E-bikes straks mogelijk op afstand af te remmen, zodat Amsterdam weer wat veiliger wordt

Sondors eBike” by FaceMePLS is licensed under CC BY 2.0

Zes steden in Europa, waaronder Amsterdam, testen een systeem dat de snelheid van elektrische fietsen op afstand kan beperken. Dat meldde NRC onlangs. Het riep vele vragen op (zoals “hóe dan”), maar ik wil graag even kijken naar de juridische haalbaarheid.

Het gaat op dit moment nog om een proef, zoals NRC het toelicht:

Vorige week reed de Amsterdamse D66-wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) tijdens een testrit op een e-bike waarvan de trapondersteuning wegvalt zodra er een min of meer kwetsbaar gebied opdoemt: een school, een park, een druk kruispunt of fietspad, wegwerkzaamheden, de plaats van een ongeval. Van der Horst: „Ik kreeg op mijn schermpje een spelend kind met een voetbal te zien. Even later kwam ik in het rood te staan en werd mijn snelheid afgeremd tot 15 kilometer per uur”, vertelt ze.
De achterliggende technologie is afkomstig van Stichting Townmaking Institute, zo meldde vakblad Binnenlands Bestuur vorig jaar:
[Projectleider Eduardo] Green zegt: ‘Veel aanbieders van e-bikes bieden een app aan waarmee fietsers informatie zien over hun snelheid en bereik en dergelijke. We hebben een API ontwikkeld waarmee we ons signaleringssysteem daarmee kunnen integreren.’ De verwachting is dat de meeste e-bikes op den duur een geïntegreerde omgeving hebben, zodat ze deze meldingen rechtstreeks op het display van de fiets kunnen ontvangen.
Het artikel schetst vooral het signaleren van snelheidsovertredingen, je schermpje wordt dan oranje of rood naar mate je meer boven de gewenste snelheid zit. Iets onduidelijker is hoe het automatisch afremmen zou moeten werken. Dit klinkt mij iets te onlogisch:
‘Met behulp van zendmasten voor mobiele telefonie is het mogelijk om de stroom op een e-bike langzaam te verminderen en weer op te voeren’ vertelt Green. In theorie is het dus mogelijk om de snelheid van een e-bike van buitenaf te begrenzen.
Ook bij de stichting zelf kan ik niet nader vinden hoe dit zou moeten werken. Maar goed, uiteindelijk is dit een juridische blog en is de vraag dus “mag de gemeente dit doen” en daarvan afgeleid de vraag “mag ik me daartegen verzetten”.

Als het gaat om functionaliteit die door de fabrikant is ingebouwd, dan lijkt het me in principe legitiem voor een gemeente om die functionaliteit in te roepen. Natuurlijk moet de wegomgeving er wel duidelijk op ingericht zijn, je moet weten dat je hier geacht wordt langzaam te fietsen. Ik twijfel of een gemeente de APV moet wijzigen om dit te mogen doen, het is zo nieuw dat hier nog geen precedent voor is.

Je zou als eigenaar van zo’n fiets ervoor kunnen kiezen om deze meldingen tegen te houden. Ik heb zo even geen idee hoe, maar laten we aannemen dat dit effectief kan. Dát kan een gemeente niet verbieden, zelfs niet als ze dat in de APV zet. Dat gaat om een ingreep in eigendom, en zoiets kun je alleen in een wet in formele zin verbieden – eentje die door het parlement is aangenomen.

Arnoud

Mag een winkel beveiligingscamera’s de pinapparaten laten filmen?

Een lezer vroeg me:

Een grote, bekende winkel heeft camera’s boven de balies hangen. Hierop zijn de pinpads van de pinapparaten haarscherp zichtbaar. Er wordt geen gebruik gemaakt van privacy masking, waardoor het kinderspel is om pincodes van klanten op de beelden te bekijken. Mijn vraag is: mag een winkel de pincodes van klanten filmen?
Op het eerste gezicht lijkt me dit een foutje. Men wil de balies filmen zodat bijvoorbeeld winkeldieven en onrustmakers op beeld vastliggen. Daartoe is een camera opgehangen op een gunstige plek, en niemand heeft daarbij gedacht aan de zichtbaarheid van de pinpads.

