OpenStreetMap gaat naar OpenDatabaseLicense

openstreetmap-logo.pngAlweer een nieuwe open source licentie. Deze keer niet voor software, en ook niet voor teksten of foto’s, maar voor kaartmateriaal. Het OpenStreetMap-project gebruikte al jaren een Creative Commonslicentie maar omdat die in de praktijk toch wat onduidelijk bleek voor de geografische gegevens, heeft men nu een nieuwe licentie ontworpen (via LWN; bedankt Armijn). Op zich een goed idee, maar het is duidelijk nog een bètatekst.

Waarom nu een nieuwe licentie? Creative Commons en ook de open source softwarelicenties zijn geschreven voor auteursrechtelijk beschermde werken. Het is niet bepaald een uitgemaakte zaak dat op een databank met kaartgegevens als zodanig ook auteursrecht rust. Alleen dat al maakt het wat onhandig om een auteursrechtlicentie in te zetten om mensen de kaartdata te laten gebruiken. Er zit wel een databankrecht op die verzameling, maar de CC-licenties zeggen niets over een licentie onder databankenrecht.

Ook had men gekozen voor de ‘Share-Alike’ licentie, die vereist dat afgeleide werken ook weer gedeeld moeten worden onder dezelfde Creative Commonslicentie. Maar wat is nu een afgeleid werk van een kaartendatabank? Een aangepaste kaartendatabank, oké, maar ook elke kaart die je ermee maakt? Of ook alle software die die kaart inzet om bijvoorbeeld een navigatiedienst te leveren?

Vanwege al deze onduidelijkheden heeft het OSM-project besloten toch maar een eigen licentie op te stellen. Deze is generiek opgezet en bedoeld voor elke databank die à la logiciel libre aangeboden wordt. De OpenDatabaseLicense verleent expliciet rechten onder auteursrecht en/of databankenrechten voor gebruik van de databank. Men blijft wel in de spirit van de ShareAlike-bepaling door de eis dat afgeleide databanken onder dezelfde licentie geplaatst moeten worden. Wie de data in een grotere databank (een verzamelwerk) verwerkt, moet deze eis alleen naleven voor het OSM-gedeelte van die grotere databank.

Nieuw is de bepaling over wat men maar Produced Works heeft genoemd: werken die het resultaat zijn van gebruik van de databank, bijvoorbeeld door er tekst of afbeeldingen mee te genereren, al dan niet in combinatie met andere bronnen. Denk aan het maken van een kaart of het uitrekenen van een routebeschrijving. Dit mag, mits de maker van zulke Produced Works (“voortbrengsels” lijkt me wel een aardige vertaling) maar netjes een bronvermelding geeft. Het voortbrengsel valt niet onder de ShareAlike-verplichting.

De intentie is duidelijk, maar een en ander kan nog wel wat scherper. Zo lijkt het mij dat een voortbrengsel in de vorm van een kaart of routebeschrijving wel te zien is als een afgeleid werk van de kaartgegevens. Dit is niet de bedoeling, maar dat zou men er dan even expliciet bij moeten zetten. Je weet immers nooit met die conservatieve bedrijfsjuristen die straks deze licentie moeten evalueren voor hun werkgevers.

Waar ik heel erg over twijfel, is of je op grond van je databankenrecht wel kunt optreden tegen iemand die je databank gebruikt om een kaart mee te genereren. De Databankenwet spreekt van “hergebruiken”, maar de definitie daarvan lijkt alleen over de databank zelf te gaan. Is het maken van een kaart een vorm van hergebruiken van een databank met locatiegegevens?

Opmerkelijk is nog dat men expliciet opmerkt dat de licentie een contract is. Met name bij Amerikanen is dit altijd een leuk punt van discussie (is een licentie per definitie een contract?), en ik vermoed dat de meer Europees geörienteerde juristen die discussie buiten de deur wensten te houden.

Al met al een goed idee, en ik ga eens kijken of ik ergens een plekje kan vinden om mijn commentaar te kunnen deponeren.

