Via Twitter kreeg ik de vraag hoe rechtsgeldig Linkedin-opschoonbedingen zijn. De vraagsteller had een specifieke clausule daarover in de arbeidsovereenkomst van een kennis gezien, en twijfelde of dat wel mocht. De clausule stond naast een ‘gewoon’ relatiebeding, dus dat inspireerde mij om te zeggen “een privé usb-stick met zakelijke gegevens moet je ook wissen”, wat niet overtuigend was. Nog een poging.
De status van Linkedin in het arbeidsrecht is bepaald onduidelijk. Mensen zien hun account daar als een stukje privébezit, iets waar je je eigen zakelijke contacten bijhoudt, je netwerk onderhoudt en je professionele kennis vergroot. Je zet erop waar je werkt, en je krijgt via het werk bijvoorbeeld zakelijke complimenten of recensies, maar in die visie blijft het een privé activiteit.
Juridisch gezien is een account bij Linkedin niets; het is gewoon een dienst die het bedrijf verleent aan mensen die daarom vragen. En je kunt je serieus afvragen hoe privé die dienst wordt geleverd als je hem primair voor werkgerelateerde zaken gebruikt. Die relaties die je als werknemer bij X toevoegt, die kennen jou via het werk bij X en die vinden iets van jouw werk vanuit X. Ik zou ze daarom al snel zakelijk vinden.
Als je een relatiebeding afspreekt, dan kom je overeen dat je zakelijke relaties die je via de werkgever hebt opgedaan, niet zult benaderen gedurende een zekere periode (meestal tot een jaar) na einde dienstverband.
Het maakt daarbij niet uit hoe je die contacten bent tegengekomen. Een ontmoeting op een beurs voldoet net zo goed als een formele introductie door je manager. En ik denk dus dat een ontmoeting via Linkedin (of de bestendiging daarvan via een connectieverzoek) daarmee al snel die relatie onder het beding laat vallen.
De vraag is dan, wat moet je met die relatie als je weggaat. Ze benaderen voor je nieuwe werk moet je zeker niet doen, ook al houd je het heel bijdehand bij “Ik ben verheugd jullie te kunnen melden dat ik per 1-1-2019 in dienst treedt bij” en laat je in het midden of je wil dat ze je daarna benaderen. Dat is een overtreding.
Maar het kan verder gaan, ook het toevoegen van een verboden relatie aan je Linkedin netwerk kan een overtreding van het relatiebeding zijn. Het hangt allemaal af van wat er precies staat, maar grosso modo zeg ik dat je op Linkedin niet meer of minder mag dan je met gegevens in het CRM systeem van je baas zou mogen.
Natuurlijk zijn er randgevallen, zoals iemand die al drie werkgevers lang in je netwerk zat en toevallig werkt bij een klant van je huidige werkgever. Dan is het beding wel van toepassing naar de letter van de tekst, maar het gaat me wel erg ver om dan ineens verwijdering van die relatie te eisen.
Ik weet alleen niet hoe je dit goed kunt oplossen, tenzij je bij indiensttreding even je huidige netwerk uitprint en ter discussie voorlegt. Of de relaties die je legt bij uittreding opnieuw bekijkt, welke is vooral ‘van jou’ en welke is écht een werkrelatie?
Arnoud
Of misschien moeten werknemers niet in zo’n slaafse houding geplaatst kunnen blijven worden. Ja, je werkt voor de baas. Maar jijzelf brengt daar ook veel in mee. Die licht vriendschappelijke houding, ook al blijft het puur professioneel, is echt niet altijd tot stand gekomen door ‘de baas’.
Nee, natuurlijk hoor je relaties niet mee te nemen naar je nieuwe stek. Maar het is toch van de gekke dat je een contact moet verwijderen waar je mogelijk jaren lang wekelijks contact mee hebt gehad?
Moet de werkgever ook nog ‘loonadministratie’ bijhouden van een kleine borrel (beloning in natura) die een relatie houdt voor het goed afronden van een project of voor de opening van een pand?
Is een dergelijk beding ook van kracht als een relatie jou benadert, of, laat ik een gekke zijstraat noemen, LinkedIn zelf de suggestie doet in je netwerk?
