Diverse lezers wezen me op deze draad van dealtjessite Pepper.com, waar een Samsung Galaxy J5 (uit 2016) te koop werd aangeboden in combinatie met een Tele2 abonnement. Helaas bleek al snel dat de deal té goed liep, waarop de aanbieder zich meldde met “[we willen je] graag een vergelijkbaar toestel aanbieden voor dezelfde prijs: de Samsung Galaxy J3 (2017).” Nu kun je erover twisten of dat wel een vergelijkbaar toestel is, maar ik trof op een hoop plekken de opmerking dat je récht hebt op een gelijkwaardig alternatief. En die snap ik even niet.
Aanbieder mobiel.nl probeert met dit overzicht aan te geven waarom de twee toestellen gelijk zijn. En natuurlijk zijn er veel overeenkomende specificaties, zoals camera, werkgeheugen en opslag. Het scherm is ‘iets’ kleiner, 0.2 inch om precies te zijn. En je krijgt Android 7 in plaats van 6, wat juist als een upgrade zou moeten voelen. Maar voor velen is met name het kleinere scherm een dealbreaker.
Het is natuurlijk heel vervelend als een winkel of site een aanbieding niet kan nakomen. Dat hoort niet te gebeuren: wie een aanbieding uitschrijft, moet zorgen voldoende voorraad te hebben of moet er “op=op” of iets dergelijks bij zetten zodat je weet dat het een tijdelijk iets is met beperkte voorraad. Het is een oneerlijke handelspraktijk om willens en wetens met te kleine voorraad te gaan stunten. Maar in dit geval denk ik dat het gewoon een onverwachte stormloop is, en dat is moeilijk de aanbieder te verwijten.
Mensen een alternatief bieden is netjes, maar volgens mij juridisch niet verplicht. Waar mensen dit op baseren, is mij een raadsel. Ik kan nergens in de wet terugvinden dat je verplicht bent bij een aanbieding iets gelijkwaardigs te leveren als je eigenlijke aanbod op is.
Het enige dat in de buurt komt, is het oude artikel 7:46f BW dat bepaalde dat een online verkoper het récht heeft (mits dat in de AV staat) om je een vervangend artikel te sturen bij gebrek aan voorraad. Je had als consument dan weer wel het recht dit te weigeren en kosteloos terug te sturen. Maar hoe dan een recht van de winkel veranderde in een plicht van de winkel, dat weet ik niet. Wie me kan aanwijzen waar het staat: ik hoor het graag.
Voor zover ik kan zien is het vrij simpel: de aanbieder kan het aanbod niet waarmaken, dus kan de consument de overeenkomst kosteloos annuleren. Je mag natuurlijk genoegen nemen met het geboden alternatief, of zien of er wat anders uit te halen is (tegen bijbetaling een nog weer ander toestel, bijvoorbeeld) maar dat is een optie en geen recht of plicht.
Arnoud
Als ik even snel kijk bij Tweakers dan is die telefoon nog gewoon goed leverbaar. De winkel kan dus (naar alle waarschijnlijkheid) gewoon extra toestellen bijkopen. Waarom hoeft de aanbieder de overeenkomst dan niet na te komen?
Was je blog hetzelfde geweest als het over de 2017 versie van de telefoon ging?
Ik denk dat ze dan vrezen verlies te draaien. Waarschijnlijk hadden ze namelijk een mooie deal gescoord op een beperkt aantal toestellen en als ze nu extra toestellen moeten bijkopen, dan is het niet meer voor de mooie prijs van eerst. Dus als ze dan voor dezelfde prijs verkopen, draaien ze verlies.
Niet dat ik het daarmee goedpraat, maar dat lijkt mij de achterliggende reden te zijn.
Achteraf tot de ontdekking komen dat je verlies gaat maken lijkt me geen valide reden om een koopovereenkomst dan maar te ontbinden. Zolang de aanbieder van de deal de toestellen waar dan ook kan inkopen moeten deze gewoon geleverd worden. Ook als dat voor de ondernemer duurder uitpakt dan verwacht. Wat dat betreft lijkt me de hele discussie of er iets gelijkwaardigs aangeboden moet worden al een stap te ver.
