Thuiskopiëren van e-books

Digitale boeken blijken in groten getale illegaal te downloaden via downloadsites, meldde NRC vorige week. En dat vinden de uitgevers niet leuk, want “de onvermijdelijk aan digitalisering gekoppelde piraterij de economische basis onder het boekenbedrijf zal wegslaan.” Nee, men heeft niets geleerd van de muziekindustrie. Opmerkelijk, want er zijn toch genoeg boeken verschenen over dit onderwerp.

De juridische discussie ligt hier iets anders dan bij het downloaden van muziek en films. boeken zijn namelijk uitgesloten van het recht om een thuiskopie -en dus ook een download- te maken. Je mag alleen een “klein gedeelte” van een boek kopiëren, tenzij “redelijkerwijs mag worden aangenomen [dat] geen nieuwe exemplaren tegen betaling, in welke vorm ook, aan derden ter beschikking zullen worden gesteld”. Vandaar dus dat het standaardwerk over auteursrechten van De Beaufort gewoon gedownload mag worden, ook al zit er nog auteursrecht op. (Mag ik ernaar linken? Jazeker, want de bron is legaal omdat de auteursrechten in de VS verlopen zijn.)

De eigenlijke discussie moet niet juridisch zijn maar economisch: hoe stimuleren we het maken en verkopen van boeken, en welke rol kunnen uitgevers daarbij spelen? Het antwoord “downloaden van e-books moet keihard aangepakt worden” lijkt me in ieder geval fout, want dat zet geen zoden aan de dijk. Dat illegale aanbod blijft bestaan, de uitdaging is dus (net als bij muziek, films en games) zorgen voor een legaal alternatief dat voor makers, tussenpersonen en afnemers van werk bruikbaar is.

Arnoud

39 reacties

  1. Ah! Nou een interessante situatie: Ik neem een ebook van 3 jaar geleden over Visual Studio 2005. De uitgever heeft het boek ondertussen eerst voor VS2008 aangepast en maakt nu een nieuwe voor VS2010. Het VS2005 boek is dus een verouderde “druk” en zal dus niet meer aangeboden worden. Mag om die reden de oude versie digitaal verspreid worden?

    Het leuke van ebooks is dat je uiteindelijk ook met versie-beheer te maken krijgt. En vooral bij bepaalde onderwerpen, zeker op IT gebied, zal een boek al snel verouderen en aan een nieuwe versie toe zijn.

  2. “tenzij ???redelijkerwijs mag worden aangenomen [dat] geen nieuwe exemplaren tegen betaling, in welke vorm ook, aan derden ter beschikking zullen worden gesteld???.” Het lijkt me niet dat de uitgever achterhaalde boeken gaat herdrukken dus volgens mij zou jouw versie daarmee vrij verspreidbaar moeten zijn.

  3. “De eigenlijke discussie moet niet juridisch zijn maar economisch: hoe stimuleren we het maken en verkopen van boeken, en welke rol kunnen uitgevers daarbij spelen? “

    Wat mij betreft is de oplossing daarvoor gelijk aan hoe de muziek- & filmindustrie het probleem van illegale kopieen in mijn ogen zou moeten aanpakken. Wat mij betreft zouden alle grote spelers in deze markten de handen ineen moeten vouwen en investeren in de bouw van een soort uber ‘itunes/appstore’, die ze ook openstellen voor de kleinere uitgeverijen/filmstudios/platenmaatschappijen en in de ideale situatie zelfs de individuele artiest. Als je die infrastructuur hebt, dan kun je daarmee voor spotprijzen boeken, films en muziek aanbieden. Denk dan aan 1 tot 3 euro per album/film/e-book. Hiermee verlaag je de drempel tot aanschaf ontzettend; zodra je er meer moeite voor moet doen dan dat de aanschaf kost, wordt het illegaal downloaden / sharen / kopieren niet meer interessant.

    Je kunt toch veel beter 100 klanten hebben die 1 euro betalen voor een e-book of film, dan 5 die er 15 euro voor betalen en 95 die het downloaden?

