Voor het eerst heeft een huurder van een rechterlijk college te horen gekregen dat hij zijn schotelantenne moet verwijderen omdat er via internet voldoende alternatieven zijn, las ik in de Telegraaf. Ehm, nee. Dit is geen nieuws, het is niet voor het eerst en dit soort zaken zijn niet vernieuwend of moeilijk. Hooguit tentamenvragen voor eerstejaars studenten ICT-recht. Maar het is kennelijk wel nieuws want “Het vonnis zou wel eens bepalend kunnen zijn in vergelijkbare zaken”. Dat kan immers met elk vonnis.
Het probleem dat mensen schotelantennes ophangen aan hun appartement en de verhuurder (of de buren) dat niet mooi vinden, is volgens mij al zo oud als, eh, schotelantennes. Uitgangspunt is dat het ophangen van een schotelantenne valt onder de informatievrijheid, een grondrecht (EHRM 16 december 2008, NJ 2010, 149). Dit mag dus alleen worden verboden als daar zwaarwegende belangen voor zijn (én er een duidelijke grondslag voor is, bv. een clausule in het huurcontract). Enkel dat je eigenaar bent van het pand, maakt je niet bevoegd huurders te verbieden een schotel op te hangen.
Bij veel zaken zetten ze echter de boel op z’n kop: de vraag is dan “is de schotel wel nodig” maar de vraag moet zijn “is het inroepen van het verbód wel nodig”. Maar nou ja, uiteindelijk komt het altijd neer op een afweging van belangen. Hoe ernstig is de schotel nodig en hoe belangrijk is het mooie aanzicht van het pand en de belangen van de buren die ineens zo’n wit ding hebben in plaats van een uitzicht.
Al in 2010 blogde ik over een vergelijkbare zaak waarin “ga maar internetten” als argument werd gebruikt om een schotel eraf te laten halen:
Voorts geeft artikel 10 EVRM geen recht op gratis informatie. Huurder heeft niet gesteld of aangetoond dat de kosten van de alternatieven zodanig hoog zijn dat hij deze redelijkerwijze niet kan betalen, terwijl bovendien van hem verlangd kan worden de mogelijkheden van het internet te beproeven.
Desondanks stortte de wereld niet in en gingen verhuurers zich niet massaal op dit “bepalende” vonnis beroepen. Sterker nog, in een zaak uit 2011 oordeelde de rechtbank juist dat de “zuiver esthetische belangen” van een antenneloos pand en de boosheid van andere bewoners dat hun antenne er wél af, samen niet genoeg grond waren om de antenne van de eiser uit deze zaak weg te laten halen.
Maar toegegeven, in recente zaken zie je wel vaker het argument “u kunt dit toch allemaal via internet bekijken, waarom moet er dan zo’n overlastgevende schotel”? En dat snap ik ergens wel: als je dezelfde kwaliteit en kwantiteit informatie kunt krijgen via een niet-overlastgevend kanaal, dan is het wel reëel om te verlangen dat je dat eens probeert. Toch?
Ik begrijp de overweging dus van de rechter, maar om nou te zeggen dat dit een verrassend vonnis is, nee.
Arnoud
Maar nu is er in 2015 al wel veel meer aanbod via internet dan dat er in 2010 was. Waar je toen misschien nog naar haperende 320×240 streams zat te loeren met je Flash Player, kun je nu vaak gewoon HD streamen en on demand alle filmpjes terugkijken. Dat is echt wel een wezenlijk verschil ten opzichte van 5 jaar geleden.
Wat ik echter nooit begrepen heb van die schotelflats, is waarom er niet gewoon bovenop dat gebouw een antenne wordt geplaatst en een kastje wat dat signaal aan alle huishoudens doorgeeft. Als je daar als huurder (of koper) gebruik van wil maken, dan kan dat. Zeker als er honderden gezinnen in zo’n woondoos zitten, dan moet dat toch prima voor een klein bedrag kunnen? Bovendien is het voor de verhuurder voordelig want het ontsiert je pand niet zo.
