Tag: Filmen

About Filmen

Subscribe Feeds

Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt voor inzet van slimme deurbellen

Geplaatst op in Privacy, 23 reacties

Deurbellen met een ingebouwde camera mogen niet zomaar worden opgehangen richting buren of de openbare weg, waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens tegen de NOS. Volgens marktonderzoeker Multiscope heeft een half miljoen huishoudens inmiddels zo’n slimme deurbel. Wat er slim aan die deurbellen is, vermeldt het onderzoek overigens niet. Maar het probleem is natuurlijk dat dan (vaak) ook de openbare weg wordt gefilmd. En dat mag niet zomaar, en het is altijd een héle discussie wat dan de randvoorwaarden zijn.

Een deurbel die mensen filmt, verwerkt persoonsgegevens. Het doet er dan niet direct toe of je de beelden meteen weggooit of juist maandenlang bewaart. Dit valt dan onder de AVG, tenzij je het filmen zo inricht dat je niet “buiten de privésfeer geraakt van degene die door middel van dit systeem gegevens verwerkt”. Oftewel, zolang je niet  de openbare weg filmt.

In de meeste gevallen hangen dergelijke surveillancecamera’s echter zo dat ze wel de openbare weg filmen. De kern van het probleem is namelijk dat je de aanbeller (of portiekophouders) frontaal wil kunnen zien voor de herkenning, en vrijwel altijd is de openbare weg zichtbaar achter die personen. Huizen met grote voortuin en de bel pas bij de voordeur zijn sterk in de minderheid.

Het is echter niet verboden, omdat je wel degelijk een eigen legitiem belang kunt hebben bij dat filmen. Je wilt namelijk weten wie er aan de deur staat, wie zich ophoudt in je portiek en ga zo maar door. Dat valt onder het kopje beveiliging en is in principe een legitieme reden onder de AVG. Je komt dan ook uit bij de belangenafweging: is die camera van jou nodig en proportioneel voor dat doel? En heb je redelijke maatregelen ter bescherming van passanten en andere betrokkenen genomen?

Als je de AVG zuiver leest, dan ontkom je niet aan een duidelijke waarschuwing en een reglement cameratoezicht. Daarin moet je dan onder meer uitgewerkt hebben wanneer er wordt gefilmd, wat je met de beelden doet en hoe lang je ze bewaart. Dat doet natuurlijk niemand, en daarom waarschuwt de AP nu maar eens via de massamedia.

Weet je wat slim zou zijn van zo’n camera? Een automatische achtergrond-uitknipper net zoals Zoom en Teams hanteren. Dan zie je wel wie er voor de deur staat (dat was zeg maar het punt van een deurbel) maar worden passanten geblurd terwijl ze langslopen.

Arnoud

Wanneer is een deurcamera gerechtvaardigd onder de AVG?

Geplaatst op in Privacy, 10 reacties

Een lezer vroeg me:

Ik heb een deurspion in de voordeur indertijd vervangen door een electronische versie die een foto of video kan maken van de persoon die aanbelt. Op de voordeur buiten is er geen melding van gemaakt en een willekeurige aanbeller kan buiten niet zien dat er een electronische deurspion aanwezig is. Moet ik i.v.m. de AVG deze deurspion weer verwijderen?

Het fotograferen of filmen van mensen kan inderdaad onder de AVG vallen, maar dat wil niet zeggen dat het automatisch niet meer mag.

Allereerst gaat het hier om een privésituatie, de deur van een woonhuis van een particulier. Daarop is de AVG lang niet altijd van toepassing; er is een uitzondering voor zogeheten huishoudelijk of privé gebruik van persoonsgegevens.

Die uitzondering houdt op wanneer je buiten de eigen particuliere sfeer treedt, aldus het Hof van Justitie. En dat doe je onder meer wanneer je de openbare weg structureel filmt. Bij een deurbel-met-camera kan dat aan de orde zijn, afhankelijk van waar hij op gericht is en hoe lang hij filmt. Een bel die alleen het eigen portiek kan ‘zien’ en alleen aangaat na aanbellen, is heel wat anders dan een dikke camera die een 360 graden overzicht van de gehele straat permanent registreert.

