De mogelijkheden van het internet beproeven

Toegang tot informatie is een grondrecht, zo bepaalt artikel 10 EVRM. Ja, de vrije meningsuiting omvat niet alleen het recht dingen te zeggen maar ook dingen te horen. Een verbod om bepaalde informatiekanalen aan te boren kan dus in strijd zijn met dat recht. En met die redenering wordt nog wel eens geprobeerd een verbod opzij te zetten om satellietschotels op te hangen aan een flat of huurhuis.

Dat gaat met wisselend succes. Dat recht om informatie te ontvangen mag namelijk worden ingeperkt als dat nodig is om belangen van anderen te beschermen. Het belang van de huisbaas of de vereniging van eigenaren om een mooi uitziend pand te houden (en geen oerwoud aan schotels) is zo’n belang. De rechter moet dan deze belangen tegen elkaar afwegen: hoe groot is het belang om televisiekanalen te ontvangen via een schotel en hoe groot is het belang om een mooi pand te behouden?

Die afweging is vaak erg afhankelijk van de specifieke situatie. In deze zaak werd bijvoorbeeld de schotel toelaatbaar geacht, omdat deze nauwelijks zichtbaar was vanaf de plek waar deze hing (“de kantonrechter heeft het hoofd in de nek moeten leggen om vanaf de straat de schotelantenne door het struweel van de bomen heen te kunnen zien”). Bovendien was een internetabonnement voor deze huurder (een bijstandsmoeder) een te grote investering.

Maar in deze zaak (via NJBlog) werd juist het argument “ga maar eens op internet” als doorslaggevend aangemerkt:

Voorts geeft artikel 10 EVRM geen recht op gratis informatie. Huurder heeft niet gesteld of aangetoond dat de kosten van de alternatieven zodanig hoog zijn dat hij deze redelijkerwijze niet kan betalen, terwijl bovendien van hem verlangd kan worden de mogelijkheden van het internet te beproeven.

Maar daar moet wel aan worden toegevoegd dat het hier ging om het ontvangen van Franse, Italiaanse en Spaanse zenders, terwijl in de andere zaak het ging om Turkse zenders. Er zijn genoeg Franse/Italiaanse/Spaanse zenders op de kabel, zodat de verhuurder sneller kan aantonen dat zijn belang zwaarder moet wegen.

Update (22 juni 2011): het Hof Arnhem vindt in een andere zaak dat een schotel wel degelijk eraf moet, omdat de huurder geen specifiek belang had aangegeven bij de zenders die hij wilde kijken. Ook stond het pand niet “in een buurt zonder enige esthetische aspiratie”. De verhuurder had daarmee een zwaarder wegend belang.

Update (1 november 2011): in nog een schotelzaak wordt het antenneverbod in strijd met artikel 10 EVRM geacht. Het vonnis benoemt de “zuiver esthetische belangen” van een antenneloos pand en de boosheid van andere bewoners dat hun antenne er wél af moest als onvoldoende om de inbreuk op het grondrecht te rechtvaardigen.

Arnoud

10 reacties

  1. Tsja. Ik vind dat altijd moeilijkdoenerij. Veel verhuurders weigeren namelijk toestemming te geven om een schotel ‘onzichtbaar’ op het dak te laten monteren; waardoor veel huurders zich gedwongen voelen om het dan maar aan het balkon op te halen. Er wordt zo vaak geweigerd, dat de meesten nu maar geen toestemming vragen, uit angst slapende honden wakker te maken.

    Bij mij in het flatgebouw is hier rekening mee gehouden… Er staan 4 schotels op het dak, en er loopt een kabel naar iedere woonkamer. De schotels kan je niet zien, en de kosten zijn voor de eigenaren en huurders lager dan het zelf aanschaffen van een eigen schotel.

  2. Ik moet zeggen dat ik verbaasd ben door de tweede link. In 2008 heeft een zaak gediend bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (!). Hierin heeft het Hof aangegeven dat er niet te snel mag worden aangenomen dat het internet een voldoende alternatief biedt. Het internet zou minimaal hetzelfde moeten bieden als de uitzending via schotel, en dat is moeilijk hard te maken.