Arnoud

AutoTrack wint toch van Gaspedaal

Internetbedrijf InnoWeb moet binnen 48 uur stoppen met het aanbieden van gegevens van AutoTrack op de website gaspedaal.nl op straffe van een dwangsom van 10.000 euro per dag. Dat meldde Nu.nl afgelopen woensdag. De rechtbank in Den Haag oordeelde dat de autozoekmachine inbreuk maakte op het databankenrecht van Wegener, de exploitant van AutoTrack. Gaspedaal nam de databank niet over, maar sluisde zoekopdrachten die mensen op hun site doen, door naar de zoekmachine van AutoTrack en herformatteerde de resultaten zodat het lijkt of je op Gaspedaal zoekt. En da mag nie, zoals ze dat hier in Eindhoven zeggen. Update: ik was het vonnis vergeten.

De juridische vraag ging vooral over de vraag wat je nu wel en niet mag overnemen uit andermans database. Gaspedaal stelde dat het databankrecht bedoeld is tegen (zo goed als) integraal kopiëren van een database. Met een verwijzing naar de Europese richtlijn waar de Databankenwet uit komt, wordt die stelling afgewezen. Databankenrecht kun je ook inzetten tegen mensen die systematisch zoekopdrachten doen en die herpubliceren.

In een kort geding in 2007 won Gaspedaal, mede door de stelling dat ze juist meer mensen naar AutoTrack stuurde en dat dat toch mooi meegenomen was voor AutoTrack. Maar dat is blijkens het vonnis niet aan Gaspedaal om te bepalen. Als AutoTrack geen zin heeft in bezoekers via Gaspedaal, dan kan zij dat verbieden. AutoTrack is degene die beslist of de voordelen van die bezoekers opwegen tegen de nadelen.

Bij herpubliceren van zoekresultaten is de vraag of je ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de normale exploitatie van de databank. Volgens de rechtbank (vonnis) is dat zo:

Uit het feit dat Innoweb door het cumulatief effect van de vele zoekopdrachten via Gaspedaal.nl een substantieel deel van de databank van Wegener aan het publiek ter beschikking stelt, volgt dat het handelen van Innoweb ernstige schade toebrengt aan de investering van Wegener (…).

En dat is, zo blijkt uit het William Hill-arrest, in strijd met een normale exploitatie van de databank. Deze schade voor Wegener is ongerechtvaardigd, en daarom moet Gaspedaal ophouden met deze meta-zoekmachine.

Deze manier van werken wordt hier en daar vergeleken met wat normale zoekmachines zoals Google doen. Maar Google biedt geen zoekmachine waarmee gemakkelijk en specifiek in een databank zoals die van AutoTrack te zoeken is. En huizenzoekmachines hebben de mazzel dat makelaars geen databankenrecht op hun huizenadvertenties kunnen claimen, omdat ze die toch al moesten schrijven en online zetten om huizen te verkopen. AutoTrack investeert specifiek in deze doorzoekbare site en mag daarom de advertenties wel exclusief exploiteren.

Persoonlijk heb ik moeite met het vonnis, omdat het nu bijzonder lastig wordt om te achterhalen wanneer je informatie van een andere site mag hergebruiken. Daarvoor moet je nu weten of de databank beschermd is, en dat is vrijwel niet te doen. Metazoekmachines en aggregeerders hebben duidelijke voordelen en moeten daarom niet arbitrair gehinderd kunnen worden met een beroep op de databankenwet.

Wat vinden jullie? Slecht nieuws voor metazoekmachines? Of mooi dat aan parasitaire imitatiesites nu een einde moet komen?

Arnoud

Gecorrigeerde Quote 500 ex parte offline gehaald door databankrecht

925-logo.pngDe Quote 500, de jaarlijkse rijkenlijst van het maandblad Quote, moet onmiddellijk van de website 925.nl worden gehaald, meldde nu.nl vrijdag. 925, de website voor “de betere kantoorknuppel” (dat zijn mensen die graag goedemoggel zeggen), had de volledige Quote 500 overgetypt en voorzien van een inflatiecrisiscorrectie online gezet. Het gebbetje van 925 werd uiteraard niet op prijs gesteld bij Quote, dat meteen een deurwaarder langsstuurde. Niet met een dagvaarding, maar met een heus ex parte bevel (via Boek 9) waarin meteen een verbod stond met een dwangsom van 50.000 euro per dag. 925 koos eieren voor haar geld en haalde de lijst offline.