Als de AVG van toepassing is, dan is de volgende vraag of de inzet van het middel een grondslag heeft. Dat zou hier gaan om beveiliging van het pand en/of de mensen of goederen daarin. Dat is in principe een legitiem belang (artikel 6 lid 1 sub f AVG), maar daarbij moet je vervolgens wel toetsen of je dat middel echt nodig hebt en hoe je aan de privacyzorgen van je bezoekers (en toevallige passanten) tegemoet komt.

De vraag komt dus neer op, heb je nou echt zo’n deurcamera nodig, kan het niet met gewoon een klassiek spionnetje? Wie veel van huis is of slecht ter been, zal eerder een camera kunnen rechtvaardigen lijkt me. Maar voor mij is belangrijker dat de bel alleen filmt na aanbellen, en alleen livestreamt zonder op te slaan. Dan is het echt het equivalent van een groothoeklensje in de deur.

Arnoud

Ministers gevraagd of filmpjes van leraren in strijd met AVG zijn

Geplaatst op in Privacy, 16 reacties

De VVD heeft minister Van Engelshoven van Onderwijs en minister Dekker voor Rechtsbescherming gevraagd of filmpjes van leraren die door leerlingen worden gemaakt en op internet geplaatst in strijd met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zijn. Dat las ik bij Security.nl vorige week. De vragen zijn naar aanleiding van diverse filmpjes van leraren die op internet verschenen en leidden tot schorsing en ophef. De minister gaat niet over interpretatie van de AVG dus de vragen zijn juridisch niet zinnig, maar wel een aardige aanleiding voor de vraag: mag dat, je leraar filmen en dat op internet zetten?

Al in 2014 blogde ik over dit probleem, dat natuurlijk alleen maar groter is geworden de afgelopen jaren. En dan heb ik het niet alleen maar over opnames van lessen, maar juist over gekke situaties (‘pranks’, zeg maar pestgedrag waar je geacht wordt om te lachen) of escalaties die niet perse objectief in beeld komen. Het is logisch dat je als school daar wat mee wilt doen, of als getroffen leraar.

De AVG is nieuw, en zegt iets over beeldmateriaal, dus zal het wel een goede stok zijn om hier wat aan te doen. Een foto of video van iemand is natuurlijk een persoonsgegeven, maar dat wil echter niet zeggen dat je dus op grond van de AVG zo’n publicatie tegen kunt houden.

Allereerst zit je met het probleem dat deze leerling niet perse onder de AVG valt. De strikt huishoudelijke of privé-activiteit van verwerking is uitgesloten van de AVG. Voor jezelf en of een beperkte groep vrienden een filmopname maken zou best eens aan dat criterium kunnen voldoen. Daar staat tegenover dat een beveiligingscamera op de openbare weg hangen al buiten dat criterium viel en dus wél onder de AVG.

Ten tweede en belangrijker zit je met de vrijheid van meningsuiting, waar ook het maken van beeld onder valt. De AVG geldt maar beperkt bij journalistieke verwerkingen, zo heb je géén recht van verwijdering bij een dergelijke publicatie. Natuurlijk is een Youtube-publicatie van een schokkerig telefoonfilmpje heel wat anders dan een diepgravende documentaire van de BBC, maar dat is een kwaliteitstoets en geen juridisch relevant argument. Zolang de scholier er iets mee wil informeren of aan de kaak stellen, zit je al heel snel aan de AVG.

Daar staat dan weer tegenover dat een school gewoon huisregels kan stellen over het maken en/of publiceren van camerabeelden. Ik zou daar wel wat moeite mee hebben, omdat het vergaren van informatie een grondrecht is (deel van de vrijheid van meningsuiting) en een opleidingsinstituut die vrijheid niet zomaar even aan banden mag leggen. Maar als je het koppelt aan onaangekondigd filmen en/of tijdens de les, dan denk ik dat je zeker bij scholieren een heel eind komt.