Het moeten verwijderen van Jantje of Pietje omdat die toevallig bij klant X werken maar je ze op persoonlijke titel kent, en er zakelijk dus geen belang bij hebt vind ik zelf ook een beetje ver gaan. Dat was 50 jaar geleden heel normaal, dat je ook de kroeg in dook met de chef die bij de concullega of de klant werkte, maar dat is nu juridisch compleet dichtgetimmerd.
Wanneer je er als werknemer voordeel uit haalt en de oud-werkgever er nadeel van ondervindt, lijkt het me niet meer dan redelijk, maar om zo’n beding puur om het principe te gaan handhaven is natuurlijk gewoon ergens heel dom. Stel ik ga bij een klant werken van mijn oud-werkgever, dan is dat heel strikt genomen misschien in strijd met mijn relatiebeding, maar het kan mijn oud-werkgever ook nieuwe klanten opleveren. Als je dan je beding zou gaan handhaven, schiet je je als oud-werkgever alleen maar enorm in de voet.
Toen ik bij mijn eerste werkgever in diensttrad bestond LinkedIn nog niet. Er was dan ook niets expliciet over opgenomen in het relatie beding. Toen Linkedin begon hadden veel van ons alleen collega’s als connectie. Daar stond geen contact verbod op in ons contract dus verwijderen was geen optie.
Bij mijn tweede werkgever werd er nadat ik er een poosje werkte vanuit het management gepushed dat iedereen zijn LinkedIn up to date moest hebben en het netwerk in LinkedIn moest bijhouden. Ik heb ben niet helamaal van gisteren. Ik heb toen een mail gestuurd dat ik al veel LinkedIn contacten van voor mijn dienstverband had, die nu deels bij klanten werkten en dat alleen zou doen als ze mij garandeerden dat ik bij uitdiensttreding mijn LinkedIn niet hoef op te schonen. Ik heb een mail gekregen dat dit akkoord was, maar dat ik dan niet tijdens de duur van het beding mocht werven via LinkedIn. Een print van die mail heb ik thuis bewaard tot mijn beding verlopen was nadat ik bij mijn derde werkgever was begonnen. Ik heb zelfs een familie leden die bij klanten van deze werkgever werken in management posities. Ik mocht dan ook niet voor deze klanten werken.
Omdat ik tot een relatief kleine beroepsgroep behoor zitten ex collegas inmiddels overal en nergens. Ik kan nergens werken zonder een ex collega als klant tegen te komen. Een aantal daarvan zijn vrienden waar ik privé contact mee heb, op verjaardagen kom etc… en er is natuurlijk altijd mijn familie. Het concurrentie beding is derhalve altijd een onderhandelingspunt en als er niet over kan worden onderhandeld, valt een potentiele werkgever af.
Met het aantrekken van de economie zullen meer mensen in zo’n luxe positie komen, maar ik verwacht dat niet iedereen in de positie verkeert dat ze een mogelijkheid om hun maandelijkse rekeningen te betalen om die reden kunnen laten schieten. De werkgevers mogen hier zo af en toe best een beetje redelijker in zijn, en de spreekwoordelijke kerk lekker middenin het dorp laten.
Het helpt als je gevraagd wordt te soliciteren en op dat moment een baan hebt.
Als je wegbezuinigt wordt altijd eisen dat je concurrentie beding buitenwerking wordt gestelt. Sowieso krijg je als je de WW in gaat van het UWV partijen op waar je vervolgens moet solliciteren en die kijken echt niet naar zo’n beding.
Het liefst zou ik zien dat concurrentiebedingen gewoon bij wet worden verboden: zij zetten de arbeidsmarkt op slot, en zorgen dus voor minder van inzetbaarheid. Hier hebben in het verleden de vakbonden behoorlijk wat steken laten vallen. Een concurrentiebeding is niets anders dan een statement van je werkgever dat hij nu (en in de toekomst) niet wenst te concureren op de arbeidsmarkt, en je dus te weinig wil betalen. Altijd weigeren als het even kan. (Bij tijdelijke contracten is het zowiezo verboden — dus laat dan in je tijdelijke contract iets opnemen als “bij gebleken geschiktheid wordt dit contract op gelijke voorwaarden omgezet in een vast contract.”)
Bij een relatiebeding ligt het misschien iets genuanceerder, maar ook daar is het het best te streven naar een zo beperkt mogelijk beding — het belang van je werkgever is voorkomen van misbruik van jouw kennis; jouw belang is op een goede manier je brood te kunnen verdienen.