Kan dat zomaar? Ja, dat kan zomaar. Het ex parte bevel is een min of meer uniek instrument dat je bij evidente inbreuk op intellectuele eigendomsrechten kunt inzetten. Artikel 1019e van het wetboek van Rechtsvordering biedt een rechthebbende de mogelijkheid om een “onmiddellijke voorziening bij voorraad te geven op een bij verzoekschrift gedaan verzoek” om aan een bepaalde inbreuk een einde te maken.

De vermeende inbreukmaker wordt niet gehoord of zelfs maar gemeld dat het verzoekschrift is binnengekomen. De rechter doet ook inhoudelijk zelf weinig met het verzoekschrift. Een marginale toets, heet dat juridisch. Klinkt het verhaal aannemelijk, dan wordt het verbod toegewezen en dan horen we het wel van de gedaagde. Jaja, dat gaat ver, maar alles is geoorloofd in de strijd tegen terrorisme, kinderporno, drugshandel en inbreuk op auteursrechten – de 3 ruiters en de ene voetganger van de Internet-Apocalyps*.

Het bevel is gebaseerd op het databankenrecht – de Quote 500 is een databank met 500 {naam, rijkdom}-tupels, volgens Quote. Volgens de definitie van “databank” uit die wet gaat dat strikt genomen wel op. Ook een papieren databank kan een databankrecht hebben. Wel is voor elk databankrecht vereist dat er een “substantiële investering” is gedaan om deze samen te stellen.

Substantieel is de investering van Quote zeker: volgens eigen zeggen 269.000 euro per jaar, plus nog eens 850.000 euro drukkosten, specifiek voor het verzamelen, samenstellen en drukken van de Quote 500. Waarom specifiek? Omdat je anders geen databankrecht hebt. Volgens het William Hill-arrest moet de investering namelijk gericht zijn op het maken van de databank, en niet op het verkrijgen of creëren van de individuele gegevens.

Hier liggen de kosten voor het creëren van de gegevens sterk verweven met het in de databank verwerken van die gegevens. Om de Quote 500 te maken, moet je weten hoe rijk de rijkste 500 mensen zijn. Uitzoeken wat iemands vermogen is, is best veel werk. Heb je die 500 gegevens eenmaal, dan is het op een rijtje zetten daarvan verder triviaal. Is dat uitzoekwerk nu een investering in het creëren van de gegevens (hoe rijk is persoon X) of een investering in het creëren van de databank (wie staat er dit jaar op positie Y)? Het antwoord op die vraag zou een leuke aanvulling zijn op de jurisprudentie.

Wat denken jullie? Mijn eerste gedachte is: nee, geen databankrecht. De investering gaat over het vaststellen van de rijkdom van mensen, en is daarmee gericht op het creëren van de gegevens. Men moet -zo staat in het bevel zelf- “uitvoerig onderzoek doen in openbare registers waaruit de financiële positie van de betrokkenen blijkt”, plus nog interviews met de betrokkenen zelf. Dat doet me denken aan de NVM-makelaars, die ook uitvoerig werk moeten doen om beschrijvingen en gegevens van huizen in Funda te kunnen stoppen, maar desondanks geen databankrecht hadden.

Kan 925 nog iets doen, behalve boos napruttelen op het bretellenblog? Op zich wel: het bevel vermeldt dat de verweerder op 14 november om 10:00 bij de rechter mag verschijnen om uit te leggen dat het verbod onjuist is. Hij kan natuurlijk ook zelf een nog eerder eigen kort geding te starten.

Arnoud<br/> * Vrij naar Bruce Schneier en Terry Pratchett.

Alle postcodes op een rijtje

postcodegebieden.pngZoiets simpels en openbaar als een postcode blijkt nog steeds een groot geheim, zo opent het 6PP-project. Iedereen heeft een postcode, maar als je ieders postcode wilt weten, zul je bij Postcode.nl een licentie moeten nemen. 6pp vroeg zich af, een vrije postcode database moet toch op te bouwen zijn, net zoals een vrije encyclopedie, wegenkaart of film? En men voegde gelijk maar de daad bij het woord door een open databank neer te zetten, inclusief API om er op afstand bij te kunnen.

De vraag daarbij is natuurlijk altijd: mag dat? Postcodes zijn tot op vier cijfers algemeen bekend, maar welke straten nu horen bij welke twee letters, vind je niet zomaar terug. Kennelijk zit daar dus één of andere beperking op. Postcode.nl hanteert ook nog eens licentiemodel, dus dan zal er vast een of ander recht zijn op postcodes. Auteursrecht? Nee, postcodes zijn feiten en die op een rijtje zetten, mag gewoon. Geschriftenbescherming? Wederom nee, de postcodedatabank is geen geschrift. Databankenrecht dan maar?

