Sinds wanneer is een webshop hetzelfde als Facebook of Twitter?

Kledingwebwinkel Zalando stapt naar het Europees Hof van Justitie vanwege een classificatie onder de Digital Services Act. Dat las ik bij Tweakers vorige week. Zalando wordt onder de DSA ingeschaald als ‘zeer groot onlineplatform’ met bijbehorende plichten. Zalando stelt dat de Europese Commissie ‘geen rekening heeft gehouden met het feit dat Zalando vooral een handelsplatform is’ en dat het om die reden ‘geen systemisch risico vormt’ voor het verspreiden van schadelijke of illegale content. Ook is Zalando het oneens met de gebruikte methodiek. Wat is hier aan de hand?

De Digital Services Act is 19 oktober 2022 in werking getreden, althans gradueel. Afgelopen april kwam daar bijvoorbeeld de meldplicht VLOP bij: wie voldeed aan de definitie van een “zeer groot online platform” moest zichzelf aangeven bij de Commissie. Die maakte daar een lijst van, waar naast de bekende grote platforms zoals Meta of Instagram ook Amazon, Alibaba en Zalando op terechtkwamen. Waardoor je inderdaad kunt denken, hoezo is een webshop hetzelfde als een wereldwijd sociaal netwerk? Definitiediscussies dus.

De DSA kent het begrip “online platform”, en een platform is “zeer groot” als kort gezegd de dienst “een gemiddeld aantal maandelijks actieve afnemers van de dienst in de Unie bereik[t] dat gelijk is aan of groter is dan 45 miljoen”. En dan zegt Zalando, dat halen wij niet: “Ondanks dat de webshop maandelijks 83 miljoen bezoekers heeft, zouden minder dan 31 miljoen daarvan ook daadwerkelijk iets willen kopen.” Wat is dan een “actieve afnemer” volgens de DSA?

Dienovereenkomstig moet het gemiddelde maandelijkse aantal actieve afnemers van een onlineplatform alle afnemers weergeven die in een bepaalde periode daadwerkelijk minstens eenmaal met de dienst in aanraking komen, doordat ze worden blootgesteld aan informatie die via de online-interface van het onlineplatform wordt verspreid, bijvoorbeeld door die te bekijken of te beluisteren, of door informatie te verstrekken, zoals handelaren op een onlineplatform dat consumenten de mogelijkheid biedt overeenkomsten op afstand te sluiten met handelaren.

Deze omschrijving (overweging 77) is volgens mij echt breder dan “aantal betalende klanten”, wat logisch is want in de kern is het geschreven voor Meta en Google. Maar de “zoals” op het einde laat zien dat ze echt ook bedoelden marktplaatsen en handelsplatforms eronder te rekenen. En “informatie verstrekken” is dus al genoeg om een “actieve gebruiker” te zijn, wie kijkt maar niet koopt op Zalando telt dus mee in die bepaling.

Is Zalando dan wel een online platform? De definitie is wederom niet direct ervoor geschreven:

“onlineplatform”: een hostingdienst die, op verzoek van een afnemer van de dienst, informatie opslaat en verspreidt bij het publiek, tenzij die activiteit een klein of een louter bijkomend kenmerk van een andere dienst of een kleine functionaliteit van de hoofddienst uitmaakt en om objectieve en technische redenen niet kan worden gebruikt zonder die andere dienst, en de integratie van het kenmerk of de functionaliteit in de andere dienst geen manier is om de toepasbaarheid van deze verordening te omzeilen;

Als je dit breed leest, dan is inderdaad iedere webshop een “platform” want die slaan informatie op en verspreiden ze op verzoek van afnemers. Maar let op: de afnemer van een hostingdienst is de klant van de hoster en niet de bezoeker van de gehoste website. Je eigen informatie opslaan en verspreiden maakt je dus géén onlineplatform – als mijn blog 45 miljoen actieve gebruikers heeft, ben ik dus geen vlop. Of nou ja, dat ben ik wel maar dan omdat ik comments van jullie host en die op jullie verzoek doorgeef.

Zalando heeft natuurlijk een webwinkel, maar ook een marktplaats:

Zalando Partner Program is the gateway for you as a Partner (brand, retailer, distributor) to sell your inventory on the Zalando platform directly to our customers around Europe. Joining our Partner Program you could have access to more than more than 50 million active customers across 25 markets. Find the list of these markets in the table below.

Als marktplaatsbeheerder productinformatie van anderen (productaanbieders) opslaan en doorgeven naar snuffelende consumenten is wél een handeling die je een “onlineplatform” maakt. Ik weet niet zeker hoe die “50 million active customers” moet worden gelezen, maar als dat een maandelijks gemiddelde is dan staat hier dus dat dit deel van Zalando een onlineplatform is.

Arnoud