Weg met dat modelcontract voor de zzp’er!

pen-contract-ondertekenen-algemene-voorwaardenDe Belastingdienst heeft van de afgehandelde modelovereenkomsten voor zelfstandigen bijna de helft afgekeurd. Dat meldde Nu.nl gisteren. Een modelovereenkomst is de vervanger van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR). In plaats van dat de Belastingdienst zegt “meneer is zzp’er en geen werknemer” moet je nu het contract overleggen dat je met je klanten hanteert, en dan gaat de Belastingdienst kijken of daar werknemer-achtige bepalingen in zitten. En nee, dat was geen goed idee.

Het probleem van de VAR was dat het lastig controleren is voor de Belastingdienst of iemand écht als zelfstandig ondernemer opereert of toch als werknemer. Dan kun je wel een algemene verklaring afgeven maar daar is dan makkelijk misbruik van te maken. Oké, snap ik.

De oplossing was dan dus dat je je standaardcontract en/of je algemene voorwaarden voorlegde aan de Belastingdienst, die dan keek of er dingen in stonden die een echte ondernemer niet zomaar zou opnemen. Jezelf kunnen laten vervangen bijvoorbeeld, of vrij zijn in hoe je het werk invulde. Een ondernemer zegt immers niet, “ik zit om 9 uur aan je bureau te typen”, maar “het werk is vrijdag om 12 uur af”.

Op zeker moment is er bedacht dat het handig is dat er modelcontracten waren waarmee je kon werken als ondernemer. Die contracten waren dan gescreend en goed bevonden, dus dat werkt een stuk makkelijker. Plak je eigen algemene voorwaarden er eventueel bij en je kunt aan de slag. En dat was een heel slecht idee. (En nee dat zeg ik niet omdat ik zelf modelcontractgeneratoren heb die zzp’ers nu minder interessant vinden.)

Het grote probleem met die modelcontracten is dat er weinig duidelijkheid mee gecreëerd wordt. Je kunt immers op honderd manieren opschrijven dat je jezelf mag laten vervangen, dat je zelf je wijze van belonen bepaalt en werkt als je daar zélf zin in hebt. Bovendien staat elk modelcontract vol met allerlei fiscaal irrelevante bepalingen, van rare aansprakelijkheidsbeperkingen tot willekeurig gekozen levertijden, auteursrechtregelingen en ga zo maar door.

Ik snap er werkelijk niets van waarom dit systeem is gekozen. Als je wilt afdwingen dat zzp’ers werken onder bepaalde regels, dan lijkt het mij veel simpeler om te zeggen: hier zijn de contractuele regels voor de fiscus, copypaste dit (of verwijs naar het Besluit waar je ze in hebt opgesteld) en niets uit je contract mag dat tegenspreken. De rest is dan nog ter vrije bepaling van de ondernemer. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?

Arnoud