Een dergelijke fout is in dit geval een AVG issue, namelijk artikel 32 dat adequate beveiliging van persoonsgegevens vergt, en meer algemeen van artikel 24 dat eist dat je passende technische en organisatorische maatregelen neemt om naleving van de AVG te borgen. Voor mij zou het dus voor de hand liggen om een mask in te stellen bij de camerabeheersoftware, zodat precies de pinpads niet meer herkenbaar vastgelegd worden.

Je zou als winkel de afweging anders in kunnen steken, uitgaande van de aanname dat de beelden veilig opgeslagen staan en alleen bekeken worden als sprake is van een incident. Daarbij kijkt men op tijdcode bepaalde beelden terug, dus dat Wim ’s ochtends om half tien 1-2-3-4 typte zal niemand zien als we om drie uur kijken hoe Hans zich misdroeg.

Blijft over het risico van datalekken, hier dus het laten stelen van de beeldopnames. Als je de beelden automatisch wist na zeg een dag dan is dat risico redelijk beperkt, en wellicht is een opstelling mogelijk waarbij toegang tot de beelden via het netwerk onmogelijk is. (Ik realiseer me dat veel camerasystemen netwerktoegang eisen.)

Je maakt dan de afweging dat het restrisico acceptabel is, met de bijkomstige aanname dat mensen gewend zijn hun pincode af te schermen bij het typen, zodat de kans dát er een pincode in beeld komt heel klein is. Tel daarbij op dat een eventuele beelddief óók nog de pinpas van de gefilmde te pakken zou moeten krijgen, en ik zou snappen dat je dit een verwaarloosbaar risico vindt.

Arnoud

Opa daagt gokbedrijf omdat kleinzoon (17) ruim een half miljoen euro vergokte

Een 77-jarige Nederlandse man daagt gokbedrijf Bingoal voor de rechter omdat zijn 17-jarige kleinzoon in twee maanden tijd ruim 162.000 euro van opa’s spaarrekening kon verspelen zonder dat het bedrijf ingreep. Dat meldde de NOS onlangs. Het Belgisch gokbedrijf, dat ook in Nederland een vergunning heeft, zou haar zorgplicht verzaakt hebben.

Of nog iets specifieker:

Volgens [opa’s advocaat] Bussink had het bedrijf bij een dergelijk hevig speelpatroon de kleinzoon op basis van de geldende regels moeten adviseren het account tijdelijk te sluiten en zichzelf een dwingende ‘gokstop’ te geven van ten minste een halfjaar.
Het bericht deed enige wenkbrauwen fronsen: had opa dit niet zelf door moeten hebben, of zijn bank die ineens anderhalve ton naar een goksite ziet gaan?

Inderdaad zijn dat legitieme vragen, maar die staan los van de zorgplicht die een goksite heeft. Zoals de KSA het uitlegt:

Die zorgplicht houdt in dat aanbieders op tijd moeten ingrijpen als ze constateren dat spelers een gokverslaving hebben of ontwikkelen en/of grote financiële schade lijden door onmatig gokgedrag. Dit risico bestaat vooral bij de risicovolle, short odd-kansspelen, zowel online als in speelhallen en casino’s.
Juridisch gezien komt het neer op de vraag of de aanbieder “redelijkerwijs [kan] vermoeden dat de speler door onmatige deelname of door kansspelverslaving zichzelf of zijn naasten schade kan berokkenen” (artikel 27j lid 1 Wet op de kansspelen). En als ik dit dan lees, dan zou ik toch denken dat er ergens een AI een seintje had moeten geven:
Op zijn eerste speeldag, vrijwel exact een jaar geleden, verloor [de kleinzoon] meteen al 17.500 euro bij Bingoal. In de weken daarna liepen de verliezen razendsnel op. Vooral omdat hij de speellimieten op het absolute maximum had gezet. Daardoor kon hij 30.000 euro per week op zijn account storten en achttien uur per dag online gokken bij Bingoal.
In plaats van snelle actie leidde dit enkel tot een paar e-mails en een graduele verlaging (over twee maanden) van de spellimiet. Pas in juli sloot de aanbieder het account definitief, na een brief van advocaat Bussink.

