Wie als jurist problemen met internet moet duiden, kwam lange tijd standaard als eerste met het auteursrecht aan zetten. Of sinds 25 mei 2018 natuurlijk de AVG. Heel logisch en die wetten zijn heel belangrijk, maar binnen het internetrecht is de uitingsvrijheid minstens zo belangrijk – het is één van de vier grondrechten die centraal staan in het rechtsgebied. En daar is ook een heleboel te doen juridisch, al is het wat lastiger om daar echt de legale vinger achter te krijgen.
De uitingsvrijheid is natuurlijk ook buiten internet een van de belangrijkste grondrechten. Informatie kunnen verspreiden en ontvangen zonder overheidsbemoeienis is een fundamenteel vereiste voor een werkende democratie. Maar sinds internet zien we een enorme groei in de hoeveelheid informatie, en vooral een enorm verlies in de kwaliteit door de kwantiteit. Fakenews noemen we dat tegenwoordig.
Wat is fakenews en waarom is het niet strafbaar, ik vroeg het me al eens af. De term is ondertussen te vaag om echt een werkbaar begrip te zijn, maar het is ondertussen wel duidelijk dat het borgen van de kwaliteit van informatie een probleem is. Of het nu gaat om grappig bedoeld getrol of actieve manipulatie of gewoon onwetendheid. En daarom zie je steeds meer stemmen om het dan toch maar te verbieden – wat weer grote risico’s op zichzelf met zich meebrengt want welke legitieme uitingen verhinder je dan meteen ook?
Een tijdje terug las ik nog een stelling die me zo aansprak dat ik de bron niet meer weet. Jarenlang is geroepen, vertrouw niet lui op Wikipedia maar check je eigen bronnen. En daardoor gaat iedereen nu zelf zitten grasduinen op internet, en neemt alles voor waar aan dat met strak lettertype is gezet onder een “New Times Herald” logo. In plaats van de zorgvuldige en eindeloos geduldige factcheckers van de vrije encyclopedie te vertrouwen en van daaruit eventueel verder te werken. Achteraf gezien was het dan misschien beter geweest om juist wél op Wikipedia te vertrouwen.
Meer horen over dit onderwerp, en vooral er zelf mee aan de slag? Op ons event The Future is Legal houdt Alexander Pleijter een workshop over het herkennen van en omgaan met fake news. Schrijf je snel in want het aantal plaatsen is beperkt!
Arnoud
Ja, en vroegah, toen de gemiddelde kwaliteit nog veel hoger was, hadden we er ook een beter begrip voor: S/N ratio, oftewel signaal-ruisverhouding.
Je weet volgens mij dondersgoed dat de geest voorgoed uit de fles is, en dat “regulering” (lees: censuur) alleen maar tot gevolg gaat hebben dat men dieper ondergronds gaat. Met z’n allen. Het gevolg: het laatste beetje gemeenschapsgevoel, dat de boel nog min of meer gezellig houdt, vervalt door de anonimiteit die dan vereist is om veilig te kunnen zeggen wat je denkt.
Als je denkt dat de antisociale media al een beerput van “fake news” (let op de spatie, hoe heette die website ook al weer…) en andere drek is, moet je maar eens wachten tot het allemaal wel strafbaar wordt. En dan zul je zien hoe het /echt/ erg wordt. Want ondergronds, anoniem, enz., enz. enz….
En geen enkel faux-stoer “this site has been seized”-plaatje gaat daarmee helpen. 1 dood is 12 nieuwe. Zoals ik al zei, de geest is uit de fles: je krijgt hem er nooit meer in.
Het spijt me Arnoud, maar geen enkel juridisch geneuzel gaat daar iets aan veranderen. Hoogstens kunnen we op een plechtige juridische wijze bespreken hoe we de totalitaire staat eens flink verder kunnen uitrollen, beginnend met een totaalverbod op encryptie voor het gewone voetvolk. En ik neem voor het gemak maar even aan dat jij die richting ook niet wilt inslaan…
Ik snap dat je een leuke conferentie wilt houden, en echt, veel success daarmee, maar dit onderwerp is zodanig uitgekouwd dat je het beter over iets echt nieuws kunt hebben.
