Mag ik een snelheidsboete bij de gemeente declareren als hun bordje verkeerd was afgesteld?

Automobilisten die 20 kilometer per uur te hard over de Wittevrouwensingel in Utrecht rijden krijgen toch een lachend gezichtje te zien op een display langs de weg. Dat meldde de lokale Utrechtse krant DUIC onlangs (dank, Utrechtse tipgever). De snelheidsmeter van de gemeente, zo’n rood/groen gezicht-matrixbord, bleek namelijk verkeerd ingesteld: hoewel de maximumsnelheid daar 30 is, was het bord afgesteld op 50. Wat de tipgever me deed vragen, als ik dan een verkeersboete krijg, mag ik die dan verhalen op de gemeente wegens foute voorlichting?

Wa dâchie zelluf, zouden ze in Utrecht zeggen. Want natuurlijk is zo’n matrixbord geen verkeersbord (bord A3) en dus bepaalt het niet wat de maximumsnelheid is aldaar. Daar is het ook niet voor bedoeld, het bord geeft immers jouw actuele snelheid aan en niet de toegestane snelheid. In combinatie met de kleuren en het gezichtje is het in de praktijk een effectief middel om mensen hun snelheid te laten matigen.

Desondanks, je rijdt daar 50, het bordje is groen, jij denkt dat je goed zit en 5 meter verderop staat Agent Patrick en die bekeurt je voor te hard rijden. Waar sta je dan, juridisch? De boete is op zich terecht want de maximumsnelheid van 30 km/uur is daar rechtsgeldig tijdig aangekondigd (bord A01-30ZB). De uitweg is dan: de gemeente heeft deze boete te vergoeden, want zij heeft onjuist advies gegeven (“je rijdt 50, keurig”).

Een overheidsorgaan is in theorie aansprakelijk te stellen voor onjuist advies. De lat ligt wel erg hoog, hoewel het antwoord altijd afhankelijk van het geval is:

Eerst indien de belanghebbende in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs erop heeft mogen vertrouwen dat hem juiste en volledige inlichtingen met een bepaalde inhoud werden gegeven, kan plaats zijn voor het oordeel dat het verstrekken van die inlichtingen, indien deze onjuist of onvolledig zijn, onrechtmatig is jegens de belanghebbende en dat de gemeente deswege jegens de belanghebbende aansprakelijk is doordat deze door die onjuiste of onvolledige inlichtingen, kort gezegd, op het verkeerde been is gezet.
In gewoon Utrechts, pardon Nederlands: was het redelijk om te denken, dit bord klópt, de groene vijftig is een juist advies? Ik zou zeggen van niet, zelfs niet als je redeneert dat de gemeente toch wel weet hoe hard je in een bepaalde straat mag.

De belangrijkste reden voor mij daarbij is dat je net 500 meter terug een bord “zone 30” bent gepasseerd en dus zélf moet weten dat je er 30 mag. Dat is immers sowieso de regel in het verkeer, en er is geen verkeerssituatie waarin je binnenin een zone 30 toch 50 mag. Het bord kan dus niet kloppen, en ik zie dan ook geen redelijke grond om te denken “zou het dan tóch”.

Arnoud