Arnoud

 

 

 

 

Mag de onderaannemer van de zonnepanelen deze uitzetten als je niet betaalt?

Intrigerende bij Tweakers:

Vorig jaar zijn bij mij zonnepanelen aangelegd. De omvormers en gateway zijn van Enphase. Het hele proces was bijzonder rommelig, en achteraf werd ik gebeld door iemand die claimt de onderaannemer te zijn. Die gaf aan dat de hoofdaannemer failliet is gegaan, en dat ik aan hem moest betalen. Als ik dat niet zou doen, dan zou hij de zonnepanelen op afstand buiten werking stellen.
Dat “buiten werking stellen” is een administratief eenvoudig dingetje: standaard worden installateurs van deze systemen als “maintainer” in de beheersoftware aangemerkt. Alleen zij kunnen dan dingen aanpassen. De klant kan alleen lezen en heeft verder geen controle.

De praktische workaround is zelf een bedrijf aanmelden bij Enphase (dit hoeft niet echt te bestaan) en die als maintainer op te voeren. Alleen is onduidelijk of daarmee de oude maintainer wordt verwijderd. De dreiging van afsluiting zit dus nog steeds in de lucht.

De vraag of het mág wordt daarmee relevant. In principe mag een dienstverlener of aannemer maatregelen nemen als hij niet wordt betaald. Denk aan de aannemer die de voordeursleutel niet geeft (of een hek om de schuur zet) als de klant de factuur niet betaalt. Alleen: dat moet je vóór levering doen, want “het retentierecht eindigt doordat de zaak in de macht komt van de schuldenaar of de rechthebbend” (art. 3:294 BW). Wel moet dat dan “vrijwillig en zonder voorbehoud” gebeuren.

Bij het Tweakers-bericht lees ik dat de zonnepanelen “vorig jaar” zijn geplaatst. Dan mag ik wel vermoeden dat ze ondertussen opgeleverd en in gebruik genomen zijn, zodat volgens mij die regel over einde retentierecht opgaat. Dus de aannemer mag ze niet meer terug in zijn macht nemen en eisen dat er betaald wordt.

Een extra complicatie is natuurlijk dat het hier gaat om een onderaannemer, niet de contractspartij van de consument. Die heeft nooit betaald gekregen van die hoofdaannemer, omdat die in de tussentijd failliet is gegaan.

Het simpele antwoord is dan: ik heb als consument niets te maken met die onderaannemer, omdat ik daar geen contract mee heb. Die mag me dus niet dwingen tot betalen en al helemáál niet de spullen weghouden tot ik dat doe.

Het ligt alleen iets complexer. Zolang de zonnepanelen nog eigendom zijn van de onderaannemer, mag deze ze onder zich houden tot zíjn opdrachtgever – de hoofdaannemer dus – betaald heeft. Dat is zeg maar hetzelfde als een leverancier die de panelen niet levert zodat installatie niet kan gebeuren. Vereist is dan wel dat de panelen dan eigendom zijn van de onderaannemer, en dat hangt natuurlijk sterk af van hoe de taakverdeling was. Én de boel mag nog niet opgeleverd zijn.

Arnoud

Apple krijgt 1,8 miljard boete voor hinderen muziekstreamingdiensten als Spotify

space gray iPhone 8 and Apple AirPods
Photo by Jaz King on Unsplash

Apple krijgt een hoge boete van de Europese Unie, meldde Nu.nl: 1,8 miljard Euro. Het bedrijf hindert muziekstreamingdiensten als Spotify om goedkopere abonnementen buiten Apple om aan te bieden, en dat is een vorm van machtsmisbruik. Het blijft een slepende saga.