Zelf woon ik ook in een appartement, en daar heeft de VVE een zaak verloren van een eigenaar die een schotel wilde plaatsen. Daarbij hielp het ook niet dat de bewoner, heel netjes en schappelijk een transparante schotel had geplaatst, en deze op haar balkon op een statief had gezet, in plaats van aan de gevel te monteren. Daardoor was het ding alleen zichtbaar voor iemand die er actief naar zocht, en toch wilde de VVE een dure rechtszaak voeren om dat ding weg te krijgen. Heel erg zonde.
Het probleem met een gemeenschappelijke schotel is vrij eenvoudig: niet elke flatbewoner wil naar dezelfde satelliet kijken. 🙂 Eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik me er al een tijdje niet meer in heb verdiept, maar niet elke satelliet geeft elke zender door, dus als jij je vooral richt op een zender die Europa bedient en je Turkse buurman graag naar een Turkse onafhankelijke nieuwszender kijkt, kunnen die op twee verschillende satellieten zitten (resp. X en Z), die toevallig ongeveer dezelfde footprint hebben en gericht staan op hetzelfde gebied (Europa en Noord-Afrika), waardoor ze vanuit jullie flat zichtbaar zijn. Die apparaten hangen allebei in een geostationaire baan, alleen niet naast elkaar, waardoor de schotel anders gericht moet worden: let er maar eens op. Je zult een schotel (A) die gericht staat op X op een andere hoek zien staan dan een schotel (E) gericht op Z, omdat A en E slechts kunnen kijken binnen de beperkte hoek waarin je een goede ontvangst hebt.
De footprint van een satelliet kan behoorlijk groot zijn, maar je ontvanger is maar een klein dingetje die maar één kant tegelijk op kan kijken.
Ik ontvang 4 satellietposities op mijn schotel, da’s gewoon een kwestie van de juiste installatie nemen. Als je een gemeenschappelijke satellietinstallatie gaat bouwen, dan bouw je die voor meerdere satellietposities. 4 is het minimum wat je voor zo’n installatie wilt nemen, maar voor een heel gebouw is een schotel die naar 8 of zelfs 16 posities kan kijken zeker een investering om over na te denken.
Met een schotel die voldoende satellietposities kan ontvangen kun je dan een bewonersvergadering uitschrijven waarin beslist wordt op welke satellieten uiteindelijk gericht wordt. Ik weet zeker dat ze daar onderling wel uitkomen.
Zelfs vandaag de dag kun je niet SBS en RTL live streamen via internet. Laat staan in het buitenland. Dat een rechter dan zegt, ‘ja maar meneer, u kunt toch online bij de staats-tv, en Belgische zenders.’, vind ik te kort door de bocht. (Ja, voor voeling met de Portugese cultuur, moest in het arrest geïntimeerde zich onder meer richten tot TVBrazil 😀 )
Om nu maar niet te praten over extra-super-copyrighted materiaal, zoals voetbal, die je dan ook bij onze staats-tv niet kan streamen.
Dit geldt natuurlijk ook voor de meeste buitenlandse zenders hier in Nederland, die kan je in verreweg de meeste gevallen ook niet via het internet streamen.
Zo makkelijk als dat het hof esthetiek preveleert boven de vrijheid op nieuwsgaring, had de rechter dan weer makkelijk moeten zijn ten opzichte van GSO (gezamenlijke schotel op het dak). Maar verbazend oordeelt de rechter dat dit weer niet hoeft, want duur voor IJmere.
Maar waarom zou je SBS live moeten streamen? Die gasten gooien alle programma’s in hun app, die je dan een uur later tegen betaling kunt bekijken. Dus de informatie kun je gewoon bij. Bovendien hebben die commercieëlen over het algemeen niet echt een informatief karakter, eerder entertainment.
Met dat laatste ben ik het niet met je eens. En ik weet niet hoe dat voor buitenlandstalige zenders opgaat. Maar de wob-wezels van RTL bouwen echt wel een naam op als het om nieuwsgaring gaat.
True, maar het RTL nieuws kun je toch gewoon online terug zien?
Vrije nieuwsgaring beperkt zich niet alleen tot nieuwsprogramma’s. Het RTL-nieuws wel, maar heel veel programma’s van RTL zijn buiten Nederland niet te bekijken i.v.m. rechtenkwesties. Juist dat is een sterk punt van satelliettelevisie, want de Satellietrichtlijn zorgt ervoor dat zenders alleen in het land waar ze de satelliet aanstralen rechten hoeven te regelen.
