Het bedrijf Uber is een taxidienst met een app, geen bemiddelingsplatform. Dat blijkt uit het arrest van het HvJ van 20 december vorig jaar. De uitspraak volgt op vragen uit 2012 van de Spaanse rechter in een zaak aangespannen door een concurrent. Door deze uitspraak is het duidelijk dat de diensten van Uber als iedere andere taxidienst mogen worden gereguleerd, de hippe app-interface en alle mooie woorden over de deeleconomie ten spijt.
Uber is al jaren verwikkeld in een hevige strijd met taxibedrijven en toezichthouders. Zij ziet zichzelf als een exponent van de nieuwe economie, waarbij bedrijven bemiddelen tussen aanbieders en afnemers maar zelf inhoudelijk geen rol hebben bij de diensten die vervolgens worden afgenomen. Die discussie is een moeilijke, maar nu lijkt het Hof de knoop wel doorgehakt te hebben.
In deze Spaanse zaak was de vraag in essentie of Uber aan te merken was als een vervoersdienst, een in het EU-verdrag speciaal geregelde categorie van diensten. Normaal mogen diensten niet zomaar worden gereguleerd vanuit het oogpunt van een vrij verkeer van diensten, maar specifiek bij vervoers- en taxidiensten kan dat wel.
Uber verweerde zich met een beroep op de E-commercerichtlijn: zij bood immers een dienst waarbij op afstand mensen met elkaar informatie uitwisselden, waarbij Uber niet bepaalde welke informatie dat was. Een dienst van de informatiemaatschappij, in het jargon. Die kwalificatie heeft een aantal belangrijke gevolgen, zoals dat je niet aansprakelijk bent voor de inhoud, maar voor Uber ook belangrijk: zo’n informatiedienst is per definitie geen vervoersdienst (of andersom). En lidstaten mogen informatiediensten in principe niet aan nadere regulering onderwerpen.
Het Hof van Justitie prikt echter door die opstelling heen en ziet Uber gewoon als een vervoersbemiddelingsdienst, wat binnen de scope van “vervoersdiensten” valt.
the intermediation service provided by Uber is based on the selection of non-professional drivers using their own vehicle, to whom the company provides an application without which (i) those drivers would not be led to provide transport services and (ii) persons who wish to make an urban journey would not use the services provided by those drivers. In addition, Uber exercises decisive influence over the conditions under which that service is provided by those drivers. On the latter point, it appears, inter alia, that Uber determines at least the maximum fare by means of the eponymous application, that the company receives that amount from the client before paying part of it to the non-professional driver of the vehicle, and that it exercises a certain control over the quality of the vehicles, the drivers and their conduct, which can, in some circumstances, result in their exclusion.
Kort gezegd, Uber bemoeit zich inhoudelijk met wat er gebeurt en dat houdt niet op bij de informatie-uitwisseling op het platform. Daarmee is het zwaartepunt van wat Uber doet, gericht op het vervoer en niet op de informatiedienst. Uber is dus een taxicentrale met een app, en geen deelplatform.
(De uitspraak is in zoverre uniek dat hij specifiek hangt aan de regels over vervoer uit het EU-verdrag. Voor andere bemiddelingsapps zoals AirBNB (logies) of Peerby (spullen bij je buurt) gaat dit arrest dus niet meteen op.)
Arnoud
Hè, hè, eindelijk, zou ik zeggen.
Niet persé. Als ik naar de uitspraak kijk, verschilt AirBnB wezenlijk op een aantal punten.
Dit is niet het geval bij AirBnB, huiseigenaren hebben legio mogelijkheden om een huisje te verhuren, van Marktplaats tot Belvilla etc. Uber is in die zin uniek in dat er geen alternatief is. AirBnB houdt zich ook niet bezig met de prijs, die stel je zelf vast. Eigenlijk de enige overeenkomsten in deze uitspraak zijn dat AirBnB je geld bewaart en pas na je bezoek uitkeert aan de verhuurder, en dat ze op basis van een kwaliteitsratingsysteem verhuurders kunnen verwijderen uit de database. Bovendien is deze uitspraak opgehangen aan de transportregels, er zijn (voor zover ik weet) geen vergelijkbare regels voor de recreatiesector (ook logisch, want een hotel is een lokatie gebonden).Het hangt er natuurlijk vanaf hoeveel mensen jij in je huis hebt als AirBNB’er. Als jij 4 mensen per keer laat overnachten, dan zie ik niet in waarom je zoveel brandblussers zou moeten hebben. Immers, als jij met je echtgeno(o)t(e) en 2 kinderen in dat huis zou wonen, dan hoef je ook geen brandblussers te hebben. Bij, laten we zeggen, 8 mensen wordt dat een ander verhaal want dan wordt het allemaal erg krap en dan is er moeilijk aan een brand te ontsnappen, waar een brandblusser dus erg van pas kan komen. Nooduitgangen ben ik het wel mee eens: die er zijn vaak inderdaad niet voldoende, ook niet als je er zelf zou wonen.
Ik weet dat het niet helemaal past bij de hippe generatie, maar het alternatief voor Uber is carpoolen.
Lijkt wel wat op deze uitspraak.
Maar goed: Uber is de Napster van de taxi-wereld. Nu irritante wetgeving op de centrale partij wordt opgelegd is het wachten natuurlijk op de Bittorrent van de taxi-wereld. Ik zie een gouden toekomst voor de decentrale deel-economie.
Mee eens, maar strikt genomen hadden we al een decentrale deel-economie op taxigebied genaamd ‘carpoolen’ (behalve natuurlijk als je het gratis aanbiedt, maar meestal worden er toch afspraken gemaakt over wie de brandstofkosten betaalt en zo).
Nou ben ik wel benieuwd: hoe praktisch is dat ouderwetse carpoolen? Stel ik wil nu van plek A naar plek B. Kan ik dan ergens op een website of zo vragen of er iemand (eventueel tegen betaling) mij van A naar B wil brengen? En is er bijvoorbeeld software voor aanbieders om in te schatten vanaf welk tarief een bepaalde klant rendabel wordt?
Mooi dat er in dit geval duidelijkheid is. Wat ik een interessant argument vindt is dat klanten eerste Uber betalen en dat Uber daarna de chauffeur betaalt. Ik vind dat wel sterk: wie betaalt, bepaalt. Het is alleen tegenwoordig lastig om te zien wie je nou precies betaalt, zeker in de deeleconomie, en doordat het handig is als partij een externe betaaldienst te nemen. Of het nou Marktplaats is die iDeal betalingen faciliteert, of Humble Bundle waar je spelletjes voor het Steam platform kan kopen, en je betaalt met Paypal: het is me nu nog wel duidelijk wie ik betaal, maar het begint steeds lastiger worden dat goed in te zien.