De kern is denk ik bekend: Apple eist dat mensen die via een app iets bestellen, dat via de eigen betaalmethode(n) van Apple doen en daarbij hetzelfde bedrag betalen als ze elders kwijt zouden zijn. Uit het persbericht:

In particular, the Commission found that Apple applied restrictions on app developers preventing them from informing iOS users about alternative and cheaper music subscription services available outside of the app (‘anti-steering provisions’). This is illegal under EU antitrust rules.
Dit speelde maar liefst tien jaar, aldus de Commissie, en dat is zwaar onrechtmatig. Vandaar de (voor Europese begrippen) best hoge boete plús een verbod om hiermee door te gaan. En ja, 1,8 miljard is ook voor Apple een vervelend bedrag, al is het maar omdat de aandeelhouders dan boos worden dat zij dat niet als dividend hebben gekregen (en 3% koersdaling, everything is securities fraud dus wachten op de rechtszaak).

Tien jaar is lang in de diensteneconomie, eigenlijk te lang om zulk gedrag door te laten gaan. Dat is altijd de makke geweest van het mededingingsrecht. Weet iemand nog, Netscape was heel groot en Microsoft maakte het kapot? Ook dat mocht niet – 500 miljoen boete – maar ondertussen was Netscape volledig verdwenen.

Het is dan misschien ook maar goed dat we sinds kort de Digital Markets Act hebben, die expliciet een heleboel dingen verbiedt die daardoor veel makkelijker aan te pakken zijn. Meer over de DMA en zijn grote zus de DSA lees je in mijn recente Tweakers-artikel!

Arnoud

Hola, nu moet de rechtbank gaan bepalen of ChatGPT een superintelligentie is?

a close up of a computer screen with a message on it
Photo by Jonathan Kemper on Unsplash

OpenAI en topman Sam Altman worden aangeklaagd door Elon Musk, meldde BNR onlangs. Zij zouden afspraken hebben geschonden met Musk als medeoprichter van OpenAI. Die organisatie is opgericht als een nonprofit die Artificial General Intelligence op verantwoorde wijze zou realiseren, maar is nu verworden tot een Microsoft-puppet die alleen maar geld wil verdienen. Of zoiets.

Normaal zou je zeggen: je was inderdaad medeoprichter maar je bent weggegaan, dus helaas voor jou wij doen wat wij nu willen. Echter, als je aandeelhouder bent, dan kun je nog steeds klagen over zulke dingen want dat kan de koers aantasten. Alleen is OpenAI dus een stichting (nonprofit) en geen bedrijf – het bedrijf is een dochter van de stichting, en afspraken zoals met Microsoft zijn met die dochter.

Musk heeft niet echt een contract met OpenAI, dus wat dat betreft staat de claim ietwat op lemen voeten. Er waren wel wat emails met eisen en voorstellen, maar geraadpleegde juristen zijn skeptisch:

While contracts can be formed through a series of emails, the lawsuit cites an email that appears to look like a proposal and a “one-sided discussion,” said Brian Quinn, a law professor at Boston College Law School. “To the extent Musk is claiming that the single e-mail in Exhibit 2 is the ‘contract,’ he will fall well short,” Quinn said.
Er is echter nog een interessant punt in die klacht van Musk: “GPT-4 is an AGI algorithm, and hence expressly outside the scope of Microsoft’s September 2020 exclusive license with OpenAI.” AGI in deze context staat dus voor “Artificial General Intelligence”, zeg maar een algemeen gerichte AI die ongeveer op mensniveau kan denken en doen.

AGI is iets waar Musk wakker van ligt, het was een van de redenen om OpenAI mede op te richten: verantwoorde ontwikkeling van AGI en niet zomaar voor de poen snel wat op de markt brengen. En dat is volgens mij de onderliggende boosheid die deze rechtszaak stimuleert. (Naast dat OpenAI had beloofd alle broncodes en parameters open te maken, wat dus niet gebeurd is.)