    Bron: EHRM van 16 december 2008, LJN BH1809, EHRC 2009, 17 ; via http://www.jurofoon.nl/nieuws/weblog.asp?id=3863

    Ik heb geprobeerd om deze uitspraak te googelen, maar ik heb niet de daadwerkelijke tekst kunnen vaststellen. Wel zie ik op Jure.nl dat lagere rechters na eind 2008 deze jurisprudentie (h)erkennen en overnemen.

    Zelf heb ik hier dubbelle gevoelens bij. Aan de ene kant is het goed dat rechters terughoudend zijn in hun afweging. Het zou in de praktijk vreemd zijn als iemand uit – let’s say – Kazachstan wel een schotel op zijn dak mag zetten, terwijl zijn buurman uit Frankrijk dit niet mag. Daar staat tegenover dat het internet wel degelijk een steeds beter alternatief wordt voor een kabelabonnement. Ik heb zelf onlangs mijn kabel opgezegd, om de simpele reden dat ik de pc op de tv heb en alles bekijk via streams van de omroepen (en via FTD ;-)). Mocht ik er ooit voor kiezen om naar een ver oord te vertrekken, dan weet ik dat er geen noodzaak is voor een schotel op mijn dak.

    De meest geniale opmerking hierover, tref ik trouwens bij jouw concullega’s jurofoon.nl: “Als ik een lelijke buurvrouw heb, is dat ook ontsierend voor de buurt.”

    Driewerf lol. 🙂

  3. Met de prijs valt het wel mee alleen de opstart kosten zijn duur. Start kosten zijn 100 euro voor LNB, Schotel, diseqc en kabel de ontvanger kost vanaf 99 euro maar je wilt eigenlijk minimaal HD en dat is vanaf 150 euro. maar een goede linux ontvanger (kan je meer mee doen) is vanaf de 250 euro. Dan heb je een abonnement nodig en een smartcard abonnement kosten is vanaf 7,50 tot 40 euro (filmnet erbij) kijk bij canal digitaal op de website en smartcard 60 a 70 euro. Voor drie jaar is dat 12 euro per maand exclusief canal digitaal. Nu denk je dat is duur maar er zijn honderden zenders die gratis zijn en met 1 schotel kan je de belangrijkste satellieten bekijken namelijk 13 oost (HotBird), 19 Oost, 23 graden Oost, en 28.2 Oost (kijk hier voor de zender overzicht). Hier zitten zenders bij die trouwens nooit op de kabel komen of zelfs op glas niet aangeboden wordt. Duitsland heeft zelfs regionale zenders allemaal op de Satelliet zitten.

    Digitale pakketten kosten erg veel geld als je veel wilt ontvangen als je al kijk bij UPC dan kom je op de volgende berekening 16,80 basis (heb je altijd nodig) + 14 euro is 25 euro per maand. Dit betaal je ten alle tijden, de mediabox is berekend in de huur van de pakketten. Na drie jaar satelliet heb je de zaak afgeschreven maar de box gaat ongeveer 10 jaar mee (als je kwaliteit kiest) hierna betaal je alleen maar aan canal digitaal.

    Nu over het gebruik van Internet als media om tv te kijken wel dan moeten we bij KPN en Tele2 zijn kosten vanaf 40 euro per maand met dien verstande dat het zender aanbod beneden die van UPC ligt. Ook is het zo dat als men tv kijkt de downstream gebruikt en dit de snelheid van het internet be?nvloed. TV kijken via internet dus gewoon via websites is bijna niet te doen de kwaliteit is slecht en meestal niet op een normale tv te bekijken.

    Digitene van KPN wil ik hier bij plaatsen maar heeft onder de 30 zenders kosten rond de 8 a 9 euro.

    Als de persoon dit zo uitgelegd had dan had de rechter in moeten zien dat schotel goedkoopste is en het meeste te bieden heeft daarbij ben je minder afhankelijk van de maatschappijen die beslissen wat zij door geven. Ook zijn er tegenwoordig oplossingen voor de schotel zelf je heb doorzichtige schotels van een multiplex achtig martiaal en schotels die plat zijn of zelfs camouflage schotels die in bepaalde kleuren gespoten zijn.

