Weg met dat modelcontract voor de zzp’er!

pen-contract-ondertekenen-algemene-voorwaardenDe Belastingdienst heeft van de afgehandelde modelovereenkomsten voor zelfstandigen bijna de helft afgekeurd. Dat meldde Nu.nl gisteren. Een modelovereenkomst is de vervanger van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR). In plaats van dat de Belastingdienst zegt “meneer is zzp’er en geen werknemer” moet je nu het contract overleggen dat je met je klanten hanteert, en dan gaat de Belastingdienst kijken of daar werknemer-achtige bepalingen in zitten. En nee, dat was geen goed idee.

Het probleem van de VAR was dat het lastig controleren is voor de Belastingdienst of iemand écht als zelfstandig ondernemer opereert of toch als werknemer. Dan kun je wel een algemene verklaring afgeven maar daar is dan makkelijk misbruik van te maken. Oké, snap ik.

De oplossing was dan dus dat je je standaardcontract en/of je algemene voorwaarden voorlegde aan de Belastingdienst, die dan keek of er dingen in stonden die een echte ondernemer niet zomaar zou opnemen. Jezelf kunnen laten vervangen bijvoorbeeld, of vrij zijn in hoe je het werk invulde. Een ondernemer zegt immers niet, “ik zit om 9 uur aan je bureau te typen”, maar “het werk is vrijdag om 12 uur af”.

Op zeker moment is er bedacht dat het handig is dat er modelcontracten waren waarmee je kon werken als ondernemer. Die contracten waren dan gescreend en goed bevonden, dus dat werkt een stuk makkelijker. Plak je eigen algemene voorwaarden er eventueel bij en je kunt aan de slag. En dat was een heel slecht idee. (En nee dat zeg ik niet omdat ik zelf modelcontractgeneratoren heb die zzp’ers nu minder interessant vinden.)

Het grote probleem met die modelcontracten is dat er weinig duidelijkheid mee gecreëerd wordt. Je kunt immers op honderd manieren opschrijven dat je jezelf mag laten vervangen, dat je zelf je wijze van belonen bepaalt en werkt als je daar zélf zin in hebt. Bovendien staat elk modelcontract vol met allerlei fiscaal irrelevante bepalingen, van rare aansprakelijkheidsbeperkingen tot willekeurig gekozen levertijden, auteursrechtregelingen en ga zo maar door.

Ik snap er werkelijk niets van waarom dit systeem is gekozen. Als je wilt afdwingen dat zzp’ers werken onder bepaalde regels, dan lijkt het mij veel simpeler om te zeggen: hier zijn de contractuele regels voor de fiscus, copypaste dit (of verwijs naar het Besluit waar je ze in hebt opgesteld) en niets uit je contract mag dat tegenspreken. De rest is dan nog ter vrije bepaling van de ondernemer. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?

Arnoud

10 reacties

  1. Je gaat ervan uit dat de doelstelling is om alles gelijk te laten. Het doel kan echter ook zijn om honderdduizenden van die constructies nu te stoppen en bedrijven weer te dwingen ‘hun’ personeel in dienst te nemen. Door de nieuwe werkeloosheidswet is er een ongewenste toename van inhuur van personeel. Met deze regeling probeert de overheid dat terug te dringen

  2. In Belgie kennen we dat hele verhaal van vooraf goedkeuren van de relatie niet (bij mijn weten). Je regelt het gewoon onderling, en de diverse overheidsdiensten zullen wel een toetsing achteraf doen als ze het niet vertrouwen. Volgens mij werkt dat redelijk goed. Dat dwingt namelijk de partijen om het zelf goed te regelen.

    Wat ik me ook afvraag bij het NL systeem. Ik heb de indruk dat het nogal ‘werkgevergericht’ is. Die wil een officieel papiertje dat hij Jan Jansen als zzp-er mag aannemen. Begrijp ik. Maar dat is toch maar een deel van het verhaal? Wat als de zzp-er een arbeidsongeval krijgt, en dan allerlei uitkeringen en schadevergoedingen wil loskrijgen van de opdracht/werkgever? De zzp-er zal dan betogen dat er sprake was van een schijnconstructie.

