Opmerkelijk nieuws uit de technologiewereld: de Engelse krant The Guardian had een column gepubliceerd die geheel door een robot geschreven was. Die robot heet GPT-3, en hoewel bleek dat de column wel gewoon eindredactie had ondergaan was de tekst behoorlijk lastig te herkennen als van een robot afkomstig. GPT-3 is geschreven als algemene tekstschrijfdienst, en is daarmee in alle sectoren inzetbaar. Ook de juridische?

GPT-3, oftewel Generative Pre-trained Transformer 3, is een taalvoorspellend neuraal netwerk ontwikkeld door de Californische stichting OpenAI dat is getraind op 500 miljard tokens afkomstig van het gehele internet. In gewone taal: GPT-3 heeft internet in haar geheugen geladen en schrijft nu zinnen gebaseerd op dit onvoorstelbaar grote voorbeeld van alle mogelijke menselijke kennis.

Hiermee kun je de dienst bijvoorbeeld een vraag stellen, waarna deze een antwoord componeert dat griezelig vaak gewoon klopt. Feitelijke vragen over welk onderwerp dan ook blijken geen probleem. Maar het neuraal netwerk kan ook gedichten componeren, al dan niet in de stijl van Shakespeare, en zelfs software schrijven op basis van een omschrijving van wat de software moet doen.

Eerdere modellen in deze trant liepen vaak tegen de lamp doordat ze onzin produceerden, of niet ver van het bronmateriaal af wisten te stappen. Maar GPT-3 ontstijgt haar voorgangers fundamenteel; slechts zelden valt op dat de tekst niet door een mens geschreven is.

Dit riekt naar wat technologen general AI of artificial general intelligence noemen: de hypothetische intelligentie van een machine die de capaciteit heeft om elke intellectuele taak die een mens kan begrijpen of te leren. Als een computer iedere tekst kan schrijven die we nodig hebben, zou je die computer dan intelligent kunnen noemen?

Misschien wel. Daar staat natuurlijk tegenover dat die computer niet écht nadenkt, althans niet op de manier waarop mensen nadenken. Heel oneerbiedig naar haar ontwikkelaars toe zeg je hier dat GPT-3 herschikt en produceert wat zij eerder heeft aangetroffen. Er is geen eigen creatieve inbreng, er is alleen zó veel invoer dat het lijkt op iets nieuws. Dit is iets te kort door de bocht, want GPT-3 kijkt niet alleen maar naar voorbeeldzinnen maar ook naar thema’s en woordgebruik in de breedte. Maar er zit inderdaad nul woord- of zinsbegrip in.

Juristen produceren ook veel teksten, met name natuurlijk in contractenland. Maar ook een dagvaarding is natuurlijk een behoorlijke lap tekst. Met genoeg voorbeelden zou GPT-3 ook in staat moeten zijn om dergelijke teksten te schrijven. Moeten wij daar nu bang voor zijn, gaat deze tekstrobot ook ons werk vervangen?

Nee, dat denk ik niet. En niet omdat het opstellen van dergelijke teksten zo creatief is dat zelfs een met 500 miljard tokens  geladen Artificial Intelligence ze niet kan maken. Nee, juist omdat teksten zo standaard zijn dat dit volgens mij niet eens nodig zou moeten zijn. Waarom elke keer opnieuw dezelfde onderwerpen beschrijven met nieuwe taal? Zelfs een robot zou daar weinig trek in hebben.

Ik heb het al vaker gezegd, maar het blijft de moeite van het herhalen waard: juist door de opkomst van steeds meer van dit soort technologie zal meer standaardisatie ontstaan. Dan hoef je niet meer in detail op te schrijven welke aansprakelijkheid je uitsluit of welke eis je stelt, maar kun je simpelweg verwijzen naar variant X of model Y. En een robot weet dan wat je bedoelt en kan dat gericht aanvullen. Dat is de toekomst van juridische teksten.

Arnoud