Een lezer vroeg me:
Ik heb via een crowdfundingactie op Kickstarter ingetekend op een product bij een Nederlands bedrijf. De actie was geslaagd en het product werd geproduceerd, alleen blijkt nu mijn pakketje kwijtgeraakt op transport van de fabrikant in het buitenland naar mij. Ik heb gereclameerd maar het bedrijf zegt dat ik geen poot heb om op te staan, omdat het product in feite een “cadeautje” is in ruil voor mijn investering. Daarom is de verzending mijn risico. Klopt dat?
Onder de normale regels zou dit natuurlijk geen discussie zijn. Als je als consument wat koopt bij een bedrijf, dan moet het bedrijf zorgen dat de bestelling veilig bij je aankomt en zij zijn aansprakelijk voor een goede levering. Het doet er daarbij niet toe of je direct bij het bedrijf koopt of via een bemiddelaar.
Hier kun je je afvragen of je wel te maken hebt met een gewone consumentenkoop. Bij Kickstarter is immers sprake van een bijzonder proces, je tekent in voor iets dat nog niet bestaat en dat pas gemaakt gaat worden áls er genoeg mensen intekenen en het product haalbaar blijkt.
Een kado voor investeerders lijkt me onzinnig. Uit de terms of use van Kickstarter:
When a creator posts a project on Kickstarter, they’re inviting other people to form a contract with them. Anyone who backs a project is accepting the creator’s offer, and forming that contract. … When a project is successfully funded, the creator must complete the project and fulfill each reward. Once a creator has done so, they’ve satisfied their obligation to their backers.
Oftewel, als je een project opzet dan doe je een juridisch bindend aanbod aan je backers om een ‘reward’ te verstrekken en je bent dan ook verplicht die ‘reward’ te verstrekken. Je moet een product geven als de ander je geld geeft. Dat is volgens mij de definitie van een koop.
Het enige waar ik over twijfel, is of dit te zien is als een koop door een consument. Want alleen dan geldt die strenge regel uit de wet dat het product op risico van de verkoper moet worden bezorgd. Het voelt niet als een typische consumentenhandeling dat je intekent om een bedrijf te funden. Tegelijkertijd krijg je met deze wijze van werken niets meer of minder dan wanneer je het product gewoon in de webshop zou kopen, dus het is ook weer niet een zakelijke investering waarbij je bijvoorbeeld aandelen krijgt.
Dus ja, uiteindelijk denk ik dat het toch gewoon een consumentenkoop is. Het bedrijf moet dus zorgen dat de Kickstarter reward aankomt, en wel op haar eigen risico.
Arnoud