezig met het opjagen van transpersonen in de hoop dat die zichzelf in een park in brand steken (wat dus ook echt gebeurd is), de politie doet niets en mensen in jouw omgeving gaan er aan onderdoor. Dan lijkt het mij gerechtvaardigd dat je civielrechtelijke actie neemt, protesteren en je mening uiten jegens private partijen die dit direct of indirect faciliteren is volgens mij een gewone uitoefening van de grondwettelijke uitingsvrijheid. Als ik bij Albert Heijn voor de deur sta dat ze daar chocola verkopen door slavenarbeid gemaakt, en ik roep op tot een boycot, is dat dan cancel culture of een meningsuiting?
Wat bedoel je trouwens met “Cloudflare aangevallen”? Wie heeft er ddos aanvallen op Cloudflare uitgevoerd, mensen bedreigd, swatting ingezet om hun zin te krijgen, of welke vorm van “aanvallen” dan ook? Ik lees alleen over een persistente stortvloed aan “haal dit weg” berichten. Ik weet dat Cloudflare in hun blog met deze beslissing verwees naar concrete bedreigingen, maar die kwamen dus van Kiwifarms in reactie op Cloudflare’s eerdere standpunt.
“Hoewel men op KiwiFarms extreem strafbaar en volstrekt moreel verwerpelijk bezig is, doen de autoriteiten niets.”
Maar dit is bij veel dingen zo. Kijk bijvoorbeeld maar eens wat er allemaal op 8chan (dus niet 4chan) wordt geplaatst en die gaan ook al jaren door zonder dat iemand ze stopt.
Dat X ook verwerpelijk of illegaal is, is volstrekt irrelevant bij de vraag of Y aangepakt moet worden. Er is geen enkel juridisch argument dat begint met “maar hullie doen ook”.
Als het staand beleid is dat X voor een bepaald feit niet wordt aangepakt, dan kun je op grond van rechtsgelijkheid niet zomaar Y wel op dat feit gaan aanpakken. Dat zou klassejustitie oid zijn. Het bekende voorbeeld is het strafrechtelijk vervolgen van auteursrechteninbreuk door particulieren voor eigen gebruik.
Het selectief toepassen van wetgeving (en dan liefst wetgeving die vaag of veelomvattend is geschreven) is een van de kenmerken van een autoritaire (of dictatoriale) staat.