Als je meedoet aan een Kickstarter, koop je het product dan?

Een lezer vroeg me:

Ik heb via een crowdfundingactie op Kickstarter ingetekend op een product bij een Nederlands bedrijf. De actie was geslaagd en het product werd geproduceerd, alleen blijkt nu mijn pakketje kwijtgeraakt op transport van de fabrikant in het buitenland naar mij. Ik heb gereclameerd maar het bedrijf zegt dat ik geen poot heb om op te staan, omdat het product in feite een “cadeautje” is in ruil voor mijn investering. Daarom is de verzending mijn risico. Klopt dat?

Onder de normale regels zou dit natuurlijk geen discussie zijn. Als je als consument wat koopt bij een bedrijf, dan moet het bedrijf zorgen dat de bestelling veilig bij je aankomt en zij zijn aansprakelijk voor een goede levering. Het doet er daarbij niet toe of je direct bij het bedrijf koopt of via een bemiddelaar.

Hier kun je je afvragen of je wel te maken hebt met een gewone consumentenkoop. Bij Kickstarter is immers sprake van een bijzonder proces, je tekent in voor iets dat nog niet bestaat en dat pas gemaakt gaat worden áls er genoeg mensen intekenen en het product haalbaar blijkt.

Een kado voor investeerders lijkt me onzinnig. Uit de terms of use van Kickstarter:

When a creator posts a project on Kickstarter, they’re inviting other people to form a contract with them. Anyone who backs a project is accepting the creator’s offer, and forming that contract. … When a project is successfully funded, the creator must complete the project and fulfill each reward. Once a creator has done so, they’ve satisfied their obligation to their backers.

Oftewel, als je een project opzet dan doe je een juridisch bindend aanbod aan je backers om een ‘reward’ te verstrekken en je bent dan ook verplicht die ‘reward’ te verstrekken. Je moet een product geven als de ander je geld geeft. Dat is volgens mij de definitie van een koop.

Het enige waar ik over twijfel, is of dit te zien is als een koop door een consument. Want alleen dan geldt die strenge regel uit de wet dat het product op risico van de verkoper moet worden bezorgd. Het voelt niet als een typische consumentenhandeling dat je intekent om een bedrijf te funden. Tegelijkertijd krijg je met deze wijze van werken niets meer of minder dan wanneer je het product gewoon in de webshop zou kopen, dus het is ook weer niet een zakelijke investering waarbij je bijvoorbeeld aandelen krijgt.

Dus ja, uiteindelijk denk ik dat het toch gewoon een consumentenkoop is. Het bedrijf moet dus zorgen dat de Kickstarter reward aankomt, en wel op haar eigen risico.

Arnoud

10 reacties

  1. Niemand investeert in een bedrijf ‘om niet’. Misschien kan je aan de hand van de reward bepalen wat de status is van het geld wat je aan het bedrijf verstrekt: als de reward een bedrijfsaandeel/obligatie is of anderszins verhandelbaar waardepapier of het geld komt terug (met rente…), dan is het een investering, staat er een tastbaar product tegenover dan is het een consumentenkoop.

    Een Kickstarter project bevindt zich, volgens mij, dus meestal in dezelfde categorie als het bestellen van een op maat te maken kast, of een Tesla 3 waarvoor ten tijde van de eerste ‘kopers’ ook eerst de fabriek nog gebouwd moest worden.

  2. Je verkrijgt voor de betaling geen aandeel in het bedrijf. Je verkrijgt voor de betaling geen claim op het bedrijf, als bij een lening. Ik kan Kickstarter op geen enkele manier interpreteren als een belegging.

    Er is duidelijk een afspraak om geld te geven in ruil voor een product. Hoe je dat noemt lijkt me irrelevant. Als er onvoldoende “backers” zijn, gaat de productie niet door, maar krijg je als betaler je geld terug. Klinkt mij als een ontbindende voorwaarde in het koopcontract; een zeer acceptabele ook, wat mij betreft.

