Is embedden van een foto inbreuk als de bronsite auteursrechten schendt?

Een lezer vroeg me:

Op mijn site toon ik een RSS-feed van een aantal lokale media, waarbij ik de in de feed opgenomen foto’s embed vanaf de bronsite. Nu werd ik aangeschreven door een lokale fotograaf die me meldde dat die bronsite zijn auteursrechten schond – en ik dus ook. Maar embedden is toch geen inbreuk?

Sinds het Europese Svensson-arrest weten we dat linken naar een gepubliceerd werk niet telt als inbreuk op het auteursrecht. Dat geldt ook wanneer je geen gewone link gebruikt maar een techniek zoals framing of embedding, waarbij het lijkt of het werk deel is van je eigen werk.

Een belangrijke nuance daarop is echter het Sanoma-arrest, ook wel het GeenStijl of Britt Dekkers arrest genoemd. Hierin werd een uitzondering gemaakt voor linken naar en embedden van werken die zelf in strijd met auteursrechten werden gepubliceerd. Die uitzondering valt uiteen in twee situaties, afhankelijk van of je een particulier bent of een organisatie met winstoogmerk.

Een particulier schendt geen auteursrechten door te linken naar een schendende bronpublicatie (of deze te embedden) wanneer vaststaat dat hij niet wist en niet kon weten dat de bronpublicatie er in strijd met het auteursrecht staat. Dit is een relatief hoge lat, en in de praktijk betekent dit dat ze alleen maar na een waarschuwing de link moeten weghalen.

Een bedrijf (een entiteit die met winstoogmerk opereert) heeft een onderzoeksplicht: zij worden vermoed te weten van de auteursrechtelijke status van waar ze naar linken. Zij schenden dus auteursrechten door te linken of te embedden wat illegaal online staat, tenzij ze kunnen bewijzen dat ze niet konden weten van de inbreukmakende status.

Je moet dus als bedrijf navraag doen bij de bronsite hoe zij aan hun beeld komen, of uit iets op de bronsite afleiden dat de foto’s legaal gepubliceerd zijn. Ik zou zelf wel durven verdedigen dat bij een grote bekende bronsite (zeg Nu.nl) je dat wel mag vermoeden, zodat daar je onderzoeksplicht snel klaar is. Maar een hard criterium is dat natuurlijk niet, zodat navragen eigenlijk altijd onvermijdelijk is.

Arnoud

21 reacties

  1. Volgens mij klopt dit niet.

    De evaluatie tussen wanneer Svensson van toepassing is(met andere woorden ‘embedden mag’) en wanneer Sanoma van toepassing wordt (‘embedden mag niet indien er een winstbejag is’) is of de oorspronkelijke content met toestemming van de rechthebbende gepubliceerd is. Als dat zo is (en dat is in dit geval zo, lijkt me) blijft de evaluatie simpel: is er een nieuw publiek of niet?

    Als de bronsites dus volledig vrij toegankelijk zijn (niet alleen voor betalende bezoekers) is er niets aan de hand, in dit geval.

    En zelfs als Sanoma van toepassing is, is er nog wel wat te zeggen over het winstcriterium. Het is niet duidelijk uit Sanoma of het voldoende is dat de gehele activiteit van de inbreukpleger commercieel is (en de inbreuk slechts een klein deeltje daarvan), of dat het nodig is dat de specifieke inbreuk gelinkt is aan winstbejag, bijvoorbeeld doordat voor toegang betaald moet worden of doordat er advertenties naast staan. Zie ook http://ipkitten.blogspot.be/2017/11/athens-court-of-appeal-applies-cjeu-gs.html

    Als de betreffende lezer dus kan argumenteren dat er geen direct winst met de feed gemaakt wordt, en dat het voor iedereen duidelijk is dat het slechts een service is die geen of nauwelijks een verbinding heeft met de bedrijfsvoering, is het nog lang geen uitgemaakte zaak dat het niet mag.

    1. Waarom zeg je dat in dit geval de oorspronkelijke content met toestemming gepubliceerd is? De embedding gebeurt vanaf een bronsite die zonder toestemming publiceert. Het werk an sich is ergens ooit wel legaal gepubliceerd (bijvoorbeeld in de ANP beeldbank en bij krantensites die de foto kochten) maar niet door deze specifieke bron.

      1. Inderdaad, sorry.

        De zin ‘Op mijn site toon ik een RSS-feed van een aantal lokale media, waarbij ik de in de feed opgenomen foto’s embed vanaf de bronsite’ zette mij op het verkeerde been. Mijn geest had aangenomen dat die lokale media hun zaakjes wel voor elkaar zouden hebben zodat de tweede zin niet zijn juiste gewicht en belang kreeg.

        Nu je lezer erop gewezen is dat er inbreuk is zal hij inderdaad die specifieke content moeten verwijderen.

        Het blijft wel zo dat het nog geen uitgemaakte zaak is dat het onderscheid in Sanoma ligt bij de juridische (of zelfs feitelijke) status van de embedder (bedrijf of particulier). Het is net zo goed mogelijk dat het onderscheid ligt bij de aanwezigheid/afwezigheid van winstbejag van de relatief nauw beschouwde activiteit ‘embedden’.

