Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Een interessante vraag bij Tweakers:

Ik heb een bestelling gedaan bij een een webshop (installatiemateriaal) Verzendkosten zelf betaald. Deze zending retour gestuurd ivm verkeerde maat (ook zelf retourkosten betaald) l. Na mijn tweede bestelling annuleert de webshop mijn bestelling met het bericht dat retouren duur zijn en ze het risico niet nog een keer willen lopen. Ik mag dus niet meer bij ze bestellen omdat ik een product retour heb gestuurd… Mag dat zomaar?

Een overeenkomst komt tot stand door aanvaarding van een aanbod (art. 6:217 BW). Wanneer er wordt betaald of geleverd is volstrekt irrelevant. In de ecommercepraktijk is er dus een overeenkomst zodra de automatische bevestiging binnen is (art. 6:227b BW).

Een overeenkomst is niet te annuleren tenzij in de wet staat van wel, of rechtsgeldig is afgesproken dat dit mag. De consument heeft bijvoorbeeld een wettelijk annuleringsrecht binnen 14 dagen na ontvangst. De ondernemer mag annuleren bij bijvoorbeeld dwaling of bedrog door de consument.

Zelf een reden voor annuleren verzinnen mag, maar a) dat moet dan in de algemene voorwaarden staan die bij de bestelling gelden en b) die reden mag niet in strijd zijn met dwingend recht. En daar gaat het hier volgens mij mis: de consument wordt hiermee afgeschrikt om zijn retourrecht uit te oefenen, want dan mag hij nooit meer wat kopen daar.

De strekking van het consumentenrecht op afstand is dat je vrijelijk moet kunnen bestellen en annuleren als het je niet bevalt. Als een winkel bijvoorbeeld een boete zou zetten op een annulering, dan zouden we het er meteen over eens zijn dat dit niet in de haak is. Maar ‘je mag nooit meer wat bestellen’ of zelfs ‘je volgende bestelling voor iets vergelijkbaars gooi ik eruit’ komt op mij neer als hetzelfde als een boete.

Natuurlijk is het voor de ondernemer knap vervelend dat iemand twee keer iets retourneert, dat kan fors geld kosten. Zeker als het product effectief onverkoopbaar wordt door het retoursturen (van een poststicker erop tot gebruikssporen, dingen die je niet kunt verhalen op de consument). Maar dat is voor de wet écht het risico van de ondernemer, en dat mag hij of zij niet zo verleggen naar de consument.

Arnoud

De Dash-knoppen, waarmee met een druk op de knop een bepaald product kan worden aangeschaft, voldoen niet aan de Duitse wet. Dat meldde Tweakers vorige week. De rechtbank München had dat bepaald. Klanten zouden niet voldoende worden geïnformeerd over de prijs die zij moeten betalen, en dat is verplicht bij e-commerce en webshops. Het doet wat gekunsteld aan omdat de knoppen primair voor opnieuw bestellen zijn, en je dan zou denken dat men de prijs al wel weet. En ik voel me heel erg oud omdat ik moest opzoeken waarom je een Dash-knop zou willen.

In de kern komt het erop neer dat het een soort computertjes in de vorm van stickers zijn. Deze zijn voorgeprogrammeerd om Amazon.com een signaal te sturen als je erop drukt, waarna Amazon je dat specifieke product toestuurt (en je creditcard belast, natuurlijk). Een soort one-click-shopping dus. Handig bedoeld: hang de Dash voor het wasmiddel naast de wasmachine, en je kunt direct na het bemerken dat de witwaspoeder op is, deze bijbestellen. Geen lijstjes meer nodig en zelfs niet naar beneden lopen om het te noteren op je huishoudbord.

Een punt is inderdaad dat op de Dash geen prijs staat. Dat zou een scherm vereisen, en dat maakt het product ongetwijfeld duurder. En ik zie ergens ook wel dat het soort consument dat een Dash ophangt, vooral het gemak wil van dat wasmiddel snel aanvullen, en minder gevoelig is voor tien cent prijsverschil met een ander merk. Maar de wet kent dat onderscheid inderdaad niet.

