Mag je verkeershufters op Youtube zetten die gevaarlijk in de sneeuw rijden?

Mag je beelden maken van gevaarlijk rijgedrag en dat op sociale media publiceren? De vraag kwam de afgelopen dagen vaak langs. De afgelopen dagen sneeuwde het zo hard dat code rood werd uitgeroepen: ga liever niet de weg op, tenzij het echt moet. Maar natuurlijk heb je mensen die zichzelf Max Verstappen wanen en gewoon stevig doorrijden, al dan niet naast een school of over het fietspad. Dat wordt even zo natuurlijk massaal gefilmd en onder afkeurend commentaar op internet gezet. Mag dat?

Hoofdregel is dat je mag filmen op de openbare weg wat en wie je wilt. Dat is onderdeel van de vrije nieuwsgaring. Maar wanneer je die beelden gaat publiceren of aan anderen geven, moet je een afweging maken of de reden van publicatie of verstrekking wel opweegt tegen de privacy, en wat je eventueel kunt doen om het privacyaspect te beperken.

De bekendste maatregel die je kunt nemen, is mensen onherkenbaar maken. Denk aan het nummerbord of iemands hoofd uitblurren, of misschien even opletten dat niet zijn huisnummer en straatnaam in beeld komen. Je zou ook uit kunnen zoomen zodat die informatie onleesbaar wordt. In principe is je pulicatie daarna legaal, omdat je dan geen privacygevoelige informatie meer publiceert. (Ga je erbij zetten “Wie weet wie dit is” dan wordt het natuurlijk weer wél een privacyprobleem.)

En ja, ook kentekens vallen onder de privacywet. Deze zijn immers aan personen – de auto-eigenaren – te linken. Dat de RDW-database geheim is, doet daarbij niet ter zake. Waar het om gaat, is of die koppeling redelijkerwijs te maken is.

Vind je dat een specifiek persoon echt met naam en toenaam (of gezicht) moet worden genoemd, dan kun je natuurlijk publiceren zonder blur. Maar wanneer die persoon het daarmee oneens is, dan kan hij een rechtszaak aanspannen en rectificatie, weghalen en een schadeclaim vorderen. Die laatste is niet ondenkbaar, ook niet als op de beelden een verkeersovertreding te zien is. Naar Nederlands recht verlies je niet je volledige privacy enkel omdat je een gevaarlijke verkeerssituatie creëert. En daarbij komt dat rechters allergisch zijn voor alles dat riekt naar eigenrichting. Ik zou dat dus afraden.

De beelden mag je te allen tijde aan de politie geven als je denkt dat de verkeersovertreding strafbaar is, en bij gevaarlijk rijgedrag is dat eigenlijk altijd het geval (artikel 5 Wegensverkeerswet overtreden is strafbaar als overtreding). De privacy van de gefilmde personen doet er op dat moment even minder toe, omdat de politie een eigen afweging maakt over wat ze mogen met de beelden.

Ik zie ook mensen beelden aan televisieprogramma’s of vloggers geven. Dat mag ook, omdat die organisaties ook zelf een afweging (moeten) maken over nieuwswaarde versus privacy. Zij zijn zelf aansprakelijk als ze niet goed blurren terwijl dat wel had gemoeten. Natuurlijk zou het ‘slachtoffer’ bij jou verhaal kunnen komen halen omdat jij die beelden zomaar opstuurt en hij daar veel last van krijgt. Dus ook dit zou ik zelf niet doen zonder de beelden zelf al te blurren.

(Vanaf 25 mei krijgen we een nieuwe, strengere privacywet die ook het vastleggen van fotografische en filmbeelden reguleert. Maar ook onder die AVG of GDPR geldt dat het mag wanneer je een adequate privacyafweging maakt.)

Arnoud

19 reacties

  1. Maar wanneer die persoon het daarmee oneens is, dan kan hij een rechtszaak aanspannen en rectificatie, weghalen en een schadeclaim vorderen.

    Weghale en een rectificatie doen geen pijn voor een burger Een schadevergoeding ligt moeilijk want reputatieschade is moeilijk in financieen uit te drukken en bovendien is degene die de verkeersovertreding beging toch ook grotendeels zelf verantwoordelijk voor die schade omdat hij publiekelijk de overtreding beging en deze informatie ook op andere wijze gecommuniceerd kan worden (roddel en achterklap). Buurtbewoners zullen bijvoorbeeld communiceren over onveilig rijdende auto’s in hun buurt en dat kan je toch niet verbieden. Ik zou het ook willen weten als we een wegpiraat in onze buurt hebben rijden en zeker in welke auto deze rondrijdt.

    1. Ik zie geen fout in Arnoud zijn analyse (maar ben ook geen jurist), ik vrees alleen dat je er erg weinig mee gaat bereiken.

