Ondertitelsites Bierdopje.com en Simply Releases stoppen ermee na een sommatie van Stichting Brein, meldde Tweakers gisteren. Op deze sites worden zelfgemaakte ondertitelbestanden voor films en series (‘fansubs’) aangeboden, hetgeen de toorn van Brein heeft afgeroepen. “We snappen dat dit voor onze gebruikers en vertalers als een klap zal komen en frustratie zal opwekken maar het is helaas niets anders”, aldus Bierdopje.com.
Ja, buitengewoon frustrerend. Alleen: ik zie niet goed wat er tegen de sommatie in te brengen is. Het maken van ondertiteling voor een film of serie is namelijk inbreuk op het auteursrecht. Je vertaalt immers de gesproken tekst en legt deze vast als een schriftelijk stuk. Net zo goed als het vertalen van een boek niet mag zonder toestemming. (Goed, voor strikt eigen gebruik mag dit wel, maar verspreiden mag niet.)
Het is natuurlijk hartstikke handig om een ondertiteling van internet te halen. En een goed gemaakte fansub kan veel prettiger zijn om te lezen dan de snel afgeraffelde ondertitels bij goedkope dvd releases. En bij veel films en series is er gewoon geen officiële ondertiteling beschikbaar, omdat de product het zich niet verwaardigt deze in ons kleine kikkerlandje uit te brengen. Plus, voor de vertaler is het gewoon léuk om te zien dat mensen je werk waarderen.
Alleen, ja, wat ik dinsdag al zei: de Auteurswet heeft weinig te schaften met wat handig, makkelijk of gebruikelijk op internet is. Gij zult toestemming verwerven anders zijt gij eene vuige piraat.
En dát is elke keer de grote frustratie met auteursrecht versus internet. Mensen bedenken wat slims, maar dat mag dan niet. Ga je toestemming vragen dan krijg je die niet. Vraag je of men het dan zelf gaat doen als producent, maar nee we willen eerst het dvd-kanaal maximaal exploiteren en daarna komen wellicht internetreleases op de roadmap. Dus dan gaan we het zelf maar doen en dan krijg je ineens blafbrieven met eisen tot schadevergoeding en advocaatkosten want dan ben jíj degene die het verkeerd doet.
Arnoud