ISP Bahnhof blokkeert toegang tot Elsevier uit protest, mag dat?

Een rechtbank heeft de Zweedse provider Bahnhof bevolen enkele internetdomeinen te blokkeren na claims van uitgever Elsevier van inbreuk op auteursrechten. Dat meldde Tweakers maandag. In antwoord daarop blokkeert Bahnhof de toegang tot de sites van de uitgever zelf, en bezoekers van deze uitgever mogen de site van de ISP niet meer bekijken. Dit als ludiek protest nu men hoger beroep te duur en te weinig kansrijk acht. Niet dat er veel medewerkers van Elsevier vanaf hun werk een abonnement bij een Zweedse internetprovider willen nemen, maar toch. Het gaat om het principe. Maar dan krijg je altijd van die principiële mensen terug die dan roepen, maar ho ho mag dat wel van netneutraliteit?

In Europa hebben we sinds 2015 netneutraliteit verankerd in een Verordening, een Europese wet. De hoofdregel uit deze Verordening is vrij simpel:

Aanbieders van internettoegangsdiensten behandelen bij het aanbieden van internettoegangsdiensten alle verkeer op gelijke wijze, zonder discriminatie, beperking of interferentie, en ongeacht de verzender en de ontvanger, de inhoud waartoe toegang wordt verleend of die wordt verspreid, de gebruikte of aangeboden toepassingen of diensten, of de gebruikte eindapparatuur.

Daar is weinig juridisch aan, je mag als ISP dus geen enkele discriminatie of blokkade instellen tegen iemands internetgebruik. Niet bij je klanten, en niet bij derden. Ook niet als ze jou net bij de rechter tot een blokkade hebben gedwongen.

Zo’n blokkade mag dan op zich weer wel:

Aanbieders van internettoegangsdiensten treffen geen verkeersbeheersmaatregelen die verder gaan dan de in de tweede alinea bedoelde maatregelen, en gaan met name niet over tot het blokkeren, vertragen, wijzigen, beperken of degraderen van, interfereren met of discrimineren tussen specifieke inhoud, toepassingen of diensten, of specifieke categorieën daarvan, behalve indien — en slechts zolang — dit nodig is om:
a) te voldoen aan de wetgevingshandelingen van de Unie of de nationale wetgeving die in overeenstemming is met het Unierecht, waar de aanbieder van de internettoegangsdiensten onder valt, of aan de met het Unierecht in overeenstemming zijnde maatregelen ter uitvoering van dergelijke wetgevingshandelingen van de Unie of dergelijke nationale wetgeving, met inbegrip van beslissingen van rechters of overheidsinstanties die ter zake bevoegd zijn;

Als het moet van de wet, of van de rechter die de wet heeft toegepast, dan is een blokkade of beperkende maatregel dus wel mogelijk binnen netneutraliteit. Elsevier heeft dus het recht aan haar zijde. Formeel zou Bahnhof dus op de vingers getikt kunnen worden voor haar tegenactie, hoewel ik het gezien de achtergrond en deze zeer beperkte scope (en het feit dat ze alleen haar eigen klanten dupeert, wat zich vanzelf oplost na wat klachten bij de helpdesk lijkt me) niet kan voorstellen dat de Zweedse telecomtoezichthouder hier wat van gaat vinden.

Arnoud

4 reacties

  1. Naast het blokkeren van Elsevier (wat niet veel meer is dan een publiciteitsstunt die waarschijnlijk nu het doel bereikt is binnenkort wel weer zal verdwijnen) blokkeert zij ook de toegang tot haar eigen websites voor IP adressen van de betreffende rechtbank. Dat laatste heeft weinig van doen met netneutraliteit, en mag zij gewoon doen.

    De manier waarop Elsevier parasiteert op publieke gelden voor wetenschappelijk onderzoek door haar controle over de publicatiekanalen is weerzinwekkend, maar uiteindelijk zal de politiek dit moeten oplossen door te eisen dat alle resultaten van uit publiek geld gefinancierd onderzoek direct beschikbaar moet zijn onder een creative commons CC-BY licentie (of iets dergelijks). Gelukkig zijn nu ook een aantal grote private fondsen tot dit inzicht gekomen (Wellcome en de Bill & Melinda Gates Foundation): zij eisen voor financiering nu ook dat publicaties direct vrij beschikbaar zijn, niet alleen voor inzage, maar ook voor verdere uitbouw.

    Blijft over het probleem dat veel historisch materiaal in handen is van Elsevier (en een paar andere uitgeversmaatschappijen, die gezamenlijk een steeds drukkender greep het medialandschap krijgen). Wat ik hiervoor het liefst zie is dat we het woordje “auteur” in “auteursrecht” serieus gaan nemen, en de rechten van auteurs sterker maken. Zo zouden we de overdraagbaarheid van auteursrechten moeten afschaffen, en de termijn van exclusieve licenties moeten beperken tot een termijn van zeg 5 jaar, waarna deze automatisch veranderen in een niet-exclusieve licentie, en auteurs dus opnieuw kunnen onderhandelen met derde partijen als de eerste onvoldoende doet om de belangen van de auteur te behartigen. We zien dat momenteel uitgevers een politiek van kunstmatige schaarste gebruiken om rechtstreeks in te gaan tegen het belangrijkste publieke doel van auteursrecht, namelijk het bevorderen van de cultuur en wetenschap, waarin het publiek de beschikking heeft over een zo ruim mogelijke keuze uit werken. Het exclusieve recht van de “auteur” is daartoe slechts een mogelijk middel.

  2. Eerste reactie op het artikel van Tweakers.net geeft ook aan dat het technisch gezien geen blokkade is: “Bahnhof heeft Elsevier helemaal niet geblokkeerd. Ze hebben alleen een waarschuwingspagina gezet voordat je naar een Elsevier-site wordt doorgestuurd.”

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.