Wat mag ik met een gekocht schilderij?

schilderij-frame-rand.pngEen lezer mailde me:

Ik heb een schilderij gekocht. Leuk om aan de muur te hangen, maar ik vroeg me af wat ik er nog meer mee mag. Ik heb er een foto van gemaakt, en die staat nu als achtergrond op mijn bureaublad op het werk. Ik neem aan dat dat wel mag. Maar hoe ver gaan mijn rechten als eigenaar? Mag ik die foto bijvoorbeeld op mijn blog zetten om te vertellen dat ik het schilderij gekocht heb? Of als vast beeld op mijn homepage? Of op de cover van mijn boek?

De eigenaar van een schilderij heeft niet automatisch ook de auteursrechten. De schilder kan dus nog steeds reproducties en openbaarmakingen van het schilderij verbieden, ook als die door de eigenaar worden gemaakt.

Wel gelden daarbij een aantal grenzen. Allereerst is er natuurlijk de uitzondering voor de thuiskopie: voor eigen oefening, studie of gebruik mag je een schilderij reproduceren. Wil je proberen of je het na kunt schilderen, dan mag dat. Een foto van het schilderij op je bureaublad zetten is om die reden ook geen probleem.

Ook kun je aanspraak maken op het beeldcitaatrecht als je wilt aankondigen dat je het schilderij gekocht hebt, of als je het schilderij gaat bespreken. Dat recht geldt ook op een weblog. Wel moet je dan aan bronvermelding doen, oftewel de naam van de schilder noemen.

Daarnaast is er speciaal voor schilderijen nog een andere uitzondering. De eigenaar van een schilderij mag dat reproduceren en vertonen, mits hij dat doet “voor zover dat noodzakelijk is voor openbare tentoonstelling of openbare verkopen van dat werk” (artikel 23 Auteurswet). Het mag geen commercieel oogmerk hebben, behalve dat je toegang voor zo’n tentoonstelling mag vragen.

Ik zou zeggen dat een permanente reproductie op een persoonlijke website daaronder kan vallen, zolang die reproductie maar geen commercieel karakter krijgt. Het schilderij op de cover van een boek boek zetten geeft de reproductie een andere functie dan het vertonen van het schilderij zelf. Dus daar zou een grens liggen.

Arnoud