Kan een koopovereenkomst worden ontbonden als een elektrische auto de door de verkoper vermelde actieradius niet haalt? Ja, aldus de Hoge Raad in een recent arrest. De mededeling dat “tot 480 km” gehaald kon worden lag té ver van de werkelijkheid waar 300 het wel zo’n beetje was.
De (zakelijke) koper kocht in 2018 een Jaguar I-PACE. Daarbij werd verwezen naar een actieradius van “tot 480 kilometer”, onder verwijzing naar de WLTP-verbruiksnorm. Dat bleek dus tegen te vallen: de eerste klachten gingen over 280 kilometer, en dat is een fors verschil.
De reden? Die 300 kilometer werd gehaald in winteromstandigheden met voornamelijk snelwegen. Het WLTP getal is een soort van gemiddelde van metingen onder diverse omstandigheden. De koper was zich hiervan in algemene zin bewust, en had dus een zekere eigen verantwoordelijkheid. De rechter in eerste aanleg vond het verschil echter zó groot dat de auto nonconform werd verklaard.
Daarbij woog mee dat een medewerker zou hebben gezegd dat de auto “bij normaal gebruik een actieradius heeft van 400 kilometer”. “Normaal gebruik” in Nederland omvat hoe dan ook een fiks stuk winteromstandigheden, en het WLTP getal is dus niet representatief voor “normaal gebruik”. En dát hoef je als koper dan weer niet te weten.
In hoger beroep ging het ook over een tabel in een brochure over de WLTP, waarbij onder meer uitgesplitst werd naar “Snelweg – Winter 270 km”. Die tabel was echter pas ná de koop besproken, zodat je dat niet mag meewegen bij wat je bíj de koop mocht verwachten.
Bij de Hoge Raad is men er snel klaar mee. Als een dealer zegt dat de auto normaal tot 480 kilometer actieradius heeft, en de auto haalt onder normale Nederlandse omstandigheden (lees: inclusief snelwegen in de winter) slechts 300 kilometer, dan is dat een substantiële tekortkoming. Daarmee mag de koop ongedaan gemaakt worden.
Had het uitgemaakt of die tabel wél voorafgaand aan de koop behandeld was? Misschien. Dan ga je wel in op dit voor de klant belangrijke punt, en dat weegt zwaar mee bij de bepaling wat men mocht verwachten.
Maar dat moet natuurlijk dan wel gebeurd zijn, en bewijzen dat dat is gebeurd is niet triviaal. Ja, je kunt natuurlijk op het aankoopformulier vermelden “Brochure met actieradius-verwachting is besproken naar tevredenheid klant”, maar zo’n verplichte verklaring (verklaringsfictie) heeft héél weinig waarde bij de rechter.
Arnoud
Belangrijk bij EV’s is dat de verwarming veel energie kost van de auto. Dat is ook zo bij brandstofauto’s maar bij brandstofauto’s wordt er restwarmte gebruikt van de motor. Een brandstofmotor is 25% efficiënt en produceert 75% warmte Zo veel restwarmt dat de auto die actie moet afvoeren. In de winter kan je daar makkelijk de auto mee verwarmen. Bij een EV zijn de motoren meer dan 90% efficiënt. Er is weinig restwarmte. De auto verwarmen moet met een kachel op elektrische kachel of een warmtepomp. Een elektrische kachel gebruikt veel energie en geeft veel bereik verlies. Een warmtepomp is 4 keer zo efficiënt en daar verlies de dus veel minder bereik mee. In de winter verloor je met een elektrische kachel misschien wel 100 km bereik maar met een warmtepomp maar 25km bereik. Dit is natuurlijk vooral relevant in Noord Europese landen waar het in de winter veel koeler is en minder in zuid Europese landen. Daarom houdt de WLTP er relatie veel minder rekening mee dan voor Nederland echt van toepassing is.
Als je in Nederland of noordelijker een nieuwe EV koopt kies er dan één met verwarming door een warmtepomp.
