Bibliotheken mogen e-books net als papieren boeken uitlenen

| AE 9061 | Intellectuele rechten | 20 reacties

scanbook.png Openbare bibliotheken mogen e-books uitlenen aan leden, net zoals zij dat doen met papieren boeken. Dat las ik bij Nu.nl. Het Hof van Justitie oordeelde (zaak C-174/15) gisteren dat het uitleenrecht voor bibliotheken techniekneutraal is geformuleerd: niet alleen papieren boeken mogen worden uitgeleend, ook digitale. Wel moet de bieb dan analoog uitlenen simuleren.

De Nederlandse Vereniging Openbare Bibliotheken wilde in een rechtszaak duidelijkheid krijgen over het uitleenrecht rond e-books. Boeken uitlenen is natuurlijk het bestaansrecht van een bibliotheek, en het kunnen uitlenen van ebooks ligt dan ook keurig in die lijn. Alleen uitgevers zien dat anders: “Wie betaalt er nog voor een e-book als deze straks (vrijwel) gratis via de bibliotheek verkrijgbaar zijn?” Ja precies, want de markt voor papieren boeken is ook compleet ingestort sinds de bibliotheek uitgevonden werd.

Het georganiseerd uitlenen van boeken is formeel een inbreuk op auteursrecht. Daar staat dan wel weer meteen een uitzondering over in de wet, een voor het publiek toegankelijke instelling mag dit doen onder afdracht van een leenrechtvergoeding. En het cruciale punt daarbij was dat de betreffende Europese regels niet duidelijk waren over of dat nu alleen ging over fysieke exemplaren, of ook over digitale.

Het Hof van Justitie bijt de tanden stevig in de taalanalyse en komt tot de conclusie dat het uitleenrecht voor allebei moet gelden. Mede omdat er destijds wel moeite is gedaan om elektronisch uitlenen van films wél en van boeken niet te verbieden in de wet. En uiteindelijk gewoon omdat bibliotheken van belang zijn:

Gezien het belang van de openbare uitlening van digitale boeken en om zowel de nuttige werking van de in artikel 6, lid 1, van richtlijn 2006/115 vervatte afwijking ten behoeve van openbare uitlening (hierna: „uitzondering voor openbare uitlening”) als de bijdrage van deze uitzondering aan de bevordering van culturele activiteiten te beschermen, kan dus niet worden uitgesloten dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 2006/115 ook van toepassing is in gevallen waarin de door een voor het publiek toegankelijke bibliotheek verrichte handeling, met name met het oog op de in artikel 2, lid 1, onder b), van die richtlijn vervatte voorwaarden, kenmerken vertoont die in wezen vergelijkbaar zijn met die van de uitlening van gedrukte werken.

Wel moet het uitleenproces zo worden ingericht dat het zo dicht mogelijk aansluit bij analoog uitlenen. Dus: één ebook aankopen betekent één persoon tegelijk dit laten lenen. Twee keer tegelijk laten lenen? Dan twee ebooks (licenties) kopen. Oké, dat is een tikje geforceerd maar als dat de prijs is voor ebooks lenen, dan moet dat maar.

Arnoud

Ben je nou eigenaar van je gekochte ebooks of niet?

| AE 8508 | Innovatie | 30 reacties

scanbook.pngJe bent geen eigenaar van je ebooks als er DRM op zit, las ik bij Gizmodo. Je krijgt slechts een tijdelijk leesprivilege. Dat concludeert men uit het staken van eboekenleverancier Nook. Hierdoor worden alle aangekochte boeken ontoegankelijk. Men “werkt aan een oplossing” en bladiebla, maar ondertussen zijn je boeken dus mooi weg. Kan dat zomaar, juridisch?

Het begint een mantra te worden hier, maar: data is niets. Data kun je niet kopen. Maar daar zit een nuance op. In Nederland gelden de regels over kopen uit het Burgerlijk Wetboek ook voor

de levering van digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd, maar die wel is geïndividualiseerd en waarover feitelijke macht kan worden uitgeoefend,

Je kunt dus bij een niet-werkend ebook eisen dat dit wordt hersteld, want dat is een conformiteitsgebrek (art. 7:17 BW) net zoals bij een televisie die het niet doet. Echter, een belangrijke uitzondering op deze regel is dat bij koop van digitale inhoud er géén eigendomsoverdracht (art. 7:9 BW) plaatsvindt. Je koopt het dus wel maar je wordt geen eigenaar. Eh, ja, oké.