Zoals vaste lezers wel weten, is een databank beschermd als de bouwer een substantiële investering heeft gedaan (tijd, geld of moeite) om die databank op te bouwen of te onderhouden. Het is op zich best veel werk om heel Nederland in te delen in postcode-regio’s, en natuurlijk om die te updaten. Postcode.nl verkoopt wekelijkse updates, dus kennelijk worden er elke week wijken gesloopt, huizen bijgebouwd of gebieden heringedeeld. TNT Post, voorheen TPG Post, voorheen de PTT, kiest de postcodes zelf. Er is geen overheidsbesluit, zodat het postcodebestand ook niet onder de uitzondering van overheidsdatabanken kan vallen. Gemeentes geven nieuwe straten en andere mutaties door aan TNT, en die verzint daar dan een passende postcode bij.

In een bezwaarprocedure over publicatie van het wegenbestand (NWB) erkende de Staat dat TNT Post een databankrecht heeft op het postcodebestand. Op die grond mochten postcodes niet zomaar in het NWB verwerkt worden. Nu is zo’n beslissing geen jurisprudentie, laat staan bindend recht, maar toch. De hele site Postcode.nl leegtrekken zou ik dus niet adviseren, want als er een databankrecht zit op dat bestand, dan is dat leegtrekken een inbreukmakende handeling.

Er zijn echter nog genoeg andere plekken om postcodes vandaan te halen. Wat te denken bijvoorbeeld van de Kamer van Koophandel? Die hebben voor alle ingeschreven bedrijven de adresgegevens online, en daar staan ook de postcodes bij. Met een beetje slim zoeken krijg je zo een aardig lijstje postcodes. Ook bij huizensites zoals Funda zijn hele lijsten met postcodes te achterhalen. Die lijsten komen niet uit het postcodebestand van TNT Post, ook niet indirect. Bedrijven of makelaars typen die in wanneer ze hun bedrijf aanmelden of een huis te koop zetten. Daarmee zijn die gegevens openbaar, zodat je op basis van die gegevens best je eigen lijst met postcodes mag bouwen.

Update (5 maart 2009): het 6PP project heeft alle gegevens van Buurtlink en Zoekplaats.nl verwijderd uit haar database en gaat via andere wegen aan de slag om legaal postcodes te verzamelen. En via Frankwatching nog een verwijzing naar een petitie Bevrijd de postcode, waar ze helaas lijken te denken dat de postcodes door de overheid verzonnen worden.

Arnoud

Mag Trein opzoeken hoe laat de trein vertrekt?

trein-icoon.pngDe NS is niet blij met het feit dat iPhone-eigenaars snel en gemakkelijk kunnen zien wanneer de trein vertrekt. Of nou ja, met het feit dat die mensen dat doen met de Trein applicatie van informatica-student Dennis Stevense. De NS wil met haar eigen iPhone app komen, en dan is concurrentie natuurlijk niet fijn.

De NS liet Bright weten hier geen toestemming voor te hebben gegeven. Advocaat en blogger-in-ruste Olivier Oosterbaan legt bij 24 Orangesuit waar de NS dit op baseert:

Not likely to qualify for copyright, but probably database protection. The schedules may not qualify for database protection if NS is not able to show that it invested (spent money) in the database, separately from the investment made in the operation of the trains. … Even if it qualifies for database protection, I am not sure that the *app* (and, consequently app maker) would infringe on the database rights, as it apparently only allows the *user* to more easily access the NS database.

Een databank is beschermd als de bouwer een substantiële investering heeft gedaan (tijd, geld of moeite) om die databank op te bouwen. De vraag is wel of de NS heeft geïnvesteerd in het spoorboekje zelf. Bij de invoering van de wet was dit nog een open vraag. Tegenwoordig is die vraag wel beantwoord, zou ik zeggen: nee. Dat spoorboekje is een bijproduct (spin-off) van het maken van een vertrekschema voor de treinen. Uit het William Hill-arrest blijkt dat je databank alleen beschermd is als je investeert in het maken van de databank zelf. Investeringen in het maken of vergaren van de gegevens zelf, tellen daarbij niet.