Probeer bijvoorbeeld Das Erste buiten Duitsland te bekijken: http://www.daserste.de/live/index.html
… oeps, mag niet van de auteursrechtenmaffia. Bij de BBC hetzelfde probleem. Das Erste of BBC1 zou met Nederlandse clubs als BUMA e.d. afspraken moeten maken om in Nederland via internet te bekijken te zijn. Via de schotel is het geen probleem, zolang men in Duitsland auteursrechtelijk in orde is, heeft geen vreemde mogenheid het recht tegen een Duitse satellietuitzending iets in te brengen.
Maar het recht op vrije nieuwsgaring, hoe ver gaat dat dan? Mag een vliegtuigmaatschappij mij verbieden om mijn streamende GSM uit te zetten, die wil ik aan houden, want nieuwsgaring. Op mijn werk heb ik de hele dag de NOS stream open staan, mag mijn baas dat wel verbieden, want recht op vrije nieuwsgaring? Natuurlijk slaat dit nergens op, want het recht op vrije nieuwsgaring betekent niet dat niemand jou mag hinderen als je op wat voor manier dan ook probeert om maar alles wat wordt uitgezonden in je probeert op te nemen. Soms gaat dat gewoon niet en zijn er prima alternatieven voor. Die zijn niet altijd exact hetzelfde, maar zeg nou eens eerlijk, wat mis je nu precies als je de programma’s die je niet met de apps en websites (desnoods via een legale proxy) kunt kijken, niet meer kunt zien? Wellicht dat RTL moeilijk doet over een serie die ze hebben ingekocht en alleen maar de NL rechten voor hebben, maar je mag er toch vanuit gaan dat die serie ook op een andere manier wel ergens beschikbaar is?
Wat er vaak gezegd wordt is dat er zeer zwaar wegende redenen moeten zijn om een schotel te verbieden. De rechtspraak stelt daarmee een grens aan het recht op nieuwsgaring zonder precies vast te leggen waar die ligt. Het in gevaar brengen van de vliegveiligheid lijkt me in ieder geval een zwaarwegende reden om je nieuwsgaring voor een zeer kort moment iets in te perken. Je voorbeeld van de NOS-stream lijkt mij niet toepasselijk, omdat het recht op vrije nieuwsgaring niet gaat over of je onder werktijd mag internetten of niet. Het zou zegmaar wel in het geding komen als je baas je zou verplichten het nieuws enkel bij websites te lezen die hij vaststelt.
Ook dat je een serie misschien op DVD kunt bestellen lijkt me niet juist: Het recht op vrije nieuwsgaring is in het geding omdat je met en schotel een onbeperkt aantal zenders kunt ontvangen en zonder slechts enkele tientallen, waardoor een partij bepaalt waar je naar kunt kijken. De mogelijkheid dat je een DVD kunt kopen lost die kwestie niet echt op; als ik voor al de tijd dat ik naar zenders op de sat kijk DVD’s zou moeten kopen zou ik al lang bankroet zijn, dus de facto zou mijn nieuwsgaring nog steeds gefilterd worden.
Een andere manier om te te belichten is dat het recht op vrije nieuwsgaring voortkomt uit de persvrijheid. Niet alleen het materiaal zelf dat uitgezonden wordt, maar ook de keuze van materiaal is persvrijheid: In het huidige geopolitieke klimaat waarbij Rusland nogal op de agenda staat is het vaak toch wel nuttig om niet alleen het nieuws van onze westerse media te vernemen, maar ook van de andere kant (zelfs al is het propaganda). Russia Today zal bijvoorbeeld documentaires tonen die aansluiten bij de Russische visie op bepaalde zaken (die heel goed westerse makelij kunnen zijn). Het kennisnemen van de mix van programma’s is dan het doel, wat je niet zou bereiken door in een webwinkel de programma’s los te kopen.
Ik denk dat er misschien met “via internet”, “via IP-televisie” wordt bedoeld. IPTV is namelijk een prima alternatief voor de use cases die je schetst in je post; daar ontvang je gewoon sport en SBS en zijn allerlei pakketten met internationale zenders beschikbaar.
