Mag ik een e-book ruilen?

Een lezer schreef me:

Ik heb een e-book gekocht bij een Nederlandse webwinkel maar direct na aanschaf besloten dat ik het toch niet meer wilde. Ik heb het nog niet gedownload. Kan ik me nu beroepen op de wet koop op afstand?

Een e-book is geen product maar een dienst in de zin van de wet. Ook voor diensten geldt de Wet Koop op Afstand, maar de regels zijn net iets anders.

Je mag een dienst binnen zeven werkdagen na de datum van afsluiten annuleren, tenzij met jouw instemming de levering al is begonnen (art. 7:46i BW). De vraag is dan, wanneer is de dienst “e-book” begonnen met jouw instemming. Ik zou zeggen op het moment dat je de download initieert. Oftewel, zolang je niet op downloaden klikt, zou je binnen zeven werkdagen de aankoop moeten kunnen annuleren.

Wellicht is te verdedigen dat een ebook toch eerder als een product moet worden gezien, bijvoorbeeld via dezelfde redenering als het Hof Arnhem hield over software of in het RuneScape-arrest uit Leeuwarden.

In dat geval heb je zeven werkdagen vanaf de ontvangst, vanaf het downloadmoment dus. Maar dan krijg je ook te maken met de uitzonderingen voor producten. Ik zie er twee: 1) Software waarvan het zegel verbroken is: een ebook is een softwareproduct en je hebt het zonder zegel meegenomen, dus dat zegel is al meteen verbroken. 2) Zaken die “naar hun aard” niet geretourneerd kunnen worden: van een ebook kun je alleen een kopie maken, dus van ‘retourneren’ kan per definitie geen sprake zijn.

Ook dan weer denk ik dat het alleen zal lukken als het ebook nog niet gedownload is.

Arnoud

Thuiskopiëren van e-books

Digitale boeken blijken in groten getale illegaal te downloaden via downloadsites, meldde NRC vorige week. En dat vinden de uitgevers niet leuk, want “de onvermijdelijk aan digitalisering gekoppelde piraterij de economische basis onder het boekenbedrijf zal wegslaan.” Nee, men heeft niets geleerd van de muziekindustrie. Opmerkelijk, want er zijn toch genoeg boeken verschenen over dit onderwerp.

De juridische discussie ligt hier iets anders dan bij het downloaden van muziek en films. boeken zijn namelijk uitgesloten van het recht om een thuiskopie -en dus ook een download- te maken. Je mag alleen een “klein gedeelte” van een boek kopiëren, tenzij “redelijkerwijs mag worden aangenomen [dat] geen nieuwe exemplaren tegen betaling, in welke vorm ook, aan derden ter beschikking zullen worden gesteld”. Vandaar dus dat het standaardwerk over auteursrechten van De Beaufort gewoon gedownload mag worden, ook al zit er nog auteursrecht op. (Mag ik ernaar linken? Jazeker, want de bron is legaal omdat de auteursrechten in de VS verlopen zijn.)

De eigenlijke discussie moet niet juridisch zijn maar economisch: hoe stimuleren we het maken en verkopen van boeken, en welke rol kunnen uitgevers daarbij spelen? Het antwoord “downloaden van e-books moet keihard aangepakt worden” lijkt me in ieder geval fout, want dat zet geen zoden aan de dijk. Dat illegale aanbod blijft bestaan, de uitdaging is dus (net als bij muziek, films en games) zorgen voor een legaal alternatief dat voor makers, tussenpersonen en afnemers van werk bruikbaar is.

Arnoud

Te koop: ebook, t.e.a.b. z.g.a.n. – mag dat?

danbrown-ebook.jpgOnlangs las ik bij Pierre Gorissen dat hij van de e-boek versie van Dan Brown’s The Lost Symbol afwilde. Alleen: mag dat wel en kan dat wel?

Boeken mag je doorverkopen, dat is al decennia onbetwist. Als de uitgever een boek op de markt brengt, is zijn auteursrecht daarop uitgeput, zoals dat heet. Maar hoe het zit met elektronische boeken is een stuk minder duidelijk.

Een download is niet tastbaar, niet fysiek, en doorverkopen vereist dus dat je een kopie moet maken. Zo’n kopie valt niet onder de regeling van uitputting, omdat die kopie niet met toestemming van de uitgever is gemaakt. Anders gezegd: je koopt geen ebooks, je neemt een dienst af waarbij je een serie nullen en enen ontvangt die leesbaar zijn op je reader. En diensten kun je niet doorverkopen.

Zou je het boek kopen op een geheugenkaart, dan mag je dat in zijn geheel weer wel doorverkopen. Die geheugenkaart met inhoud is een tastbaar ding dat met instemming van de rechthebbende op de markt is gekomen, en daar geldt de regeling van uitputting dus weer wel.

Oh ja, en voor mensen die boeken willen downloaden uit illegale bron: dat mag dus niet! Artikel 16b Auteurswet bevat een uitzondering voor boeken die nog gewoon legaal aangeboden worden. Daar mag je alleen korte stukken uit kopiëren voor eigen gebruik.

Arnoud