25 procent is wel de ondergrens tegenwoordig. Mijn auto heeft een brandstofmotor die 37 procent efficient is, het kan dus wel beter dan we altijd hadden. Dieselmotoren zijn nog wat efficiënter (30 – 35 procent), maar die hebben weer andere nadelen. Nog steeds treurig laag, want er gaat heel veel warmte ‘verloren’ die we liever in de aandrijving van het voertuig hadden willen stoppen. Voordeel is dus wel dat, wanneer de buitentemperatuur laag genoeg is om de verwarming aan te moeten doen, de brandstofmotor relatief efficiënter wordt t.o.v. een EV . Maar dat zal (bij lange na) niet het verschil in efficiency teniet kunnen doen.
Goed advies om een EV te kopen met een warmtepomp, die zijn veel efficiënter dan andere manieren van verwarming.
En hoe heeft de rechter dit dan meegewogen?
Wat was dan wel acceptabel geweest? 350, 400? Zeg het maar…
Enerzijds zit je natuurlijk met de WLTP-norm. Dat die niet met een specifieke real-life situatie overeenkomt, kun je verkoper niet verwijten, dat is nu eenmaal eigen aan dergelijke normen die een complexe werkelijkheid in 1 getal proberen weer te geven, dat weet iedereen.
Eerlijk gezegd… ik heb hier moeite mee. 300 km is nog steed meer dan 60% van wat er bepaald is in ideale omstandigheden met een nieuwe batterij, dus helemaal niet slecht. Dit ruikt naar Amerikaanse toestanden.
Ik kan me een rechtszaak herinneren van iemand die een elektrische auto had aangeschaft voor zijn woon-werkverkeer. Deze auto haalde de actieradius uit de brochure niet, maar wat in dat geval erger was: ook niet de actieradius die de koper nodig had om naar zijn werk en weer thuis te komen. Dat was genoeg voor de rechter om de koop te ontbinden en de verkoper te veroordelen tot een schadevergoeding vanwege extra laadkosten onderweg.
Wat acceptabel is hangt dus van de omstandigheden af, maar als de relevante actieradius uitkomt beneden de 60% van waarmee geadverteerd wordt zal dat in heel veel realistische situaties onacceptabel zijn.
Misschien heb je dit stukje gemist:
Nee, dat had ik niet gemist. Waarschijnlijk heeft die verkoper ook gewoon gelijk, dat in gemiddelde weersomstandigheden en bij een gemiddelde snelheid je wel 400 km kunt halen.
Maar als je nu bij beide factoren aan het einde van de normale range gaat zitten, en je hebt dan 25% minder dan gemiddeld, dan vind ik dat niet schokkend.
Als die koper dat statement van die verkoper begrepen heeft als ‘in alle combinaties van omstandigheden die niet-abnormaal zijn haal je minimaal 400 km’ dan was het wat anders.
Ik zou zo’n statement begrijpen als ‘de gemiddelde chauffeur in Nederland haalt, gemiddeld over het jaar, 400 km op een volle lading’
De rechter vond het blijkbaar plausibel dat die koper dat statement zo begrepen heeft, en ik ben dat ook wel met hem eens. Dat jij het anders begrijpt komt waarschijnlijk vanwege jouw voorkennis over het onderwerp.
Ik hoop dat het resultaat van dit soort zaken gaat zijn dat verkopers of autobouwers verplicht zijn te waarschuwen dat in de winter de range van EVs drastisch lager kan uitpakken.
Toen mijn partner een EV kocht is dat ook netjes aan haar uitgelegd, en ook wat ze er aan kan doen om dat te mitigeren. Dat is hier blijkbaar niet gebeurd, dus is (wat mij betreft terecht) de verkoper teruggefloten.
Is het voorkennis, of is het gewoon algemene kennis van een geinformeerde consument?
Ik weet dat de praktische actieradius van een elektrische auto kleiner is dan in de folder aangegeven. Ik had echter een verschil van 10-20% verwacht en niet de 30-40% zoals in de genoemde zaak.