Dat wordt niet bedoeld, omdat IPTV het aanbod van een Nederlandse televisieaanbieder betreft. Die heeft een zeer beperkte selectie gemaakt van slechts enkele tientallen zenders, terwijl er duizenden beschikbaar zijn. De TV-aanbieder filtert daarmee de nieuwsgaring die jij kan doen, hij bepaalt waar jij naar kunt kijken. Dat is precies wat het EVRM niet wil: In een vrije samenleving is het ongewenst als partijen bepalen waar de burger naar mag kijken. Als je het internet als alternatief wilt zien, kun je daarom alleen maar het openbare vrije internet bedoelen, omdat alleen op het openbare internet je alles kunt bekijken wat erop aangeboden wordt.
Aangezien zowel CAI als Fiber en NL worden gedomineerd door 1 monopolistische marktpartij, is dat op zich al een voldoende zwaarwegende reden om daar NIET aan mee te doen. Schotel is dan het enige alternatief. Een uitspraak in de trant van: “probeer eens te streamen via internet” is een rechter onwaardig! (onder welke steen leeft die?) Natuurlijk zijn er mogelijkheden voor het streamen van beeld. Maar er is niet 1 dienst die TV biedt zoals mensen dat gewend zijn, die onafhankelijk is van een grote provider.
Wie bepaalt wat iemand zijn taal is als buitenlander? Ik spreek Canadees-Frans als native speaker o.a. en nu dat TV5 weg is van UPC zou ik kunnen zeggen dat ik een schotel nodig heb (natuurlijk niet, maar stel). Er is niets meer Canadees-Frans op tv en ik moet toch betalen voor Internet want die is niet gratis mits je het illegaal van de buren krijgt. Gaat de Nederlandse overheid mij vertellen dat Frans uit Frankrijk mijn taal is terwijl ze niet over Canada berichten of ik het niet eens soms kan begrijpen? Lijkt me heel sterk.
Het oppikken van satelietsignalen is in beginsel anoniem, waar het gebruik van het internet dat in beginsel juist níet is. Ik ben benieuwd in hoeverre het argument ‘ik wil bij mijn informatiegaring zonder veel kosten en moeite onbespied blijven’ op begrip zou kunnen rekenen.
Mijn schotel met vier aansluitingen heeft me eenmalig € 99 gekost, plus een beetje voor kabel en schroeven, alles bij elkaar ongeveer € 150 – eenmalig dus. Voor TV via het internet ben ik afhankelijk van een bepaalde snelheid van mijn verbinding, een snelheid die ik voor “gewoon” surfen (lezen van een juristisch blog, een paar kranten en af en toe een clip op de tube) absoluut niet nodig heb. Desondanks moet ik maandelijks voor deze hogere prestatie betalen, bij mij ongeveer € 10,– , wat er toe leidt dat ik uiterlijk na 15 maanden meer uitgeef dan met een schotel. Daarbij komt, dat als ik zonder omwegen via internet kijk altijd te volgen is wat ik wanneer en hoelang kijk en ik dan zelfs “Passende Reclame” krijg. Dat probleem heb ik dus niet met mijn schotel.
Ik heb er iets meer voor betaald dan dat, maar het heeft me ook iets opgeleverd: Verlost van ziggo! En niet alleen dat, als mijn internet er uit ligt dan werkt mijn TV nog wel en vice versa… Geen “alles-in-een” meer voor mij, dat wanneer het ene het niet er meteen niets meer werkt (net iets te vaak mee gemaakt naar mijn smaak) Dus ze moeten het ook niet wagen mijn schotel af proberen te pakken (gelukkig heb ik een koop huis…)
Opvallend aan deze zaak is dat hele hoge rechters zich over deze kwestie gebogen hebben en dat dit hof die jurisprudentie in de onderbouwing van zijn beslissing niet lijkt te betrekken.
Als ik dit stukje tekst toepas op deze zaak, dan valt me meteen op dat ontsiering het belangrijkste argument is voor het schotelverbod, waarbij dus al bepaald is dat dat onvoldoende zwaarwegend is. Ik zie dit hof nergens onderbouwen waarom het wel zwaarwegend genoeg is.