De constructie van OpenAI is namelijk dat ze pre-AGI technologie mag verkopen, maar niet AGI technologie. Microsoft heeft (exclusieve) toegang tot diverse AI modellen van OpenAI, en deel van de klacht van Musk is dus dat dat niet mag omdat GPT4 een AGI is, en anders in ieder geval het eerstvolgende model wel. Alleen: volgens de statuten bepaalt de raad van bestuur van OpenAI wanneer iets AGI is. Het is dus de vraag wat de rechter daar over mag zeggen, omdat een bestuur in principe zelf beslist.

Arnoud

 

Een naam hardop uitspreken valt nu ook onder de AVG, wacht, wat?

Ophef op vrijdag: het Hof van Justitie heeft geoordeeld dat het mondeling uitspreken van persoonsgegevens ook onder de AVG valt. Wacht, wat? Oké, er zit natuurlijk iets meer nuance aan deze uitspraak (C-740/22) maar in de kern klopt het wel degelijk.

De zaak begon als een background check van de Finse afdeling Endemol Shine over een deelnemer aan een van hun programma’s. Endemol belde met de Etelä-Savon käräjäoikeus (de rechtbank Zuid-Savo, maar ik höü van Finse namen) om te vragen of er strafzaken tegen deze persoon liepen.

De rechtbank weigerde antwoord te geven “want dat mag niet van de AVG”, iets preciezer: antwoord geven zou een verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens opleveren, ook als men dat mondeling zou doen. En er was geen grond voor die verwerking (verstrekking) omdat “meewerken aan private background checks” niet in de wet genoemd staat. Endemol ging in beroep omdat volgens hen een mondelinge mededeling in het geheel buiten de AVG valt. Dat leidde tot vragen aan het Hof van Justitie.

Dat de gevraagde gegevens persoonsgegevens zijn staat vast. Het Hof is snel klaar met de vraag of dit telt als ‘verwerking’; dat is zo want de definitie van verwerking omvat alles dat je met persoonsgegevens kunt doen. Dus ook het voorlezen of uit je hoofd opzeggen daarvan.

Dit wil alleen niet zeggen dat de AVG geldt. Daarvoor is vereist hetzij dat de gegevens elektronisch worden verwerkt, hetzij dat ze in een bestand zitten of bestemd zijn daarin te worden opgenomen. Voorlezen is per definitie niet een elektronische verwerking, dus komt het neer op de vraag of we hier met een bestand te maken hebben.

In dit verband heeft het Hof reeds geoordeeld dat, om het in punt 34 van het onderhavige arrest in herinnering gebrachte doel te bereiken, deze bepaling een ruime omschrijving geeft van het begrip „bestand” in de zin van „elk” gestructureerd geheel van persoonsgegevens. Bovendien beoogt het vereiste dat het geheel van persoonsgegevens moet zijn „gestructureerd volgens specifieke criteria”, uitsluitend ervoor te zorgen dat de persoonsgegevens gemakkelijk kunnen worden teruggevonden. Behalve dit vereiste bevat artikel 4, punt 6, AVG geen enkele bepaling over de wijze waarop een bestand moet worden gestructureerd, en over de vorm die een dergelijk bestand moet hebben.
Dat de rechtbank een systeem met dossiers had, betwistte niemand. En daarin zit een zoekfunctie, en dat is genoeg om het systeem een “bestand” te noemen in de zin van de AVG. Daaruit concludeert het Hof dat wie voorleest uit zulke dossiers, persoonsgegevens verwerkt en onder de AVG valt.

Het verstrekken van die gegevens is vervolgens triviaal in strijd met de AVG, maar dat laat ik even buiten beschouwing. De eerste conclusie is namelijk al ophef genoeg. Ik ken vele, vele partijen die erop staan dat dingen mondeling gebeuren “omdat anders de AVG van toepassing is”. En dat is dus nu geen argument meer.

De scope is echter wel iéts beperkter dan “alle voorlezen valt onder de AVG”. Men zegt immers dat het voorlezen van zulke informatie onder de AVG valt “voor zover deze informatie in een bestand is opgenomen of bestemd is om daarin te worden opgenomen.” De bron van de informatie moet dus een bestand zijn waaruit je voorleest.