      Mensen maken deze filmpjes en zetten ze massaal online. Financiële schade aantonen zal lastig blijken. Verwijderen van het internet nog lastiger, als iemand het echt bont maakt staan er binnen no time op allerlei sites nieuwe uploads. De oorspronkelijke uploader haalt het weg met de mededeling dat hij vanwege privacy redenen het heeft moeten verwijderen en vervolgens duikt het filmpje overal anoniem geupload op bij buitenlandse site. Het internet haat namelijk censuur.

      En als de censuur te erg wordt, dan krijg je vanzelf dat er uitgeweken wordt naar puur Amerikaanse sites zonder europese aanwezigheid, sommige twijfelachtige organisaties doen dat nu al en de Amerikaanse rechter lacht je uit als je aan komt zetten met een beroep op Europese privacy wetgeving.

      Als er één ding niet zal gebeuren is dat mensen stoppen met uploaden van filmpjes, het wordt hoogstens anoniem.

      1. Helaas denkt de gemiddelde burger niet verder na dan zijn neus lang is. Alsof iemand werkelijk de afweging gaat maken of een filmpje uploaden mag onder de AVG? Het antwoord vind je immers al online en is waarschijnlijk nee. Dus hoe voorkom je dan achterlijk upload gedrag?

        1. Wellicht voorlichting (zoals dit blog een klein beetje is) en ontmoediging. Ik denk niet dat je het weg krijgt, maar sommige winkeldieven lachen de rechter ook in zijn/haar gezicht uit. Het gaat erom dat mensen tot het besef komen dat ze privacy schenden en dat daar een straf op kán staan. Er zullen er nog genoeg denken “het zal wel”, en gewoon uploaden, maar als er een paar het daardoor niet doen, is de privacy toch al weer een beetje geholpen.

    1. Ik vrees van wel. Op basis van het rooster van het kenteken is te achterhalen bij welk bedrijf de taxi hoort. Vervolgens is, op basis van de werk-schema’s, te achterhalen welke specifieke chauffeur in die taxi reed. Voor andere bedrijfsauto’s zal er bij het bedrijf ook een dergelijke administratie (moeten) zijn.

  2. Dat de RDW-database geheim is, doet daarbij niet ter zake

    De AP zegt

    Kentekens van motorvoertuigen zijn persoonsgegevens voor degenen die toegang hebben tot het kentekenregister van de Rijksdienst voor het Wegverkeer.
    Ik heb die toegang niet, dus voor mij is een kenteken geen persoonsgegeven? Kennelijk maakt dat ‘geheim’ wel verschil.

    1. Ik heb die toegang niet, dus voor mij is een kenteken geen persoonsgegeven? Kennelijk maakt dat ‘geheim’ wel verschil.

      Nee, recital 26 GDPR:

      “to determine whether a person is identifiable, account should be taken of all the means likely reasonably to be used either by the controller or by any other person to identify the said person.”

      Zie ook https://www.insideprivacy.com/international/cjeu-confirms-dynamic-ip-addresses-to-be-personal-data/

      1. Maar die ene deuk of sticker achterop de auto is ook te herkennen door de buurman of echtgenoot van de bestuurder. “by any other person” is wel heel limiterend als je ook directe familie gaat meerekenen.

        1. Maar die ene deuk of sticker achterop de auto

          Die deuk of sticker is niet gegarandeerd uniek. Ik kan dezelfde auto kopen als jij en dezelfde sticker erop plakken / deuk erin trappen. Dat argument ga jij ook gebruiken wanneer jouw vrouw jou zou confronteren met een foto van die auto die genomen is voor het plaatselijke bordeel op de avond dat jij moest overwerken. Dan zeg jij gewoon ‘die kentekenplaat is geblurd, je kan helemaal niet weten of dat mijn auto is, er zijn zoveel van die stickers’.

    2. Die opvatting vond ik onder de Wbp al dubieus maar onder de AVG is die niet meer juist. Het kenteken is dan de “identifier” waarmee je geïdentificeerd wordt. Het doet er niet meer toe hoe je heet volgens je paspoort of welk huisadres je hebt. “Die meneer op de achterste rij” of “de bestuurder van het busje met kenteken VJ-367-X” is dus een persoonsgegeven waarmee de betrokkene geïdentificeerd is.

  3. Wat Arnoud zegt met: (Ga je erbij zetten “Wie weet wie dit is” dan wordt het natuurlijk weer wél een privacyprobleem.)

    Dit zie ik ook vaak op Facebook met bijvoorbeeld kleine diefstallen, of pogingen tot inbraak. Dan posten mensen vaak ook een filmpje met, wie is dit? Of maak jezelf bekend voordat we het ongeblurred online zetten.

    Zit hier nog een verschil in versus het verkeer of mag dit eigenlijk ook niet zomaar online gezet worden? En kunnen de mensen deze filmpjes beter afgeven bij de politie?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.