O, en dat “gebruik je eigen bronnen” net zo eenzijdig is als “gebruik een enclopedie”, mag inderdaad overduidelijk zijn. Als je ze /allebei/ raadpleegt, en zelf weegt, ben je al veel verder. En ik hoor al geroep: “maar dat is dan toch niet objectief?”. Dat laatste klopt als een bus, en is ook de reden dat wetenschappers op basis van dezelfde informatie tot heel andere conclusies kunnen komen. Die gift van de natuur, die dat mogelijk maakt, heet “persoonlijkheid”. Waarmee we weer terug zijn bij de antisociale media…
Overdrijven is ook een vak. Borrelpraat gaat digitaal, en wordt daardoor zichtbaar, maar het was er altijd al…
Hieraan gerelateerd is de discussie over de Internetplatforms — die, omdat zij geen overheidsorganen zijn, aan de ene kant wel allerlei restricties kunnen en mogen opleggen over hoe mensen zich uiten, en aan de andere kant het makkelijkst toegankelijke forum ooit bieden, waarop iedereen zijn ideeën, meningen, en onzin kan spuien.
Mike Masnick heeft hierover een heel aardig stuk geschreven waarin hij pleit voor een verschuiving van platforms naar protocollen — wat neerkomt op een verregaande decentralisatie van het Internet. Hoe dat gedaan moet worden laat hij in het midden, maar ik denk dat de toenemende druk van wetgeving ) die het steeds duurder maken dergelijke platforms te beheren, wel eens een verschuiving in de richting kunnen brengen. Tja, want wat doe je als je gebanned wordt van Facebook, Youtube en Twitter: dan zet je (virtueel of fysiek) gewoon je eigen server op, en communiceer je die naar je geestverwanten…
De URL van bovengenoemd stukje: https://knightcolumbia.org/content/protocols-not-platforms-a-technological-approach-to-free-speech
[ik vraag me af of Arnoud de threading al gerepareerd heeft, laatst had die volgens mij javashit nodig…]
EDIT: is dus nog stuk 🙁
@Jeroen 2 september 2019 09:33:
Als je mijn betoog als ‘borrelpraat’ ziet, heb je het dus helemaal niet begrepen. Of wij onderschatten beiden de borrelaar, dat kan ook.
Hoe het ook zij, soms, als ik weer eens een praatje in de trant van “moeten we dit verbieden”, “hoe gaan we hier nou weer mee om”, “conferentie! regels!”, etc. lees, dan heb ik de onweerstaanbare drang om maar weer eens uit te leggen, hoe het op het Internet (en, in mindere mate, het leven in het algemeen) nou eigenlijk zo’n beetje werkt (want voor wie dat snapt, zijn zulke vragen eigenlijk overbodig). Met het gerede besef, dat het waarschijnlijk verspilde moeite is. Ook dat is het leven…
Aanvulling: Ik snap nu dat je niet noodzakelijk bedoelde dat /ik/ borrelpraat schreef (sorry, ik ben net wakker, gisteren was behoorlijk slopend). Maar nepnieuws en getrol is geen borrelpraat, geen rumoer, maar bewuste ontregeling. Het verschil tussen de twee is wel, dat een nepnieuwspropagant het eerder voor de macht en de centen zal doen, terwijl het bij een trol bijna altijd om de lulz zal gaan. Maar ik drijf af…
@Jeroen 2 september 2019 @ 09:36:
Laten we onszelf maar niet bedriegen, “overheid” is gewoon een eufemisme voor “machthebber”. “Platformen”, in die zien van het woord, zijn dus wel overheden. We bevinden ons dus in een soort (vooralsnog relatief bloedloze) kolonisatieoorlog, waarin allerlei nieuwe en oude overheden, groot en klein, een stukje van de grote Internet-taart willen hebben en houden.
En waar de traditionale overheden dreigen te verliezen, schermen ze met hun vermogen om hun regeltjes hardhandig te handhaven.
De oplossing? De taart kapotmaken. Maak iets als het oude UUCP-netwerk, maar dan uiteraard modern pakketgeschakeld. Dat is technisch prima te doen. Maar het moet van ons komen, onderaf. En we zullen te vuur en te zwaard worden bevochten door types, die er alles bij te verliezen hebben (behalve hun moraal, want die hebben ze toch nooit gehad). Maar dan is iedereen weer baas in eigen systeem.
“Protocols, not platforms” indeed.
Met het afsplitsen van MILNET had er eigenlijk al een belletje moeten gaan rinkelen. Maar we kunnen het probleem nog oplossen. Het is alleen wel veel groter geworden.
Ik vind het dus heel vreemd dat Arnoud, toch een best liberaal (in de letterlijke zin van “voor de vrijheid”) type, zich om meer regeltjes bekommert. Daar komt zijn brood vandaan, dat snap ik, maar ik vind het hier toch wel een klein beetje schijnheilig.