  2. Je zou je opsomming nog kunnen uitbreiden met:

    • Hoe zit het als anderen op jouw site links plaatsen? The Pirate Bay als extreem voorbeeld.

    • Hoe zit het als het document waar je naar linkt wordt vervangen door een versie met een andere auteursrechtelijke status?

    • Hoe werken eventuele licentievoorwaarden door?

  3. Dan krijgen we dus de situatie dat wanneer je een RSS feed embedt, het embedden in twee stappen plaatsvindt. De handeling die je als webmaster pleegt is het embedden van de RSS feed, en daarna worden alle artikelen in de RSS feed automatisch geembed in je website.

    Als je dan niet modereert dan zouden dezelfde regels moeten gelden als bij een forum – als ik het goed heb ben je als forumbeheerder dan weer niet aansprakelijk voor materiaal geplaatst door je leden?

    1. Hee, dat is een aardige. Door het embedden van iemands RSS feed word je een doorgeefluik/platform dat zonder te selecteren andermans informatie doorgeeft, en dus onder 6:196c lid 4 BW niet aansprakelijk mits notice/takedown. Het enige dat daarin wringt is dat jij de feed zelf erin zet, jij legt die koppeling. Bij een forum toon je een leeg vak waar mensen helemaal zelf bedenken wat ze gaan zeggen. Er is jurisprudentie dat “Wie heeft er nog foto’s van die en die grote brand” door een forummoderator ertoe leidt dat je geen passief platform meer bent.

      1. Bij een forum biedt je een ingang waar mensen informatie aan jouw website toe kunt voegen; willekeurige bron voegt informatie toe aan jouw website. Bij het insluiten van een RSS feed accepteer alle de informatie van een persoon/instantie: geselecteerde bron voegt informatie toe aan jouw website.

        Daar zie ik geen noemenswaardig verschil in. Je hebt moderatie op de aangemaakte accounts gedaan. Niet op wat de accounts plaatsen.

      2. Het enige dat daarin wringt is dat jij de feed zelf erin zet, jij legt die koppeling.

        Is het niet juist het forum dat wringt in deze vergelijking? Bij een forum geef je nog enige sturing in de manier waarop je subforums inricht, beschrijvingen aanmaakt enzovoort. Het maakt nogal een verschil of je een forum inleidt met “serieuze discussie over brandweerauto’s” of “plaats hier al je brandweerautofoto’s”.

        Bij een RSS-feed heb je zelfs die invloed niet. Als de leverancier van je algemeen-nieuws-feed morgen besluit alleen nog maar dierenfoto’s te publiceren is dat niet iets wat je had kunnen voorzien of beïnvloeden.

  4. Ik vind het toch een beetje vreemd. Van een (lokale) nieuwssite verwacht je toch journalistieke professionaliteit, tenzij er algemeen bekend is dat een nieuwssite het niet zo nauw neemt met de auteurswet. Kortom, je mag echt wel verwachten dat als jij een nieuwsfeed hebt van een (lokale) nieuwssite, dat alles netjes in orde is. Ik ga hier wel even uit van een algemene nieuwssite, want hoe meer niche het is, hoe groter het risico.

    En dan valt het toch weer op dat een fotograaf ineens iedereen om geld vraagt, zelfs als die niet kon weten dat hij inbreuk pleegde (en in dit geval zelfs de vraag is of hij dat überhaupt doet)

    1. Ik vraag me af of het iemand wel eens gelukt is geld van de klagende fotograaf te eisen wegens “misbruik van het recht”. Immers, als je voor een simpel fotootje een rekening van 1000 euro ontvangt, dan weet je inmiddels dat je met een copytroll te maken hebt.

      1. Er zal nu wel een fotograaf opstaan die zegt -als je het gewoon vraagt kan het wel voor 100 euro, maar als je misbruik maakt dan vraag ik de hoofdprijs. -weet je wel hoevel werk ik historisch in die foto’s heb gestoken -ik maak alleen kwalitatief goede foto’s. Een simpel fotootje…dan ben je bij niet aan het juiste adres, die vraag je maar aan je neefje met zijn iphone.

        En misschien is dat laatste wel een deel van het probleem. Veel mensen willen gewoon een leuk plaatje ter decoratie, en zolang het onderwerp een beetje past maakt de technische en artistieke kwaliteit en de uniekheid niet al te veel uit. De professionele fotografen aan de andere kant leveren alleen hoge kwaliteit en uniekheid.

        Misschien is er wel echt een discrepantie tussen vraag en aanbod.