  4. Waarom zou men 1 euro willen betalen voor iets dat men ook “gratis” kan downloaden? M.a.w. de muziek/film en boeken industrie zal toch m.i. voor toegevoegde waarde moeten zorgen wil men het van hun kopen. Oftewel ik denk niet dat je zonder juridische regeltjes het red. Waarom is iTunes eigenlijk een success geworden? Alleen omdat er genoeg mensen zijn die bereidt zijn voor iets te betalen ondanks dat het ook “gratis” te vinden is?

  5. Waarom zou men 1 euro willen betalen voor iets dat men ook ???gratis??? kan downloaden?
    Waarom sponsoren mensen hardlopers, voetbalclubjes en wat-nog-meer? Je moet dit niet zien als het betalen van een huidig boek maar als sponsoring voor de opvolger. Het is om de auteur aan te moedigen om door te schrijven en om aan te geven dat je de auteur steunt in hetgeen hij doet! Heb je overigens het boek De wet op Internet al gekocht? Want daarmee steun je dus de maker van deze site. 🙂 Maar ja, als er geen tweede boek komt, zullen sommigen zich afvragen waarom de auteur nog verder gesteund moet worden. (Komt er nog een boek, Arnoud?)

  6. Waarom zou men 1 euro willen betalen voor iets dat men ook ???gratis??? kan downloaden?

    iTunes is een succes geworden vanwege het gemak waarmee je een album of los nummer aanschaft. En het wordt -denk ik- een nog groter succes wanneer men het nog goedkoper maakt. Voor iets dat 10 euro kost maar wat ik gratis kan krijgen als ik er 5 of 10 minuten tijd in stop, wil ik die tijd best investeren. Voor iets dat 1 euro kost besteed ik die 5 a 10 minuten liever anders, dan is het me teveel moeite.

    De uitgevers/platenmaatschappijen/filmstudios moeten naar mijn idee af van de ‘wij moeten zoveel mogelijk geld verdienen dus we houden onze producten allemaal lekker duur’ gedachte. Als ze een service weten te bouwen waarbij binnen 2 of 3 kliks een album, boek of film te downloaden (of wellicht te streamen) is, en dat voor een klein bedrag (dus dan echt niet meer dan 2-3 euro voor nieuwe/recente content), dan zou ik wekelijks wel een paar albums en/of films kopen. Met 5 euro per week zit je dan aan 250 euro per jaar. Dat geef ik nu no way uit aan films en muziek.

    En als ze er dan ook nog in slagen om de gekochte content via allerlei manieren beschikbaar te maken, dan is dat helemaal geweldig. Als ik een stukje uit een film wil laten zien aan een collega, of een nummer wil laten horen aan een vriend, dan wil ik daar gewoon met mijn mobiele telefoon en 3G (of 4G) verbinding live bij kunnen. De technieken zijn er; zo’n beetje ieder apparaat met een IP-adres en een beeldscherm kan wel films en muziek afspelen. Het komt neer op bereidwilligheid van de huidige grootmachten om hier iets mee te gaan doen, en ook te experimenteren met prijsverlagingen. Of een album nou 1 of 1000 keer gedownload wordt, de kosten van het aanbieden ervan blijven vrijwel gelijk. De enige ‘variabele’ kostenpost is de bandbreedte. En die kosten zijn veeeeel lager dan fabricage/logistiek/verkoop via de traditionele kanalen.

    Je ziet het ook aan de appstore van de iPhone. Veel apps zijn gratis, anderen kosten een paar cent tot een paar dollar. Juist die lage prijs en het koopgemak heeft het tot een mega succes gemaakt, Apple verdient er goud geld aan.

    Kernwoorden: goedkoop, makkelijk, snel. Als de industrie iets kan maken dat aan die 3 dingen kan voldoen, dan zijn illegale kopieen en filesharing over 10 jaar helemaal verdwenen.

  7. de uitdaging is dus (net als bij muziek, films en games) zorgen voor een legaal alternatief dat voor makers, tussenpersonen en afnemers van werk bruikbaar is.

    Als je realistisch bent dan is de kans groot dat er geen economisch haalbaar alternatief mogelijk is dat voldoende inkomsten genereert om de inkomsten van de boekenbedrijven en schrijven kan compenseren. In de muziekindustrie is al gebleken dat de online omzetten maar een schijntje zijn van de omzetten van fysiek geluidsdragers. Dat lot wacht vermoedelijk ook de boeken.