Een relatiebeding duurt meestal maar relatief korte tijd (enkele jaren), een opschoonbeding duurt voor een vergeetachtig type als ik die na een paar dagen al niet meer weet of het nou Arnout of Arnoud was, voor altijd. Wat dat betreft is een opschoonbeding een beetje een paardenmiddel.
Een opschoonbeding is ook geen enkele garantie dat je geen contact meer hebt met die relaties.
Vanuit de werknemer gezien kan ik dan wel weer voordelen zien in het opschonen van je Linkedin, omdat je dan zeker weet dat je niet per ongeluk voor het openbare oog contact hebt met een illegale relatie.
Ik vind een opschoonbeding toch heel raar. Je hebt misschien een concurrentie- of een relatiebeding. Prima, dus je mag met die mensen 12 maanden geen contact hebben. Maar moet je ze dan ook uit je telefoon wissen? Wat nu als ze een makkelijk emailadres hebben dat je niet kunt vergeten, ben je dan strafbaar? Wat ik bedoel is: Als je niks met dat Linked In contact doet, dan is het toch gewoon een adressenlijstje dat je een jaar lang laat rusten?
Het is sowieso een beetje raar, zo’n verwijder beding.
Laatste keer dat ik van werkgever wisselde moest ik mijn klanten inlichten dat ik uitdienst ging en aan wie ik mijn werk had overgedragen. Die belden allemaal, terwijl ik nog in dienst was en dus geen contact verbod had, met de vraag wat ga je doen, waar ga je heen. De dag daarna was ik niet meer in dienst en zou ik die vraag niet meer mogen beantwoorden…
Nog los van het feit dat veel van mijn klanten vanwege het soort werk mijn privé adres en telefoonnummer hadden. Ik kreeg van verschillende eind van het jaar en het jaar daarna nog een kerstkaart. Maar een kerst kaart terugsturen had niet gemogen.
Gelukkig speelde dit hele gebeuren voor mij niet, aangezien ik alleen een verbod had op zakelijk contact en betaald werk, vanwege eerder genoemde familie en vrienden die bij klanten werken.
Arnoud schreef:
Ik denk dat de crux zit in ‘als je hem primair voor werkgerelateerde zaken gebruikt’. Maar dat is niet hoe de meesten het zien. Het is is een dienst je je primair voor ‘professionele opleiding en carriere gerelateerde zaken’ gebruikt. Een subtiel maar belangrijk verschil.
Je professionele carriere is ontegenzeggelijk van jou, met alle positieve en negatieve aspecten daarvan, en met alle vriendelijke of neutrale of vijandige contacten die je in die tijd gelegd hebt.
Precies en die referenties op LinkedIn kunnen heel nuttig zijn als je solliciteert. Het zijn ook altijd persoonlijke referenties, geen referenties van je werkgever.
En dat je dan illegaal communiceert dat je een nieuwe werkgever hebt als je de online CV in LinkedIn update is in mijn werk helemaal belachelijk, aangezien het in de vakliteratuur gepubliceert wordt als ik van baan wissel…
Als het gaat om het laten staan van een relatie in LinkedIn lijkt me het een beter voorbeeld als je zegt “en als je die relatie in de supermarkt tegen komt mag je ook geen gedag meer zeggen”. Dat klinkt dan opeens weer heel raar. Maar op het sociale netwerk (zoals ze zichzelf noemen) LinkedIn moet dat opeens wel al logisch gezien worden?
Gezien het karakter van Linkedin zou ik eerder zeggen “als je die relatie op een conferentie tegenhoudt, mag je hem geen visitekaartje geven van je nieuwe werk”. Dat klinkt niet zo raar. De supermarkt is Facebook, en daar gelden relatiebedingen niet (zo snel), tenzij je daar zakelijk gaat hengelen – wat dan weer raar is binnen de mores van het datalekkende netwerk.
Een linkedin opschoon beding is zinloos een tijdelijk verbod op zakelijke interactie met relaties van het bedrijf is het enige dat stand kan houden want dat wat de schade is die men wil voorkomen. Het digitaal wissen van zakelijke historie van de werknemer is repressief en levert verder geen echte bescherming voor de werkgever.