Ben ik dan minder geïnformeerd dan de gemiddelde consument?
Vergeleken met de cijfers uit de folder scheelt het in deze zaak meer dan 40%.
Die 30% is al nadat de consument aan de verkoper heeft gevraagd ‘ja leuk de folder maar wat kan ik nou eigenlijk verwachten ?’ waarop die verkoper het dus al zo’n kleine 20% naar beneden heeft aangepast.
Tja, ik blijf vinden dat dit geen tekortkoming aan de auto is.
De norm is gemaakt door de wetgever. Dat de testresultaten niet altijd kloppen met de werkelijkheid is iets wat de wetgever mee heeft genomen in zijn overwegingen. En de autofirma publiceert die testresultaten, omdat het moet, maar het is geen minimum gegarandeerde specificatie, oid. Het is gewoon een getal uit een test en zegt weinig over jouw of mijn reële situatie.
Ik heb even opgezocht wat autofirma’s nu zeggen: ‘Het rijbereik is gebaseerd op lokale testnormen die onder specifieke testomstandigheden voor de volledig elektrische Volvo EX40 zijn berekend. Het werkelijke rijbereik onder reële omstandigheden is afhankelijk van het rijgedrag en andere externe factoren.’
Wat wil je nu nog meer als vermelding?
Ik denk dat een groot deel van het verschil van inzicht komt uit wat dat getal zegt. Is het een (essentieel) kenmerk van een auto: ‘U kunt er zoveel kilometer mee rijden’ of is het een uitkomst van een test (auto X scoort 20% hoger dan auto Y)?
Dat je graag zo willen dat de fabrikant een bereik specificeert voor jouw specifieke omstandigheden snap ik, maar is helaas niet zo.
Om dan maar aan te nemen dat een ander getal, dat wel enige relatie heeft met jouw gewenste getal maar niet hetzelfde is, een garantie is voor jou, is gewoon incorrect en pech. Dat kun je de autofirma niet verwijten.
Ik weet dat de HR hier anders over denkt. Maar dan denk ik dat ze zich beter beperken tot juridische issues dan zich uit te laten over de betekenis en voorspellende waarde van technische testen.
Je hele relaas is irrelevant omdat het hier ging over de uitlating van de verkoper naar aanleiding van de vraag van de consument, en niet de technische test.
Dat is al meerdere keren gezegd dus ik snap niet dat je hier aan blijft vasthouden. Het is me in ieder geval duidelijk dat je niet te overtuigen bent van je evidente ongelijk dus ik laat het hier verder bij.
Nou, gezellig….
Arnoud schreef:
‘woog mee’ is niet ‘was belangrijk voor de uitkomst’ en al helemaal niet ‘was essentieel voor de uitkomst’
Bovendien refereert Arnoud later in de tekst naar de 480 km uit de folder als referentie, niet de 400km van de verkoper, dus het is niet helemaal niet duidelijk duidelijk dat de uitlating van der verkoper zo belangrijk was.
En bovendien was het geen ‘consument’ maar een zakelijke koper, met dus een zwaardere onderzoeksplicht om te beoordelen of zijn geplande aankoop wel aan zijn eisen voldoet.Heeft die koper bijvoorbeeld expliciet gevraagd: ‘Ik wil er in de winter 120 mee rijden, hoever komt hij dan?’?
Maar OK, we kunnen het oneens zijn, no problem.
IK vind het grote probleem dat het geen gemiddelde is, maar eigenlijk maximum range onder bepaalde omstandigheden.
Dit is wat de vereisten voor de test zijn:
De temperatuur in het testlab bedraagt 23 °C Het aantal af te leggen testkilometers bedraagt 23,25 km De testduur is 30 minuten (1800 seconden) De test bestaat uit vier fasen (laag, matig, snel en zeer snel) De gemiddelde snelheid bedraagt 46,5 kilometer per uur De tijd dat de motor stationair draait bedraagt 13 % van de totale testtijd De topsnelheid (gedurende een aantal seconden) ligt boven 130 km/u
Door die temperatuur – ideaal voor de accu – is het een maximum range voor een gemiddelde rit. Feitelijk nutteloos, want die gemiddelde rit klopt vrijwel nooit en als je de auto voor woon werk gebruikt zal die ook altijd op dezelfde manier afwijken.
