Mogelijk was er bij Copytrack iemand terug van vakantie, maar de afgelopen weken heb ik véle, vele mails gehad van mensen die een schadeclaim (“boete”) hebben gekregen van dit auteursrechtenkeffertje. De kern: foto ongeautoriseerd gebruik, normaal 150 euro, nu graag 750 maar het kan met korting als u meteen betaalt. Wat moet je daarmee doen?
Zoals ik in februari blogde:
Het frustrerende is, dit alles speelt binnen de wet. Als je een foto overneemt zonder toestemming dan moet je (als zakelijke partij) betalen. Alleen: hoe veel? De Hoge Raad heeft véle jaren geleden gezegd dat de gemiste licentie-inkomsten de schade zijn. Dus, wat vraagt die fotograaf normaal, wat kost deze foto in de beeldbank. Is dat een foto van 15 euro, dan is de schade 15 euro. Ben jij een exclusieve fotokunstenaar en krijg je 5000 euro per kopie dan is dat je schade. Net zoals het bekrassen van een custom built Spyder meer kost dan het oplappen van een oude Opel Corsa.Hoe Copytrack hiermee omgaat, zie je bijvoorbeeld in deze brief uit vorig jaar oktober. Over dit fenomeen schreef ik eerder bij Tweakers. De kern: men rekent opslag op opslag en hanteert korte termijnen met stevige juridische taal om mensen te laten schrikken tot betalen.
Mag dat? Ja, dat mag. Het juridisch systeem gaat uit van twee gelijke, goed ingelezen en geoefende partijen die verbaal met elkaar twisten waarna de rechter bepaalt welke argumenten zhij overtuigender vindt. Dus stevige verbale druk hoort erbij. Dat de wederpartij een vlotte Instagrammer is die niet van copyright weet en nog denkt dat advocaten altijd de volledige en gebalanceerde waarheid spreken, daar doen we juridisch niets mee.
Tegelijk: als je zakelijk actief bent, bijvoorbeeld als reisblogger of influencer, dan horen deze regels erbij en moet je dus weten dat je niet zomaar een foto van internet kunt gebruiken. Ook niet als erbij staat van wel – althans, het is jouw risico dat zoiets niet klopt. Krijg je dus een foto van een hotel om te gebruiken en komt daarna de fotograaf, dan moet je bij het hotel zijn met de rekening, nádat jij de fotograaf hebt betaald. Want jij publiceerde.
Dit voelt oneerlijk en dat is het ergens ook. Maar dat komt met name door de wijze van handelen van partijen als Copytrack. Die willen een betaling forceren, en laten daardoor geen ruimte voor navragen, coulance of een goed gesprek over wat hier misgegaan is. Dat frustreert enorm.
Mijn advies voor dit soort claims is eerst en vooral: ga niet in discussie. Niet over dat het oneerlijk is, dat de bedragen niet kloppen, dat er geen watermerk bij stond, dat het hotel zei van wel en ga zo maar door. Alléén als je bewijs hebt van aankoop van de foto bij de genoemde fotograaf uit de brief (of een stocksite waar die foto met die fotograaf staat), dan stuur je dat bewijs terug.
Wat je wel gaat doen, is kijken wat die foto echt kost. Gebruik omgekeerd zoeken op afbeelding bij Google, zoek op de naam van de fotograaf enzovoorts. Screenshot (of print pdf) het aanbod met de prijs. Dat is bewijs dat je dit zou hebben moeten betalen als je het had gevraagd. En dat is de crux: de schade is dat bedrag, dat is wat de fotograaf écht is misgelopen.
Volgens de jurisprudentie tel je daar 25% bij op, en nu komt ie: dat bedrag maak je over (IBAN: DE80 7604 0061 0529 9862 00, BIC / SWIFT: COBA DEFF XXX) en je stuurt een korte mail om dat te melden. Niet als tegenbod, zij hebben geen énkele interesse in jouw argumenten en ze gaan nooit van z’n leven erkennen dat het bedrag omlaag mag. Maak het bedrag dus over en negeer de discussie. Dat werkt, ik ken niemand die vervolgens voor het verschil (hun eis minus jouw betaling) is aangeklaagd.
Arnoud