    Daarom vraag ik meeteen maar. Heb je ook een alternatief als je voorgestelde alternatief economisch niet vodoende inkomsten genereert voor deze de bedrijfstak ?

    Als je namelijk voor een alternatief gaat en ondertussen niet optreedt tegen een illegale e-books dan is de kans groot dat het alternatief faalt en je de illegale handel efffectief hebt gelegaliseerd. Ik vind wel dat je vooraf moet aangeven hoe dat risico wordt afgedekt omdat het van zo fundamentele aard is dat het de hele bedrijfstak kan slopen.

  8. De games industrie is de enige creatieve tak die nog echt is gegroeid in de laatste jaren. Hun oplossing was om de personal computer wereld grotendeels te verlaten en over te stappen naar propriety consoles die beter te beveiligen zijn.

    Dit lijkt voor boeken geen optie

  9. @Pelle :”dan zijn illegale kopieen en filesharing over 10 jaar helemaal verdwenen.”

    Wat filesharing betreft hoop ik dat niet, want dat heeft ook een positieve bijdrage namelijk : distributie van het netwerk verkeer oftwel je off-load de downloadservers. Maar dit terzijde 😉

  10. Waarom zou men 1 euro willen betalen voor iets dat men ook ???gratis??? kan downloaden? M.a.w. de muziek/film en boeken industrie zal toch m.i. voor toegevoegde waarde moeten zorgen wil men het van hun kopen. Oftewel ik denk niet dat je zonder juridische regeltjes het red.

    Precies, die juridische regeltjes blijven nodig. Anders krijg je http://www.amazon.tk waar je de boeken die je voor 1 euro van http://www.amazon.com kunt downloaden (met een deel voor de schrijver), voor 1 eurocent kunt downloaden (met 0 cent voor de schrijver).

    Met juridische regeltjes blijven er natuurlijk altijd mensen die zich niet aan die regeltjes houden, maar valt dat enigszins binnen de perken te houden.

  11. Waarom betalen mensen eigenlijk 1 euro of meer voor ringtones die ook gratis van diverse .tk sites te downloaden zijn?
    Ik denk dat dit iets psychologisch is en gerelateerd is aan de manier waarop ringtones worden verkocht. Vaak hoef je maar een SMS’je te versturen en je hebt opeens een abbonnement voor ringtones of zo. Dat je ervoor betaalt merk je pas als je de telefoonrekening voor je neus ziet. (Gelukkig gebruik ik een prepaid kaart.)

    Grappig is ook dat mensen bereid zijn om te betalen als ze dan geen moeite hoeven te doen om het gratis te krijgen. Webwinkels kosten meer door de extra verzendkosten maar het houdt niemand tegen om bij webwinkels te bestellen. En waarom? Omdat het makkelijker is om die spullen thuis te laten bezorgen dan om ze op te halen in de winkel.

    Daarnaast gaat het vaak om micro-betalingen. Mensen denken na als ze ???100 uitgeven maar om ???1 of minder maken mensen zich niet snel druk. Zolang ze aan het eind van de maand maar niet het totaal van al die microbetalingen zien want dat kan snel oplopen. Voor de 3D CGI renders die ik maak koop ik vaak extra modellen die maar enkele dollars kosten. Op zich kleine betalingen maar ik heb hier in de laatste drie jaar toch al gauw ???4000 aan uit gegeven. Best veel, achteraf gezien. (Maar het is het waard.)

  12. @Piet, denk eens aan de supermarkten met extra bezorgservice. Best handig om je dagelijkse boodschappen thuisbezorgd te krijgen, al kost het bezorgen iets meer. Of de pizza-winkels waar je online je pizza kunt samenstellen en die je vervolgens thuis bezorgt krijgt. Of Computer Collectief, een online boekhandel met een leuk, klein winkeltje aan de Amstel in Amsterdam. Prijzen in de winkel zijn identiek aan de prijzen online. Voor andere producten kun je online betere prijzen vinden maar er zijn veel winkels die er een webwinkel naast hebben.

