Mag PostNL het nummer van mijn identiteitsbewijs overnemen bij een afhaling?

Via Twitter:

Als ik een pakketje ophaal, moet ik me legitimeren. Logisch. Maar waarom moet het @PostNL-punt mijn documentnummer dan intypen en opslaan? Dat is behoorlijk gevoelige informatie die ik helemaal niet af wil geven.

Waarop PostNL reageert: “Dit doen we op verzoek van de afzender om bij claims en navragen te kunnen controleren aan wie de zending is uitgereikt. Het is wettelijk toegestaan om het documentnummer over te nemen. Deze gegevens worden 90 dagen bewaard.” Wat een tikje gek klinkt, want als ik pakketjes verzend wordt me nooit gevraagd of ik van de ontvanger het documentnummer wil. Sterker nog, bij mijn PostNL punt werd me net verteld dat ik vanwege de privacy dat nummer niet mag hebben. (“Ja meneer de AVG he, heeft u misschien van gehoord.”)

Dat gezegd hebbende, heeft PostNL wel een punt (haha). Want “wettelijk toegestaan” is een tikkeltje kortaf geformuleerd, maar het klopt denk ik wel. Bij pakketjes is het redelijkerwijs noodzakelijk dat je de ontvanger identificeert, om te voorkomen dat zendingen aan de verkeerde persoon meegegeven worden. Daarmee samen hangt het punt dat je achteraf wilt kunnen nagaan hoe die identificatie is verlopen (logging) en dat je bij problemen (zoals een vermist pakketje) genoeg informatie hebt om bijvoorbeeld aangifte te doen.

De meest logische manier is om na een identificatie het nummer van de identificatiekaart te registreren. Dat nummer kun je eigenlijk alleen weten als je die kaart net gezien hebt, en de medewerker zal het pas opschrijven als de persoon genoeg lijkt op de foto op de kaart. Daarmee heb je een stevige verslaglegging (logging) van het proces, en kun je eenvoudig het documentnummer aan politie of andere instanties verschaffen.

Omdat het documentnummer an sich nergens voor te gebruiken is (het is geen bsn), lijkt het risico me zeer laag als dat nummer lekt. Ik zie dan ook geen reden om alternatieven te overwegen. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen, noteer slechts de laatste drie cijfers van dat nummer en/of de geboortedatum. Dan zijn mensen ook redelijk uniek vastgelegd, zodat de politie met die gegevens alsnog de persoon kan vinden. Maar dat is foutgevoeliger want twee achternaamgenoten kúnnen dezelfde geboortedatum hebben of zelfs dezelfde drie tegens van het documentnummer.

Belangrijker voor mij is dat een heel documentnummer verzinnen (om een persoon zonder identificatiekaart toch het pakket te geven) iets lastiger is dan drie cijfertjes intypen. Je moet dan het goede formaat weten, en elke keer net wat anders bedenken zodat het niet te snel opvalt. (Er zit geen elfproef of iets dergelijks in die nummers, dat maakt dit argument iets zwakker.) Daarom vooral zie ik geen echt alternatief dan dat nummer noteren.

Arnoud