En daarmee zijn we dan toch weer terug bij mijn mantra. Een ebook is niets, het is gestolde dienstverlening en dienstverlening mag stoppen. Specifiek bij digitale inhoud (zoals boeken maar ook films of muziek) heb ik daar moeite mee, in ieder geval als er “kopen” bij staat.

Tegelijkertijd weet ik ook niet hoe je het dan wel moet doen als leverancier. Als mensen alles in de cloud willen hebben, dus ook hun boeken, dan moeten die boeken bij jou op je server staan. Maar het voelt niet redelijk te verlangen dat die servers dan levenslang aan blijven staan. Dienstverlening houdt een keertje op.

Arnoud

Tom Kabinet in hoger beroep alsnog verboden

| AE 7381 | Intellectuele rechten | 25 reacties

De tweedehandsebooksite TomKabinet moet uit de lucht, omdat ze te weinig doet om handel in illegaal verkregen e-books tegen te gaan. Dat besliste het Gerechtshof Amsterdam gisteren in het hoger beroep van het vonnis uit juli waarin de site nog juist legaal werd verklaard met een beroep op het Usedsoft-arrest. Dat beroep erkent het Hof, maar ze verzint een nieuwe grond: TomKabinet had meer moeten doen om handel in überhaupt illegale ebooks te moeten voorkomen.

Sinds het Usedsoft-arrest weten we dat gedownloade software tweedehands mag worden doorverkocht. In deze zaak staat centraal of dit ook geldt voor boeken. Zowel in eerste instantie als hier denkt de rechter van wel, met enige slagen om de arm:

Het hof sluit zich aan bij de overweging van de voorzieningenrechter inhoudende dat op dit moment niet met zekerheid kan worden gezegd wat de reikwijdte van het UsedSoft arrest is en dat er rekening mee moet worden gehouden dat de betekenis van dat arrest zich ook uitstrekt tot de handel in e-books. Ook de ‘koper’ van een e-book krijgt immers tegen betaling van een bepaalde prijs een niet in tijdsduur beperkt gebruiksrecht daarvan (en in zoverre is ook in dat geval een eventuele licentieverlening gelijk te stellen met verkoop).

In een kort geding is geen tijd om zoiets compleet uit te zoeken, het gaat hier om een snelle voorlopige beslissing omdat er iets acuut in dreigt te storten. En de rechter moet dan inschatten wie er waarschijnlijk gelijk zou krijgen in een echte rechtszaak, de bodemprocedure. Het Hof vindt de kans dat TomKabinet de bodemprocedure zou winnen, groot genoeg om niet nu een verbod uit te willen spreken. Dan zou TomKabinet immers failliet gaan om een reden die best eens onjuist kan blijken.

Vervolgens vindt men een andere stok om tóch deze vermaledijde niettraditioneelauteursrechtdenker aan te kunnen pakken:

NUV c.s. hebben immers (onder meer door het overleggen van en groot aantal producties) voldoende feitelijk onderbouwd dat de door Tom Kabinet geëxploiteerde website door derden niet alleen voor de doorverkoop van legaal gedownloade e-books wordt gebruikt maar dat via die website tevens in niet te verwaarlozen mate illegale exemplaren worden verhandeld.

Tomkabinet had daartegen twee argumenten: 1) ze is een tussenpersoon net als Marktplaats (haha Marktplaats want de advocaat van de uitgevers verdedigt altijd Marktplaats met precies deze zelfde argumenten.) en 2) ze had wél genoeg gedaan.

Met 1 is het Hof snel klaar: de site is speciaal ingericht om boeken te verkopen, Tomkabinet rubriceert ze en adverteert ermee, dan doe je meer dan Marktplaats dat immers alleen maar is ingericht om spullen te verkopen in rubrieken waar vervolgens advertenties voor verschijnen. Evident verschil natuurlijk. (Oké tikje flauw van me. Maar ik kan nergens ontdekken dat TomKabinet actief redactioneel bezig is met het aanbod, de site ademt voor mij de sfeer van een passieve marktplaats waar je advertenties ophangt en je contact krijgt met kopers.)

Bij 2 had TomKabinet onder meer aangedragen dat ze allerlei maatregelen nam om illegale ebooks (bijvoorbeeld gescande papieren boeken of van watermerken/DRM ontdane ebooks) te weren, maar dat was natuurlijk niet perfect. Ook waren verkopers te traceren via hun e-mailadres. Dat vindt het Hof echter niet voldoende, hoewel niet wordt uitgelegd waarom dan niet.

