Een lezer wees me op een draadje bij Gathering of Tweakers over de broncodes van de Linuxkernel in een Tomtec tablet:
als aanvulling ik ben afgelopen vrijdag in een mailwisseling met TOM-TEC er achter gekomen dat zij niet eens (willen) snappen wat gpl betekend als kernel licentie en dat zij eigenlijk hun source moeten openbaren. Hun antwoord :dat geld niet voor onze producten en nu doen we geen verdere mededelingen…. dus misschien moet iedereen in het bezit van een tomtec of xiron tablet eens gaan mailen met de vraag of ze de source van kernel mogen hebben.
De TomTec tablet draait Android, oftewel Linux. Linux valt onder de GPL, en in die opensourcelicentie staat de eis dat ontvangers van de software de broncode erbij moeten krijgen. Wie de broncode niet meteen kan of wil leveren, mag ook een schriftelijk aanbod tot nazending bijsluiten, maar je moet de broncode kunnen krijgen.
Tomtec lijkt dit niet te doen, en of het nu uit onwetendheid, koppigheid of een taalprobleem is: het is een schending van de licentie. De Linux-kernelcopyrighthouders kunnen dus Tomtec aanspreken op schending van de GPL, en op grond van hun auteursrecht al deze apparaten van de markt laten halen. Want volgens artikel 28 Auteurswet mag de rechthebbende roerende zaken (zoals tablets) die het auteursrecht schenden (Linux aan boord hebben zonder de GPL na te leven) als zijn eigendom opeisen dan wel onttrekking aan het verkeer, vernietiging of onbruikbaarmaking daarvan vorderen. Dat is nogal een paardenmiddel, en ik zie de Linuxkerneljongens ook niet snel zo’n actie starten.
Interessanter is de vraag: kun je als ontvanger iets juridisch doen om de broncode te krijgen?
De GPL is een licentie, en daarmee een contract (ja echt) tussen de auteursrechthebbenden en de verspreider, de Linuxkerneljongens en Tomtec dus in dit geval. (Of de Bart Smit? Die is immers de directe leverancier van de koper van het apparaat.) De ontvanger van de code is geen partij bij dit contract. Wanneer hij de code heeft ontvangen, geldt voor hem dit artikel:
6. Each time you redistribute the Program (or any work based on the Program), the recipient automatically receives a license from the original licensor to copy, distribute or modify the Program subject to these terms and conditions.
De ontvanger sluit dus op dat moment een eigen contract met de rechthebbende, en kan op die grond de software gebruiken, aanpassen en/of verspreiden. Maar dat contract staat los van het contract dat zijn toeleverancier heeft met de auteursrechthebbende.
We hebben in Nederland een regel over “derde-begunstigden”: mensen die geen partij zijn bij een contract maar er wel profijt van trekken. Artikel 6:253 BW zegt daarover:
Een overeenkomst schept voor een derde het recht een prestatie van een der partijen te vorderen of op andere wijze jegens een van hen een beroep op de overeenkomst te doen, indien de overeenkomst een beding van die strekking inhoudt en de derde dit beding aanvaardt.
Professor Hijma noemt het voorbeeld van de koper die TNT Post kan aanspreken op levering, hoewel TNT Post formeel alleen een contract met de verkoper heeft. De koper is een derde, maar omdat de contractuele afspraak tot levering hem raakt, kan hij er een beroep op doen. Wel moet de koper dan formeel eerst tegen de post zeggen dat hij zich wil beroepen op dit beding.
De ontvanger van de Tomtec tablet is de derde in de zin van dit wetsartikel. En er stáát in de GPL een verplichting voor een der partijen om een prestatie te leveren naar de derde toe, namelijk het (na)leveren van de broncode. Dus als de ontvanger nu tegen zijn leverancier zegt “ik accepteer bij deze de GPL zoals van toepassing op de Linuxkernel in uw apparaat en ik sommeer bij deze meteen uw nakoming van artikel 3 GPL” dan wordt de ontvanger daarmee partij bij de overeenkomst (de GPL)
De ontvanger kan vervolgens naar de rechter om die nakoming af te dwingen, graag op straffe van een dwangsom zodat het ook echt gebeurt. Maar de ontvanger kan géén auteursrechtelijke bevoegdheden uitoefenen, hij heeft uitsluitend en alleen contractuele rechten richting de leverancier.
Arnoud