  13. Ik ben van mening dat mensen niet slechts downloaden ‘omdat het gratis is’. De prijzen voor CD’s en DVD’s zijn de laatste jaren toch best gestegen. Het probleem ligt niet aan het feit dat mensen graag iets gratis willen hebben, maar omdat zij niet bereid zijn die belachelijke prijzen te betalen. Daarbij komt ook nog de stijgende behoefte aan digitale bestanden van audio en video. Vergelijk je nu de prijzen van muziek op iTunes en een CD in de winkel, is het prijsverschil toch wel beperkt. Het recent verschenen album van Caro Emerald bv. kost op iTunes ??? 12,99, terwijl de CD ??? 17,99 (en op bol.com ??? 14,99) kost. Het prijsverschil tussen digitale bestanden en CD’s is naar mijn mening gewoon te klein, als je voor een paar euro meer een CD in je kast kunt zetten, dan dat je de MP3-bestanden eerst nog op een CD moet branden.

    Bij boeken ligt het bovendien nog anders. Een actuele bestseller krijg je in de VS voor $ 12-15 per boek. De digitale versie voor de Kindle daarentegen is slechts een paar dollar minder duur (hoewel deze dankzij Apple en Amazon gaan stijgen). Van belang zijn in dit geval de productiekosten. Die zijn bij een digitaal bestand praktisch nihil, waardoor je voor hetzelfde boek in digitale uitvoering een onevenredig hoge prijs betaald, terwijl die bij een boek vaak een aanzienlijk deel van de prijs uitmaken. Wie willen de uitgevers eigenlijk voor de gek houden?

    Ik sluit mij volledig bij Pelle aan. Op lange termijn kunnen publishers en uitgevers behoorlijk winst maken als ze het maar creatief aanpakken. Een ding is zeker: z? zullen ze het nooit van de ‘illegale’ downloaders winnen.

  14. Waarom betalen mensen eigenlijk 1 euro of meer voor ringtones die ook gratis van diverse .tk sites te downloaden zijn?
    Omdat de veel telefoons geen internet mogelijkheden hebben en/of zonder datakabeltje worden verkocht ? Omdat de meeste mensen maar heel af en toe een ringtone kopen terwijl veel downloaders van muziek duizenden muzieknummers willen downloaden ?

  15. Dus mensen kopen wel extra grote harde schijven om die collectie op op te slaan maar niet een datakabeltje? Nee, daar geloof ik niet in. Het is het gemak: met 1 smsje heb je die ringtone. Voor muziek is er niets dat zo eenvoudig is, en dan wordt het gedoe voor gratis ineens interessant. (en trouens graag <blockquote> gebruiken)

  16. “Mag ik ernaar linken? Jazeker, want de bron is legaal omdat de auteursrechten in de VS verlopen zijn.”

    Is dit relevant? Je mag toch ook naar illegale zaken linken, mits niet grootschalig en systematisch?

  17. Omdat de veel telefoons geen internet mogelijkheden hebben en/of zonder datakabeltje worden verkocht ?
    Er is vanuit de markt een groot verzoek gekomen aan fabrikanten van mobiele apparaten om een standaard te volgen voor de stroom-adapters die nodig zijn om deze apparaten mee op te laden. Momenteel wordt de consument immers gek van al die honderden adapters die ze in een ladekast hebben liggen. Gelukkig is er al een hele eenvoudige standaard, namelijk opladen via een USB aansluiting. Deze oplossing slaat meteen twee vliegen in een klap: het apparaat kan via een willekeurige USB aansluiting worden opgeladen en het apparaat heeft een aansluiting voor dataverkeer. Daarnaast hebben veel telefoons de beschikking over Bluetooth en ook WiFo wordt aardig ondersteund. Ik denk dat er nog maar weinig mobiele telefoons zijn die niet meteen aan een computer kunnen worden aangesloten.

    Maar kopen mensen echt losse ringtones of sluiten ze steeds een abbonnement af waarmee ze regelmatig nieuwe ringtones ontvangen? Als ik online naar ringtones zoek, zie ik wel erg veel abbonnement-aanbiedingen dus ik vermoed het laatste.

    Overigens, ik zie dat ze soms ringtones verkopen voor ???2,60! WOW! Da’s duur! Ik heb ooit 15 gulden betaald voor een CD met geluids-effecten en gebruik die voor mijn eigen ringtones. 🙂

  18. Als je realistisch bent dan is de kans groot dat er geen economisch haalbaar alternatief mogelijk is dat voldoende inkomsten genereert om de inkomsten van de boekenbedrijven en schrijven kan compenseren.