    Als hier consumentenverkoop niet van toepassing zou zijn, zou dat ook niet moeten zijn bij “3+1 gratis”. Want je koopt 3 exemplaren, die ene krijg je gratis als “cadeau” of “reward”. Ik ben benieuwd wat een rechter er van vindt als je tegen betaling vier exemplaren van een product koopt in een “3+1 gratis”, er maar 3 geleverd worden en de verkoper beweert dat de vierde kwijt is, maar op dat vierde exemplaar de bescherming toch niet van toepassing is.

    1. Hoewel ik het op zich helemaal met je eens ben, is er toch een kleine nuance. Kickstarter is eigenlijk een donatie om een product of service van de grond te krijgen. Hoewel je standaard vaak een kopie van het product krijgt, is dat volgens mij niet een noodzakelijke reward. Echter, omdat het hier om een Kickstarter gaat die dat wel als reward gesteld had, klopt het verder dat er ook geleverd moet worden. Het is dan gewoon een soort pre-order systeem.

      1. Als er géén reward is, is de term “donatie” op zijn plaats. In het geval van er wel een reward is (zoals in dit geval), is de AV van Kickstarter helder: “the creator must complete the project and fulfill each reward”. Er is sprake van een wederzijdse verplichting en de term “pre-order” is beter op zijn plaats.

        In zijn algemeenheid zou je denk ik het beste kunnen zeggen: “Kickstarter is eigenlijk een vraagbundeling om een product of service van de grond te krijgen.” Dus gelijk aan andere vraagbundelingen zoals “samen kopen” of “collectief inkopen” initiatieven. Ook daar lijkt me sprake van een consumentenovereenkomst met een leverancier.

  3. Het doet er niet toe of consumenten dit normaal doen. Het enige dat er toe telt is of deze persoon heeft gehandeld in de uitoefening van een beroep op bedrijf. Met beroep worden de vrije beroepen als arts, advocaat en notaris bedoeld en met bedrijf worden o.a. eenmanszaakjes en B.V. bedoeld. Ik neem aan dat de koper geen beroep of bedrijf heeft, zodat hierover geen discussie kan ontstaan.

    1. En anders kijk je of het als bedrijfskosten is opgevoerd of een bedrijfsnaam is doorgegeven of het redelijkerwijs voor zijn bedrijf gebruikt gaat worden. In die gevallen is het mogelijk niet als consument gekocht. Anders krijg je denk ik een lastige discussie die beide kanten op kan gaan afhankelijk van de gekozen argumenten.

  4. Ik ken Kickstarter niet, maar bij crowdfunding denk ik altijd aan het platform waar ik wel actief deelneem ‘pledge’, daar koop je in feite een product of dienst, dat bij voldoende animo genoeg geld binnenhaalt ook inderdaad geproduceerd gaat worden, en je het product ook krijgt.

    Het zou raar zijn als dat bij een ander platform niet zo zou zijn. ‘Geen poot om op te staan’ is zoiets als zeggen, ‘Dank je wel voor je geld, en nu opr……ten’.

    Niet netjes, goede les voor de toekomst, slechte publiciteit voor een volgende crowdfundactie.

  5. Het enige waar ik over twijfel, is of dit te zien is als een koop door een consument. Want alleen dan geldt die strenge regel uit de wet dat het product op risico van de verkoper moet worden bezorgd.
    Stel nou dat we dit toch zien als een zakelijke investering, betekent dat dan automatisch dat de verzending op risico van de ontvanger is, of moet dat dan van tevoren afgesproken worden? Wat is de default?

  6. Voor mij ziet de regel er uit als een voorwaardelijke koop (onder voorwaarde van voldoende medekopers). De voorwaarden zullen goed duidelijk gemaakt moeten worden (ook iets over levertijd), maar lijken me niet onredelijk bezwarend. In dit geval is aan de voorwaarde voldaan, dus de voorwaardelijke koopovereenkomst is onvoorwaardelijk geworden, maar niet minder consumentenkoop, te meer daar kickstarter expliciet voornamelijk op consumenten gericht is.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.