Tegelijk zie je dit hof internet geschikt vinden als alternatief. Daarbij wordt niet het uitganspunt van het Europees Hof gehanteerd dat het minstens hetzelfde moet bieden, maar enkel of er voldoende Portugeestalig aanbod beschikbaar is. Gezien van het enorme zenderaanbod op satelliet slechts een deel op internet beschikbaar is, wordt de beste man toch best redelijk wat nieuwsgaring ontzegd, zou je zeggen.
Feitelijk heeft het Europees Hof geoordeeld dat het recht op vrije nieuwsgaring vrij absoluut en verstrekkend is, terwijl dit hof het reduceert tot het kunnen ontvangen van programma’s binnen je eigen cultuurachtergrond. Daarmee lijkt dit hof lijkt maling te hebben aan de wijsheid van het Europees Hof. Het lijkt me dan ook voor de hand liggen dat deze huurder verder procedeert.
Dat lijkt me een onjuiste rechtsopvatting. In deze uitspraak neemt de RvS dat EHRM-oordeel nadrukkelijk mee in de overweging, doch stelt:
Die opvatting sluit inderdaad beter aan bij overweging 47 van het EHRM: Esthetische overwegingen kunnen wel degelijk een rol spelen, maar in het specifieke geval van genoemde Iraakse Zweden wogen ze niet zwaar: ’t was slechts in algemeenheid en niet specifiek afzonderlijk onderbouwd aangevoerd als argument, niet meegenomen door de beroepsrechter, en bovendien ging het om een lelijke flat in een buitenwijk – dat nu is juist geheel anders in het geval van Ymere met het Chicago-complex.Oké, dat is dan zo, de hoge raad heeft in ieder geval die zaak erbij gepakt en meegenomen in dat oordeel en kwam tot de conclusie dat de zaak in dat geval net iets anders lag. Zelfs al heb je sympathie voor de eigenaar van antennemast, je kunt dan in ieder geval zien dat de rechters hun vak hebben verstaan en op de juiste manier tot hun conclusie zijn gekomen. Bij dit vonnis wordt daarentegen met geen woord gerept over de vele eerdere uitspraken van hele hoge rechters op dit gebied hebben gedaan. Als het een goed onderbouwd vonnis op basis van EVRM, RvS en eerdere uitspraken van gerechtshoven was geweest, dan zou ik zeggen dat de betreffende kijker zich bij het vonnis zou moeten neerleggen De rechters doen in hun belangenafweging, en hoe zwaar één en ander moet worden geïnterpreteerd echter geheel op eigen houtje. Daarom is dit vonnis geen vakwerk, ik zou zelfs zeggen broddelwerk. Dat is de reden waarom verder procederen logisch lijkt, niet dat het een voor schotelbezitters ongunstige uitspraak is.
Met een schotel kun je enkel ontvangen. Met internet-diensten kan dat niet, daar moet je naar je dienstverlener terugcommuniceren voor het afnemen van de dienst. “Ga maar internetten” is echt iets anders dan een schotel gebruiken.
Reactie op Thomas: een schotel gaat op een gegeven moment ook zenden en kan dan storing veroorzaken op apparaten bij buren, vooral draadloze dingen. Een schotel hoort niet te zenden. De schotel wordt dan ook gevoeliger voor storing in datzelfde zendgebied (800-999 mhz, vooral rond de 900). Dus dat een schotel alleen ontvang is niet altijd zo. Als de bekabeling slechter wordt of als zelfs de kop op een bepaald land staat gericht, kan er die storing op de 900 mhz ontstaan en daar is 10 mw (geen megawatt, maar milliwatt) , wat heel weinig is, het wettelijke maximum. Ik weet zeker dat schotels daar bovenuit komen…. Van mij mogen ze het verbieden. Een man die hier al 30 jaar woont wil nog steeds Turkse zenders zien, terwijl hij met een Nederlandse getrouwd is en 3 dochters heeft, die helemaal Nederlands opgevoed zijn. Laat hem dat ding lekker weghalen, er hoeft niet constant een stoorsignaal langs mijn huis (en tot wel 100m) te ‘hangen’.