Ik zie de uitspraak dus meer als een blokkade tegen “ik mag je geen mail sturen, dus ik lees het wel even voor” dan dat het Hof nu wérkelijk heeft gemeend dat iedere vorm van praten over personen onder de AVG valt.

Arnoud

 

 

Europees Hof van Justitie: IAB-systeem voor cookiepop-ups in strijd met AVG

Een systeem van brancheorganisatie IAB dat op veel websites gebruikt wordt om via een pop-up toestemming te vragen voor het plaatsen van cookies, is in strijd met de AVG. Dat meldde Tweakers. In iets juridischer taal oordeelde het Hof van Justitie dat het IAB de (mede) verwerkingsverantwoordelijke is voor alle tracking die daar aan hangt.

Zoals Tweakers uitlegt:

IAB is de grootste Europese brancheorganisatie voor adverteerders, marketingbureaus en mediabedrijven. De organisatie bouwde jaren geleden de tool Transparency & Consent Framework, waarmee cookietoestemming in één keer geregeld kan worden volgens de AVG-regels. Veel gebruikers zien dit systeem in de vorm van de cookiepop-up die op veel sites langskomt. Naar schatting gebruikt ongeveer tachtig procent van de Europese websites en apps het systeem.
In dit framework zit iets dat een “transparency and consent string” (TC string) heet, waarmee consent centraal beheerd wordt en door alle leveranciers uitgelezen kan worden:
A TC String’s primary purpose is to encapsulate and encode all the information disclosed to a user and the expression of their preferences for their personal data processing under the GDPR. Using a Consent Management Platform (CMP), the information is captured into an encoded and compact HTTP-transferable string. This string enables communication of transparency and consent information to entities, or “vendors”, that process a user’s personal data. Vendors decode a TC String to determine whether they have the necessary legal bases to process a user’s personal data for their purposes. The concise string data format enables a CMP to persist and retrieve a user’s preferences any time they’re needed as well as transfer that information to any vendors who need it.
Hiermee kun je op één site consent geven voor bijvoorbeeld adverteerders A en B, waarna die consent ook ingezet kan worden op een andere site. De TC string wordt daarom gedeeld met alle sites waar het framework wordt ingezet. Klinkt dit spannend qua AVG? Ja, dat dacht ik ook.

De Belgische toezichthouder stelde een onderzoek in en vond dat het IAB – beheerder van het framework – eigenlijk de verwerkingsverantwoordelijke was voor de TC string, waar immers persoonsgegevens in zitten. IAB ging daartegen in beroep, want die string wás niet eens een persoonsgegeven en bovendien waren het de afnemers van het framework die de gegevens gebruikten, niet zij.

Het Hof van Justitie kreeg dit als prejudiciële vragen voorgelegd, en kwam niet geheel verrassend tot de conclusie dat (a) de TC string persoonsgegevens bevat en (b) het IAB wel degelijk verwerkingsverantwoordelijke daarvoor is.

Allereerst het persoonsgegeven-zijn. Die TC-string is letterlijk alleen een reeks voorkeuren en consents, terwijl een persoonsgegeven tot een identificeerbaar persoon herleidbaar moet zijn. Dat laatste is het geval, aldus het Hof:

45 Aangezien een gebruiker kan worden geïdentificeerd door een letter- en tekenreeks als de TC-string te koppelen aan aanvullende gegevens, zoals met name het IP-adres van het toestel van deze gebruiker of andere identificatoren (…)
Dit is genoeg: het is niet nodig dat je vervolgens met het IP-adres tot een naam en adres of contactgegevens kunt komen. Dit bevestigt dus mijn opvatting dat onder de AVG “127.0.0.1/20240308-08:09” je identiteit is en niet slechts een code waarmee je nog een ‘echte’ identiteit (zoals je naam) moet gaan halen.