In het Zoekallehuizen-arrest werd dan ook een databank met te koop staande huizen niet als beschermd gezien:

De investeringen waarover het hier gaat, moeten dus met name betrekking hebben op het aanleggen van de databank als zodanig. Naar het voorlopig oordeel van het hof hebben de makelaars ook in hoger beroep niet voldoende aannemelijk gemaakt dat zij in verband met het verkrijgen, controleren of presenteren van de gegevens op de website aanzienlijke investeringen hebben moeten doen die zij anders niet zouden hebben gedaan. De kosten die betrekking hebben op het verzamelen van gegevens van de woningen die te koop worden aangeboden, moeten de makelaars in het kader van hun dienstverlening zo niet geheel dan toch grotendeels toch al maken. De kosten die gemoeid zijn met het vervaardigen van een website, kunnen evenmin als relevante investeringen gelden, omdat in de huidige tijd elke zich respecterende ondernemer een website heeft en de makelaars ook anders dan voor het publiceren van de woninggegevens al een website nodig zouden hebben.

Kortom, de NS zal moeten laten zien dat de databank van NS.nl echt meer is dan een afspiegeling van haar spoorboekje, en dat ze substantieel heeft moeten investeren om de gegevens uit de NS.nl reisplanner te maken op basis van wat al in het spoorboekje staat. Ik betwijfel of ze dat gaat lukken.

Arnoud

Notarissen schrijven saai, hebben wel databankrecht

veilingnotaris.gifOok notarissen hebben recht op databankrecht. Dat blijkt uit een recent arrest (PDF van 2 MB) van het Gerechtshof Arnhem. De website Veilingnotaris.nl is een huizenzoekmachine, maar dan voor gedwongen verkoop (dat gaat per veiling). Op Openbareverkopen.nl waren een aantal van de ter veiling aangeboden huizen ook te vinden, en natuurlijk was dat aanleiding voor een leuke rechtszaak over databankenrecht. In het arrest onder andere aandacht voor de vraag hoe saai notarissen eigenlijk schrijven, maar vooral over of een verzameling aankondigingen van executoriale verkopen een databank is.

Het databankenrecht staat sinds het Europese William Hill-arrest onder druk. Om een beschermde databank te krijgen, moet je een substantiële investering hebben gedaan in het opbouwen of onderhouden daarvan. Maar sinds dat arrest moet die investering ook nog eens direct gericht zijn op het bouwen van de databank zelf. En daar gaat het vaak fout: veel investeringen zijn gericht op het verzamelen van de gegevens en niet op het in een databank stoppen daarvan. Makelaars maken beschrijvingen van huizen om die te verkopen, maar geen databank met huizen, en hebben dus geen databankrecht.

De oplossing: richt een apart bedrijfje op dat de databank bouwt en vult. De kosten die dat bedrijfje dan maakt, zijn gericht op de databank en dan is die databank beschermd. Makelaars hebben geen databankrecht, maar Funda dus wel. Hetzelfde doet ook Veilingnotaris. Sinds 2002 blijkt deze site een slordige half miljoen euro in opbouwen en onderhoud van deze huizen te hebben gestopt (acquisitie van webbouwers naar aanleiding van dit vonnis wordt niet op prijs gesteld).

Openbareverkopen heeft 131 aankondigingen overgenomen. Omdat Veilingnotaris per maand 150 nieuwe huizen toevoegt, vindt het Hof dat Openbareverkopen een substantieel deel van de databank heeft opgevraagd. Die redenering volg ik niet helemaal. Het Hof gaat uit van artikel 2 lid 1 sub a, en dat gaat over het overnemen van (vrijwel) de gehele databank. Daarbij moet je niet kijken naar wat er toegevoegd wordt, maar hoe groot de databank als geheel is lijkt me zo.

Ik krijg de indruk dat het Hof toch met een scheef oog naar sub b heeft gekeken: het herhaaldelijk en systematisch overnemen van kleine delen van de databank. Daarbij speelt namelijk een rol of dat botst met de normale exploitatie van de databank. Want wat merkt het Hof op:

Daarbij is van belang dat, gelet op de door de Notarissen te betalen – geringe – bijdrage voor het gebruik van de website, de door Internetnotarissen gepleegde investeringen pas geruime tijd na de exploitatie van de databank kunnen worden terugverdiend. Openbareverkopen daarentegen heeft met haar handelwijze in korte tijd en op eenvoudige wijze geprofiteerd van de commerciële waarde van de databank van Internetnotarissen waardoor zij schade heeft toegebracht aan de door Internetnotarissen verrichte investeringen.
En dat is typisch een redenering waarom overname van een niet-substantieel deel niet mag. Overnemen van de hele databank mag niet, of je daar nou van profiteert of niet.

