Bedrijven trotseren de nieuwe privacywet door gewoon te blijven werken met prikklokken met vingerafdrukken. Dat meldde het FD afgelopen vrijdag. Uitzendbureau Tempo Team is gestopt, maar supermarkt Dirk ziet er vooralsnog geen probleem in. De AVG verklaart vingerafdrukken tot biometrische en daarmee bijzondere persoonsgegevens, die in principe niet mogen worden gebruikt. De zorg is nu of de AVG een uitzonderingsgrond biedt voor deze categorie verwerkingen. Dat komt met name door een fout antwoord van de minister op Kamervragen hierover.
Biometrische gegevens zoals vingerafdrukken worden onder de AVG aangemerkt als bijzondere persoonsgegevens, waarmee ze in beginsel helemaal niet mogen worden gebruikt. Alleen als de AVG daar een aparte grondslag voor biedt, kan dat toegestaan zijn. Naast uitdrukkelijke vrijwillige toestemming -die werknemers niet kunnen geven- is voor biometrie eigenlijk de enige optie dat je je beroept op een nationale regeling die het onder voorwaarden toelaat (art. 9 lid 2 AVG). De politieke achtergrond hiervan is namelijk dat de lidstaten het niet eens konden worden over de toelaatbaarheid en risico’s van biometrie, zodat iedereen het maar zelf in zijn eigen wet moet regelen.
In Nederland is er sinds 25 mei de Uitvoeringswet AVG, waarin een aantal nationale regels zijn opgenomen die de AVG nader uitwerken of aanvullen, waaronder op het punt van biometrie. In artikel 29 daarvan wordt het verbod op gebruik van biometrie opgeheven wanneer
de verwerking noodzakelijk is voor authenticatie of beveiligingsdoeleinden.
Opvallend daarbij is dat bij de invoering alleen over beveiligingsnoodzaak is gesproken. Biometrie is natuurlijk primair bedoeld voor de veiligheid, zeker weten dat je de juiste persoon binnen of buiten laat. In de zeer korte behandeling van dit wetsartikel komt men dan ook niet verder dan de inzet voor toegangscontrole.
In de beantwoording van de Kamervragen uit februari gaat de minister ook niet verder dan dat:
Het criterium van de regeling in de UAVG betekent dat het gebruik van vingerafdrukken noodzakelijk moet zijn voor de beveiliging van de toegang van gebouwen of ICT systemen. Het vastleggen van de biometrische gegevens moet voorts proportioneel zijn en noodzakelijk voor de toegangscontrole.
En bij het antwoord op vraag 3 (mag een werknemer straffeloos weigeren zich met vingerafdruk in de prikklok te registreren) is men nog stelliger: Ja. Dat wekt natuurlijk wel héél erg de indruk dat biometrie voor prikklokken niet de bedoeling is – het is geen toegangscontrole, en de werknemer mag niet worden gestraft met niet-uitbetaling van gewerkte uren als hij er niet aan wil meewerken. Daar zou ik ook wat zenuwachtig door worden als werkgever.
Het klopt natuurlijk niet. “Authenticatie” is een veel breder begrip dan enkel “toegangscontrole”. Authenticatie is algemeen gesteld het proces waarbij iemand nagaat of een gebruiker, een andere computer of applicatie daadwerkelijk is wie hij beweert te zijn. Er is geen enkele reden om dat te lezen als beperkt tot nagaan in de context van toegang tot controle of bijvoorbeeld een ict-systeem. De Uitvoeringswet noemt in de tekst ook nergens die beperking.
Relevant is natuurlijk wel of de inzet van biometrie noodzakelijk is voor het goed functioneren van de prikklok. Er zijn immers alternatieven, zoals authenticatie met een persoonlijk pasje. De vraag wordt dan of die alternatieven onwerkbaar zijn, bijvoorbeeld omdat er te makkelijk mee kan worden gefraudeerd. Je kunt immers het pasje van je collega meenemen en scannen, om zo fictief zijn uren op te hogen. In de praktijk gaat het vooral om gemak, zo lees ik in het FD:
‘De praktijk leert echter dat veel medewerkers de voorkeur hebben voor het gemak van de vingerscan boven het gedoe van een pasje. We hebben dan ook diverse klanten gehad die een groot deel van hun passen hebben teruggestuurd’, aldus Matthijs van den Ende van [prikklok-leverancier] Dyflexis.
Gemak zou ik zien als een te zwak argument om de noodzaak te ondersteunen. Als mensen liever met vingerafdrukken werken vanwege het gemak, dan zou je dat kunnen zien als een uitdrukkelijke toestemming. Dan kom je uit bij een prikkloksysteem dat én met vingerafdruk én met pasje werkt, zodat de werknemer de keuze heeft. Dat lost het probleem dan op, zij het dat je nog blijft zitten met de mogelijkheid van pasjesfraude. Maar dat is een al bekend probleem waar -neem ik aan- ook al oplossingen voor zijn.
Arnoud
Het hoeft niet, maar het kán: midden in de nacht fitnessen. Dat meldde BN De Stem onlangs. Een nieuwe fitness-zaak in Etten-Leur gaat gezichtsherkenning inzetten bij klanten, vanwege haar mogelijkheid tot 24 uur toegang. Mensen krijgen een eigen tag waarmee ze binnen kunnen. We werken met camera’s met gezichtsherkenning, die aanslaan wanneer er iemand binnenkomt die niet herkend wordt, zo staat in het artikel. Er is dan geen personeel maar je kunt hulp inroepen via een keycord.
Popartiest Taylor Swift