Natuurlijk heeft IAB geen toegang tot de logs van haar leden, zodat zij niet aan de string kan zien om welke persoon het gaat. Maar in het dossier was terug te vinden dat die leden “verplicht zijn om [IAB] op haar verzoek alle informatie te verstrekken waarmee zij gebruikers kan identificeren van wie de gegevens zijn opgeslagen in een TC-string.” Nee, ik weet ook niet waarom, maar het staat er, dus kan IAB óók de bezoekers identificeren.

Is het IAB dan verwerkingsverantwoordelijke? Dat ben je als je doel en middelen vaststelt. En dat hebben ze gedaan:

Wat in de eerste plaats het doel van die verwerking van persoonsgegevens betreft, blijkt (…) dat het door IAB Europe opgestelde TCF een standaard is die ertoe strekt te waarborgen dat de AVG wordt nageleefd wanneer de persoonsgegevens van gebruikers van een internetsite of applicatie worden verwerkt door bepaalde ondernemingen die deelnemen aan de online veiling van advertentieruimte.

[Verder blijkt] dat het TCF een standaard is die de leden van IAB Europe worden geacht te aanvaarden wanneer zij zich bij deze vereniging willen aansluiten.

Het IAB stelt dus vast waar het TCF voor gebruikt wordt (doel) en hoe je dit doel moet realiseren als lid (middelen). Dat is genoeg, dat in de praktijk het IAB niet betrokken is bij de dagelijkse werking is niet relevant. Daarmee zijn ze dus verwerkingsverantwoordelijke, zij het gezamenlijk met de leden die immers de gegevens verwerven die ze voor eigen doeleinden (het afstemmen van marketing en reclame) gebruiken.

De kop van het Tweakers-artikel zegt “TCF in strijd met AVG”. Dat gaat wat ver: hooguit kun je zeggen dat IAB als verwerkingsverantwoordelijke haar plichten (zoals informatieverstrekking en faciliteren van rechten) niet is nagekomen. Als ze dat (en de andere AVG eisen) gaat doen, dan zou het TCF kunnen blijven bestaan. Echter, in de Belgische procedure is al een boete (250.000 euro) opgelegd en twee maanden de tijd om een actieplan in te dienen met verbeterpunten. Dat suggereert dat een verbod de volgende stap gaat zijn.

Arnoud

 

 

 

 

 

Nu bedrijven als Marktplaats data delen met Belastingdienst, kunnen sommige gebruikers onterecht het label ‘potentiële fraudeur’ krijgen

man wearing gray polo shirt beside dry-erase board
Photo by Kaleidico on Unsplash

Een korting op de uitkering of gelabeld worden als fraudeur: dat risico is gegroeid voor mensen die handelen via platformbedrijven. Dat meldde NRC onlangs. Die moeten sinds kort gegevens delen met de Belastingdienst, waardoor die ook bij uitkeringsinstanties terechtkomen. En let op: geen verhaal hebben betekent dat je een fraudeur bent.

De onderliggende wet is de zogeheten EU-richtlijn gegevensuitwisseling digitale platformen, in het vakgebied bekend als DAC7. DAC7 introduceert “de verplichting voor rapporterende platformexploitanten om gegevens en inlichtingen te verzamelen, verifiëren en rapporteren over te rapporteren verkopers die relevante activiteiten verrichten via hun digitale platform”, aldus de Belastingdienst.

NRC legt uit:

Hoe het werkt: het Inlichtingenbureau, een stichting, stuurt op verzoek van gemeenten (die de uitkeringen verstrekken) het BSN-nummer van een burger met een uitkering naar de Belastingdienst. Die kijkt vervolgens of er iets is veranderd in het inkomen of vermogen van die persoon en beantwoordt die vraag met ‘ja’ of ‘nee’. Die uitvraag – bijvoorbeeld naar nieuwe ‘overige inkomsten in box 1’ – wordt twaalf keer per jaar gedaan.
Stichting Inlichtingenbureau is een “informatieknooppunt” opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid opgericht, samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De Belastingdienst kan zo centraal en eenvoudig gegevens opsturen, waarna het bureau deze verdeelt over de gemeenten.