Bijgevolg is de conclusie dat het TomKabinet maar verboden moet worden om een online dienst aan te bieden “waarop illegaal gedownloade e-books kunnen worden verkocht”. Inderdaad, kúnnen. Omdat Tomkabinet niet goed genoeg haar best had gedaan om inbreuk tegen te gaan, moet ze nu maar zorgen dat er 100% geen inbreuk meer doorheen kan, en anders is het €1000 per dag dat er toch ergens een ebook illegaal verkocht wordt. Feitelijk dus het einde van TomKabinet tenzij ze iets héél creatiefs verzinnen.

Voor andere boekhandelaren zal de uitkomst van de bodemprocedure érg interessant zijn, aangenomen natuurlijk dat TomKabinet die doorzet ondanks de onmogelijkheid nog een florerende business op te zetten.

Arnoud

Tom Kabinet mag voorlopig tweedehands ebooks blijven verkopen

| AE 6822 | Intellectuele rechten | 18 reacties

De verkoop van tweedehands ebooks door de Nederlandse website TomKabinet.nl is niet evident illegaal. Dat vonniste de Amsterdamse rechter gisteren. De site had een rechtszaak aan de broek gekregen van het Nederlands Uitgeversverbond, dat meende dat bij tweedehandsebookhandel geen sprake van uitputting zou zijn. Sinds het Usedsoft-arrest weten we dat gedownloade software tweedehands mag worden… Lees verder

Uitgevers willen tweedehandsebooks-site platleggen

| AE 6758 | Intellectuele rechten | 16 reacties

Amper een week na de livegang van het platform voor tweedehands ebooks Tomkabinet.nl heeft de site al een sommatie aan zijn broek van de Nederlandse uitgeverswereld, zo meldde Sprout vorige week. Het platform maakt het mogelijk je ebooks tweedehands door te verkopen, net zoals tweedehandsboekhandels en Marktplaats het mogelijk maken fysieke boeken tweedehands door te… Lees verder

Tweedehands doorverkopen van ebooks, mag dat?

| AE 6707 | Intellectuele rechten | 44 reacties

Een lezer vroeg me: Ik heb een aantal ebooks gekocht waar ik geen interesse meer in heb. Deze wil ik nu doorverkopen net als mijn tweedehands papieren boeken. Maar mag dat eigenlijk wel? Ebooks doorverkopen is problematisch: het verkopen van auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt gezien als een nieuwe openbaarmaking, oftewel inbreuk. Papieren boeken mag je… Lees verder

OM mocht uploader 5000 e-books niet vervolgen wegens strijd met eigen beleid

| AE 6342 | Intellectuele rechten, Regulering | 18 reacties

Een 23-jarige man die vijfduizend e-books verspreidde via de torrentsite The Pirate Bay, mag niet worden vervolgd voor auteursrechtenschending. bij Nu.nl. Hoewel het uploaden van ebooks strafbaar is, is het Openbaar Ministerie in deze zaak niet ontvankelijk omdat ze in strijd heeft gehandeld met haar eigen beleid. Opzettelijke inbreuk op auteursrecht is een misdrijf, zo… Lees verder

‘E-bookverkopers mogen klantinformatie doorspelen aan Brein’

| AE 5993 | Intellectuele rechten, Privacy | 21 reacties

Aanbieders van e-books mogen in Nederland klanteninformatie doorspelen aan stichting Brein, las ik bij Nu.nl. Nou ja, mag: mag met apart gegeven toestemming onder de privacywet. Een beetje flauw dus, want met dergelijke toestemming mag zo ongeveer alles. Naar aanleiding van eerdere berichtgeving dat Brein dit zou hebben afgesproken met ebookverkopers werden Kamervragen gesteld. In… Lees verder

Aansprakelijk voor schoonmaakkosten van een virus van je ebookleverancier

| AE 4694 | Ondernemingsvrijheid, Security | 18 reacties

Even geen gratis e-books meer, las ik via Twitter bij de blog van Jan Willem Alphenaar. Hij had deze ondergebracht bij een externe site die het “betaal met een tweet”-principe voor hem implementeerde. Dus verplicht twitteren dat je het boek hebt, en dan gratis downloaden. Maar die site bleek rare software (‘Mystart Incredibar’) te installeren… Lees verder