De Patriot Act is gedeeltelijk niet verlengd, las ik bij Wired. Deze controversiële wet heeft een aantal tijdslimieten ingebouwd, en eentje daarvan verliep op 31 mei. Niet de minste: het gaat om Section 215, het onderdeel dat opvragen zonder gerechtelijk bevel van allerlei informatie mogelijk maakt, soms zelfs met een zwijgbevel (gag order).
De Patriot Act is al sinds zijn aanname een controversiële wet. Met name onderdelen zoals section 215 zitten veel mensen dwars. Waar traditioneel een court order nodig was, en dus onafhankelijk toezicht bestond op wat inlichtingen- en opsporingsdiensten mochten doen, kon onder deze wet ineens veel meer zónder bevel. En dat wringt des te meer als je zo’n bevel niet eens bij de rechter mag aanvechten, of zelfs maar mag zéggen dat je het bevel hebt gehad.
Die laatste puntjes zijn later bij de rechter gecorrigeerd, maar het algemene pijnpunt bleef bestaan. En zeker toen bleek dat de NSA massaal metadata van Amerikanen verzamelde onder deze sectie van de wet, ontstond er grote weerstand tegen.
Met een nieuwe wet – de USA Freedom Act – wilde men dit beter regelen. Hiermee zou spionage-organisatie NSA meer bevoegdheden kregen maar wel met beter toezicht en duidelijker grenzen. Echter, diverse senatoren wilden de NSA juist meer aan banden leggen en zo ontstond een stevig getouwtrek over die nieuwe wet.
Na een langdurige filibuster van senator Rand Paul bij de behandeling van die nieuwe wet bleek er echter een procedureel probleempje: de Patriot Act heeft diverse tijdslimieten ingebouwd waarop secties verlopen, en die van Section 215 verliep op 31 mei. Het idee was dat dat niet erg was, omdat de Freedom Act er al eerder zou komen. Maar dat is nu dus nog niet het geval, zodat er nu een gat valt in de wet.
Hoe lang dit gat blijft liggen, is niet duidelijk. In theorie kan de Freedom Act nu snel worden aangenomen, bij wijze van spreken volgende week al. Maar als bij de eerstvolgende bespreking van de wet er geen duidelijke meerderheid komt, zal het nog wel even duren voordat daar een oplossing voor gevonden is. En wat dát voor gevolgen heeft voor de praktijk van FBI en NSA onder de Patriot Act, is nog maar de vraag.
Arnoud