Je moet dus eigenlijk al weten: mijn normale gebruik is voornamelijk snelweg, worst case is -10 graden celcius, wat is daarbij de range? Is dat te weinig? Hoeveel dagen is het -10 in nederland? Gemiddeld is het op 50 dagen per jaar op enige moment van de dag onder nul. Wil je dan niet de range bij -2 of -3 graden weten?
@Elroy het gebruik van bijvoorbeeld verwarming is niet goed te standaardiseren in een standaard test. EV’s, die elektrische kachels gebruiken, hebben in de winter gewoon bizar slechte verbruikscijfers terwijl het bereik bij EV’s met een warmtepomp veel beter is.
@hAl: Het is niet zo moeilijk om een ritsimulatie te doen waarin het buiten de auto -10C is en de kachel de binnentemperatuur op 20C moet houden… De resultaten van zo’n test vermelden is triviaal, maar staat natuurlijk minder leuk in de folder.
En ja, dat weetje over een warmtepomp is iets waarover een verkoper de koper hoort te informeren (in ons klimaat.) De koper mag van de verkoper correcte informatie verwachten over de eigenschappen van het product dat hij koopt.
Als dat zo belangrijk is voor de (zakelijke!!!, vergeet dat niet) koper, kan die daar zelf ook een model voor laten maken door een student, of dat heel specifiek navragen.
Je moet dan wel weten dat dat relevante factoren zijn. Het zou bij mij bijvoorbeeld niet in me opkomen dat het type verwarming significant uitmaakt in het bereik. Volgens mij ligt de informatieplicht bij de verkoper dan ook een stuk zwaarder bij dit soort dingen.
Niet alleen dat, maar wat ook uitmaakt is of je een eigen laadpaal thuis hebt. Dan kan je namelijk in de winter sommige auto’s programmeren om de auto en het accu pakket te verwarmen voor vertrek. Dat scheelt vele kilometers aan bereik als je eenmaal gaat rijden.
Transparant was geweest niet te werken met 1 gemiddelde maar met een range. “Deze auto rijd je afhankelijk van het seizoen 280 – 450 km.” is veel duidelijker dan een gemiddelde over al het weer en een de bijbehorende radii. Het gemiddelde is berekenen is hier maar ook in heel veel andere gevallen een bot instrument dat veel relevante nuance platslaat.
In theorie heb je gelijk. Maar je komt dan wel op een soort hellend vlak terecht. Hoeveel info moet je hebben en alleen geven als erom gevraagd wordt, en hoeveel info moet je spontaan geven in de brochures etc?
In dit geval kan ik me voorstellen dat de autoverkoper die detailinfo niet eens heeft. Ik kan me zelfs voorstellen dat de fabrikant die detailinfo niet heeft (maar met een uurtje werktijd van een ingenieur er een aardige gok naar kan doen).
Een wat mysterieuze uitspraak. Jaguar adverteerde dat de i-Pace 480km haalde onder de WLTP test, en de i-Pace haalde dat ook. De brochure informeerde de consument daar bovenop dat daadwerkelijk bereik kon afwijken van WLTP bereikt. Als dit zo’n belangrijke aspect was voor de koper, en gegeven de koopprijs, had het het ook op weg van koper gelegen om te onderzoeken in welke omstandigheden WLTP-afstand kon worden gehaald, en in welke omstandigheden niet. De overwegingen van de Hoge Raad geven geen inzicht hoe disclosure van en compliance met standaarden moet worden meegewogen.
Het komt neer op: als de verkoper zegt “tot 480 kilometer maar het kan minder zijn”, wat is dan een redelijke radius die je wél mag verwachten? Ik zou het raar vinden als je elke 30 kilometer al moet gaan laden. Dat is weliswaar minder dan 480 maar je voelt zó zeer aan dat dit niet matcht, dat die actieradius onacceptabel zou zijn.