Arnoud

Help, mijn klant neemt me op tijdens het werk!

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 11 reacties

Een lezer vroeg me:

Wij doen remote beheer voor diverse bedrijven. Eén van onze klanten blijkt al onze beheersessies op te nemen, hier ben ik toevallig achtergekomen maar zij hebben er nooit wat over gezegd. Mogen zij dit zomaar doen?

Ook op het werk heb je privacy, is een vast mantra in deze rubriek. Je bent niet vogelvrij als werknemer als je je werk doet. Je werkgever mag je dus niet continu volgen of vastleggen wat je allemaal doet.

Hier ligt er een kleine complicatie, en dat is dat het hier niet gaat om de werkgever maar om de klant. Dan gaat er een ander belang ook meespelen, namelijk dat de klant het recht heeft te kijken met welke kwaliteit er wordt geleverd en of er niets misgaat. Dat maakt het iets eerder gerechtvaardigd om de ingeschakelde medewerker te volgen bij het werk.

Ik denk dus dat dit wel mag, maar het moet wel vooraf gemeld zijn zodat je als medewerker weet dat je bij dat deel van het werk wordt gevolgd. Ook belangrijk zal zijn of het hier gaat om het vastleggen van specifieke werk-activiteiten (zoals een medewerker van de klant helpen met het installeren van iets) of dat álles van half negen tot half zes wordt opgenomen dus inclusief je lunchpauze-browsegedrag. Dat laatste zou me wat ver gaan.

Heb je er desondanks moeite mee, dan kun je daar je werkgever op aanspreken. Die moet zorgen voor een prettige werkomgeving, inclusief dus een redelijke privacyverwachting. Hij kan dan weer naar de klant om werkafspraken te maken en wellicht een oplossing waarbij de opnames niet zomaar kunnen worden gebruikt.

Arnoud

Mag je verkeershufters op Youtube zetten die gevaarlijk in de sneeuw rijden?

Geplaatst op in Privacy, Uitingsvrijheid, 19 reacties

Mag je beelden maken van gevaarlijk rijgedrag en dat op sociale media publiceren? De vraag kwam de afgelopen dagen vaak langs. De afgelopen dagen sneeuwde het zo hard dat code rood werd uitgeroepen: ga liever niet de weg op, tenzij het echt moet. Maar natuurlijk heb je mensen die zichzelf Max Verstappen wanen en gewoon stevig doorrijden, al dan niet naast een school of over het fietspad. Dat wordt even zo natuurlijk massaal gefilmd en onder afkeurend commentaar op internet gezet. Mag dat?

Hoofdregel is dat je mag filmen op de openbare weg wat en wie je wilt. Dat is onderdeel van de vrije nieuwsgaring. Maar wanneer je die beelden gaat publiceren of aan anderen geven, moet je een afweging maken of de reden van publicatie of verstrekking wel opweegt tegen de privacy, en wat je eventueel kunt doen om het privacyaspect te beperken.

De bekendste maatregel die je kunt nemen, is mensen onherkenbaar maken. Denk aan het nummerbord of iemands hoofd uitblurren, of misschien even opletten dat niet zijn huisnummer en straatnaam in beeld komen. Je zou ook uit kunnen zoomen zodat die informatie onleesbaar wordt. In principe is je pulicatie daarna legaal, omdat je dan geen privacygevoelige informatie meer publiceert. (Ga je erbij zetten “Wie weet wie dit is” dan wordt het natuurlijk weer wél een privacyprobleem.)

En ja, ook kentekens vallen onder de privacywet. Deze zijn immers aan personen – de auto-eigenaren – te linken. Dat de RDW-database geheim is, doet daarbij niet ter zake. Waar het om gaat, is of die koppeling redelijkerwijs te maken is.