Als eerste speelt dat je bij e-commerce verplicht bent mensen te melden dat een betalingsverplichting ontstaat als ze op de bestelknop drukken. Veel webwinkels zetten dan ook letterlijk “Bestel met betaalplicht” op de knop, hoewel een zin “Door op Bestellen te klikken, gaat u een betalingsverplichting aan” voor de wet ook voldoet. Maar geen van die elementen staat op de Dash knop. Naar de letter van de wet schendt Amazon zo dus ook deze plicht, en de sanctie is dan strenger: de consument kan de overeenkomst dan vernietigen. Dat betekent alleen wel dat dan het gehele product terug moet.

Echter, wanneer je als winkelier de mogelijkheid tot kopen op afstand biedt aan consumenten, moet je voor of bij het sluiten van de overeenkomst alle benodigde informatie expliciet verstrekken (art. 6:230m BW). Niet verrassend behoort de prijs (“de totale prijs van de zaken of diensten, met inbegrip van alle belastingen”) tot die kerninformatie.

De sanctie op het niet of onvolledig verstrekken van die informatie is dat je retourtermijn verlengd wordt naar een jaar (art. 6:230o lid 2 BW) én je niet voor waardevermindering (art. 6:230s lid 3 BW) kunt aangesproken worden. En met een beetje goede wil kun je dat lezen als “je mag er een jaar mee doen wat je wilt, en Amazon mag niet piepen als het daarna op is”. Ik kan me niet voorstellen dat dat de reden is dat Amazon zegt

“Today’s ruling is not only hostile to innovation. It also stops customers from making an informed decision about whether a service like the Dash button gives them a convenient shopping experience,”

Het klopt natuurlijk wel dat de wetgeving de consument stevig beschermt, en zeker met die ‘betaalplicht’ tekst kun je je afvragen of dat niet wat ver gaat. Maar zoals altijd heeft het consumentenrecht altijd wel een punt, door schade en schande geleerd en dan met de botte bijl aangepakt. Hoe veel webwinkels had je vroeger niet die knoppen als “Ok” of “Aanvragen” of “Reserveren” hadden waarna ineens een overeenkomst met dure (liefst periodieke) prijs werd geclaimd?

Arnoud

De afgelopen jaren hebben bedrijven en particulieren meer dan 200.000 beveiligingscamera’s in een database van de politie laten registreren, las ik bij Security.nl. Het gaat om de database “Camera in Beeld”, die informatie over beveiligingscamera’s in Nederland bevat. Het register stelt de politie in staat om snel camerabeelden te vorderen van strafbare feiten en andere misstanden.

Voor de duidelijkheid: Camera in Beeld is géén centrale toegang tot private beveiligingscamera’s. Het is een database met waar camera’s hangen, welk deel van de straat wordt opgenomen en wie de beheerder is. Zo kan de politie zoeken naar beelden van een misdrijf (zoals een vluchtende verdachte) en direct de juiste persoon benaderen met een vordering tot afgifte. Want ja, de politie moet die beelden opeisen en kan niet zomaar snuffelen of vrijwillig vragen beelden aan te leveren.

Juridisch lijkt me dit prima in orde. De kern zit hem in dat vorderen. Dat is een wettelijk recht van de politie, het enige nieuwe van Camera in Beeld is dat men makkelijk en snel weet bij wie de vordering moet worden neergelegd. Met deze route kunnen er ook geen discussies ontstaan of de camera-eigenaar dit wel had moeten doen of niet; bij een vordering moet het gewoon, klaar.

Het gaat vrijwel altijd om beelden van de openbare weg. (Natuurlijk kan men ook beelden van privéterrein zoeken hiermee, maar dan gaat het om misdrijven gepleegd op dat terrein en dan is de eigenaar vaak zelf aanwezig om de camera aan te wijzen en de beelden op vordering te verstrekken.) Daar kun je vraagtekens bij stellen vanuit privacyoogpunt, maar ook illegale beelden zijn bewijs wanneer burgers ze hebben gemaakt. De AVG of het portretrecht staat niet in de weg aan gebruik van camerabeelden voor opsporing en vervolging van strafbare feiten.