Ik snap werkelijk niet dat sommigen het niet kunnen volgen. Het lijkt me klip en klaar. Er wordt een aanbod gedaan en er wordt op ingegaan. Er ontstaat een (koop)overeenkomst. Jij houdt je aan jouw deel van de overeenkomst: je betaalt geld voor zover de verkoper het toestaat. Dus moet de verkoper zich ook houden aan de overeenkomst. Doet hij dat niet, dan levert hij een wanprestatie. Geen voorraad meer hebben lijkt mij géén overmacht. Dus dan komt het neer op alsnog je houden aan de overeenkomst of anders de schade vergoeden.
Maar wat is de schade dan? Dat je als consument niet hoeft te betalen als er neit geleverd wordt, lijkt me evident. Maar verder heb je als consument volgens mij geen schade geleden. En dan kom t er dus gewoon op neer dat de overeenkomst wordt ontbonden.
Of zie ik iets over het hoofd?
Op zijn minst is de schade het verschil in de prijs om alsnog een gelijkwaardig toestel te bemachtigen.
Zo was er een zaak van iemand die een motor op een veilingsite had gezet, en de motor via een andere kanaal had verkocht. De rechter bepaalde dat een schadevergoeding betaald moest worden aan de hoogste bieder, omdat bleek dat de motor niet meer aan hem verkocht kon worden. De schadevergoeding was het verschil in prijs tussen het hoogste bod en een gelijkwaardige motor elders.
Edit: Sorry, ik heb geen link meer naar de uitspraak hierover. Maar hier een vergelijkbare zaak uit Duitsland over een auto: https://www.automobielmanagement.nl/nieuws/overige/nid20605-dikke-schadevergoeding-na-terugtrekken-auto-van-ebay-.html
Maar hier ga je de fout in: de site in deze kwesite biedt een vergelijkbaar toestel aan voor DEZELFDE prijs. Dus welke schadevergoeding is er dan door bijbetalen? Niks, want je hoeft niet bij te betalen.
Daar ging het niet over. De vraag was óf de winkel verplicht is met een oplossing, zoals een vergelijkbaar toestel. Niet over of het vergelijkbare toestel daadwerkelijk vergelijkbaar is of dat het om andere redenen niet afdoende is.
Is er al een claimstichting opgericht waar zwaar benadeelde consumenten zich weer kunnen melden? 😉
PS: je zou toch vermoeden dat zo’n site voor elke aanbieding die niet onbeperkt door de aanbieder tegen dezelfde condities kan worden ingekocht, een veld “voorraad” heeft, waarna geen aanmeldingen meer mogelijk zijn als deze tot nul is gereduceerd.
Maar dan moet een dergelijk veld wel met de juiste waarde ingevuld worden.
Precies! Dat probleem had ik dus onlangs met mijn nieuwe stofzuiger: volgens de Media Markt-site was ie op voorraand in het door mij gekozen filiaal. Dus ik ga daarheen, blijkt dat ie niet op voorraad is. Ze hebben zelfs nog weer de site erbij gepakt en inderdaad stond er nog steeds dat ie op voorraad was. Verkeerde waarde, dus…
Wat nl-x zegt, wanprestatie. De schade is de straatprijs van die telefoon. Dat was immers de inzet van die deal, dat de klant iets wat normaal 5X kost, nu voor 4X kon kopen.
Dat de winkelier hierdoor verlies lijdt, lijkt me weinig relevant.
Ik ben van mening dat de koper een redelijk alternatief mag uitkiezen en dat de verkoper deze dan moet leveren. De verkoper, die een overeenkomst heeft gesloten, maar het bestelde product niet kan leveren, moet de gevolgen daarvan zelf dragen. Het pacta sunt servanda-beginsel zou te veel geweld worden aangedaan, als het enige gevolg zou zijn dat de koper de overeenkomst zou kunnen ontbinden.
De koper heeft recht op een schadevergoeding op grond van artikel 6:74 BW en 7:24 BW. Schade begroot je door het verschil tussen de hypothetische situatie, waarin de verkoper de telefoon wel zou leveren, te vergelijken met de feitelijke situatie, waarin de verkoper dat niet doet. De schade laat zich niet begroten door de aankoopprijs terug te geven, omdat dit voorbij aan het doel waarmee partijen de overeenkomst hebben gesloten. Bovendien, dat zou een klimaat creëren waarbinnen de verkoper van alles kan aanbieden, want als hij het niet waar kan maken, dan zijn er geen gevolgen behalve dat hij het geld zou moeten teruggeven. Een manier van begroten is de dekkingskoop ex artikel 7:37 BW, dat bepaald dat de koper elders een dekkingskoop mag sluiten, zolang hij daarbij maar redelijk te werk gaat. Het wetsartikel bepaald niet dat de koper alleen het zelfde product zou moeten kopen, zodat de koper ook een redelijk alternatief mag aanschaffen en het verschil kan hij verhalen op de verkoper.