    Wij kijken hier thuis nu al jaren naar de schotel en bevalt ons nog steeds voor ons geen kabel meer of via andere media.

    Hierbij Rens een klein overzicht. Hier http://nl.kingofsat.net/ kan je kijken wat er te ontvangen is op de satellieten die ik boven gaf.

    Wat ik vergeet er bij te vermelden is dat de beeld kwaliteit tussen UPC en satelliet ongeveer gelijk is maar beeld kwaliteit van de andere vs de twee vorige is groot.

  4. Het recht op informatie is zeer fundamenteel. In een ander artikel (o.a. in het NJB en nu ook op NJBlog) concludeert prof. mr. C Adriaansens bij een uitspraak van het EHRM m.i. terecht: “(…)… dat de belangenafweging bij toetsing aan art. 10 EVRM geen gewone belangenafweging is, maar een afweging waarbij de belangen van de huurder bij het hebben en houden van een schotel zeer zwaar wegen, en het alleen mogen afleggen tegen nog zwaarwegender en voldoende concreet gemaakte belangen uit het oogpunt van openbare orde, veiligheid en gezondheid aan de zijde van de verhuurder.”

    De aangehaalde uitspraak van het Hof voldoet geenszins aan deze norm. Bovendien blijkt de rechter onvoldoende op de hoogte te zijn van de aanzienlijke verschillen tussen kabelaanbod en ontvangstmogelijkheden via de satelliet. We are Borg wees daar al op. Daarbij komt, dat een groot aantal programma-aanbieders geen belang heeft bij distributie in Nederland en zij daarom geen toestemming geven voor doorgifte via de kabel. Let wel: zelfs voor ongecodeerde programma’s (z.g. Free To Air) geldt dat vele ervan niet via de kabel worden doorgegeven.

    Ook is internet beslist geen volwaardig alternatief.

    Ik zou menen dat niet de rechter maar de betrokkene te bepalen heeft welke informatie van belang wordt geacht. Ook is niet van belang of de uitzending in een bepaalde taal is. Dat is volgens mij het belangrijkste winstpunt van het arrest Curshid Mustafa en Tarzibachi tegen Zweden.

  5. Iedereen bedankt voor zijn input, erg nuttig!

    Met name die opmerking van prof. Adriaansens (bron) is een hele mooie. In de praktijk zal vrijwel iedere rechter ‘gewoon’ de rechten tegenover elkaar zetten (eigendomsrecht vs informatievrijheid) en dan aan de feiten van het geval afwegen welke moet winnen. Daarbij lijkt zelden de insteek genomen te worden dat informatievrijheid een ‘zwaarder’ grondrecht zou zijn.

  6. Hoi Arnoud, betekent dat dat dan dat je in Nederland voor elke individuele zaak steeds weer opnieuw moet doorprocederen tot het EHRM om je gelijk te halen? Dat jaagt de kosten enorm op, en leidt er dus toe dat je effectief niet je rechten kunt uitoefenen, ondanks de vrij heldere uitspraak van het EHRM (beschikbaar oa. hier: http://stari.iusinfo.si/EUII/EUCHR/dokumenti/2008/12/CASEOFKHURSHIDMUSTAFAANDTARZIBACHIv.SWEDEN16122008.html)

  7. Arnoud, inderdaad: als de programma’s die je wilt zien ook via de gemeenschappelijke schotel op het dak te vangen zijn lijkt me dat ook niet meer dan redelijk, maar in heel veel gevallen is dat niet van toepassing. Ook de door jouw aangehaalde uitspraak lijkt mij lijnrecht in strijd met de uitspraak van het EHRM (die hier niet geciteerd wordt) — internet biedt immers wel alternatieve bronnen, maar niet die specifieke bronnen die de persoon wil zien, en dat is relevant. Ik vraag me af of hier nog verder beroep op is ingesteld, of dat er latere hiermee conflicterende uitspraken zijn.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.