Notarissen zijn kennelijk lang niet zo creatief als makelaars, zo blijkt. Want auteursrecht op de door hen aangeleverde teksten wordt afgewezen. De beschrijvingen van de te veilen huizen blijkt puur zakelijk en functioneel en volstrekt niet creatief. Geen “jarendertigpand in originele staat voor de echte klusser” maar “recreatiewoning op dubbele kavel” en vermelding van het kavelnummer. Tsja.

Zoals bijna altijd bij geschillen over databankrecht komt ook altijd de geschriftenbescherming even langs. Een woord waar mijn dicteersoftware altijd geschifte bescherming van maakt, wat ergens wel ironisch is. Notarissen schrijven dan misschien wel saai, maar ze schrijven wel geschriften. En die zijn beschermd tegen overnemen. Dus ook de notarissen zelf (naast de beheerder van de databank) mogen een schadevergoeding eisen van Openbareverkopen.

Een opvallend argument was nog dat de aankondiging van een notariële veiling onder de regeling van overheidspublicaties gerekend moest worden. De notaris is immers wettelijk verplicht (art. 516 Rechtsvordering) om een executoriale verkoop openbaar bekend te maken. Maar dat gaat niet op, aldus het Hof. Een wettelijke plicht om iets te publiceren maakt de publicatie nog geen publicatie “door of vanwege de openbare macht.”

Via Volledig bericht, pardon Boek 9.

Arnoud

Webstats van Nedstat opvragen geen inbreuk op databankrecht

Kent u dit icoontje nog? Inderdaad, Nedstat, de oudste bezoekersteller van Nederland. De dienst voor deze gratis teller (Nedstat Basic) werd in 2005 verkocht aan internet reclamebureau Ad Pepper, waarna het Webstat4U en -na enige ophef over floepvensters– Motigo Webstats ging heten.

Ad Pepper had plannen voor uitbreiding, en de tellerdienst van het Franse Weborama leek een aardige kandidaat om aan te kopen. Weborama maakte zich zorgen over klantverlies na die overname, en had toen het slimme plan om eens te kijken hoe populair die Webstats-tellers nu eigenlijk waren. Je kunt namelijk in de gebruikerscatalogus van Motigo kijken wie hun klanten zijn (keurig op categorie), en dan voor een willekeurige klant hun webstatistieken lezen.

Dat massaal opvragen viel natuurlijk op bij Ad Pepper. En omdat de overname ondertussen was afgeketst, lagen de verhoudingen toch al niet zo lekker, dus daar kwam een rechtszaak van: schending van databankrecht en ook nog eens doorbreken van een beveiliging (het negeren van robots.txt) en het ongeautoriseerd opvragen van al die gegevens.

De rechter ging in het vonnis handig voorbij aan de vraag of sprake was van een beschermde databank door meteen te kijken of er sprake was van geheel of gedeeltelijk hergebruik van die databank. Als dat er niet is, is je databankrecht niet geschonden. Weborama zou 27.800 items hebben opgevraagd. Dat was maar een fractie van de databank van Webstats: er bleken meer dan 1 miljoen Webstats-klanten te zijn. Geen gehele overname dus.

Opvragen van kleine stukjes van een databank mag, tenzij het gaat om voorkomen het “leegmelken” van de databank. En daar was bij deze éénmalige actie geen sprake van. Weborama had verder geen commerciele activiteiten ontplooid met de opgevraagde gegevens, dus van schade, laat staan ongerechtvaardigde schade was al helemaal geen sprake. Dus daarmee hield alles op: zonder schade geen vordering.

Het robots.txt bestand was trouwens geen doeltreffende technische voorziening ter bescherming van een databank, dus daar hoefde de spider van Weborama geen rekening mee te houden.

