Mag je bij ontslag je zakelijke laptop geformatteerd inleveren?

Wanneer je als werknemer op non-actief wordt gesteld, moet je op verzoek je telefoon en laptop inleveren. Dat deed een werknemer in deze rechtszaak dan ook, zij het dat hij alle data van de laptop en bijbehorende externe schijf had gewist. Dat was voor zijn privacy gaf hij aan, maar de werkgever zag dat als vernieling van bedrijfsgegevens, omdat niet de gehele laptop automatisch werd gebackupt door het bedrijf. Daarom werd ontslag op staande voet uitgesproken. Een complicatie: de laptop was ooit privé gekocht en er stonden dus ook privébestanden en -software op. Hoe daarmee om te gaan?

De werknemer was in 2015 in dienst getreden bij het bedrijf in de functie van developer/marketingmedewerker. Helaas blijkt uit het vonnis niet waarom, maar in oktober 2016 werd hij op non-actief gesteld. Hij heeft op 12 november 2016 zijn leaseauto en laptop ingeleverd en op 2 december 2016 zijn telefoon en externe harddisk. Die bleken vervolgens alleen volledig geformatteerd, zodat volgens het bedrijf “werkaantekeningen, gespreksverslagen met klanten en derden, ontwerpen voor software en mogelijk door u reeds gemaakte software” verloren zou zijn gegaan omdat er geen automatische dagelijkse backup van de gehele laptop werd gemaakt. Reden voor ontslag op staande voet.

Kan dat zomaar? Voor staande voet gelden strenge eisen, omdat het héle zware consequenties heeft voor de werknemer. Je verliest immers je recht op een uitkering en je krijgt geen vergoeding mee. Dan moet er wel iets heel serieus gebeurd zijn. Aan de werkgever dus om te bewijzen wat er misgegaan is en waarom dat zó erg is dat de werknemer deze keiharde sanctie moet ondergaan.

En dat gaat natuurlijk meteen al mis: wat er op die laptop stond, dat weet je natuurlijk niet als je hem geformatteerd terugkrijgt. Omkeren van de bewijslast zou betekenen dat de werknemer moet bewijzen dat er géén bedrijfsgevoelige informatie op de laptop stond, wat nóg lastiger is. En dat is helemaal niet eerlijk als het gevolg van dit te bewijzen punt is dat je ontslag op staande voet krijgt. Daarom krijgt de werkgever dit in het gezicht terug.

De achterliggende reden voor het formatteren leest als plausibel. De werknemer had de laptop in eerste instantie privé aangeschaft en toen gebruikt voor het werk. Logisch dus dat er ook privébestanden en software op stond, en ik begrijp het als hij zegt, als de arbeidsrelatie verslechtert dan wil ik zeker weten dat de werkgever daar niet aan gaat komen. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat er werkelijk zeer gevoelige en unieke informatie op die laptop stond:

Volgens [verweerder] stond op zijn laptop software die hij zelf had aangeschaft (Office, Photoshop en Coda) en heeft hij geen software van [werkgever] gekregen. Hij heeft eenmalig geprobeerd om op zijn eigen laptop, dus lokaal te werken, maar dat is niet gelukt. [verweerder] heeft ter onderbouwing van dit betoog verwezen naar een e-mail van [collega van verweerder] van 7 maart 2017, waarin is bevestigd dat niemand in het team een lokale werkomgeving had, behalve [collega van verweerder] zelf.

Uiteindelijk blijft er dan ook niets over van vermeende kwade bedoelingen van de werknemer, en de verslechterde arbeidsrelatie geeft dan ook reden voor de werknemer om te vrezen voor zijn privacy. Daarom mocht hij deze formatteeractie uitvoeren. Van het staande-voet-ontslag blijft dus niets over, en de werknemer krijgt een slordige 10.000 euro aan ontslagvergoeding mee.

Arnoud