Vind je dat een specifiek persoon echt met naam en toenaam (of gezicht) moet worden genoemd, dan kun je natuurlijk publiceren zonder blur. Maar wanneer die persoon het daarmee oneens is, dan kan hij een rechtszaak aanspannen en rectificatie, weghalen en een schadeclaim vorderen. Die laatste is niet ondenkbaar, ook niet als op de beelden een verkeersovertreding te zien is. Naar Nederlands recht verlies je niet je volledige privacy enkel omdat je een gevaarlijke verkeerssituatie creëert. En daarbij komt dat rechters allergisch zijn voor alles dat riekt naar eigenrichting. Ik zou dat dus afraden.

De beelden mag je te allen tijde aan de politie geven als je denkt dat de verkeersovertreding strafbaar is, en bij gevaarlijk rijgedrag is dat eigenlijk altijd het geval (artikel 5 Wegensverkeerswet overtreden is strafbaar als overtreding). De privacy van de gefilmde personen doet er op dat moment even minder toe, omdat de politie een eigen afweging maakt over wat ze mogen met de beelden.

Ik zie ook mensen beelden aan televisieprogramma’s of vloggers geven. Dat mag ook, omdat die organisaties ook zelf een afweging (moeten) maken over nieuwswaarde versus privacy. Zij zijn zelf aansprakelijk als ze niet goed blurren terwijl dat wel had gemoeten. Natuurlijk zou het ‘slachtoffer’ bij jou verhaal kunnen komen halen omdat jij die beelden zomaar opstuurt en hij daar veel last van krijgt. Dus ook dit zou ik zelf niet doen zonder de beelden zelf al te blurren.

(Vanaf 25 mei krijgen we een nieuwe, strengere privacywet die ook het vastleggen van fotografische en filmbeelden reguleert. Maar ook onder die AVG of GDPR geldt dat het mag wanneer je een adequate privacyafweging maakt.)

Arnoud

Mag je een spionerende drone met je luchtbuks neerhalen?

Geplaatst op in Privacy, 23 reacties

Buurjongen schiet de drone uit de lucht. Dat zie je niet vaak in een vonnis, dat er wordt geschoten in Nederland. Maar in deze privacyzaak wel: de drone-eigenaar vloog met een drone met camera boven de tuin van de buren, waarop de buurjongen zich zó in zijn privacy aangetast voelde dat hij met een luchtbuks vanuit het raam van zijn ouderlijke woning op de drone geschoten heeft – en deze geraakt had ook. Drone stuk. Wie is nu waar voor aansprakelijk?

De zaak werd in twee delen beslist. Allereerst lag daar de kwestie of de drone-eigenaar wel mocht vliegen waar hij vloog. Het kan voor aansprakelijkheid nogal uitmaken of het slachtoffer zelf binnen de wet bleef of niet, immers. In dit geval ging het om een relatief kleine drone die binnen het zicht van de vliegenier bleef, en binnen de 300 meter vanaf de grond. Daar zijn verder dan geen specifieke regels voor over waar je dan mag vliegen. Ook is nergens expliciet vastgelegd of je met een drone-camera mag vliegen.

Dat wil echter niet zeggen dat het dan dus mag. Privacy is immers een grondrecht, dat dus ook geschonden kan worden met handelingen die op zich wettelijk toegestaan zijn. Het komt altijd neer op een afweging van belangen. Hier begint het dan met dat het ging om vrijstaande woningen op ruime percelen in een landelijke omgeving, waardoor je je thuis een stuk vrijer zou voelen dan in een kamertje in een pijpenla drie hoog achter.

Het vliegen met een drone, zodanig dat een aan de drone bevestigde camera beelden kan maken van hetgeen zich in de woning van [gedaagde] afspeelt levert een ongerechtvaardigde schending op van de persoonlijke levenssfeer. In de privésfeer van de eigen woning mag de bewoner absolute eerbiediging van zijn privacy verwachten. Voor een inbreuk daarop is geen rechtvaardiging aangevoerd. Ook indien de camera niet ‘aan’ staat en dus feitelijk geen beelden vastlegt, brengt het enkele gegeven dat de camera aanwezig is en dat onzeker is of deze in werking is, in werking zal worden gesteld, of ‘uit’ blijft een inbreuk op. De onzekerheid zorgt voor een gevoel van onvrijheid waarvan men in de eigen woning gevrijwaard behoort te blijven.

