Vele lezers vroeg me:
Je hebt vast dit filmpje gezien over een terrasruzie. Die ruziemakende dames willen niet gefilmd worden, en zeggen dat ook heel duidelijk. Hoe zit dat juridisch, moet je dan stoppen met filmen?
Aan de openbare weg heb je in principe niets te zeggen over gefilmd worden. Alleen als je in een heel duidelijke privésituatie zit waar de cameraman doorheen breekt (hij loopt achter je aan de bosjes in waar je nodig moet plassen) zou dat anders zijn. Nee, ook niet op grond van portretrecht: dat gaat over het publiceren van beelden. Dáár zit een belangenafweging in, die kort gezegd neerkomt op de vraag of de publicatiewaarde hoger is dan de privacy van de gefilmde personen.
Een terras is openbare weg, en behoorlijk openbaar ook. Iedereen kan daar zitten en iedereen kan je zien zitten. Net als in de bus of op het plein. Sommige terreinen zijn iets minder openbaar: een afgezonderd plekje achter een boom in het park, een douchehokje aan het strand. Dat is technisch misschien wel ‘openbaar’ maar daar gaan filmen vind ik toch wel dubieus.
Wat nu als je zegt dat je niet gefilmd wil worden? Dat is niet doorslaggevend. Toestemming is een factor bij die belangenafweging: wie nee zegt, hecht meer waarde aan zijn privacy dus dan moet er een hoger belang tegenover staan. Maar het is niet doorslaggevend. Als het nieuws is, dan is het nieuws ook als het object van het nieuws niet in beeld wil.
Is er in dit geval sprake van iets belangwekkends? Drie mensen krijgen ruzie op een terras: hoe hard loop je naast je schoenen als je eten terugstuurt omdat er een haar in zit, of waar bemoei je je mee als andere mensen een discussie met de ober hebben? En dan nog iets over Amsterdam versus Hengelo. Weinig verheffend allemaal, maar is dit nu nieuws, moet dit worden gemeld?
Heel belangrijk lijkt het me niet, en ruzie maken voelt ergens wel als een privékwestie. Aan de andere kant: je kúnt bij een ruzie ervoor kiezen even uit de openbare ruimte weg te lopen, dus vanuit dat perspectief is het een vrije keuze dat je blijft zitten op een openbare plek. Of niet? Als je aangevallen wordt, wordt je ineens gedwongen om jezelf te verdedigen en dan zou je ook nog eens weg moeten gaan van je terrasplekje? Dat voelt ook weer unfair.
Arnoud