Van welke substantie heeft u vanavond genoten? 😉
Wat is dat voor domme reactie (ook al is het bijna 2 jaar terug), ik heb hier tegenover ook iemand met een storende schotel, die stoort op mijn (draadloze) Sennheiser koptelefoons. Agentschap Telecom (of hoe het ook heet) doet er niets aan omdat het een ‘vrij’ frequentiegebied is. Gevolg is dat ik andere draadloze koptelefoons heb gekocht, digitaal. Het is wel irritant dat ik die andere niet goed kan gebruiken, want ze zijn nog lang niet ‘op’. Die vent doet er niets aan. Ik heb een keer een week zijn schotel platgegooid (figuurlijk uiteraard) met een zender (ben ook amateur geweest). Ik zag hem elke dag rommelen aan dat ding, haha. Echter mag je niet bewust storen en doet hij het niet expres, dus ben ik er maar mee gestopt….
Een schotel heeft geen zenderapparatuur aan boord, het uitzendvermogen is dus nul komma nul milliwatt en de genoemde frequenties worden niet gebruikt bij satelliettelevisie. In de ether gaat het om 10750-12750 MHz waarop satellieten uitzenden, in de coaxkabel die tussen ontvanger en kop loopt worden frequenties van 950-2150 MHz gebruikt.
Bwoeha! Sinds wanneer mag een rechter iemand verbieden om naar Turkse zenders te kijken. Maakt niet uit uit welke culturele achtergrond je komt. Als ik (als rasechte Nederlander) Turkse les volg, wil ik Turkse actualiteit en culturele achtergronden kunnen volgen. Dat doe ik niet, maar als een rechter dat gaat verbieden ga ik dat zeker wel doen! Ieder mag zijn voorkeuren hebben, ook op TV.
Volgens mij een rechter die niet goed weet hoe internet werkt en uitzendrechten.
Laat me het uitleggen draai het nu eens om ik kijk schotel omdat de kwaliteit beter is dan kabel en internet, dit komt door dat er een compressie op zit. Dit als eerste maar er is meer. De tweede is waar de rechter gemakkelijk overheen stapt is het feit dat ik programma’s kan bekijken die op dit moment uitgezonden wordt op alle Nederlandse zenders dit kan ik niet op internet de zenders worden namelijk niet op internet uitgezonden behalve als het afgelopen is en tegen extra betaling. Dit geldt voor heel veel landen kijken op internet wat op dit moment uitgezonden wordt op tv hebben we nog niet en later bekijken dient voor betaald te worden daarbij is niet alles terug te zien, veel programma’s zijn namelijk zo in rechten dat via internet niet mag.
De persoon in kwestie is dus door deze rechter zeer beperkt in zijn nieuwsgaring, hij kan veel programma’s alleen bekijken als het is uitgezonden en daarbij ook nog gelimiteerd aan wat er uitgezonden mag worden op internet. Wat ook nog een feit is dat wat is uitgezonden kan ook een tijd duren voordat je het kan bekijken.
“Wat ik echter nooit begrepen heb van die schotelflats, is waarom er niet gewoon bovenop dat gebouw een antenne wordt geplaatst en een kastje wat dat signaal aan alle huishoudens doorgeeft. Als je daar als huurder (of koper) gebruik van wil maken, dan kan dat. Zeker als er honderden gezinnen in zo’n woondoos zitten, dan moet dat toch prima voor een klein bedrag kunnen?” Waarschijnlijk gaat Ziggo dan sputteren, want dan zijn ze voor alle flatgebouwen hun monopoliepositie kwijt en als een woningcorporateur nog eens een mooi commissariaat bij Ziggo wil of bij Essent of een leuk baantje bij de provincie, dan moet hij zo’n project vooral niet initiëren.
Niet alleen in huurflats speelt dit, veel VVEs verbieden ook schotels. Je mag dan niets aan de gevel monteren, of het mag wel gemonteerd worden, maar dan moet het binnen het balkon blijven.
Ik ken iemand die een stalen constructie op zijn balkon heeft gezet met een schotel daaraan, die ook nog eens uitstak. Zijn balkon keek namelijk niet uit op de satelieten in het zuiden. De constructie was nog lelijker dan een schotel ophangen, maar de na inwinnen van juridische info haalde de VVE bakzeil. De constructie stond immers los op het balkon en was niet gemonteerd aan iets waar de VVE iets over te vertellen had.