Dat over de uit-staande camera betrof een verweer van de drone-eigenaar: hij zou wel hebben gevlogen daar maar zonder camera aan. Maar dat is dus geen argument, want het gaat er uiteindelijk om of je je geschonden voelt of niet. Daarmee was de kwestie van de privacy-inbreuk dus gegeven: nee, de buurman mocht daar niet vliegen (tussenvonnis).

Vervolgens de schade in het eindvonnis. Want die drone is wel stuk door dat schieten (dat op zich óók onrechtmatig is, het is immers strafbaar andermans eigendom te vernielen) en wie gaat dat betalen?

Ieder de helft, in principe:

De beide onrechtmatige handelingen hebben samen de schade aan de drone veroorzaakt. Immers, wanneer geen inbreuk was gemaakt op de privacy van [gedaagde] had deze niet geschoten en wanneer [gedaagde] niet had geschoten was de drone niet beschadigd door het schot. In artikel 6:101 BW is opgenomen dat in een dergelijk geval de schade wordt verdeeld over beiden, in evenredigheid met de maakte waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen. Daar kan een billijkheidscorrectie op worden aangebracht indien de ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden dat eisen.

De rechter constateert dat hier zowel het grondrecht privacy als het grondrecht eigendom even zwaar wegen. Er is geen bijzondere reden waarom dan de een meer of minder zou moeten betalen dan de ander, dus het is en blijft 50/50. Er is nog wat discussie over de exacte hoogte van het bedrag, maar daar moeten partijen samen uit zien te komen.

De drone-eigenaar krijgt verder nog wel een verbod onder dwangsom om met een drone te vliegen boven het perceel van de buren, ongeacht of die drone filmt of niet.

Arnoud

Ik wil niet worden gefilmd bij de cursus!

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Privacy, 11 reacties

video-camera-filmen-fotoEen lezer vroeg me:

Mijn werkgever wil dat mijn hele afdeling op training gaat om persoonlijke kwaliteiten te verbeteren. Prima als dat moet, maar nu lees ik dat je bij die training gefilmd wordt en dat we dat met z’n allen terugkijken “om persoonlijke verbeterpunten te herkennen”. Ik heb daar totaal geen behoefte aan. Welk juridisch argument kan ik hiertegen inbrengen? Cameratoezicht mag alleen bij vermoedens van diefstal, had ik altijd begrepen.

Personeel verplichten zichzelf te laten filmen kan alleen als er een zeer zwaarwegend belang is waarvoor de privacy moet wijken. Een vermoeden van diefstal is zo’n zwaarwegend belang, maar niet het enige. Een triviaal ander voorbeeld is een nieuwslezer voor het journaal.

Bij een training kan ik me er iets bij voorstellen dat je wordt gefilmd, dat is nuttig om achteraf te zien hoe je iets deed zodat je ervan kunt leren. Ik denk dus dat je dáár je moeilijk tegen kunt verzetten.

De beelden tonen aan de andere deelnemers vind ik van een andere orde. Is dat nodig voor het eigen verbetertraject? En is dat dan zwaarwegend genoeg om de privacy opzij te mogen zetten?

Enerzijds kun je zeggen, die andere deelnemers waren erbij toen je het deed, dus die weten al wat ze gaan zien. Maar dingen anderzijds, iets terugkijken op een scherm is toch anders dan iets live meemaken. Dus ik denk dat daar net de grens ligt.

Arnoud

“Ik wil niet worden gefilmd”, is dat rechtsgeldig?

Geplaatst op in Privacy, 27 reacties

camera-foto-filmen-straat-openbare-weg.pngVele lezers vroeg me:

Je hebt vast dit filmpje gezien over een terrasruzie. Die ruziemakende dames willen niet gefilmd worden, en zeggen dat ook heel duidelijk. Hoe zit dat juridisch, moet je dan stoppen met filmen?

