Een minister voor Digitale Zaken heeft alleen zin als deze minstens evenveel doorzettingsmacht krijgt als de minister van Financiën. Dat las ik in een opinie bij iBestuur van de bekende Bert Hubert. Toevallig kreeg ik ook een aantal vragen hierover, dus laten we eens breder kijken: wat zou het toevoegen, een speciale minister over dit onderwerp?
Het onderwerp lijkt op de agenda te zijn gezet na onder meer een oproep aan informateur Plasterk van het Adviescollege ICT-toetsing. Ik ken de oproep voor een minister van ICT of minister van digitale zaken al langer (zoals deze oproep uit 2000). De onderliggende motivatie is hetzelfde: ICT is enorm belangrijk, er moet expertise en sturing komen dus een gezaghebbende autoriteit op ministerieel niveau is dan nodig.
Mijn voornaamste bezwaar is dat ICT niet een apart ‘ding’ is, zoals Defensie los staat van Infrastructuur en Waterstaat bijvoorbeeld. ICT wordt overal gebruikt, en expertise daarover moet dus overal aanwezig zijn.
In de oproep wordt nader gemotiveerd wat de taak van zo’n minister zou moeten zijn:
De minister voert rijksbreed de regie over versterking van de digitale capaciteiten van de overheid. Dit kan bijvoorbeeld door het CIO-stelsel verder te ontwikkelen, samenwerking tussen verschillende overheden te stimuleren, kaders te stellen voor ICT-projecten, het lerend vermogen van de overheid aan te jagen en kwaliteits- en financieringsnormen aan te reiken voor het onderhoud en beheer van ICT-infrastructuur.Interoperabiliteit (technische samenwerking) en coördinatie van werkzaamheden is zeker van belang, en een stevig sturend iemand kan daar zeker het verschil maken. Dat weten we uit alle mogelijke standaardisatiegroepen. Elk ministerie heeft al een Chief Information Officer (CIO), met bindende bevoegdheden. Dat zou al een heel eind moeten helpen, al lijkt dat nog wat tegen te vallen hier en daar.
Hubert ziet één mogelijke oplossing:
Een minister van Digitale Zaken kan helpen, maar die moet dan wel evenveel macht hebben als de minister van Financiën. Misschien is het zelfs wel een idee de digitale minister bij dat ministerie onder te brengen, want ze zijn daar al gewend om iedereen stevig achter de broek te zitten.Want inderdaad, als er één ding is waar alle ministeries naar luisteren dan is het wel naar Financiën. Gevoelsmatig vind ik ict niet hetzelfde als het financiële, maar organisatorisch zie ik wel hoe dat zou kunnen werken. Al blijf ik zitten met “MinFin is streng, dus als we de MinICT daar stoppen dan zal deze ook als streng worden ervaren”, wat geen vanzelfsprekendheid is.
Arnoud
De jaren ’80 belde, ze willen hun “Kompjoeters? Ugh, doe maar bij de nerds van de financiële administratie” terug.
Waarom geen “Super CIO” voor de rijksoverheid die bij algemene zaken direct onder de minister president werkt?
Dan heb je hoogstens maar één opdracht om plannen te maken. En alsnog krijg je dan wat je 10 jaar daarvoor al niet meer nodig had.
Een minister voor Digitale Zaken klinkt leuk, maar de wettelijke bevoegdheid van een minister heeft ook zijn beperkingen. Een dergelijke minister zal een stevige en dwingende basis in de wetgeving moeten hebben over alle ministeries heen en over ministers. Het niveau van een minister van Digtale Zaken staat daarmee op gelijke hoogte als de minister-president.
Daarnaast zal moeten worden vastgelegd dat in uitzonderlijke gevallen een dergelijke minister weggestuurd mag worden door de Tweede Kamer. Immers moet de continuïteit gewaarborgd blijven. En bij voorkeur zou een dergelijke minister voor 8 jaar worden moeten gekozen gezien het gebied waarin de minister werkzaam is.
Dit is typisch het riedeltje wat we in de jaren nul van deze eeuw veel hoorden – ICT is ingewikkeld en je hebt specialisten nodig om het te begrijpen. In dezelfde trant hoorde je vaak “rechters snappen internet niet”.
Elk ministerie heeft prima ICT (regie) specialisten. Het enige wat je met een minister voor/van Digitale Zaken zou bereiken is dat je twee kapiteins op één schip zet (hallo NCTV!).
NB er is een significant verschil tussen een “minister van” (zoals in de kop van je blog) en een “minister voor” (zoals in je artikel zelf). Een “minister voor” heeft niet de politieke leiding over een ministerie, een “minister van” wel. (Zie https://www.parlement.com/id/vhnnmt7khawz/ministerszonderportefeuille)
nu de link zonder dat er markdown parsing op plaatsvindt