Marktplaats en collega’s moeten gegevens delen over verkopers, behalve als ze “incidenteel” wat verkopen. Daar zit je al snel aan:

De verkoopplatforms als Vinted, Marktplaats of Bol moeten volgens een Europese Richtlijn (DAC 7) persoonsgegevens van verkopers verzamelen, vastleggen en rapporteren. Hiervan zijn uitgezonderd verkopers van goederen die slechts incidenteel actief zijn op deze platforms. Van een incidentele (uitgesloten) verkoper is sprake als de verkoper in een kalenderjaar minder dan 30 transacties heeft verricht en hij niet meer dan € 2.000 met de in dat jaar verrichte transacties heeft verdiend (hierna: de drempel).
Met 30 transacties à €70 zit je hier al aan. Ik ga vast te snel als ik dan een gemiddeld bedrag van €183 per transactie hanteer (“Dagelijks vinden er 150.000 transacties plaats, jaarlijks wordt er voor 10 miljard euro verhandeld.”) en me dan afvraag of die drempel niet te laag is.

In ieder geval, als je over die drempel gaat dan sturen de platforms je account- en betaalgegevens (zoals IBAN) naar de Belastingdienst. En dat gaat indirect dus weer naar de gemeente, die als jij een uitkering hebt dan van jou wil weten waarom jij geen fraude hebt gepleegd door deze bedragen te verzwijgen toen je ze verdiende. Heb jij daar geen antwoord op, dan staat je fraude dus vast en moet je je uitkering terugbetalen.

Dit is dus een andere kwestie dan of de Belastingdienst die gerapporteerde inkomsten ziet als inkomen uit onderneming. Dat is een complexere analyse, waarbij meer ruimte is voor discussie.

Arnoud

 

Hoe online boodschappen doen soms misgaat: ‘Had 9 kilo appels’

By Wonderlane licensed under CC BY 2.0

Je let even niet op en je hebt zomaar veel te veel producten besteld bij je online boodschappen. Herkenbaar? Die retorische vraag stelde RTL Nieuws onlangs. Dat bleek vaak met appels te maken te hebben: je wilt er 5 en je krijgt 5 kilo. Ik kreeg de link ook, want mensen willen weten wat of hier een juridisch haakje aan zit.

Het is vaak je eigen fout, zo wordt de situatie juridisch kortweg geduid. Weggeven dus, want bij fruit en andere bederfelijke waar (80% van wat de supermarkt verkoopt, zeg maar) is er geen recht van retour.

“Niet gezien hebben” dat ze per kilo in plaats van per stuk gaan, dat is het enige waar ik eventueel wat van zou kunnen maken. De wet eist namelijk (art. 6:230m) dat de winkelier op duidelijke en begrijpelijke wijze allerlei informatie verstrekt, waaronder de voornaamste kenmerken van de zaken of de diensten. Het aantal in de verpakking (of “per stuk/kilo”) lijkt me daar wel onder vallen.

De vraag is dan dus, was de vermelding zodanig dat een gemiddeld oplettende consument deze zou herkennen als “per kilo” in plaats van per stuk? Als dat zo is, dan ligt het inderdaad aan jou.

Ik kijk dan even bij de Albert Heijn, biologische appels: ik zie een verpakking met zeven appels, een prijs van €3,49 die ik wat duur zou vinden voor één appel en de tekst “Een kilo heerlijk zoete biologische appels”. Ook staat er in grijze lettertjes “1kg” onder de titel van het product. Hetzelfde beeld krijg ik bij de Jumbo: ook €3,49, en hier “1kg” zowel in de titel van het product als eronder in lichtgrijs. Geen vermelding van gewicht in de lopende tekst, maar dat lijkt me hier niet echt nodig.

De enige waarbij ik marginaal enige discussie zou kunnen voeren is de Ekoplaza: alleen de “600gram” vermelding onder de titel geeft het gewicht, verder heb je alleen de foto (4 stuks) en de prijs €2,99 om te vermoeden dat dit niet om één appel gaat. Maar dan blijft de foto bij mij een hele sterke: hoezo denk je dat je één appel krijgt als de foto je er vier toont?

Arnoud