        1. Als je een simpele decoratieve foto bij je artikel zoekt, dan zijn er zat stock-foto-toko’s waar je voor een paar tientjes kan vinden wat je zoekt. Dus dat aanbod is er wel 😉 In mijn geval: Ik wil niet dat foto’s die ik maak commercieel gebruikt worden, dus ja, als iemand ze toch zou gebruiken zou ik wel een flinke compensatie willen. (Willen, niet krijgen, vrees ik 😉 )

          1. Jean-Paul, Je hebt gelijk wat betreft die stock-foto’s. Maar daar zit nu juist het probleem aan dat er de laatste jaren steeds meer verhalen komen over mensen die dat gedaan hebben, en dan bleek dat de foto er toch niet met toestemming van de fotograaf op stond, of, om het positiever te stellen: dat de kleine lettertjes zodanig waren dat die mensen niet kochten wat ze dachten dat ze kochten, qua licentie.

            En dan mogen ze nog eens bij de fotograaf langs de kassa passeren + juridische kosten.

            En dan zijn er ook nog anekdotes dat sommige partijen dit met opzet doen, juist om de dikke ‘inbreukbonus’te pakken.

            1. Ik denk dat het tijd wordt om een zwarte lijst aan te leggen van fotografen die eigenlijk copyright trollen blijken te zijn, met een oproep om deze te boycotten. Opname criterium: herhaald dreigbrieven en dikke facturen sturen voor verschijnen van foto’s op blogjes en sociale media door particulieren. Natuurlijk besteden we het beheer van de zwarte lijst uit aan een van onze Amerikaanse vrienden die geen last hebben van EU richtlijnen.

              Zolang het geen prive-foto’s zijn, heb ik geen enkel bezwaar tegen het hergebruik van mijn foto’s in een dergelijke context.

            2. Dat was ook een beetje mijn insteek in deze. De fotograaf heeft op zich een (mogelijk) legitiem probleem met de nieuwssite. Die hadden niet zomaar zijn foto mogen gebruiken. Maar door ook iemand met een RSS-feed aan te schrijven, pakt hij een onschuldige derde en kun je je afvragen of hij niet gewoon heeft gehoopt op zo’n groot mogelijke verspreiding waarna hij onechte klanten de hoofdprijs laat betalen. En zeker in het geval van een RSS-feed pak je het probleem aan door hem bij de bron aan te pakken. Is het niet op de nieuwssite, dan ook niet op de feed.

              Ik geloof best dat er legitieme fotografen zijn die in hun beroep en portemonnee geraakt worden door stelende websites, maar ik heb het idee dat er ook een markt is ontstaan om foto’s te verspreiden en dan de gebruikers van deze ogenschijnlijke gratis foto’s, of zelfs foto’s met een echt-lijkende valse licentie, voor de rechter slepen. Wat dat betreft ben ik het ook eens dat veel mensen niet zoeken naar een professionele hoge kwaliteit foto. Ze zoeken gewoon een leuk fotootje dat bij hun bericht past, en dan blijken stock foto sites (en al helemaal google images) een onverwacht mijnenveld.

                1. Hoeveel mensen denk je dat zich dat realiseren? Ik denk dat de overgrote meerderheid zich dit niet beseft totdat er een envelop op de deurmat valt “te betalen”, en misschien dan zelfs nog niet. Er is geen bewustwordingscampagne over auteursrechten. Als je nu een reclamecampagne zou hebben van Sire of dat google verplicht bij image search “gevonden resultaten kunnen auteursrechten bevatten en mogen niet zomaar worden hergebruikt voor uw eigen doeleinden” moet neerzetten of iets dergelijks. In plaats daarvan weet de gemiddelde gebruiker er alleen iets over als ze toevallig die ene aflevering van de Rijdende Rechter hebben gezien. En door het feit dat er ook auteurs zijn die schijnen te denken dat je een duidelijke (c) met naam op je creatie moet hebben staan, lijkt het ook nog eens net alsof plaatjes zonder zulke teksten vrij te gebruiken zijn. En zo lopen mensen constant tegen de lamp als ze voor hun hobby een website hebben. En als het dan ook nog voor het bedrijf van een ZZP’er is, is die nog veel meer aansprakelijk. Verder lees ik hieronder dat het makkelijk mogelijk is om Google te vertellen dat je plaatje niet in Image Search mag komen.

                  En daar zit voor mij de crux van het verhaal. Het heeft er alle schijn van dat het breken van auteursrecht voor sommige auteurs niet zozeer inkomstenderving, maar de bron van inkomsten zelf. Ik denk dat er gewerkt moet worden aan gewaarwording in combinatie met een inperking van de claimmogelijkheden (als er bijvoorbeeld niet voldoende gedaan is aan het stoppen van illegale verspreiding en als de inbreukpleger niet redelijkerwijs kon weten dat hij inbreuk pleegde, zoals bij een RSS-feed)

  5. Ik weet dat deze blog om de wet draait, maar gewoon “menselijk” gezien, is dit toch van een enorme pietluttigheid?

    Je kan toch niet in alle redelijkheid verwachten dat iemand met een feed-script nagaat of een foto auteursrecht bevat?

    Dat Geenstijl stiekem anoniem die foto’s upload en zich dan achter “linken” verschuild in een heus artikel is van een compleet andere orde dan automatisch embedden. Ik kan dat niet met droge ogen herpublicatie noemen.

    Wat is in deze het verschil tussen een feed en Google Image Search die alle plaatjes cached (ook plaatjes die auteursrecht schenden?).

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.