Sinds kort laten vier grote verzekeraars je de schade zelf betalen als je bij een ongeval aan het appen was achter het stuur. Dat meldde het AD, dat gelijk voorrekent dat dit kan oplopen tot miljoenen euro’s en je persoonlijk faillissement. Oké dan. Maar hoe zit dat juridisch?
Als voorbeeld pak ik dan de nieuwe WA-polisvoorwaarden van Interpolis er bij. Die vermelden bij de algemene uitsluitingen:
De bestuurder vertoont zeer gevaarlijk rijgedrag zoals staat in artikel 5a van de Wegenverkeerswet. Bijvoorbeeld: de bestuurder houdt een mobiele telefoon vast of typt hierop een bericht tijdens het rijden.Artikel 5a Wvw begint als volgt:
Het is een ieder verboden opzettelijk zich zodanig in het verkeer te gedragen dat de verkeersregels in ernstige mate worden geschonden, indien daarvan levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is. Als zodanige verkeersgedragingen kunnen de volgende gedragingen worden aangemerkt:En dan volgt een lijst verkeersgedragingen, waaronder “gevaarlijk inhalen” maar ook “tijdens het rijden een mobiel elektronisch apparaat vasthouden” (sub 1 onder k). Dat is de wettelijke term voor een mobiele telefoon (zoals in art. 61a Rvv gebruikt).
Wat de verzekeraar dus zegt, is feitelijk: als er sprake is van een overtreding van artikel 5a Wvw, dan hoeven wij niet uit te keren. En appen of je mobiel vasthouden is een voorbeeld van zo’n overtreding. Oftewel: we keren niet uit wanneer bewezen is dat je je telefoon vasthield tijdens het rijden.
Dit is wat kort door de bocht (ja sorry). Enkel zo’n gedraging vertonen is niet genoeg om artikel 5a te overtreden. Allereerst moet die gedraging opzettelijk zijn begaan. Volgens de minister zal dat bij veel van die regels “niet anders dan opzettelijk” kunnen spelen. Te hard rijden kan per ongeluk, maar je telefoon springt niet zelf in je hand.
Verder moet ook apart bewezen worden dat van de gedraging “levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is”. En dat vereist meer dan een theoretische optie, het zal concreet in die situatie gespeeld moeten hebben.
Interpolis rechtvaardigt de keuze met deze zeer recente cijfers:
Daarin geeft 15% van de respondenten aan enkele of meerdere keren in een gevaarlijke situatie terecht te zijn gekomen door gebruik van de telefoon in het verkeer. Ook is 1 op de 5 het (zeer) eens met de stelling dat ze vaak afgeleid worden door de telefoon in het verkeer, zelfs als ze er niet actief mee bezig zijn. 64% van de deelnemers van het onderzoek is bereid volledig offline te rijden, maar toch wordt dat niet altijd gedaan. De mobiele telefoon leidt nog vaak tot onverantwoord gedrag.Alles bij elkaar vind ik het dus een goede stap, zij het dat er natuurlijk altijd weer onbillijke gevallen zullen opduiken. Een risico waar ik nog bang voor ben: mensen die liegen over telefoongebruik uit angst voor personlijk faillissement, waarna de verzekeringsuitkering geweigerd wordt wegens opgeven onjuiste informatie.
Arnoud