Als je klant je broncode wist, dan hou je een leeg auteursrecht over, succes verder

“Eiser heeft al vrijwilliger software ontwikkeld voor gedaagde.” Een zin in een arrest waar menig ict-jurist rillingen van krijgt: weinig dingen gaan zo vervelend verkeerd als afspraken tussen vrijwilligers. Ook in deze zaak: de software was heel handig, maar op zeker moment is de samenwerking beëindigd, en oh ja oeps, toen “heeft gedaagde de computer waarop haar server draaide laten formatteren en vervolgens verkocht.” Waarna de eiser nu zijn auteursrecht inzet om de broncode terug te zetten. (Dank, tipgever)

Het gerechtshof (ja, dit ging in hoger beroep) legt de feiten kort en zakelijk uit:

[appellant] heeft als vrijwilliger software voor [de stichting] ontwikkeld. Aan die samenwerking is een einde gekomen. Op enig moment heeft [de stichting] de computer waarop de server van [de stichting] draaide laten formatteren en vervolgens verkocht. [De stichting] beschikt nog over een gedeeltelijke back-up. [appellant] wil dat [de stichting] hem de broncode van de door hem voor [de stichting] ontwikkelde software afgeeft en, wanneer dat niet (meer) mogelijk is, dat [de stichting] hem schade vergoedt die hij daardoor lijdt.
De software had als doel het incasseren van donaties, ter vervanging van een commercieel pakket van een derde. Ik zie wel hoe dat enige waarde heeft, ook als de samenwerking ten einde is gekomen – genoeg andere stichtingen die wellicht óók die software willen gebruiken. Daarnaast vermoed ik dat de procedure ook iets te maken had met dat er op zeker moment onenigheid is ontstaan tussen het bestuur en een ander lid dat kennelijk enige band had met de vrijwilliger in kwestie.

Uiteindelijk zette de vrijwilliger zijn auteursrecht in om de broncode terug te krijgen. Er was weinig twijfel dát hij het auteursrecht had, ook al was er een vrijwilligersovereenkomst getekend met daarin een bepaling dat “De werkzaamheden zullen bestaan uit: Bouwen van de IKN Database“. Had daar nou “Alle auteursrechten die ontstaan uit de werkzaamheden komen toe aan de Stichting” bij gestaan, dan hadden we een mooie discussie kunnen voeren.

De stichting had natuurlijk wel een licentie (gebruiksrecht) op die software gekregen, wat uiteindelijk eindigde toen men afscheid van elkaar nam. Dat was ook niet het probleem; de stichting had een andere oplossing gevonden zo meldde men. Maar de broncode bewaren en teruggeven, dat hoort er niet bij.

Of nou ja, niet? Want in de afspraken was ergens wel terug te vinden dat de broncode “in eerste instantie enkel en alleen opgeslagen [wordt] op de daartoe aangeschafte server” die de stichting in huis had. Je zou dat kunnen lezen als een soort van beveiligingseis, het moet bij ons in-house staan zodat anderen er niet bij kunnen. Of misschien was het wel gemakzucht, dan hoeft de vrijwilliger het niet op zijn eigen laptop te beheren. Of controledrift, dan kan het bestuur een ander erbij laten (alleen hadden ze dan het auteursrecht moeten regelen). Of noem nog maar een paar motivaties.

[appellant] heeft op de zitting bij het hof duidelijk gemaakt dat er valide redenen waren om de broncode op de server van [de stichting] te schrijven, maar ook dat betekent niet dat voor [de stichting] duidelijk was of moest zijn dat zij ervoor verantwoordelijk was dat de auteursrechtelijk beschermde creatie van [appellant] op een drager behouden bleef. Op grond van de bewoordingen van de afspraken zoals [appellant] stelt dat die zijn gemaakt, hoefde voor [de stichting] niet duidelijk te zijn dat zij dat risico droeg.
Ik hoor wel eens vaker dat mensen op grond van hun auteursrecht claims leggen op kopieën. Dat is dus een probleem, zoals het Hof het hier formuleert: het auteursrecht legt aan een bewaarder niet de verplichting op om de broncode voor de rechthebbende veilig te stellen. Het auteursrecht is een verbodsrecht, een recht van uitsluiting. Je kunt wel mensen dwingen de broncode te wissen als ze die hebben in strijd met je recht, maar niet om ze je een kopie te laten geven.