Aan de openbare weg heb je in principe niets te zeggen over gefilmd worden. Alleen als je in een heel duidelijke privésituatie zit waar de cameraman doorheen breekt (hij loopt achter je aan de bosjes in waar je nodig moet plassen) zou dat anders zijn. Nee, ook niet op grond van portretrecht: dat gaat over het publiceren van beelden. Dáár zit een belangenafweging in, die kort gezegd neerkomt op de vraag of de publicatiewaarde hoger is dan de privacy van de gefilmde personen.

Een terras is openbare weg, en behoorlijk openbaar ook. Iedereen kan daar zitten en iedereen kan je zien zitten. Net als in de bus of op het plein. Sommige terreinen zijn iets minder openbaar: een afgezonderd plekje achter een boom in het park, een douchehokje aan het strand. Dat is technisch misschien wel ‘openbaar’ maar daar gaan filmen vind ik toch wel dubieus.

Wat nu als je zegt dat je niet gefilmd wil worden? Dat is niet doorslaggevend. Toestemming is een factor bij die belangenafweging: wie nee zegt, hecht meer waarde aan zijn privacy dus dan moet er een hoger belang tegenover staan. Maar het is niet doorslaggevend. Als het nieuws is, dan is het nieuws ook als het object van het nieuws niet in beeld wil.

Is er in dit geval sprake van iets belangwekkends? Drie mensen krijgen ruzie op een terras: hoe hard loop je naast je schoenen als je eten terugstuurt omdat er een haar in zit, of waar bemoei je je mee als andere mensen een discussie met de ober hebben? En dan nog iets over Amsterdam versus Hengelo. Weinig verheffend allemaal, maar is dit nu nieuws, moet dit worden gemeld?

Heel belangrijk lijkt het me niet, en ruzie maken voelt ergens wel als een privékwestie. Aan de andere kant: je kúnt bij een ruzie ervoor kiezen even uit de openbare ruimte weg te lopen, dus vanuit dat perspectief is het een vrije keuze dat je blijft zitten op een openbare plek. Of niet? Als je aangevallen wordt, wordt je ineens gedwongen om jezelf te verdedigen en dan zou je ook nog eens weg moeten gaan van je terrasplekje? Dat voelt ook weer unfair.

Arnoud

Filmen van agenten is hinderen in hun taakuitoefening?!

Geplaatst op in Security, 63 reacties

politie-bordje-logo-aangifte-bureau.jpgVorige week hebben politieagenten een 19-jarige man aangehouden in Culemborg; hij weigerde weg te gaan en belemmerde agenten bij een mogelijke aanhouding. Dat las ik in een politiepersbericht. De man filmde de aanhouding, wat de verdachte niet zo leuk vond. Omdat dit extra gedoe gaf voor de agenten, werd de filmer gesommeerd daarmee op te houden. Toen hij dat niet deed, werd hij aangehouden. Eh, wacht, wat?

Laten we even juridisch helder zijn: je mág aan de openbare weg filmen wat en wie je ziet. Ook als het agenten zijn, ook als het verdachten zijn. En oh ja óók als mensen zeggen dat ze niet in beeld willen, want op de openbare weg héb je dat niet te willen.

Natuurlijk mag je mensen niet hinderen, dus pontificaal voor ze lopen met een camera of er tussen springen met je mobieltje mag niet. Maar de hinder zat hem hier niet in het feit dat de filmer in de weg liep of zo. Nee, volgens het persbericht:

Twee omstanders filmden dit waartegen de aangesproken man bezwaar maakte. Hierdoor werd het werk van de politie bemoeilijkt, waarop het duo is gezegd weg te gaan. Toen ze dit niet deden vorderden de politiemensen beide filmers om weg te gaan. De aangesproken 19-jarige bleef weigeren en is daarop aangehouden.