In het verleden waren er nog wel geluiden vanuit de AP dat filmen van de openbare weg met je beveiligingscamera niet zou mogen. Zowel de politie als de AP bevestigen nu dat de regels overigens niet zó streng zijn dat cameratoezicht op de openbare weg nooit mag. De AP zegt nu:

De AVG is wél van toepassing als u delen van de openbare ruimte filmt voor beveiliging. Bijvoorbeeld als u een camera in uw tuin heeft om uw woning te beveiligen en deze camera ook de openbare weg filmt die aan de tuin grenst. U mag alleen dát deel van de openbare weg filmen dat noodzakelijk is om uw woning te beveiligen.

Die noodzaak zul je overigens vooraf moeten bedenken en motiveren (op papier zetten dus), je kunt niet volstaan met “dat kwam handig zo uit” of “de installateur zei dat de camera hier moest”. Je zou kunnen denken aan kwesties als de auto ook willen bewaken, omdat er in jouw buurt nog wel eens auto’s bekrast worden, of kunnen vastleggen wie er jouw oprit op draait zodat je nummerbord en bestuurder kunt vastleggen. Maar wie bang is voor diefstal in de achtertuin, heeft denk ik een lastiger argument waarom de stoep vóór ook gefilmd moet worden.

Arnoud

Google hoeft zoekresultaten die het verwijdert vanwege het Europese recht om vergeten te worden, niet op al zijn domeinen te verwijderen, maar alleen voor bezoekers binnen de EU. Dat las ik bij Tweakers onlangs. De advocaat-generaal aan het Hof van Justitie kwam in een recente analyse tot dit advies in een zaak tussen Google en… Lees verder

Softwarepatenten in de VS gaan een comeback maken, las ik bij Ars Technica. Het Amerikaanse Patentbureau USPTO heeft nieuwe richtsnoeren gemaakt voor de behandeling van software-uitvindingen, en rekt daarin de regels flink op in het voordeel van aanvragers. Dit op gezag van het notoir patentvriendelijke Court of Appeals for the Federal Circuit, dat een bijzin… Lees verder

Gelukkig nieuw jaar nog, het mag volgens mij vandaag nog net. Vele lezers vroegen me de afgelopen periode, wat moet ik doen met de copyright notices op mijn site. Daar staat immers 2018 en tegenwoordig is het 2019, moet ik dat veranderen? Of moet het 2018-2019 of iets anders worden. Het heel korte antwoord: Haal… Lees verder

Interessante vraag via Twitter: Interessant vraagstuk, heb navraag gedaan bij #authoriteitpersoonsgegevens. Deze kan mij niet vertellen of “als een curator tijdens faill. afhandeling de domeinnamen laat verlopen” Het een ‘datalek’ is. #zouwelmoeten De achterliggende gedachte is dat een ander de domeinnaam dan kan registreren en bijvoorbeeld mail bestemd voor het oude bedrijf kan opvangen. Daarmee… Lees verder

De FBI heeft in samenwerking met de High Tech Crime Unit van de Nederlandse politie en het Britse National Crime Agency vijftien websites offline gehaald waar ddos-diensten werden aangeboden. Dat las ik bij Tweakers onlangs. De diensten presenteerden zichzelf als ‘stresstesters’, sites waar je tegen betaling de capaciteiten van je eigen site kunt testen om… Lees verder

Als je op de site van de Bijenkorf een diamanten ketting ziet voor 402 euro, dan kun je er niet zomaar op vertrouwen dat die prijs echt is. Zeker niet gezien de samenstelling en werkelijke waarde – namelijk 40 duizend euro. En wat dan al helemaal niet meehelpt, is dat je eerder al gekeken had… Lees verder

Als je een foto van de Zweedse melodicdeathmetalband Arch Enemy maakt, en ze vervolgens aanspreekt op hun ongeautoriseerd gebruik daarvan, dan wordt je verbannen bij hun optredens. Dat maak ik op uit dit verhaal van rockjournalist J. Salmeron. Hij fotografeerde de band en publiceerde de foto online, waarna de band deze overnam en een aan… Lees verder