Net als bij het Gaspedaal-vonnis had ook Weborama in haar algemene voorwaarden (terms of service) dit soort acties verboden. En net als Wegener bij Gaspedaal kreeg Weborama hier ongelijk: je mag niet in je gebruiksvoorwaarden iets verbieden waar je geen recht op hebt. Weborama had geen databankrecht, dus mocht ze opvragen uit die onbeschermde databank niet via de achterdeur alsnog tegengaan.

Arnoud

Gaspedaal.nl mag Autotrack.nl blijven doorzoeken

Alweer een zoekmachine vrijgesproken. Dit keer eens geen huizenzoekmachines maar een autozoekmachine: Gaspedaal.nl. Via deze zoekmachine kun je aan de hand van dingen als merk, kilometerstand, bouwjaar, prijs en postcode zoeken in een aantal sites met aangeboden tweedehands auto’s. Dat vond Wegener, de beheerder van die sites, geen leuk idee want zij hadden ruim 1,9 miljoen Euro gestoken in die sites. Door Gaspedaal liep men zo een deel van de gehoopte advertentie-inkomsten mis.

Trouwe lezers van deze blog herinneren zich ongetwijfeld nog de Jaap-zaak uit augustus van dit jaar, en de heel trouwe lezers ook nog het Zoekallehuizen-arrest uit 2006. Beide huizenzoekmachines opereerden ongeveer op dezelfde manier als Gaspedaal. En in beide gevallen riep de eigenaar van de doorzochte sites hun databankenrecht in om dit tegen te gaan.

Bij de huizenzoekmachines ging dat niet op, omdat je voor een databankrecht een substantiële investering in de databank moet doen. En makelaars investeren niet in een databank, die databank is een bijproduct en dus niet beschermd.

Wegener’s investering van 1,9 miljoen was echter wel substantieel en dus had zij een databankenrecht op haar autodatabank. De site van Gaspedaal.nl vraagt, zoals dat juridisch zo mooi heet, “herhaald of systematisch niet-substantiële gedeelten van de databank op”. Als dat ongerechtvaardigde schade toebrengt aan Wegener, pleegt Gaspedaal inbreuk op het databankenrecht.

Maar nee:

Er kan dan ook in dit geding niet op voorhand van worden uitgegaan dat het aantal bezoekers van AutoTrack.nl als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl zal teruglopen. Dit betekent dat evenmin kan worden aangenomen dat – als Wegener stelt en Innoweb betwist – vanwege de terugloop van het aantal bezoekers van AutoTrack.nl de occasionbedrijven hun abonnementen bij Wegener zullen opzeggen en dat daardoor een terugloop van de inkomsten van Wegener te verwachten is.

Wegener had nog één laatste redmiddel. Net als bij Jaap neemt Gaspedaal stukjes tekst en fotootjes over van onder andere Autotrack. Dus net als bij Jaap werd de geschriftenbescherming in stelling gebracht. En net als bij Jaap haalde dat niets uit. Gaspedaal kopieert niet simpelweg de gegevens, maar selecteert de volgens haar belangrijkste en presenteert deze op haar eigen manier. En alleen als je (vrijwel) integraal alles klakkeloos overneemt, kun je inbreuk op deze bescherming plegen.

Kortom, niets onrechtmatigs aan deze zoekmachine.

Via Volledig bericht, pardon Boek 9 en SOLV.

Arnoud

Funda vindt helpen concurrent NVM schending erecode

Funda is weer eens boos over hergebruik van informatie uit de Funda-database, zo las ik op Tweakers:

Funda ligt opnieuw overhoop met een online concurrent. Dit keer is het initiatief van DSB Bank Jaap.nl het doelwit: volgens Funda zetten de NVM-makelaars hun goede naam op het spel door nu ook op Jaap.nl vermeld te staan.
Overnemen van gegevens uit een databank kan inbreuk zijn op het databankenrecht, en bij teksten of foto’s kan ook sprake zijn van inbreuk op het auteursrecht. De laatste keer dat Funda een rechtszaak ondernam, gingen ze echter op alle punten onderuit.

Funda gooit het nu over een andere boeg: ze zet haar leden aan om geen informatie meer door te geven aan concurrent Jaap.nl. Ook een manier, want die NVM makelaars hebben een erecode met een Raad van Toezicht, die een makelaar zijn lidmaatschap van de NVM kan ontnemen. Vandaar dus dat Funda nu roept dat makelaars die meewerken met Jaap “hun goede naam op het spel” zetten.

Arnoud