    Als dat de uitgangspositie is, dan gaat er waarschijnlijk geen goede oplossing gevonden worden. Tijdens de industriele revolutie werden de arbeiders ook niet gecompenseerd bij automatisering van productieprocessen.

    Een goede oplossing zou wat mij betreft kunnen bestaan uit de transparante splitsing aankoop van van rechten en eventuele informatiedrager. Zodat ik naar een webwinkel kan gaan, en voor een klein bedrag de benodigde licentie koop om een boek te mogen lezen. Vervolgens kan ik dat boek kostenloos downloaden, of tegen productie- en verzendkosten een boek laten opsturen. Maar aangezien op deze manier een schrijver zonder uitgever een boek aan de man kan brengen zullen uitgevers niet zo snel een dergelijke oplossing omarmen.

  19. Ik denk dat er nog maar weinig mobiele telefoons zijn die niet meteen aan een computer kunnen worden aangesloten.

    Ik schat 80% van de bestaande telefoons en van de nieuwe gekochte telefoons ongeveer de helft. Gewone telefoons worden nog steeds geleverd zonder datakabeltje, en veel mensen hebben geen bluetooth en nog slechts een beperkt aantal van de verkochte telefoons heeft internet via wifi of utms/hsdpa.

  20. Branko merkt al terecht op dat de door jou aangehaalde exceptie mogelijk niet van toepassing is. Een andere reden waarom in dit concrete geval de thuiskopie-exceptie mogelijk niet van toepassing is, is dat Buma/Stemra nog in 1993 een jubileumuitgave heeft gedaan van dit standaardwerk. Dat is weliswaar alweer zeventien jaar geleden en ook nog eens een beperkte oplage, maar toch maakt het minder aannemelijk dat er geen nieuwe exemplaren in omloop gebracht zullen worden. Overigens is dit boek echt een aanrader en het blijft verrassend hoeveel discussies die wij nu voeren over het auteursrecht meer dan honderd jaar geleden ook al speelden. Wat aangeeft dat we in honderd jaar kennelijk weinig opgeschoten zijn.

  21. Ik zal de laatste zijn om te beweren dat jij degene bent die het boek verspreidt. En wat Archive.org in de Verenigde Staten doet is ook volkomen legaal. De vraag die overblijft is, is of het downloaden van dat boek een thuiskopie is of niet. Zo kun je stellen dat als ik het boek hier op mijn werk download en uitdraai, dat het mogelijk geen thuiskopie meer is, zeker nu ik jurist ben die ook iets met auteursrecht doe. Het is erg contextafhankelijk.

  22. Hoeveel thuiskopieen mag je eigenlijk maken? Zelf heb ik twee computers, een laptop en twee netbooks. Het kan dus voorkomen dat ik iets dus 5x gekopieerd heb. Wel allemaal voor eigen gebruik overigens. (Ja, ik gebruik soms tot 5 computers! Remote desktops doen dan wonderen.)

  23. Hallo Ik wil mijn eigen boeken via internet gaan uitlenen aan anderen die daar een kleine vergoeding voor betalen. Het aantal uitleningen geef ik op aan stichting leenrecht (auteursrecht) en betaal leenrecht een bedrag per geleend boek van 0,11 cent zoals bibliotheken dat ook doen. Ik ben heel benieuwd of dat mag, zo niet waarom niet, ik zie nl nergens enig beletsel.

  24. Zolang het prijsverschil tussen een gedrukt boek en een Ebook vrijwel niets is, wat gaan rechtgeaarde Hollanders dan doen, IK KOOP ALLES LEGAAL,,,,,,,,maar ondertussen!!!! Er is trouwens al dusdanig veel in omloop dat Brein nu al achter het net vist, hoeveel boeken gaan op een DVD 5000……6000???? Bekijk het positief……de Ereader stimuleert alleen maar dat er meer gelezen wordt, goede boeken worden door ereader/gebruikers met veel enthousiasme doorgetipt aan niet Ereader/gebruikers, wat wil je nog meer als uitgever. Bekrompen denken heet dat als je downloaden gaat verbieden, past weer precies in het Nederlands denkpatroon. Gewoon vrijgeven dus, maar een verbod op handelen.

