Al sinds 2005 staat in de wet dat het rijbewijs geldt als “document waarmee in bij de wet aangewezen gevallen de identiteit van personen kan worden vastgesteld”. Ik kom echter anno 2025 nog steeds organisaties tegen die dit roze kaartje afwijzen als je je moet identificeren. U begrijpt dat ik dus even opkeek van deze uitspraak van het Kifid: een bank hoeft geen rijbewijs te accepteren omdat daar de volledige voornamen van de betreffende persoon niet op staan vermeld.
In deze zaak had de consument een bankrekening geopend, maar (her)identificatie lukte niet omdat zijn rijbewijs niet werd herkend. Daarop blokkeerde de bank de rekening, wat tot renteverlies leidde en de consument een klacht indiende.
De bank stelde vervolgens dat zij toch echt een paspoort of Nederlandse identiteitskaart nodig heeft, omdat daar alle voornamen van de betrokkene op staan. Een rijbewijs bevat alleen je voorletters, vaak wel je eerste naam zoals op het specimen hierboven (dat van de RDW afkomstig is en afgelopen november verliep).
Bij het aanvragen van de rekening had de consument wél een paspoort (met alle namen) overlegd. Bij de heridentificatie ontbraken er dus een of meer voornamen. Ik geef toe dat er een káns is dat een voorletternaamgenoot met zelfde geboortedatum én sterk gelijkende pasfoto kan zijn, maar dat heeft wel een sterk “kom nou toch” gehalte.
Toch is het standpunt van het Kifid juist, zij het zeer formeel. Het eerste argument daarvoor is dat artikel 33 Wwft eist dat de bank “de geslachtsnaam, de voornamen, de geboortedatum [etc]” vastlegt. En met een rijbewijs kun je niet alle voornamen vaststellen.
Daar staat tegenover dat artikel 4 Uitvoeringsregeling Wwft expliciet “een geldig Nederlands rijbewijs” noemt als instrument waarmee je je identificeert onder de Wwft. Je zou zeggen dat je er dan bent: de wet zegt dat dit genoeg is, dus is het genoeg.
Echter, je mag als bank strengere regels stellen, en “wij willen alle voornamen van klanten weten” is in dat kader toegestaan. Een iets diepgravender reden voor die afwijzing lees ik in een uitspraak uit 2022:
De bank voert daartoe aan dat de app de NFC-chip uitleest en dat een rijbewijs niet over een dergelijke chip beschikt. Bovendien bevat het rijbewijs niet de volledige voornamen en geen gegevens over verblijfsstatus en nationaliteit, aldus de bank. Dit verweer slaagt. Zoals hiervoor onder 3.25 is overwogen staat het de bank vrij om bij het cliëntenonderzoek gebruik te maken van de chip op het identiteitsdocument. De bank mag er dus voor kiezen om vanwege die reden geen rijbewijzen te accepteren.Als een bank het handig of wenselijk vindt dat mensen uitsluitend via een app bankieren, dan mogen ze daarbinnen dus invullen dat identificatie gebeurt door uitlezen van de NFC chip daarvan. Dan valt het rijbewijs als vanzelf af, geheel los van de discussie over voornamen.
Meelezende CISO’s en andere beveiligingsmensen die nu reden zien om het rijbewijs weer af te gaan keuren bij de identiteitscontrole: bovenstaande gaat specifiek over banken. Een andere organisatie moet zelf motiveren waarom voornamen écht nodig zijn bij het identificeren van (medewerkers van) je klanten.
Arnoud
