Hoe gratis moet een inzageverzoek in je dossier zijn?

Een lezer vroeg me:

Als een klant gebruik maakt van het inzage- en/of dataportabiliteit recht, mag je daar dan een vergoeding voor vragen? En zo ja, hoe hoog zou een dergelijke vergoeding mogen zijn?

Onder de AVG is die vraag in theorie heel kort: Nee, dat mag niet. Dit moet allemaal kosteloos gebeuren (artikel 12 lid 4 AVG). Er zijn slechts twéé gronden om een verzoek te weigeren: het verzoek is kennelijk ongegrond, of het verzoek is buitensporig.

Een verzoek is kennelijk ongegrond als evident niet is voldaan aan de randvoorwaarden bij een verzoek, of als wordt gevraagd om iets waar men evident geen recht in de AVG op heeft. Een voorbeeld zou zijn een inzageverzoek in persoonsgegevens van een ander of een wissingsverzoek op een openstaande factuur.

Een verzoek is buitensporig als het een zeer disproportionele last legt op de verwerkingsverantwoordelijke, bijvoorbeeld wanneer elke week grote dossiers opgevraagd worden of iemand dagelijks verlangt dat zijn achternaam wordt weggehaald en vervolgens weer toegevoegd.

Ik las in diverse media dat sommige organisaties (zoals het BKR) geld blijven vragen voor inzage. Maar daar zit een truc achter: er is een gratis route, alleen vereist die papier en een hoop gedoe. Wie wil betalen, krijgt sneller antwoord en online ook nog.

Het is een tikje gek omdat artikel 12 lid 3 eist dat als iemand elektronisch een verzoek doet, daar ook elektronisch antwoord op gegeven wordt. Ik kan geen manier vinden om bij het BKR gratis een elektronisch verzoek te doen.

Wie dit irritant vindt, kan overigens het BKR bellen en vragen of ze het dossier willen voorlezen. Artikel 12 lid 1 AVG zegt namelijk dat “Indien de betrokkene daarom verzoekt, kan de informatie mondeling worden meegedeeld, op voorwaarde dat de identiteit van de betrokkene met andere middelen bewezen is.” Je moet dus alleen wel voorafgaand aan dat gesprek aantonen dat jij het bent, die belt.

Arnoud