Oftewel: de gearresteerde persoon werd boos omdat hij gefilmd werd, en daardoor werd zijn arrestatie lastiger dan verwacht. Het niet ophouden met filmen maakte de situatie dus erger, waardoor de politie de vordering tot weggaan gaf. Omdat deze niet werd opgevolgd, werd hij aangehouden. Daar is een wettelijke grond voor (art. 185 Strafrecht): als je “opschudding veroorzaakt” en niet op bevel daarmee ophoudt, dan ben je strafbaar.

Ik heb er alleen grote moeite mee dat énkel het filmen (van een afstandje) kwalificeert als “opschudding veroorzaken”. Dat een ander op mij reageert, is toch in eerste instantie niet mijn schuld?

Natuurlijk, je kunt vanuit fatsoen zeggen “die man wordt boos en die agent krijgt daar last van, ik stop even met filmen” maar tegelijk, je doet iets dat volstrekt legaal is en dan moet jij ophouden omdat iemand anders het niet wil, terwijl die het niet te willen hééft. Dat steekt me toch wel een beetje. Maar misschien is dit waar de jurist een stapje opzij moet doen voor de ethicus?

Arnoud

Mag Johan Nijenhuis wel stiekem upskirts maken tijdens #rokjesdag?

Geplaatst op in Privacy, 18 reacties

vondelpark-rokjesdag-privacyRegisseur Johan Nijenhuis gaat binnenkort van start met de opnames van zijn nieuwe romantische komedie Rokjesdag en kan deze echte rokjesdag vandaag niet laten schieten. Dat meldde Spitsnieuws gisteren. De “totaal niet creepy” (dixit Spitsnieuws) regisseur gaat met een verborgen camera dames in rokjes filmen vanuit de bosjes, en meent dat dat legaal is omdat hij films maakt of zoiets. Maar ís het legaal?

Aan de openbare weg mag je filmen wat je wil. Pas bij publicatie van de beelden loop je tegen portretrecht aan. De enige situatie waarin de strafwet direct wat verbiedt over filmen van de openbare weg (inclusief het Vondelpark dus) is wanneer je een camera vast monteert op een bepaalde plaats (art. 441b Strafrecht).

Alleen: Nijenhuis gaat met een verborgen camera ergens filmen, is dat op zich niet strafbaar dan? Nee. Er is wel een strafwetartikel over filmen met een verborgen camera maar dat artikel (139f Strafrecht) gaat alleen over filmen in woningen en andere niet openbare plaatsen. Een verborgen camera in de wc is dus strafbaar (of deze nu vastzit aan de muur of niet), maar een verborgen camera in de bosjes buiten is dat dus niet.

Specifiek voor Amsterdam vond ik nog artikel 2.25 APV Amsterdam, waarin staat:

2. Het is verboden zich op of aan de weg op te houden met de kennelijke bedoeling personen die zich op of aan de weg of in een gebouw of vaartuig bevinden te bespieden.

Me dunkt dat in de bosjes liggen met een camera wel valt onder ‘bespieden’. Dus wie zich bespied voelt door die camera, zou ik aanraden een agent aan zijn jasje (of rokje) te trekken met een printout van dit artikel in de hand. Afgezien daarvan zou ik geen wettelijke regel vinden die zich hiertegen verzet.

Maar dan, wat doe je als je eigen rokje ineens herkent in die nieuwe film? Hier zou je je dan op het portretrecht moeten beroepen. En dat zal niet meevallen als er alleen wordt ingezoomd op benen en -ahem- het gebied rond het rokje.

In een zaak uit juli vorig jaar werd een billenfoto geen portretrechtschending genoemd. Je moet voor een beroep op portretrecht wel herkenbaar zijn, en hoewel dat ook kan zonder een gezicht in beeld, is enkel het onderlijf niet genoeg. Zouden andere mensen je herkennen, dan kan dat andres worden

Het vervelende is alleen dat zo’n juridische claim gelijk publiciteit is voor de film én gelegenheid is voor “totaal niet creepy” media om die foto nog eens extra in beeld te brengen. Dus of de juridische weg nu de beste is?

Arnoud