Je noemde ook nog de misleidende handelspraktijk. Het is een misleidende handelspraktijk om onjuiste, onduidelijke of dubbelzinnige informatie te verstrekken, waardoor een doorsnee consument over een transactie een besluit zou kunnen nemen, die hij anders niet had genomen. Wanneer de verkoper een aanbod met “op=op” dan is misleidend, als hij niet voldoende voorraad heeft voor de redelijkerwijs te verwachten vraag. Hier heeft de verkoper niet met “op=op” geadverteerd, dus is er gewoon een overeenkomst tot stand gekomen. Op dit punt zie ik geen misleiding.
Ik zie wel misleiding op een ander punt. Gsmarena.com meld dat de Galaxy J5 (2016) een batterijcapaciteit van 3100 mAh zou hebben, terwijl Galaxy J3 (2017) een batterijcapaciteit van 2400 mAh zou hebben. Dit is een groot verschil en de aanbieder noemt dit niet. Wat mij betreft, ligt het voor de hand om de Galaxy J5 (2017) aan te bieden.
Ook hier denk ik weer: Stem met je portemonnee. Als je je genaaid voelt omdat de aanbieder er weg mee komt dat hij niet kan leveren en simpelweg mag ontbinden, dan ga je toch gewoon nooit meer bij dat bedrijf een telefoon bestellen? Als genoeg mensen dat doen, verdwijnt zo’n bedrijf vanzelf. Probleem ook opgelost.
Volgens mij is al lang en breed bewezen dat dat niet werkt. Ze zien misschien wel tijdelijk wat vermindering in inkomsten, maar op de langere termijn werkt dat echt niet goed genoeg. Mensen zijn niet bewust van het probleem, kennen hun rechten niet, of zijn het wel eens, maar willen toch dat éne product. Ondertussen blijft het bedrijf gewoon geld verdienen.
Als mensen het dus niet interesseert is er klaarblijkelijk geen enkel probleem met deze handelswijze. Ik heb (voor mezelf) ook een x-aantal bedrijven waar nimmer producten van zal kopen omdat ik het gevoel heb gehad dat ze me genaaid hebben. Voelen bedrijven dit? Nee, maar ik zal ze niet meer ondersteunen.
In dit specifieke geval heeft aanbieder een maand eerder een vergelijkbare aanbieding gedaan. Ook toen waren er te weinig toestellen, maar die werden later alsnog nageleverd.
De aanbieder had dus kunnen inschatten dat ook deze aanbieding voor een stormloop van bestellingen zou zorgen. Echter, zelfs de mensen die vlak na het online zetten van de aanbieding besteld hebben kregen al een alternatief aangeboden. Er waren dus klaarblijkelijk te weinig toestellen(J5 2016) ingekocht. En volgens aanbieder konden ze ook niet meer nageleverd worden. Echter, dit toestel is nog ruim verkrijgbaar(volgens Tweakers Pricewatch). De aanbieder had dus makkelijk extra toestellen kunnen inkopen. Dat dit duurder voor hen is lijkt me niet relevant.
Aanbieder was overigens wel zo netjes om een, volgens hen, vergelijkbaar alternatief aan te bieden. Nu is het de vraag wat je als vergelijkbaar mag beschouwen. In dit geval zou je denken dat de J5 (2017) een goed alternatief is voor de J5 (2016), maar de aanbieder komt met de J3 (2017) als alternatief. Dit toestel heeft 2 grote minpunten t.o.v. de J5 (2016) en dat is het kleinere scherm én het scherm is geen Oled waardoor het scherm veel minder ‘scherp’ is. De aanbieder geeft wel aan dat je tegen bijbetaling van 45 euro alsnog de J5 (2017) kunt kiezen, terwijl in praktijk(Tweakers Pricewatch) blijkt dat het verschil tussen de J5(2016) en de J5 (2017) nog geen 30 euro is.