Webshops die ten onrechte beweren dat een aanbieding nog maar een paar minuten geldt, zijn daarop aangesproken door toezichthouder ACM. Dat las ik bij Nu.nl. Deze vorm van misleiding is verboden zeggen ze dan, joh echt. De ACM had vele shops afgelopen op aftelkloks en geconstateerd dat maar liefst 41 daarvan gewoon nep te noemen zijn.
“Webshops mogen consumenten verleiden, maar niet misleiden”, zo citeert men dan ACM-directeur Edwin van Houten. In een persbericht legt men nader uit:
Het gaat om webwinkels die zich richten op Nederlandse consumenten. In het onderzoek zijn honderden countdown timers gevonden. Bijvoorbeeld: ‘U hebt nog 3 uur om van deze aanbieding te profiteren’. Het gebruik van timers op zich is niet verboden, maar dan moet de timer wel kloppen: het aanbod is beperkt beschikbaar en verdwijnt als de timer afloopt. In 41 gevallen heeft de ACM gezien dat het aanbod na afloop van de timer nog gewoon voor dezelfde prijs beschikbaar was, of dat er een nieuwe timer startte met hetzelfde of zelfs een beter aanbod. Dat mag niet.
Dergelijke timers zijn voorbeelden van wat in de literatuur “dark patterns“, wat wij in Nederland eigenlijk gewoon “oplichting” of “misleiding” noemen. Het creëert een vorm van urgentie – bijna uitverkocht, laatste kamer, zometeen is de aanbieding weg – die niet op feiten gebaseerd is. In de bewoordingen van de wet is dat een oneerlijke handelspraktijk, het staat zelfs in zekere vorm op de zwarte lijst (art. 6:193g onder g BW):
bedrieglijk beweren dat het product slechts gedurende een zeer beperkte tijd beschikbaar zal zijn of dat het slechts onder speciale voorwaarden gedurende een zeer beperkte tijd beschikbaar zal zijn om de consument onmiddellijk te doen beslissen en hem geen kans of onvoldoende tijd te geven een geïnformeerd besluit te nemen;
Het soort klokje dat op aantal of voorraad slaat (nog drie kamers beschikbaar, vijf anderen hebben dit in hun winkelmandje) valt hier niet onder omdat dat niet letterlijk over tijd gaat. Maar misleiden over “de omvang van de voorraad” is dan weer een voorbeeld genoemd in de algemene regel over misleidende reclame (art. 6:194 BW) dus juridisch is dat ook prima aan te pakken.
De ACM geeft hiermee een duidelijk signaal af, wel hoop ik dat er ook snel boetes worden uitgedeeld want ik zie niet echt een reden waarom de markt nog zes maanden zou moeten wennen aan deze regels of iets dergelijks.
Arnoud
Ik kan mij wel een situatie voorstellen waarbij een resettende voorraad counter wel zou kloppen met de werkelijkheid.
Stel een webshop verkoopt een artikel die het per 3 verpakt bij de groothandel koopt, maar los verkoopt aan zijn klanten. Het bedrijf wil minimale voorraad hebben, dus koopt niet meer dan 1 bundel verpakking tegelijk. De voorraad counter op de website staat dus maximaal op 3 en loop af als mensen deze kopen. Maar zodra hij 0 bereikt, wordt automatisch een nieuwe bundel verpakking besteld en gaat de counter weer naar 3 zodra de leverancier de bestelling automatisch bevestigd.
Of is dit nog steeds misleidend omdat het niet duidelijk is over welke voorraad de counter het heeft. Het is niet de voorraad die in het magazijn van de winkel ligt, omdat de counter weer aangevuld wordt na bevestiging ipv levering bij de winkel. De counter is ook niet wat er totaal beschikbaar is bij de leverancier, want dat is veel meer dan 3. Een tegenargument hier zou zijn dat het de voorraad van de winkel is geworden als de bestelling is omdat tot die tijd ook een andere partij de voorraad bij de leverancier kan (op)kopen zodat het niet beschikbaar is voor deze winkel.
(nieuwe reactie omdat bewerken niet mogelijk lijkt te zijn)
Deze situatie kan doorgetrokken worden naar een melding dat er nog maar 1 artikel op voorraad is, als de webshop niet meer dan 1 op voorraad wilt hebben. Alleen als een webshop zo’n kleine voorraad wilt hebben, waarom gaat het dan niet direct dropshipping doen met 0 voorraad.
Nou, daar kan wel een goede reden voor zijn, je verkort in veel gevallen wel de levertijd zo (als je dropshipper in het buitenland zit)
Het hanteren van een counter of het vermelden van de beschikbare voorraad is toegestaan; misleiden echter niet. Ik zie dat gog.com regelmatig kortingsacties heeft die tot een bepaalde tijd lopen en als de korting over 22:17 uur afgelopen is mag je daar naar aftellen.
Zo mag je ook zeggen dat je een voorraad van 2 hebt (morgen geleverd) en als die op zijn “in bestelling bij leverancier” zeggen (levertijd twee weken). Het gaat er om dat je de waarheid vertelt.
Moest meteen hieraan denken:
https://www.youtube.com/watch?v=4PZNlOmA7Uw (wel in het Duits)