De vraag wordt dan, welke actieradius is wel redelijk bij een “tot 480” mededeling. Ik vind het niet gek dat de HR de grens dan bij tweederde daarvan legt, dat is gewoon een forse hap uit het genoemde getal.
Anders gezegd: de HR vindt dat “tot 480” niet betekent “ieder getal onder de 480 is goed en je moet maar navragen” maar betekent “het zal ergens in de buurt liggen, en er is rekening gehouden met Nederlandse omstandigheden”.
We hebben in Europa alleen de WLTP norm voor het boordelen van de range van voertuigen. Ligt deze norm door deze uitspraak onder vuur? Mag je daar nog mee adverteren (zonder voorbehoud)?
Naar mijn mening mag je dit getal niet adverteren als “bereik”, maar alleen als “WLTP-norm-bereik”.
Heel belangrijk bij het opstellen van dit soort normen is dat de meetprocedure het mogelijk moet maken dat de uitkomsten van metingen reproduceerbaar zijn en dat deze resultaten ook reproduceerbaar zijn wanneer de testmetingen bij verschillende testinstituten gedaan worden.
De commissies die deze normen opstellen bestaan veelal uit representanten van verschillende landen en van fabrikanten. De opstelling van representanten voor landen is soms politiek gekleurd (bescherming eigen industrie). De opstelling van representanten van fabrikanten zijn niet vrij van commerciële belangen.
Bovengenoemde zaken leiden er meestal toe dat de testscenarios beperkt representatief voor “gewoon” gebruik. Dit is niet uniek voor het WLTP-bereik, denk bijvoorbeeld aan de normmethoden voor samenstelling van uitlaatgassen van auto’s (CO2-uitstoot voor wegenbelasting of APK-keuring), of voor de bepaling van het nicotinegehalte van sigaretten.
Daarnaast kun je als fabrikant proberen om zo gunstig mogelijk uit een test te komen. Relatief onschuldig zijn dan bijvoorbeeld een lichte en zeer kundige chauffeur en een nagenoeg lege ruitewisservloeistoftank om het voertuiggewicht om laag te brengen. Iets minder onschuldig bij de WLTP-tests is het op optimale temperatuur brengen van auto, motor en accupaket. Ook kun je als fabrikant ervoor kiezen om instellingen te optimaliseren voor precies de testomstandigheden. (Met als ultieme vorm het gedrag van de motor aanpassen op het moment dat de auto merkt dat hij op een rollenbank staat, wat we kennen van de sjoemeldieselaffaire).
De WLTP-norm-tests zijn zeker niet representatief voor Nederland. De gemiddelde etmaal temperatuur in ons land ligt gemeten over het hele jaar onder de 12 oC, ruim onder de 23,5 oC van de WLTP-test. De gemiddelde windsnelheid in het binnenland van Nederland is 10 tot 13 km/h in de zomer en 13 tot 16 km/h in de winter. In kustgebieden moet je met de dubbele windsnelheid rekening houden. Dit is een stuk ongunstiger dan de windstilheid van de WLTP-test.
Nee, niet zonder voorbehoud. Het resultaat van de WLTP-test is het resultaat van de WLTP-test. Het is niet het te verwachten bereik bij normaal gebruik.
Een minimaal onderzoek via een autoforum (merkspecifiek) had al snel informatie opgeleverd. Daar is nl door ervaringsdeskundigen (grin) al vastgesteld dat bijvoorbeeld in de zomer gemiddeld 150% van de norm wordt gehaald en in de winter 50%.
Dat is een goed punt, maar is het reëel om van autoverkopers-in-spe te verwachten dat ze een relevant forum zoeken en zich daar gaan inlezen? Ik heb het bij mijn vorige auto geprobeerd maar dat zijn echt héél veel persoonlijke ervaringen om doorheen te gaan om te zien wat je range zou zijn.