Waarom kijken mensen niet verder dan hun muis lang is?

esta-aanvraagEen lezer wees me op deze blog over dubieuze ESTA-sites. Het Electronic System for Travel Authorization is een Amerikaans systeem om mensen die de VS in willen, al te screenen voordat ze in het vliegtuig stappen. Dat doe je met een online formulier. Maar er zijn ook allerhande sites te vinden die je hier graag bij helpen met hun eigen formulier – én extra transactiekosten, die kunnen oplopen tot 79 dollar per aanvraag. Dit terwijl het officiële traject 14 dollar kost.

De truc bij dit soort sites is dat mensen niet verder kijken dan hun muis lang is, zoals Ward van Beek het daar zo mooi omschrijft. Een wervende advertentie of een hoge organische positie in Google, een beetje officieel uitziende logo’s en donkerblauwe achtergrondbalkjes en vooral níet de naam van je BV ergens vermelden, en mensen denken al snel dat dit dé site is.

Op zich is het legaal om mensen te helpen bij het aanvragen van dingen bij de overheid, en dat hoef je echt niet gratis te doen. Een belastingadviseur of beroep-en-bezwaarkundige voor protest tegen verkeersboetes heeft gewoon een legitieme functie. En ik zou niet weten waarom dat niet zou gelden voor online diensten die helpen bij het invullen van andere online diensten.

Wél kan er sprake zijn van oplichting door de wijze van presenteren. Je past een ‘slinkse kunstgreep’ toe als je je voordoet als de officiële site, of de indruk wekt dat mensen je móeten inhuren om zo’n ESTA waiver te kunnen krijgen. Maar wanneer is daarvan sprake?

Ward linkt naar enkele sites waar ik toch wel wat twijfelachtige zaken zie. Het Nederlandse Visumplus bijvoorbeeld vermeldt

Zonder een ESTA kunt u niet naar de Verenigde Staten reizen. Een ESTA kunt u direct online aanvragen via VisumPlus wanneer u een paspoorthouder bent van een van de onderstaande Visa Waiver landen.

Beide zinnen kloppen: zonder ESTA mag je niet reizen, en de site hééft een online aanvraagsysteem dus het kán. Maar wat hier weggelaten wordt, is “dit kunt u ook zelf bij de Amerikaanse DHS”. Duh, roepen nu alle ondernemers – je gaat toch niet zeggen dat de concurrent goedkoper is? Nee klopt. Maar is een overheidsdienst ook een ‘concurrent’?

Er is in ieder geval geen wet die dit verbiedt, zolang de dienstverlener je natuurlijk maar daadwerkelijk een rechtsgeldige ESTA waiveraanvraag levert die door de DHS in behandeling wordt genomen. En dat doen al deze sites gewoon. Dus ja: handige jongens, maar niet verboden.

Arnoud