  25. Ik koop ook alles legaal maar heb gewoon een hekel aan eReaders. 🙂 Ik heb liever een papieren boek dat ik overal kan lezen, zelfs als de stroom uitvalt, dan een eReader die vroeg of laat door technische storingen in een dure baksteen verandert. Okay, ze zullen wel 4 jaar en langer meegaan, maar mijn boekenverzameling heeft boeken van 30 jaar en ouder. Ik moet de eReader nog zien die zo lang mee zal gaan. Een ander verschil: als ik met een bijl inhak op een boek, heb ik twee halve boeken. Leesbaarheid is minder maar het is nog wel leesbaar. Doe ik dit bij een eReader dan ben ik alle boeken erop kwijt. Totdat ik een nieuwe eReader heb gekocht, waar ik dan mijn eBooks weer op moet terugzetten, voor zover mogelijk. Ik heb een boek dat door muizen is aangevreten maar da’s geen probleem. De kaft en de marges zijn wat minder, maar de tekst is nog geheel beschikbaar. Boeken zijn gewoon een stuk robuuster. Okay, een eReader maakt het mogelijk dat je een hele bibliotheek kunt meenemen in een klein apparaatje. Maar dan heb ik een beter voorstel: verkoop gewoon papieren boeken en doe bij ieder boek een SD kaartje of CD erbij met het boek in eBook-formaat. Dat mag dan een paar Euro meer kosten maar ik denk dat dit concept enorm kan aanslaan.

  26. Hoe negatief kan een mens zijn???? Huidige maatschappij verslindt papier, dan maar liever EINK, het grootste gevaar is het geluid van een kettingzaag. Een vinyl grammofoonplaat ligt ook lekker in de hand, 2010 wat nu….cd,,,,,usb stick? Grote koelkast/tv of een mooi plat 3d model. Je laatste opmerking…verkoop boeken op EPUB formaat gewoon voor twee euro en klaar is Kees.(excl. auteursrechten) Denk positief voordat de muizen………… Jan

  27. @jan, maar hoe schadelijk is de productie van die eReaders eigenlijk? Vooral aangezien deze apparaten toch bepaalde, zelfzame mineralen nodig hebben voor een correcte werking. Ik betwijfel of eReaders wel milieuvriendelijker zijn dan papier. Daarnaast is papier goed te recyclen en desnoods ook te gebruiken als brandstof. Plus, een boek op een vuilnisbelt is na een jaar wel weggerot, een eReader laat na 100 jaar nog steeds resten achter. Het schijnt nu al een probleem te zijn dat de grondstoffen voor LCD schermen een beetje schaars worden.

  28. Citaat: Je mag alleen een ???klein gedeelte??? van een boek kopiëren, tenzij ???redelijkerwijs mag worden aangenomen [dat] geen nieuwe exemplaren tegen betaling, in welke vorm ook, aan derden ter beschikking zullen worden gesteld???.

    Dat gaat over analoge kopieën (art. 16b). Artikel 16c gaat over digitale kopieën en daar wordt geen onderscheid gemaakt tussen muziek, film en boeken. Er wordt alleen gesproken over ???een werk van letterkunde, wetenschap of kunst???. Ik begrijp dus niet waarop de uitspraak dat boeken uitgesloten zijn van de thuiskopie berust.

    Disclaimer: ik ben geen jurist.

  29. Het onderscheid 16b/16c is niet hetzelfde als analoog/digitaal. Artikel 16b geldt bij alle soorten thuiskopieën, behalve bij kopieën op de media genoemd in artikel 16c. Een digitale kopie van een muziek of boek op harde schijf valt onder 16b, omdat een harde schijf wel “geschikt” maar niet “bestemd” (speciaal bedoeld) is om die informatie mee op te slaan.

    Je hebt wel gelijk dat áls het onder 16c valt je het boek geheel mag downloaden als privékopie. Dus als er media zijn die “bestemd” zijn voor ebooks dan kun je via artikel 16c ebooks daarheen downloaden, ook uit illegale bron.

  30. Mag je dan stellen dat een Kindle of Nook bestemd is voor ebooks en niet slechts geschikt? Ze worden gemarket als ereaders, niet als tablets. En zeker de e-paper versies zijn ook voor weinig meer geschikt.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.