Arnoud

10 reacties

  1. Het lijkt me ook dat je als vrijwilliger zelf zorgt voor een backup van je code. Bijvoorbeeld met een aantal git-repositories op strategische plaatsen. Als je code slechts op één plek te vinden is, had ook een crash van de harddisk ervoor kunnen zorgen dat ze verloren ging.

    Ik kan eerlijk gezegd niet begrijpen dat hierover een rechtszaak is gevoerd. Kansloos vanaf het begin, lijkt me.

  2. Begrijp ik het nu goed? De vrijwilliger maakt software op de server van de afnemer. De afnemer wist haar eigen server (niet onder beheer van de vrijwilliger), en eist nu een kopie van de software van de vrijwilliger?

    Klinkt als: ik heb een auto van je gekocht, die wilde ik 5 jaar gebruiken, maar het na een jaar hem tegen een boom geparkeerd. Beste garage, lever me een nieuwe auto want ik wil nog 4 jaar rijden zoals gepland…

  3. Oh, ik las het verkeerd om: de vrijwilliger heeft de software ontwikkeld en wil het nu misschien hergebruiken, maar heeft nooit een eigen kopie van de sourcecode zelf opgeslagen…

    Tja, dat is niet slim…

  4. Zou je niet iets kunnen met het verbod op verminking/vernietiging?

    Als je weet/overeengekomen bent dat jij de enige bewaarder van een origineel bent, dan heb je toch zeker een zorgplicht naar de auteur toe?

    Hoge raad HR:2004:AN7830 4.6: ‘Gaat het om unieke exemplaren,[….] dan kan van de eigenaar onder omstandigheden verlangd worden dat hij slechts dan tot vernietiging overgaat indien daarvoor een gegronde reden bestaat en hij zich de gerechtvaardigde belangen van de maker ten minste in zoverre aantrekt dat hij er desgevraagd voor zorg draagt het bouwwerk behoorlijk te doen documenteren, althans de maker de gelegenheid biedt daartoe zelf het nodige in het werk te stellen’

    1. Er is rechtspraak dat verwijdering of vernietiging van een exemplaar geen verminking is, omdat dat nu eenmaal inbegrepen zit in je eigendomsrecht. Het gaat hier om broncode en daar kun je geen eigenaar van zijn, maar analoog is het toepasbaar. Verder was in deze casus niets overeengekomen over bewaring, dus dan kan er van een zorgplicht van een bewaarder ook geen sprake zijn.

      1. In het algemeen heb je gelijk dat verwijdering of vernietiging van een exemplaar geen verminking is.

        Maar de HR geeft duidelijk aan dat in het geval van unieke werken vernietiging best een onrechtmatige daad kan zijn (en waarschijnlijk zal zijn als je geen gelegenheid geeft aan de auteur om te documenteren wat er te documenteren valt)

        Zoals ik het lees,maar correct me if I am wrong, was 1) de stichting er wel van op de hoogte dat zij het enige exemplaar hadden, maar was 2) er niet contractueel overeengekomen (althans niet voldoende duidelijk) dat een bewaarplicht opleverde.

        Mijn punt is nu juist dat de HR stelt dat, in het geval 1) waar is, een beperkte bewaarplicht geen overeenkomst behoeft maar automatisch volgt.

        De situatie waarin de stichting het enige exemplaar had had natuurlijk niet gehoeven, was zelfs dom en risicovol, maar eens dat het geval was en beiden wisten dat, rustte er wel degelijk een zorgplicht op de stichting op basis van die HR uitspraak.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.