Kan een werknemer verplicht worden mee te werken aan een vingerafdrukslot?

Een intrigerende vraag op Reddit (de /r/Nederland):

I have a 6 months contract. My employer is adding a fingerprint lock to the door, I don’t want my fingerprint or the hash calculated from it to be taken, can he force me?

(Ik baseer het antwoord maar even op de AVG/GDPR want die is het relevantst voor de lange termijn.)

Een vingerafdruk wordt gezien als een biometrisch persoonsgegeven: fysieke, fysiologische of gedragsgerelateerde kenmerken van een natuurlijke persoon waarmee identificatie mogelijk is. Wel moet het dan gaan om verwerkingen met het oog op de unieke identificatie van een persoon, maar daarvan lijkt me hier wel sprake.

Het verwerken van biometrische persoonsgegevens valt onder de zeer strenge regels voor bijzondere persoonsgegevens. Dat mag kort gezegd niet, tenzij in de AVG staat van wel. Wie dan doorleest, zal in de AVG zelf niets vinden waarin staat dat dit mag. Echter, hoewel het hier gaat om een Europese wet is het specifiek op dit punt toegestaan dat landen eigen regels maken over biometrische persoonsgegevens.

Nederland heeft dat gedaan, althans in concept: de concepttekst van de Uitvoeringswet AVG bepaalt (artikel 26) dat deze gegevens mogen worden verwerkt ter identificatie. Voorwaarde hiervoor is wel dat de verwerking noodzakelijk en proportioneel is ter behartiging van gerechtvaardigde belangen van de verwerkingsverantwoordelijke of een derde. Het is onder omstandigheden eveneens toegestaan om biometrische gegevens te verwerken indien de betrokkene hiervoor in vrijheid toestemming heeft gegeven.

Dat van die toestemming kun je vergeten als werkgever. Even kort door de bocht, omdat iedereen graag salarisverhoging/vast contract/promotie wil, zullen ze op iedere toestemmingsvraag ja zeggen uit angst dat mis te lopen. Dat is dus niet vrijwillig.

Je moet als werkgever dus op zoek naar een rechtvaardigingsgrond. Waarom moet dat nou met biometrie, die deur. Is er werkelijk geen andere, net zo effectieve oplossing? Natuurlijk, sleutels kan men kwijtraken en pincodes kunnen worden vergeten, uitgelekt of afgekeken. Een portier is ook ietwat begrotelijk. En de kans dat een derde vingers gaat afsnijden om binnen te komen is bij het gemiddelde Nederlandse bedrijf niet zo groot.

Vanuit dat standpunt denk ik dat het dus wel mag, mits alléén voor toegangscontrole. Zou je die vingerafdrukken ook gaan gebruiken om bijvoorbeeld te kijken hoe goed iemand zijn werk doet (“neemt wel héél vaak pauze”) dan zul je daar een apart verhaal voor moeten bouwen waarom jouw belang als werkgever het alsnog wint van de privacy van de werknemer.

Arnoud