    En dan kan de werkgever zich niet achter het papiertje van de belastingdienst verschuilen. De standaard voor ondernemerschap voor wat betreft sociale bescherming en wat betreft verzsekeringen en wat betreft strafrechtelijke consequenties voor de werkgever/opdrachtgever zal toch anders liggen dan de belastingstandaard voor ondernemerschap? Of heb ik dat mis?

    Het lijkt mij dus dat de werk/opdrachtgever met zo’n belastingverklaring lang niet genoeg beschermd is tegen de mogelijke negatieve consequenties van een grijze constructie. Of is dat een gekke redenering?

    1. Wat als de zzp-er een arbeidsongeval krijgt, en dan allerlei uitkeringen en schadevergoedingen wil loskrijgen van de opdracht/werkgever? De zzp-er zal dan betogen dat er sprake was van een schijnconstructie.

      kuch postnl kuch

      En terecht dat dit aangepakt moet worden.

    2. Het belangrijste belastingtechnische dillemma is dat wanneer de belastingdienst een zzp-er als werknemer beschouwt, de werkgever verantwoordelijk is voor de afdracht van loonbelasting en sociale premies (met de mogelijkheid dat de belastingdienst die over een periode van vijf jaar navordert). Wordt de zzp-er als ondernemer (aannemer) gezien dan is hij (de zzp-er) verantwoordelijk voor belastingafdracht. Daarom was de VAR zo handig, dan was vooraf al duidelijk hoe de belastingtechnische verantwoordelijkheid lag.

      Helaas wordt er misbruik gemaakt: Poolse “ondernemers” in de bouw en slachterijen, die niet aan het minimumloon komen; werknemers die “vrijwillig” zzp-er worden en direct bij hun ex-werkgever aan de slag kunnen, etc.

      Of het werken met modelcontracten gaat werken… ik denk het niet. Havilexen en “We hebben mondeling afgesproken dat we bepaalde dingen toch anders doen”

  3. Zonder modelcontract hoeft er geen probleem te zijn iemand als zzp’er in te huren. Het enigste verschil is dat je vooraf geen zekerheid hebt. Als je afwijkt van een vooraf goedgekeurde modelovereenkomst heb je ook geen zekerheid meer.

  4. Helemaal eens, Arnoud. Je kunt op papier vrij gemakkelijk verhullen dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. De invulling daarvan wordt immers (mede) bepaald door wat er feitelijk op de werkvloer gebeurt. Zelfs een kind begrijpt dat dit geen slimme vondst is van Moedertje Overheid.

    1. Je kunt op papier vrij gemakkelijk verhullen dat sprake is van een arbeidsovereenkomst

      Blijkbaar vinden werkgevers en ZZP’ers (/werknemers) het niet zo makkelijk want de belastingdienst keurt de helft van hun voorgestelde contracten af.

  5. Het probleem van wet DBA is dat de Belastingdienst ook een echte en geloofwaardige zelfstandige in een bepaalde samenwerking toch kan zien als werknemer. De belastingdienst kijkt namelijk alleen maar naar de manier van samenwerken, en niet naar de persoon van de werkende. De Belastingdienst is zelfs niet bereid te verklaren dat zelfstandig ondernemerschap een contra-indicatie is van werknemerschap.

    1. Ik denk dat de belastingdienst terecht naar de specifieke relatie kijkt; bij werkgeverschap moet de werkgever loonbelasting inhouden, bij aanneming moet de aannemer inkomstenbelasting afdragen over zijn verdiensten. Een persoon kan twee dagen in de week werknemer zijn bij een baas en vier dagen in de week als zelfstandige klussen uitvoeren. Als hij zijn inkomsten goed aangeeft komt eea bij de belastingaanslag op zijn pootjes terecht.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.